COURANT.
Woensdag; 5 .February,
1851,
Woensdag en Xaturdag.
tN.° 11
ABOIVNEMESTS-PHIJS I
Per drie maanden f 2,00. Franco per post 2,25.
Inzending der Advert, daags tevoren''snamidd. vóór 4 uré.
Veieenigiiig: voor tien linrgerstaiul
te lieeuwarden.
Wij vindeh otider bovenstaanden titel, in de
Bijdragen tot herordening van du kennis en den bloei
der Maatschappijtot Nut van t-MigemeenN-.0 1
bet stukdat wij hieronder laten volgendaar
wij de zaak van zulk een hoog gewigt beschou
wendat wij ons verheugen in dé gelegenheid
te zijn, haar meer algemeen bekend te maken.
Het zou wel eene overdrev.ene verwachting zi jn,
als wij hoopten, dat dit aanleiding zou geven,
dat zulk eene verecniging zich ook hier ter stede
tot stand zag komen maat- wat wij wenschenen
vertrouwen, is, dat het niet geheel zonder vrucht
zal zijn, maar ieder, hij wien een goed woord
steeds eene goede plaats vindt, iit den geest dier
vereeriiging, zooveel hun mogelijk is, liandele.
Lees en oordeel dan
leder weldenkend lid der burgermaatschappij zal hel
zicb zeker tot een genoegen rekenen als hij in de gele
genheid gesteld wordt om niet eene geringe opoffering
iets hij te dragen ter verbetering van de maatschappelijke
instellingen en lot het welzijn zijner medeburgers. De
buitengewone toesland waarin Europa thans verkeert
schijnt toch hel nemen van buitengewone maatregelen en
Verandering in de vormen van vele gebruiken en instel
lingen Ie eischen vooral ter bevestiging van het alge
meen crediel en lol het in stand houden van vele mid
delen van beslaan in den burgerstand. Veel is er ook
in ons vaderland gedaan Ier leniging van hel lot der he-
koeftigen en armen doelt integendeel weinig of niets
ter bevordering der belangen van den middelstand van
die nietvermngende burgerklasse welke uil handelaars
winkeliers en handwerkslieden bestaat en die in elke
stad zulk een prooi gedeelte van de bevolking uitmaakt.
Slet deernis loei) zien wij jaarlijks hoevelen die lang
door eigene vlijt in hunne behoeften konden voorzien
door zamenloopendeomstandigheden gedrongen worden,
dien stand Ie verlaten en om zich in de rolle der be
deelden te laten inschrijven. Zij vermeerderen alzoo
bestendig het getal der armen wier toeneming in vele
Steden landen en stalen zulk een zorgvol en verontrus
tend aanzien heeft verkregen. De zorg voor hun onder-
1 houd kost verbazende moeite en opoffering en te vergeefs
worden er pogingen aangewend om do armoede of het
bestaande getal armen te verminderen.
Hel is evenwel eene andere vraag of er ook iets ge
daan kan worden om den stroom te stuiten met wel
ken die stand der armen jaarlijks wordt gevoed uil den
geringen burgerstand met andere woorden of bet ook
in de magt staat van aanzienlijke en meervermogende
personen om den middelstand en de geringere burger-
lasse door cenig middel te ondersteunen ten einde
veel mogelijk Ie voorkomen dat oppassende leden
Irvan hun bedrijf moeten opgeven en minder spoedig
eaoodzaakt zijn het getal der bedeelden te vergrooten.
»o 1 De wereld hoort de zuchten niet welke zorg
en smart den eerlijken huisvader afpersen als hij die
steeds zoo gereed en gaarne zijne leveranciers op zijn'
tijd betaalde nu eindelijk daarin verhinderd wordt
omdat vele van zijne begunstigers die bijna alles hij hem
lieten opschrijven verzuimen hunne jaarrekeningen
tijdig te voldoen. Met zijn boek voor zich ziet hij in
de maand October de sommen na waarvan hij in ,lanu-
arij de rekeningen zond en die als ze hem op behoor
lijken tijd betaald waren hem in de gelegenheid zouden
stellen aan alle zijne verpliptingen jepens anderen te vol
doen. Nu siddert hijals hij een' kassiers-bediende hij
zich ziet intreden en hem eene assignatie vertoonen. Zes
VEBSCHïiKIT
PRIJS DER ADVERTENTIEN l
Gewone 15 cenls de regelGeboorle- Huwelijks- en
Doodberiglen van 1 -6 regels af 1 behalve hel Zegelrcgl
dagen te voren is lig reeds vol zorg hoe hij zaturdag-
avond zijne knechts zal betalen. Mij bekrimpt de bé-
h o eft en van zich en de zijnen tbt het ollernoodigsle ter
wijl hij begunstigers die bij gekleed, of gevoéd, of ge
leverd heeft niet om betaling durft aanspreken uit
vrees van hunne gunst te verliepen ja zelfs verpligt is
hen nog minzaam te bejegenen als ze op nieuws bij hem
komen om hunne nog onbetaalde rekeningen te vergroo
ten. Het is God bekend hoeveel zorg smarten bekom
mering vele burgerlieden hebben uit te staan alle'eh
ten gevolge van liet te laat betalen van hunne rekeningen.
Hoevele hebben den teruggang van hunne zaken en het
verval tot behoefte en armoede alleen aan deze oorzaak te
wijten
Daarom nemen wij de vrijheid éene poging te wagen
om daarin eenige verbetering tot herstel van veler kwij
nende welvaart aan te brengen door hel voorste! dat
zich hier ter stede eene verceniging vorm» van weigezin-
den, die zicb door de teekening van dit voorste! onderling
verbinden om hunne leveranciers winkeliers en am
bachtslieden die dit verlangen en die zij tot dusver
gewoon waren jaarlijks te voldoen 'élke drie maanden
hunne rekeningen te beta len. I n andere stedenen bij zo n -
der te Hamburgzijn reeds zulke ve'reenigingen tot stand
gekomen en opmerkelijk is bét hoezeer die maatregel
daar gunstig gewerkt heeft op de algemeene welvaart
en tol ondersteuning van het crediel.
»Te weinig toch schijnt het bekend te zijn hoe vele
winkeliers verpligt zijn hunne ingeslagen waren mei 2
3 of 6 maanden te voldoen terwijl zi] 1 11/2 of sorns
2 jaren crediel moeten geven. Te weinig schijnt, het be
dacht te worden dat iemand die in zijn bedrijf eenige
knechts eiken zaturdag-avond moet betalen daartoe
jaarlijks eenegroote som in voorschot nooiiig heeft ter
wijl hij geduldig moet afwachten hoe lang zijne begun
stigers cred iet gelieven te nemen, vóór zij hem zijne nieuw
jaarsrekeningen voldoen. Te weinig schijnt men over
tuigd te zijn dat het diefstal of onthouding van eens
anders eigendom is wanneer men zijne rekeningen later
betaalt dan men zou kunnen doen. Te weinig schijnt
het opgemerkt te worden -dat iemand die eenige zaken
doet drie kapitalen noodig heeft als één voor de goe
deren welke bij in zijn' winkel in voorraad heeft één
voor zijne onbetaalde hoekscbulden welke hij niet kan
uilgeven als ze hem nog niet voldaan zijn eri ten derde
één voor de routering en zijne huishouding bedienden
enz. Te weinig wordt, het ook in overweging genomen,
dal geldgebrek eh zedelijkheid dikwijls vijanden zijn en
dat zelfs de braafste man in verzoeking kan komen, zijne
zedelijkheid te verliezen wanneer hij in de zorg voor
zijn gezin en bedrijf door geldgebrek genoopt wordt tot
uitvldgten maatregelen of daden die met de goede
trouw onbestaanbaar zijn en welke zoo zij hem al op
het oogenblik uit den nood redden op den duur zijn*
val moeten veroorzaken. Hoé vele voorbeelden zouden
wij kunnen bijbrengen van menschen die in het bezit
waren van eene goede kostwinning en die hunne eer
hun crediet hun bestaan hebben verloren omdat, zij
geen genoegzaam fonds hadden om hunne zaken te stu
ren, dewijl zij te lang crediet moesten geven menschen,
ééns goede burgers, die daardoor lot nog lager peil daal
den, in den drank heil zochten ter verdrijving van hunnen
kommer en die hun leven bedelende eindigden t als
slagtoffers van een misbruik in de burgermaatschappij
hetwelk even groofe verwoestingen aanrigt en evenzeer
dient bestreden te worden als het misbruik van sterken
drank
»Het behoeft wel geen betoog, hoevele voordéelen zoo
danige huizen van koophandel waar men den vasten
regel heeft contante betaling te vorderen door de daar
voor leweeggebragte gedurige omzetting van kapitalen,
boven andere gelijksoortige huizon genieten waar men
dezen regel niet volgt. Daaruit kan men alzoo met volle
regt een sterk bewijs afleiden voorden gunstige» invloed,
welken bet algemeen op den handelstand zou uitoefenen,
wanneer welgezinde ingezetenen zich bereid verklaarden,
hunne leveranciers, in plants van jaarlijks bij kwartalen
te willen voldoen. De winkeliers zouden daardoor ook
in staat zijn zulke begunstigers goedkooper te bedienen
dan anderen die een te lang crediet vorderen of nemen.
Tevens zou dit de.onje bevorderen in do zaken van dat
groot getal ingezetenen, die gewoon zijn elke drie maan
den vast hun Iractement te ontvangen en die voorzeker
gemakkelijker daaruit met elk kwartaal eene kleine re
kening zouden kunnen voldoen dan eene viermaal
groolere rekening aan het einde des jaars enkel uit het
Iraclement van het vierde kwartaal. In 't algemeen zal
ook de naauwkeurigheid van eene kwartaal-rekening be
ter kunnen worden nagegaan dan die eener jaar-reke
ning waarop men soms posten vindtdie men zicli
kwalijk kan herinneren ontvangen te hebben.
Wanneer niemand meer koopt dan hij op zijn' tijd
betalen kan; wanneer de goede trouw evenzeer bij be
gunstigers als hij leveranciers in achtgenomen wordt;
wanneer de eerste de laatste elke drie maanden (of des
verkiezende elk half jaar) prompt voldoen dan zeker
zal er vooral in den geringen burgerstand meer ver
trouwen eri welvaart ontstaan dan zal het wankelend
crediel van velen .hersteld worden dan zullen veelvul
dige zorgen en processen worden voorgekomen cn niet
minder zal dit eene» heilzamen invloed oefenen zoowel
op handel, handwerken en nijverheid, als op de zedelijk
heid van derzelver beoefenaars. De staat zijner kas
kan grootelijks op de zedelijkheid van den koopman in
vloed hebben en heeft dien werkelijk ook kunnen
aanzienlijke personen er op rekenen dat de eer ach
ting en toegenegenheid welke dc burgerstand bun toe
draagt of bewijst meerder of minder is al naargelang
zij hunne rekeningen prompt betalen. Deze maatstaf
is onhedriegelijk.
»TIartéTijk wenschen wij dus, dat ieder, die prijs stelt
op de achting van zijne medeburgers die overtuigd
is dat de inwendige kracht eener stad gelegen is in de
welvaart en bet crediet van hare ingezetenen die bil
lijkheid en reglvaardighcid als de zuilen van godsdienst
en zedelijkheid vereertdat de zoodanigen onzer slad-
genooten mogen deelnemen in deze vereeniging en de
volgende verklaring zullen willen onderteekenen en na
komen waartoe wij alle welgezinden bij dezen om
het belang der zaak dringend uitnoodigen.
Verklaring.
,,De onderg'cteekendcn betuigen bij dezen te willen deelnemen:
aan de Vereeniging voor den Burgevsland te Leeuwarden met be
lofte, om hare bedoeling le willen bevorderen, door at die leve
ranciers winkeliers ambachtslieden enz., welke zij tot dusver
gewoon waren op jaar-rekening te voldoen, voorlaan elke drie
maanden le betalen, wanneer zij namelijk hunne begeerie daartoe
door bet inzenden van eene kwartaal-rekening hebben te kennen
gegeven."
BRAND SCHOUWING.
Burgemeester en Wethouders der Stad 7 ter ik zee
brongen ter kennis van de in- en opgezetenen dat op
Maandag den \Q dezer maand en volgende dagen, eene
door al de
wijken dezer Stad zal gehouden worden en worden,
mitsdien alle eigenaren en bewoners uitgenoodigd t
om heeren Brand meesteren den vrijen toegang in der
zelver woningen eh werkplaatsen te vcrleenen en
hunne aanwijzingen tol voorkoming van brandgevaar
op te volgen overeenkomstig (te bepalingen van het
Brand-Reglemeht voor deze Stad.
ICn opdat niemand hiervan onwetend zij zal deze
worden afgekondigd en omgeroepen mitsgaders in
dezer Stsds-Cournnt geplaatst.
Zierikzee den 4 Februarij 1851.
Burgemeester en Wethouders,
DE CRANE vL
Ter ordonnantie
De Stads-Secretaris
W. J. P. KROEF.