CODRANT.
I
N.° 93.
Woensdag 20 November.
1850.
Woensdag en Zaturdag.
Nederlands Toestand.
ZEESGHE
AB OBINBMEZHTTS—PR1J8
Per drie maanden f 2,00. Franco per post 2,25.
Inzending der Advert, dapgs te voren,'snamidd. vóór 4t ure.
vsbscHUNT
prijs abvbsïewmek
Gewone 15 cents de regel. Geboorte-Biiwelijlcs— en
Doodberigten van 1-6 regels a f 1 behalve hel Zegelregt.
e van
I lie-
ipen
ge en
vier
jarige
telle
Heit
loi i
i dito
.500
5oe-
rdere
?«Js
lijtjes
arden
•mid-
.agen
s ge-
d.
ten
rij.
(in
mor-
Het rüstige en altijd kalme Nederland hééft
alzóo de staatssehokkenwelke Europa beroerd
hebbendoorgestaanhet heeft als een wijs en
verstandig diplomaat, de kat uit den boom
gekeken; het heeft als een voorzigtig staatsman
gehandeld en den loop des tijris gevolgd: in
één woord zich als een volslagen man gedragen.
Indien wij de gesehiedboeken openslaan en
raadplegen den voortgang des tijdshet nu of
het verledene, Welvaart of tegenspoed, geld of
schuld, magt of onmagt, vertrouwen of wan
trouwen de Ruyter of Prins Frederik, twee
duizend schepen ieder jaar bouwen of vijftig?
vrachtvaarders der gansche wereld of stil aan
de meerpalen liggende? bemanning der Neder-
landsclie schepen niet vreemdelingen of met
Nederlanders, ad,el of geen adel, krijgsman (een
fier woord) of geen krijgsman, zee-mogendheid
van den eersten of tweeden rang, eendragt of
tweedragt, belasting of géén belasting, tevre
denheid over 's lands bcstuTir of nietdan moe
ten wij als van zelve zeggenNederland is ge
daald niet alleen maar diep gezonken.
Hierbij komt nog dat toen eene post slechts
door een persoon bekleed werd doch nu is
het geheel anderseen persoon bekleedt on
derscheidene postenb. v. gezegend te zijn door
de fortuin, en twee betrekkingen in zijnen persoon
vereenigenb. v. die van schapenhoeder en van
dragonder-officier; Nederland schreef eenmaal
de wet aan volken en koningen voor, dreef den
nitgestrektsten handel boven alle volken en be
kwam ongehoorde rijkdommen.
Dat was het tijdperk van Neêrlands republiek
dien tijdtoen de Raadpensionaris Johak de
Wit, den door het Haagsche graauw vermoor
den de Wit, aan het hoofd des Nederlandschen
bestuurs stond.
Dat is het hoogste toppunt van bloei welke
ons land immer bereikt heeft; de naijver van
Engelandreeds meer dan eens bewezengaf
aan den handel van Nederland, deszelfs levens
beginsel den doodsteek. En toen Willem de III
toenmaals Stadhouder van Nederland, Koning
van Engeland werd, wérd hij door de heeren
Staten verzocht om zoo spoedig mogelijk tot
hen over te komen naardien de staatsschuld tot
eene hoogte van 64 millioenen geklommen was.
Treden wij thans nog eenige jaren terug,
ten einde 's lands toestand des te beter te kun
nen overziende grootste bloei der Zeven Pro
vinciën, steeds aangegroeid na het sluiten van
het twaalfjarig bestand, lenjare 1609met Spanje
gesloten ging gedeeltelijk verloren na den eer
sten en tweeden oorlog, in 1652 en 1664 te
gen Engeland gevoerd; na die van 1672 zien
wij onze zeemagt steeds aan het afnemenen
eindelijkbij den afloop der 17Ai: eeuwis
ons land tot eene zce-mogendheid van den 2t,en
rang gedaald.
De Spaansehe oorlog om de troonsopvolging,
van 1702 begonnen, waarin wij gewikkeld
werden door de eerzucht en personele belangen
yan den toenmaligen Koning vanEngeland, welke
elf jaren duurde, met de grootste verbittering
in Spanje, Duitschland en de Nederlanden ge
voerd werd, kostte aan ons land eenen schat
vau eenige millioenenalleen om de glorie
zucht van het trotsche en ons altijd vijandige
Albion te bevredigen.
De Duitsche Pragmaticjue Sanctie van Karel
de VI, van Duitschland, pluimde ons nog meer;
terwijl het bedrog van het Engelsch gouverne
ment, door het sluiten van eenen afzonderlij
ken vrede, gepleegd, ons klein landje in de
handen wierp van de oorlogvoerende partijen.
De grootste volks-opstandbeter bekend on
der den naain van de groote staats-omwenteling
in Frankrijk in bet jaar 1789, en welke Eu
ropa geheel van gedaante en gevoelens heeft
doen veranderen, was in het jaar 1787 in ons
vaderland begonnenen door Belgie naar Frank
rijk afgedaald.
Vele ónzer lezers kennen het vrijmaken van
ons land door de Franschenin het jaar 1795
hetwelk aan dezen Staat dit kostte: het kleeden
van 100,000 uitgehongerde en half-naakte sol
daten die eindelijkofschoon ais broeders ont
vangen wordendemet honderd millioenen
guldens in den zak naar huis toe keerden.
De korte regering van den anders goeden
Lorewijk Napoleon, als koning van Holland,
vermeerderde onze schuldenlast met twee hon
derd millioen, niettegenstaande reeds vroeger
de Raadpensionaris SchimmeLpeNNinck een nieuw
plan van belastingen had ontworpenWaardoor
dus Van 1805 tot 1810 eene dubbele afzetting
plaats had, en nu volgde de inlijving in het
keizerrijkde tercering der staatsschuld bragt
honderden gegoede burgers tot den bedelstaf,
terwijl alle goederen boven mate belast werden.
Dit verfoeijeiijke belastingstelsel is na den
jare 1813 en vervolgens op eene behoorlijke
wijze voortgezet eji heeft den burgerstand
nagenoeg tot den bedelstand gebragtterwijl
de Belgische revolutie en de monsterwet van
127,000,000 de laatste hand gelegd hebben
aan de vermeerdering onzer staatsschuld.
Zij bedroeg ten tijde van den Stadhouder
Willem de III slechts 64 en tegenwoordig 1200
millioenterwijl de rente van dit kapitaal op
het budget uitgetrokken staat, als eene post
van vijf en dertig millioen Nederlandsche guldens.
En welke waren de redenen van dien snel
len voortgang der staatsschuldenook na de
gezegende omwenteling van het voor ons altijd
gedenkwaardige jaar 1813? Zij zijn gedeelte
lijk deze:
Fransche zeden en gewoonten hadden bij
ons de plaats vervangen van de Spartaansehe
gewoonte (wat ten minste de levenswijze be
trof) onzer voorvaderen; voor eenvoudigheid
had de weelde plaats genomen; de pracht,
weelde en het losbandig leven der Fransche
grooten, door de revolutie in 1789 verdron
gen, had onder het keizerrijk wederom plaats
gegrepen, doch niet aan het hof, waar de ma
tig levende groote Keizer zijn verblijf hield;
dan, zijn hofstoet braste op eene verregaande
wijzede pracht en het weelderige leven had
zich tot ons overgeplant; wij waren immers
een deel geworden van een rijkwiens Keizer
aan Europa de wetten gaf, en wiens gebied
zich verder dan dat van eenen Europeschen
Vorst uitstrekte.
Willem de I, tot den Nederlandschen troon
geroepen, liet dit alles, misschien om de oogen
des volks te verblinden, bestaan, en ons klein
landin evenredigheid met het eenmaal zoo
magtige Fransche keizerrijk, op dezelfde schaal
afgemeten; want hij, de zoo nederige Willem,
was staatsman in den volsten zin des woords,
hij behield al de vergulde rokkengaf den
adel hare regteri weder, handhaafde de be
trekkingen en werd ten slotte eene der groot
ste zeehandelaars, en, zoo men zegt, dreef hij
handel in 'slands schuldbrieven.
Willem de II volgde hem opdoch al had
hij zich als Veldheer eenen onsterfclijken roem
verworven hij was geen staatsmangeen finan
cier.
Willem de III wij weten het nog niet; hem
is eene grootsche taak beschoren
En zoo zijn wij dan genaderd om Neêrlands
toestand in het regte daglicht te stellen.
[IVordl vervolgd
BUITENLAND.
DUITSCHLAND,
Frankfort- 15 November. Berigten uit Kassei
van den 13 melden dal dien dag de Pruissen steeds
die slad bezet hielden en er niet aan dachlen om af
te trekken. De verwacht wordende versterking was
echter nog niet aangekomen. Ook Hersfeld is nog
door de Pruissen bezet en wordt zelfs versterkt zoo
dat verscheidene inwoners op het stellig berigtdat
de Beijerschen eene poging zouden aanwenden om
de Pruissen van daar Ie verdrijven en zich alzoo een'
weg naar Kassei zouden trachten te hanen zich van
daar hebben verwijderd. Zoo gemeld wordt moeten
de Beijerschen den 11 of 12 werkelijk in aantogt zijn
geweest naar de zijde van Hersfeld maar dien logt niet
hebben voortgezeten heden meldt de telegraaf uil Ber
lijn onder dagteekening van gisteren dal naar
luid der ministeriële dagbladen, de Bondstroepen bevel
hebben bekomen om Ier vermijding van eenen dade-
lijhen strijd hunne verdere bewegingen in afwachting
van den allonp der nog hangende onderhandrtingen te
schorsen. Hot antwoord van hel kabinet van Wecnen
op de laatste voorstellen van Pruissen werd den 15 te
gemoet. gezien en de Oostenrijksche regering scheen
zich allezins te vieijen dat de van hare zijde Ie ver
wachten voorstellen tot eene vredelievende oplossing
der beslaande verwikkelingen zouden leiden."
Het baart in Beijeren eenig opzien dat de ko
ninklijke verordening van den 9 December 1848, waarbij
aan de landweer de vrije keus der opper- en onder-offi
cieren werd toegekend den 15 dezer plotseling is in
getrokken en de vroegere bepalingen van den 7 Maart
1826 wederom zijn van kracht verklaard.
De hertog van Cbburg-Gotha heeft plotseling
niet het hof, Coburg verlaten en zich naar Gotha bo-
geveii. Hel bevel hiertoe werd 's avonds zeer laat ge
geven en den gansclien nacht met inpakken doorge-
bragt. Hij is luitenant-generaal in Pruissischen dienst
en naar men vermoedt heeft de nabijheid der Oosten
rijksche troepen hem bewogen zich te verwijderen.
Een telegrafisch berigt meldt, dat in Aleppo een
opstand tegen de Christenen is uitgebroken waarbij
een groot aantal hunner door het laagste gemeen is ver
moord en een gedeelte van het kwartier der Franken
is uitgeplunderd en dat de Turksche militaire bezet
ting dit ecu eu ander lijdelijk heeft aangezien.