Zaturdag'16 November.
92.
1850.
Woensdag en Zaterdag.
BI CHOLERA ASIATICA IN ZEELAND.
BKSTUm
Jn.°
zieriez
■Aw.»
ABONNEMENTS-PBZJS 5
Per drie maanden f 2,00. Franco per post f 2,25.
Inzending der Advert, daags tevoren,'snamidd. vóór 4L ure.
VERS CHS JUT
PRIJS DER ADVERTEMTIEM
Gewone 15 cents de regel. Geboorte-Huwelijksen
Doodberigten van 1-6 regels af 1 behalve het Zegelregt
Wanneer het op de uitvorsching der waarheid aankomt,
moet men ernstig bedacht zijn om al de voorwaarden
aan te gevèriwaarop de hoogste voor den niensch
bereikbare waarheid te erlangen is. Pag. 178.
Als men op de uitkomsten van zijn onderzoek veilig wil
vertiouwen en anderen in dit vertrouwen doen berus
ten dan moet zoodanig onderzoek boe bezwaarlijk
ook, door alle waarborgen omringd zijn, welke ieder
onbevooroordeeld en naauwgezet onderzoek vordert.
v 1>8.
Geneeskundige geschriften blijven gewoonlijk
binnen den kring der beoefenaren van het vak
besloten. Zelfs die strekken tot bevordering van
een algemeenen gezondheids-toestandtot de be
oordeeling der meerdere of mindere voedings
kracht en nuttigheid onzer spijzen en dranken,
of die in popnlairen toon zijn geschreven over de
natuurkunde van den merisch, opdat ieder eenig-
zins beschaafd man niet geheel onbekend blijve,
met zijn eigen zamenstelsel en middelen tot on
derhouding, komen zelden verder dan in de
handen der geneeskundigen. Ziektegeschiede
nissen, die bij derzelver aanwezen diepen indruk
maakten, op eene duidelijke en levendige wijze
in haren oorsprong en uitgang verhaaldmaken
nu en dan op het zoo even gezegde eene uitzon
dering: aan deze valt wel eens meerder debiet
ten deel.
Leeken in het vak zijn niet gewoon meer dan
eene, hoogstens twee historiën van gelijkenden
aard te lezen. Komen hun meerdere werken
over hetzelfde onderwerp in handen, aanstonds,
zonder inzage, leggen zij die op zijde. Zoo is
het ook met deinassa cholera-geschriften gegaan,
die ten laatste niet slechts door de leeken maar
zelfs door de priesters der kunst ter zijde gelegd
werden.
En nogtans verstout men zich in Middelburg,
dien berg van braakloop-historiën met een nog
al lijvig boekdeel van VIII en 223 gr. octavo
bladzijden op te hoogen! Ja waarlijk! «er be
hoort moed toe, in den tijd, dien wij beleven
met een geschrift over cholera Asiatica op tc tre
den en zelfs daarbij het vertrouwen te koesteren,
dat het niet zonder belangstelling zal ontvangen
worden."
«Toen wij eindelijk van oordeel warendat
verdere nasporingen geen helderder licht meer
zouden verspreiden, meenden wij ons, ingevolge
het gedane voorstel, niet te moeten bepalen tot
de mededeeüng der feitenmaar tevens ons ver
baal te laten vergezeld gaan van zulke beschou
wingen en gevolgtrekkingenals wij met het
oog op de wetenschap en den algemeenen ge
zondheids-toestand rioodjg oordeelen."
Zoo lezen wij aan het slot eener voorrede, van
welke wij zoo even de eerste woorden aanhaal
den. En meer, veel meer dan de verwachting,
door deze behoedzame uitdrukking opgewekt,
hebben wij in dit werk der heeren J. C. van des
Buoecke en J. C. de Mas gevonden.
Het vangt aan met eene inleiding De provincie
Zeeland en hare in ownersvervolgt met hel ver
haal der eerste verschijninggaat voort met de
tweede verschijningen besluit met de heleekenis
van de verschijning der cholera Asiatica in Zee
land. Hierbij komt nog een Aanhangsel, Naam
lijst der cholera-lijders en eene zeer zuivere, ook,
naar het ons bij vergelijking voorkomt, zeer
naauwkeurige kaart van Zeeland.
Dit boek hebben wij gelezen en herlezen, en
aarzelen niet te verklarendat het in eene voor
iedcren leek, gelijk wijzoo bevattelijker! sier
lijken levendigen en overtuigenden stijl, van
het begin ten einde toe, is geschreven datdie
het in de handen genomen zal hebben, niet ligt
eenige andere lectuur zal aanvangenalvorens
deze te hebben voleindigd. Zoo veel voor ons
vermaak.
Maar welk nut zal er voor ons leeken uit een
choleraboek te trekken zijn? Uit dit boek leer
den wij onze provincie kennenbeter dan wij ze
immer, niet slechts met betrekking tot den ge
zondheids-toestand maar ook in menigte andere
opzigten, verkeer, levenswijze., localiteit en per
sonen, in eenig geschrift^-hebben beschreven ge
vonden Het is doorzaaid met ter zake dienende
opmerkingen, die den naauwkeurigen lezer stof
tot veelvuldige overdenking geven. Voor ge
neeskundigen en plaatselijke besturen geeft het
de belangrijkste wenken aan de hand, naar welke
zij zich bij eventuele herhaling dier vreesselijke
epidemie zullen kunnen gedragen.
üra de geneeskundige waarde van het werk
der Med. Doctoren vas des Broecke en de Mas te
beoordeelenrekenen wij ons onbevoegd wij
laten dit voor de Geneeskundige Courant of tijd
schriften over; maar willen tot bewijs van ons
oordeel, eene enkele bladzijde afschrijven:
«Tot hiertoe deelden wij, zoo beknopt moge
lijk het belangrijk verhaal over de Graauwsche
epidemie mede, voor zoover die epidemie door
geneeskundigen is geconstateerd. Het verhaal
mag, naar wij ons vleijen, eene bijdrage heeten,
ten bewijze, hoe nadeelig bekrompene woningen,
armoede en schadelijke uitwasemingen van kreken
en schorren zijn voor de verbreiding der cholera.
Maar die ongezonde hutten hebben daar jaren
lang gestaan, terwijl inmiddels de bewoners in
het volle genot van gezondheid bleven. De
Graauwsche kreek was daar jaar en dag aanwe
zig met de andere kleine slootmet den watergang
in den Meloopolder, met de uitgestrekte schorren
van Saftinge; zonder dat te Graauw sedert 1833
ooit cholera ontstond, tot op den 25Junij 1849
toen die ziekte aldaar op eens vier li jders doode-
lijk trof, in een huis, hetwelk juist niet het
slechtste gezin van het dorp bevatte. Evenmin
laat zich veronderstellen dat de miasmata (welke
men aanneemt uit stilstaande waterenslikken
en moddersloolen op tc rijzen), juist op gezegden
25 Junij door atmospherische invloeden zóó ver
giftig konden zijn geworden, dat zij als op eens
de vreesselijke cholera konden te weeg brengen;
want dan zouden toch die dampen op dien dag
ook wel andere en naburige plaatsen geschaad
hebben. Waar nu ontmoeten wij den voor
Graauw zoo noodlottigen dag in Zeeuwsch-Vlaan
deren Nergensnoch op hetongezonde dijkje
te Neuzennoch op de stinkende slikken van
Schapershoek of in den omtrek der Vogelkreek,
waar nooit cholera werd waargenomen of aan
het zuidelijk gelegen gehuchtden Kauterdat
eerst in Augustus door de ziekte werd aangeval
len. Voeg hierbijdal in Zeeland niet alleen
tallooze hutten en stulpen, omringd van sloolen
en poelenvan geene cholera hebben gehoord
maar ook plaatsen in alle opzigten aan Graauw
gelijk. Voor hen die onze provincie kennen
herinneren wij aan den omtrek van de Zuid-
Watering en Welsinge in Walcheren;aan
het stinkende Molenwater te Middelburgde
lage landen bij Yerseke de schorren van Schou
wen en Duiveland; het eiland S.'-Philipsland
den omtrek van Sluis; de kreek nabij Schoon-
dijke, in het 4dc district, met hare doodarmoe-
dige hutten; de gemeente Philippine."
Wij eindigen met dezen in onze dagen voor-
treffelijken arbeid die ook wat het aangenaam
uiterlijk en naauwkeurige correctie betreft, de
pers der Gebr. Abt..- uams eer aandoet, niet slechts
aan alle geneeskundigen, maar ook aan de plaat
selijke besturen van dit gewest, en niet minder
aan leeken in liet geneeskundige vakdie op be
schaving en ontwikkeling van denkvermogen en
geest prijs stellen, aan te bevelen; welke arbeid
niet onwaarschijnlijk den wetenschappelijke!!
roem van ons gewest zal verhoogen en voor den-
welken bescheidenheid ons verbiedt aan de hee
ren van den Bhoecke en de Man, die den gewes
telijken dank wel hebben verdiend, meer dan
onzen partikulieren dank te betuigen.
INSPECTIE OP DE VLOEDPLANKEN.
Burgemeester en Wethouders der Slad Tiierikzee maken bekend:
dat op Woensdag dan 20 dezer maand eene AJLG-EBïEETffE
SCHOKWIMG- zal plaats hebben op de "VEiöEI3PïiAMKEIff
zoo van de stad a's van de ingezetenen.
Wordende een ieder bij deze aan zijne verpligting herinnerd om
de Vloedplanken alsdan gereed schouwbaar in oide gesteld te
bonden., op straf van de bepaalde boete, door de nalatigen te
verbeuren.
En opdat niemand hiervan onwetend zij zal deze worden afge-
kondigd omgeroepen en in de Stads-Courant geplaatstterwijl zulks
aan den Slads-Architect en Commissaris van Policie tot hanc!havio<"
zal worden medegedeeld.
Gedaan teuRaaüliuize der Stad Zierikzee den 13 November 1850,;
Burgemeester en Wethouders,
l)E CRANE, vt.
Ter ordonnantie
De Stads Secretaris
W. J. P. KROEF.
PUBLICATIE.
Burgemeester en Wethouders der Stad Zierikzee
Ontvangen hebbende eene resolutie van Heeren Gedeputeerde
Staten dezer Provincie, van den 2 dezer maand, n.° 8, waarbij in
hunne banden wordt gesteld, ten fine van berigt, consideration en
advies .een Request van den beer V. HOGERZE1L ingezeten dezer
stad eigenaar van den W iml-Pelmolen alhier, kadastraal bekend
sectie En.° 340. houdende verzoek om dien Molen tevens tot
KOHE&MOIiEKf te mogen inrigten.
Brengen het bovenstaande verzoek ter kennis der ingezetenen,
onder mededeeling dat, naar aanleiding van bet Koninklijk Be
sluit van den 31 Januarij 1824 Staatsblad n.° 19), rakende de
vergunning tot oprigting van sommige Fabrieken en Trafiekenop
Woensdag den 20 dezer maand1s namiddags ten één ure ten
Baadhuize dezer Slad, de vereischte information de commodo et
inconnnodo niet opzigt tot deze inrigting zullen worden genomen;
wordende mitsdien een ieder, die vermeeneu mout daartegen eenige
bezwaren te moeten kenbaar maken uitgenoodigd zich ter aange
wezene plaats op gemeld uur te vervoegen.
Gedaan ten Raadhuize der Stad 7,ierikzee, den 13 November 1850..
Burgemeester en Wethouders,
DE CRaNE, vt.
Ter ordonnantie
De Stads Secretaris,
W. J. P. KROEF.
B EREND MAKING.
Achtervolgens art. 3 van Zijner Majesteits besluit van den 6
Januarij 1831, n.° 68 (Staatsblad n.°c2.heeft Zijne Excellentie
de Minister van Financiën, bij resolutie van den 14 dezer maand
bepaald de PRïJZüBf het opgeld daaronder begrepen waar
voor de collecteurssplitters en debiianten der Staats-Loterijde
loten en gedeelten van dien, voor de tweede week ter trekking van
de laatste klasse der 212de JLOSEïilJ zullen mogen uitgeyen te
welen;
