ADVERTENTIES,
Nookbweile, en
lietjWii 'éëhige WiinéUrs die met liet graven Oil oprigtén van batte-
'tijeti 'tusschen de Hunner- én Hertogsteegpoorten bezig waren een
tomeinsch graf gevonden de bevelvoerende officier nam dadelijk de
ïioodige voorzorgen om bet geheel voor schade té bewaren. De kist
is van d.uifsteen zes voet lang en bijna twee voet breed én uit
één stuk gehouwen. Toen men liet steenèh d'èksel der kist opnam
is hetzelve gebroken. Alle voorwerpen die zich in de kist'bevinden
zijn op 'derzelver plaats blijven liggen dewijl men eerst nog eene
'teekening van het binnenste der kist zal vervaardigen vóór en aleer
de kleine beenderen naalden, fleschjes en wat 2ij verder mogt bè-
Valtén 'nader te onderzoeken.
Omtrent do aardbeving die bet eiland Ternaté nabij desZelfs on
dergang heeft gebragtwordt het volgende mêdeged'eeld
«Hc't zoo herhaalde malen door eruptiën en aardbevingen getei's-
'tèrSè Ternate heeft óp den 2 én 14 Februarij 1^40, wederom
de droevigste uitwerking daarvan ondervonden, en wel van zoodanig
hevigen eïi allerverschrikkeiijksten aard, als haar tóenSchen geheugen
■ooit hééft plaats gehad.
Des morgens, van den 2 Februarij 11., ten B'/i ure, 'vertoonde dé
lucht zich doftke'r en onheilspellend; een stijve noordwesten wind,
vergezeld van zware regenbuljenzweepte de wolken met kracht door
het luchtruimbet 'nitzigt was somber, en alles schéén de eenè .of
anderó buitengewone werking der natuur aan te kondigen welke
zich dan ook weldra bevestigde, daar er eéh dikke damp uit den
krater opsteeg, vergezeld Van een zwaar donderend geluid onder den
grond, gröote hoeveelheden kokende lava en gloéijeiide asch, die alles,
waar zij nederslorttenverbrandden en verwoestten. De schoonste
tuinen der inwoners, waarin meerendeels hun bestaan, en hunne rijk
dommen bestóndenondergingen eene gelieele vernieling. Bij afwis
seling geschiedden deze brakingen, dati eens hevig, dan weder .afne
menden was het gezigt cn gehoor van dit natuurverschijnsel hij dag
indrukwekkend geweest, niet minder was zulks bij delf avond; als
tóen kondé inen klaar de 'hit den krater opgeworpen steenen in de
somtijds vrij sterke 'én boog ópschietende vlammen onderscheiden.
Noch schilder, noch dé bekwaamste pén fs in staat zoodanig toonpél
in doszeifs vollen luister "cn akelige schoonheid te schetsen; zoodat alle
inwoners mét eenen Ilevigeri 'schrik, blijkbare verwondering en diep
Ontzag voor het Opperwezenin stille verwachting het einde verbeid
den'Wat uit dit vreesSelijk natuurverschijnsel moest geboren wordeh:
24, uren lang hield deze verwoestende uitbarsting aan, en eindigde
biet Cén angstverwekkend geraas onder den grond, dat de allerbc-
haauwStè inwoners deed vermoedendat de grond onder hen zoude
Wegzinken. Dóch met den schrik kwamen zij er af: de berg zweeg
den volgenden dag tégen 4 ufo, des namiddags, eii liet nu en dan
eene kleine hoèvcelheld rook opstijgenhetwelk echter de inwoners
niet gerust stelde, aangezien deskundigen verhaalden, dat de eruptiën
na do aardbevingen plaats vindenzoo dat hief eerte gehecle tegen
strijdigheid plaats vond; en waarlijk, dit vermoeden is in geenen deele
ongegrond geweest. Ook moet ik hiér nog bijvoegen) dat, gedurende
de eruptiën, het gcdrhisch onder den grond zoo.hevig was, dat twee
naast elkander staande menschep met geene mogelijkheid elkander kon
den verstaan. Een ieder gevóelt cn beseft; in welk eén' doodsangst
deze beklagenswaardige inwoners van het ongelukkige Torna te gedu
rende dien tussëhentijd hebben verkeerd. Laten wij eenige dagön in
Stilte voorbijgaanen de werking van den krater gadeslaanwelke na
den 4.Februarij 1840 steeds rookende bleef. Nu en dan bespeurde
men des avonds een' sterkon gloed liit den vulkaan; aardbevingen
Werden niet gevoeldeh mén dacht waarlijk van dezelve verschoond
te blijvendan, helaas 1 deze hoop werd op eene vreésselijke wijze
Verijdeld. De voor Térnate's ihWo.ners ioö allernoodlottigsto dag van
deh 14 Februarij 1840 brak eindelijk aan des nachts ten l2'/s ure
hoorde men een sterk gedruisch én gedreun, komende vaii en weder
opgaande naar deh bergopgevolgd door eene ligte trilling van den
grond welke van oogenblik tot odgenblik heviger werd en de niets
vermoedende inwoners, als ware bet door Gods stem, uit do zachte
drmen van Morpheus wekte. Weinig lette men op deze ligte schok
ken, onder menschen die aan deze natuurverschijnsels gewoon waren;
ffiaar helaas! van lieverlede Werden de schokken al heviger en heviger,
ten gevolge waarvan de meesten hunne woningen ohtvlugltcn. Teu 3'/i
Urein den nachtonder eenèn allerhevigsten stortregen gevoelde men
eenen schokwaardoor menschen en woningen op het aardrijk ston
den te waggelenén de meeste steenen Woonhuizen instorttenop
Verschillende plaatsen opende zich de aarde, en sloot zich weder even
snel. De beweging van den géotid was zeer goed te vergelijken bij
de golving der zee; niets bleef onbeschadigd, en deh 15 Februarij
1840, ten 10 ure des voórmiddags, scheen de natuur in hare volste
Woede te zijneen allerhevigste schok deed zich gevoelenmenschen
en Vee, alles vlugtte in krampachtigen doodsangst naar de Waterzijde,
bezette alle de daar liggende praaüwenrang en stand werd niet ih
aanmerking genomende angst van velen Was zoo groot en vooral
der Vfouwelljke sekse, dat sommige tót verre door het water baad
den om eén vaartuig te bereikenteri einde niet welligt hun graf
tusschen de zich van tijd tot tijd openende aarde te vinden. Allerbe-
klagenswaardig was hüri toestand, en te' meer nog, toen de natuur
geheel scheen uitgewoed te hebben de arme inwoners van hunnen
schrik en benaauwdheid eenigzins waren teruggekomenen het oog
sloegen op de plaatsenwaar eenige oogenblikken te voten hunne tot
alle gemak ingerigte woningen gestaan hadden: Nu eerst gevoelden
die brave, gulhartige en zoo gastvrije bewoners van Ternate, dat zij
alles hadden verloren naakt en bloot stonden zij bijeen vergaderd
als in stomme gevoelloosheid; hunne bezittingen waren verwoest, de
allerkostbaarste specerijen en andere menigvuldige producten onbruik
baar, en ónder puin begraven; geen stuk huisraad is verschoond ge
bleven, en niet één steenen huis, op geheel Ternate, i'S blijven staan.
Ja zelfs het fort Oranje, dat gedurende twee êeuWen de verschillende
aardbevingen heeft getrotseerdmóest voor deze woede' bezwijken en
hiermede was de welvaart en het belang van Ternate voor ens gou
vernement geheel verloren. De partikuliere schade wordt berekend op'
f 900,000. De aardbevingen werden ook op Gilolo en Tidore ge
voelddoch zonder eenige schade te hebben aangerigt; mede moet
hierbij nog worden opgemerkten de goedertieréne hand van hel Op
perwezen erkend, dat niet één menschelijk wezen door deze allesver
woestende ramp het leven heeft verloren. In den aanvang waren de
aardschuddipgen gering, en namen van lieverlede in hevigheid toe,
waardoor deze arme menschen tijd hadden zich in persoonlijke vei
ligheid te stellen; Waren de schokken dadelijk zoo hevig geweest, als
die van 31/» én 10 ure, alsdan zoude gewis het grootste déet der
inwoners hun graf Onder dé puinhoopen gevonden hebben. De meesten
'en vóornaamsten zullen gewis dit eiland verlatenen elders een nieuw
bestaan zoeken. Welke plannen het gouvernement mét Ternate zal
hebbenmoet de tijd leeren."
ZIÉRIKZEE, den 28 Julij. Men verneemt dat Overmorgen, don
derdag den 30 dezer, nademiddag tegen drie ure, wefir en getij daar
toe dienende, van de werf alhier 'zal worden van stapel gelaten het
schip 'de Stad Zièrilczee, bestemd Voor dé vaart op de Oost-Indienhij
welke gelegenheid op de werf geene andere personen zulléft worden
toegelaten dan die met toegang-kaartjes zijn voorzien.
Voofname inhoud van het uitgebreid VERSLAG- der
Gedeputeerde Stalen aan de Staten der provincie Zee~
landgedaan in derzelver vergadering den 7 Julij 1840:
{Vervólg van ons vorig ri,o)
Onderwijs. De provinciale schóól tot aankwe'èking van heelmeesters en vroedvrotii
wei; blijft haren goeden naam handhaven het getal leerlingen is voldoende v'pór de be
hoeften aan geneesknnst-oefeiiaren in de verschillende vakken, welke éan dezelve onder
wezen worden. Aan deze school hebben gedurende den afgelóopen cursus 36 mannelijke
en vrouwelijke leerlingen voor de verloskunde Onderwijs genoten, van welke 3 alè
heelkundige én een als artsenijmengkundigé na afgelegd examen vén de school zijn
ontslagen.
o Aan de feeken-akademiete Middelburg cn de tcekenscholen te Zierikzee, VÜSv
singen en Goes, komt den lof toe, dat derzelver bestuurders en dc onderwijzers bij
dezelve onvermoeid voortgaan, om deze inrigtingen aan derzelver doel.te doen be
antwoorden, de oefeningen bij dezelve aan te móedigen cn doelmatig, in te rig ten
hét getal leerlingen aan dezelve bedroeg in het vórige winter-saizoen 3n, waarvan
circa een derde gratis onderwijs heeft genoten; die te Goes telt in verhouding tot
de bevolking der stad het grootste getal leerlingen. Te Middelburg is door mede
werking van gegoede ingezetenen voor de akademieeen afzonderlijk gebouw aangekochti
waardoor aan de voor de ónderscheidene vakken v&n onderwijs bestemde lokalen eene
betere inrigting zal kunnen gegeven worden.
Landbouw, o De landbouw heeft, door den verhoogden prijs der meeste veldvruch
ten, eene aanmerkelijke ojibeuring ondervondén, en zulks te meer, daar de verhoogde
prijzen der tarwe, rogge en gerst.bijzondere voordeelen hebben gegeven omd'at over hefc
'algemeen deze granen eenen góedett oogst hebben opgeleverdook het vlas én ch; aardap
pelen zijn zeer goéd uitgevallen, daarentegen zijn liet koolzaad, de witte boonen en dé
mee niet geslaagd.
n De te velde staande oogst lever! blijde verwachtingen op, alleen het Winter kool
zaad hetwelk in den zuchten voórwinter welig was opgegroeid, heeft door de laat
ingevallen vorst cn door het schrale en stormachtig weder in den bloeitijd veel ge
leden en zal, voor zoo ver het is behouden gebleven, weinig opleveren.,
«De veeteelt is mede voorspoedig geweest, het melkvee heeft veel afgélbgd én dé
liooge prijs van het slagtvee is voor de vetweiderij voordeelig géweest. Hier en daar
werden de runderen door de tongblaar aangedaan, doch zonder eenige nadeelige ge
volgen. De longziekte, welke in andere provinciën zulke aanzienlijke verwoestingen
ónder de runderen veroorzaakte, ontstónd ook op onderscheidene plaatsen in dit ge-
West. doch de voortgang der ziekte werd, ónder Gods zegen door de wijze maatre
gelen, in het vorige jaar déartegen dóór den staatsraad göUverneur met overlég der
provinciale commissie van landbouw uitgevaardigd en krachtdadig gehandhaafd overal
gestuit en bepaalde zi'ch tot de stallen waarin dezelve bet eerst «erd ontdek!. Dit
had éven als vroeger te Renesse, Krabbén'dijke, BreskenB en te Cadzancl, ook
nu wederom plaats té St Philipsland, ZuiddórpeCraauw en Langendam eri laafsle-
lijk te St. Löurens, in wélke laatste gemeentfe éènvstal van ruim veertig béésten ge
heel besmet is géwordén.
n De verbetering van het paardenras, waartoe sedet-t èenigen tijd jaarlijks een hengöè
uit 'srijks stoeterijen naar het eiland Walcheren is gezonden, slaagt niet naar wcnsch.
daar die hengsten ovéi- het algemeen niet voldoen aan hetgeen men als een vereisch tfe
beschouwt, om uit het aanwezige bas eeri goed en voor denlandbouw geschikt paar-
den-soort te verkrijgfen. Behalve de in Walcheren geplaatste hengSt, zijn ér in dit
jaar twee uit de rijks stoeterijen naar het eiland Tholen gezónden, alwaar ceil volslageri
gebrek aan goede dek-hengsten besttiat.
De provinciale commissie van landbouw heeft, ten einde nadcrè méér afdoende
E'roeven tot verbetering vari liet paardenras té kunnen nemén onder Ónze goedkeuring
cslotcn, om uit hét ter harer beschikking gestelde provinciale fonds tot verbetering
en aanmoediging van den landbouw twee geschikte dekhengsten éan te koöpèn eti
dié in zoodanige oorden dezer provincie te plaatsen, alwaar zich de meeste belioefté
döaraan doet gëyoelen.
Tot de veredeling van het schapenras in deze provincie, wélke tot nog toé,', met
Lincoln én Durhdmsché rammeri is beproefd, mdar geene gunstigè resultaten heeft op
geleverd, worden thans nieuwe proeven genomen met schapen van het Disclileyras
te welken einde de commissie van landbouw uit het opgemelde fonds 4 zoodanige
ratnmen en 6. ooijen heeft aangekocht, waaruit bereids ió3 lammeren zijn gewonnen
die aanvankelijk, aan de verwachting voldoen.
Wijders heeft de gemélde commissie uit het voorschreven fonds twee jónge lieden
op de rijks veeartsenijschool te Utrecht geplaatst, ten einde zoo doende in cie be
staande behoefte dan gebrèvètteerde veeartsen in het vervolg var, tijd kunne worden
voorzien: voor 200 exemplaren, ter verspreiding onder dé landlieden ingeleekend op
een periodiek werk, behelzende profetische vertogen voorden landbouw; verschil
lende premiën uitgeloofd voor hét gebruik van aséli als mestspeciehet aanwenden
der stalvocdèringvoor cjé cllltuur van voedergewassen op braakland, van hop eri
hennipen voorts medailles uitgeloofd voor het leveren van onderscheidene rap
porten, beschrijvingen en vëftalingen van nuttige werken óver de landhuishoudkun
de breeder omschreven in hét ,door dezelve uitgegeven programma, waarvan een
èXemplaar hiernevens ter uwer inzage wordt overgelégd (bijl. n.° 4)t welkè üitlovin®
gen aanvankelijk rèeds de uitkómst hebben opgeleverd dat onderscheidene landlie
den dé verlangde proeven hebben genomeni4^° mudden asch tot bemesting zijn
gebezigd, 10 bunders a3 roeden 38 ellen braakland met wikken en haver zijn be
zaaid en dé stólvoering met 4» koeijen zal plaats hebben.
Hei vervolg in ons volgknd n.o)
r' - '-ft
iKETIJDINGENi
BROUWERSHAVEN den 25 Julij. Eergisteren is bin'nètigekomeil
het schip the City of Exeter, kapt. J. D. Owenvan Liverpool, en
ihedpn het barkschip Prinses Sophia, kapt. M. A. Srilits, van Oost-
Intlie, beide naar Rotterdam.
Ondertrouwd:
CORNELISKOSTEN
den 25 Julij 1840. JOHANNA de OUDE.
Strekkende deze tot algemcene kennisgeving
Een S MI D S-K N E C H T benóodigdbij J OH.' E V E R-
W IJ N te Dreisclwr.
Door P. de LOOZËBoekbandelaar te Zierikzeeis uitge-
geven:
I. TAALKUNDIG LEERBOEKJEbenevens eené korte schets
over de LEESTEEKENS, voor de middelste en hoogste klasse
van lagere Scholen, door J. A. MANUS van der JAGT,
Schoolonderwijzer te Burgh, prijs 35 Cents.
II. NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAADJE voor SCHOOLON
DERWIJZERS waarin alle Advertentiëri voor geabonneerden
gratis Worden geplaatstvoor niet geabonneérden worden
dezelve a 5 Cents de regel berekend de abonnements-prijs-
is in de drie maanden slechts 40 Cents.
te zierikzee, bij de wed. a. de vos en zoon stadsdrukkers.
