ADVERTE NTIEN.
V UIT DE HAND TE KOOP eene HERBERG,
de Roode Meebaal genaamdop den Dorpe Nieuwerkerk in
Duivelandbewoond door B. f HOEN, zoo mede een HOF al
daar, mede bij denzelven in het gebruik geweest; de Kooper kan
des verkiezende binnen veertien dagen op het gebruik komen te be
vragen bij C. de WIT.
Het bij velen nog omhelsd wordende gevoelendat de choleraten gevolge van aan
steking door personen en goederen kan worden overgebragt, gevoegd bij net bekend
■worden van de omstandigheden, waaronder de ziekte zich het eerst le Scheveningen had
vertoond, bragt tc weeg, dat omtrent den vermeenden oorsprong dierziekte allerlei ge
ruchten in omloop kwamen. Eerst beetle lietdat de vissclierssehuitwaarop de stuur
man en matroos ziek geworden waren op zee met een verdacht of besmet Engelsch schip
in aanraking was geweest; later verhaalde men, dat te Scheveningen visschers zich aan
boord vao een uitgestorven schip begeven ha dden., waarop eenige lijken men sprak, van
negen, gevonden waren; dat zij zich een gtedcellc der'lading en der goederen van de
overleden schepelingen toegeëigend en op die wijs de ziekte te Schevei ingen aangebragt
hadden. Nog later vond bij zeer velen het gerucht ingang, dat eenc niet onaanzienlijke
hoeveelheid talk, welke door de Scheveningers te koop aangeboden en verkocht was,
en die zij uit zee hadden aangebragt van een besmet schip afkomstig was. Men wilde
weten, dat zij die van daarmede toebereide spijs gegeten hadden, allen door de cho
lera overvallen waren geworden; dat twee honden door het gebruik dier spijs gestorven
waren dat de talk zelve bedorven ja met rottehruid aluin of andere schadelijke en
vergiftigde zelfstandigheden vermengd was. ïntusselien is, na opzettelijk daaromtrent ge
dane nasporingen gebleken, dat deze geruchten of onwaar, often eenemale onbewezen,
of zeer overdreven waren. Men heeft geenerlei bewijs kunnen vinden, dat Scheveningér
visschers met'personen, goederen of vaartuigen, door'de chfrtera aangedaan die de cho
lera geoordeeld worden te kunnen overbrengen'of herkomstig van plaatsen, waar de
cholera hccrschtin aanraking of gemeenschap zijn geweest. Evenmin is iets tot beves
tiging van het vertelsel te berde gebragtdat Scheveningers aan boord van een verlaten
of uitgestorven schip geweest zijn en zich daar een deel der lading of der goederen van
schepelingen hebben toegeëigend. Steeds iszoo men verzekert, omtrent de stranden
bij Scheveningen een-behoorlijk toezigt gehouden, én van al de bovenstaande geruchten
is.geeu bevestigd geworden dan dat de Scheveningers talk te koop hebben aangeboden.
Die talk is echter naar hun zeggen door hen in zee drijvende gevonden en opge^
visebten ilil door hen beweerde heeft meerdere waarschijnlijkheid verkregensedert
het bekend is gewordendat op denzelfden tijdwaarop de Scheveningers de talk zeggen
ie hebben opgevischt (het begin van Junij jl.) zekere schipper, Juurt Alben Zwart
woonachtig te Zoutkamp, in de provincie Groningen, insgelijks een vat talk, wegende
om f. re lit 3oo Nederlandsche pondenuit zee opgeviseht en in zijne woonplaats aangebragt
heeft,
f Men heeft voorts een deel der door de Scheveningers verkochte talk die bij liet bloo-
le gezigt zich volstrekt door niets van de gewone in don handel voorkomende onderscheid
de en zelfs zuiverder en minder onaangenaam van reuk en smaak was, aan een scheikun
dig onderzoek onderworpen. Bij die gelegenheid is gebleken dat daarin geenerlei vreem
de zelfslatidieheid en dus ook niet liet minste.spoor van de zoo evengenoemde vergif
ten te ontdekken was dat dezelve van zoodanige ontaarding, aan welke alle vetstof uit
haren aard de or opneming van zuurstof uit dc dampkringslucht, onderhevig is geheel
'-it al.vrij was, en dat dc dieren aan welke men met deze talk toebereide spijs heeft doen
nuttigen daarvan gecnerlei naueelig gevolg hebben ondervonden. Men is dus wel tot dc
overtuiging moeten komendatindien de Scheveningers werkelijk met deze talk hunne
spijzen hebben toebereiddit voor hen geene schadelijke gevolgen heeft kunnen hebben
clan alleen bij onmatig gebruik, hetwelk dan gelijk zou slaan met elke andere afwijking
van den gewonen leefregel. Het denkbeeld dat dc talk door besmetting de cholera heeft
aangvibragtheeft bij deskundigen te minder ingang kunnen vinden, omdat deze koop
waar, volgens de bepalingen op het quarantaine-wezen in alle landen, behoort tot de-
zulkedie als niet vatbaarom smetstof op te nemen of over le brengénvan alle be
perkende bepalingen omtrent den invoer ontheven is.
Nadat de vioeger genoemde stuurman en matroos te Scheveningen door de cholera
waren aangetast, heeft de ziekte zieli aldaar meer verbreid, zonder dat er eenig be
wijs bestaat, dat de later aangetaste personen met de beide eersten in aanraking of ge
meenschap zijn geweest. Ook schijnt het opmerking te verdienen, dat eerst na drie
weken de ziekte le 's.Gravenhagc is uitgebroken, niettegenstaande er in dien tussehen-
ti'd eene onafgebrokene gemeenschap tusschen Scheveningen en die residentie heeft
hés taan. Onderscheidene 's Gravenhaagsche geneesheeren en bijzondere personen lieb-
hfn gedurende dien tijd niet slechts het. dorp, maar ook de woningen der chblera-\i\-
ders, bezocht; zij hebben zich onbeschroomd niet de zieken en lijken in aanraking
gesteld, en zijn in den maatsch appel ijken kring en "in dien hunner h/iisgenooten terug
gekeerd zonder eenige zoogenaamde voorbehoedmiddelen gebruikt te hebben.
l)e eerste lijdereswelke den i3. Julj te 's Gravenhage door de cholera is overval
len, heeft, evenmin als de tweede en derde der aldaar aangetaste personen voorzoo veel
men heeft, kunnen te weien kómen, gemeenschap met besmette lieden gehad. Ook ver
zekert men dat een matroos uit Amsterdam die in het e/io/em-hospitaali te 's Gtavcn-
h;ige verpleegd geworden en thans sveder hersteld is na gezond van Amsterdam ver
trokken te zijn, dadelijk bij zijne aankomst in 's Gravenhage en zonder dat hij nog
met iemand, die als verdacht kon beschouwd worden, in gemeenschap was geweest
door dc cholera overvallen is geworden.
Het getal der te Scheveningenvan de .eerste verschijning der cholera af tot op den
26 Jul ij aangetaste lijders bedroeg twee honderd zeven en negentig. Meest alle deze
behoorden tol den stand der eigenlijke visschers of zeelieden en derzei ver huisgezin
nen. Het zijn slecht armoedig gehojsveste lieden, dikwijls tot een gezin van zes, acht
of meerdere personen bekoorend'e, groot en klein onder elkander, in ellendige bekrom-
peiie woniugjes als opeen gepakt, sober gekleed en slecht gevoéd'; omstandigheden,
die niet dan ongunstig op de verbreiding der ziekte hebben kunnen werken. Even
wel heeft, zich de ziekte ook onder de laridlifedeiiof hen die eigenlijk nooit de zee be
varen, vertoond, maar in veel mindere evenredigheid. Dc gegoede klasse der ingezete
nen is toi. mi toe meer verschoond gebleven.
Daarentegen is noch ouderdom, noch geslacht bijzonder gespaard, zoo als m bei
derlei opzigt uit de volgende opgave der tot bovengcmelden dag (den 26 Julij) aange
taste lijders blijken kan
Mann. Vrouw.
0
tot 2 jaren
X
3
2
6
r3
10
6
10 0
12
t 2
ïo
i5
9
i3
i.ï
w 20
2
5
20
3o
9
'21
Totaal
46
Van 3o tot 4° jaren
4° 5°
5 o 6o~
60 70
Boven de 70
Onbekend
Totaal
Mann.
13
14
16
i3
7
*9
82
Vrouw.
29
«4
i5
ï4
8
i5
ig5
«De tegenzin der Scheveningers, om zich 'n het aldaar opgerigte hospitaal te laten
verplegenwas aanvankelijk zeer groot; welligt werkte daartoe mede het denkbeeld,
hetwelk in den aanvang onder hen bestonddat de lieerschende ziekte de cholera niet
wasen dat men te dezen voorbarig bij de openbare magt had gehandeld. Trouwens,
die tegenzin is vrij algemeen in het begin der ziekte waargenomen geworden; en men
komt daarvan langzamerhand terug Zoo is het dan ook te Scheveningen gegaan
alwaar allengskens het aantal der in het gasthuis opgenomene lijders vermeerderd is.
'De ouderdom en liet geslacht der in dat dorp tot op den 26. Julij overledene zie
ken blijkt uit de volgende opgave:
Mann. Vrouw.
Van
0
tot 2 jaren
O
X
2
6
4
4
6
10»
9
6
ïo
15
4
6
i5
D 20
0
0
20
3o
4
3
Totaal
21
20
Van 3o tot 4o jaren
4o
5o
60
Boven de
Onbekend
5o
60
70 VI
70 a
Totaal
Mann.
Vrouw.
5
8
8
7
6
7
5
6
4
5
5
0
33
33
Te 's Gravenhage is zulk een wedrzin tegen de verpleging in het aldaar aanvankelijk
geopende hospitaal niet waargenomen geworden al dadelijk na liet eerste uitbreken der
ziekte werden daarin lijders verpleegd. Ofschoon de ziekte aldaar thans reeds sedert
achttien dagen lieerschtis hef aantal der daardoor aangetastte personen, gelukkiglijk
raar evenredigheid zeer gering. Het bedraagt tot lieden 88, waarvan 19 nog onder
behandeling, 36 overleden en 33 hersteld zijn. Met weinige uitzonderingen bepaalt
de ziekte zich aldaar tot nu loc tot de geringere, doch eigenlijk niet schamele of laag
ste volksklasse.
Opmerkelijk is het, dat de ziekte zich niet, zoo als sommigen al ligt zouden ver
moeden het allereerst in die gedeelten der .stad vertoond heeftwaarvan de bewoners
de meeste gemeenschap met. Scheveningen en dc Scheveningers hebben. Integendeel
was zijals het ware op hetzelfde oogcnblik door de verst van elkauder afgelegene wij
ken der stad verspreid; en allerminst in dc streek van de Scheveuingsche brugdoor
het Koordeinde en dc Hoogstraat tot aan de Vischmarkt en Schoolstraat. Er is- zelfs
reilen '0111 Le twijfelen, of thans in die geheele streek, en in de zich daar bevinden
de en zoo veelvuldig door de Scheveningers bezocht wordende, winkelhuizen wel
een enkele cholera-vlcke aanwezig is/'
Do schaal-coIJecte die heden alhier gedaan is om de stads
armverzorgers in het uitdeelen van spijs en kleederen, alsmede van
voedsel en deksel aan de minvermogenden ter gelegenheid der heer-
schende ziekte te geinoet te komen heeft de zeer aanzienlijke som
van f 20,068 opgebragt; behalve nog eene gift van f 3ooo, die van
ivcge Z. M. den Koning is ontvangen.
Betrekkelijk dc choleraziekte vernemen wij het volgende:
Te Vlaardingen 1 twijfelachtig geval, te Delft 2 zieken te Del
haven 1 zieke, te Slied-recht 1 geval aan het Vlaamsche Hoofd
sterfgevallen en 5 lijders, te Utrecht heersebt de ziekte (zoo al
wij in ons vorig nummer reeds gemeld hebben niet. Te Amster
dam heeft zich mede een twijfelachtig geval van een uit Botterdam
komende schipper opgedaan.
In Almkerk heeft zich een tweede cholera-zieke opgedaan, die
geene gemeenschap had gehad met den onlangs aldaar overleden
schipper. Hij is naar Emmikhoven zijne woonplaats, vervoerd,
en aldaar overleden.
{Particuliere Correspondentie
Lieden, die denken wel onderrigt te zijn, verzekeren dat de
Koning door dc conferentie ontheven is van de verpligting om de 24
artikelen te teekenenIk geef u dit gerucht zoo als ik het ontvan
gen heb want ik laat aan het Handelsblad over om zekere berig-
ten te geven voor welker juistheid de redactie instaatzoo als om
trent het laatste dezerzijds gehouden antwoord waarin de Koning
concessie zoude gedaan hebben. Alleen weet' ik zeker dat er de
zer dagen een courier met depêches uit Londen is aangekomen
welke dadelijk den Koning is nagezonden.
Den 3. De drie personen onder anderen beschuldigd zijnde van
den diefstal van zilverwerk uit de roorosch-katholijke kerk in de
Oude Molstraat alhier, op den 17. Maart laatstleden gepleegd, of
van medepligtigheid daarvan, hebben woensdag voor het hof van as
sises van de provincie Holland, zuidelijk gedeelte teregt gestaan e«
zijn door hetzelve hof gevonnisd als David Nugent Nageloud ^7, ja
ren schoenmaker; Didericus Hermanns Mulder oud 52 jaren, doende
eene Water- en vn urnering, en Barbara Elisabeth Hasselaarhuis
vrouw van D. H. Mulderoud 34 jaren koffijvrouw allen te 's Ha-
ge woonachtig. De beide eerstgenoemde» zijn veroordeeld om met
een strop om den hals aan de galg vastgemaakt te worden gegeesseld-
en met een heet ijzer te worden gebrandmerktwijders, de eerste,
lot een confinement in een tuchthuis voor vijftien achtereenvolgende
jaren en de tweede tot tien jaren confinement. De huisvrouw va n Mul
der \s tot een half uur tentoonstelling op een schavot en vijf jaren
confinement veroordeeld.
Botterdam den 3 Augustus. Zrjr.e Excellentie de staatsraad
gouverneur van Zuid-Holland heeft gisteren geassisteerd met den
heer Wynaendtslid der gedeputeerde staten en den president
der proviuciale geneeskundige commissie, residerende te Dordrecht,
als leden der hoofdcommissie tot de cholera-z«aken in Zuid-Hol
land, met den heer burgemeester dezer stad alles betrekkelijk de
geneeskundige dienst alhier onderzocht en bijzonderlijk de cholera-
zalen in oogenschouw genomen en bij ai de krankbedden stil gestaan.
Zijne Excellentie beeft zijne liooge tevredenheid over alles wat de
geneeskundige dienst en de voorbehoedings-maatregelen betreft en
bijzonderlijk over de zoo ijverige en onvermoeide als doelmatige werk
zaamheden der sub-commissie tot de cholera-zaken binnen deze stad
gevestigd aan den heer burgemeester betuigd.
Zierikzee den 17. Augustus. Met bevreemding vernemen wij,
dat men in de Dordrechtsche en Middelburgsc.be courant heeft ge
plaatst dat ook alhier eenige lijders aan de cholera waren overle
den. Met genoegen kunnen wij onze geaehle lezers van het tegendeel
overtuigen wel is waar op het dorp Renesse eenige uren vaii
deze stad gelegen is in hef begin der verleden week aan deze ziekte
een meisje overleden dan Gqd behoede ons dal dezelve ziekte zich
ook niet over dezeitad verspreide?
Bij den Boekhandelaar N. W. SC H MAL, te Zierikzee
is uitgegeven het navolgende
DE BEIS van ONDER-OFFICIEREN en SOLDATEN naar de
OOST-INDIEN, en hunne dienstbetrekkingen op JAVA, bene-
vens eene schets van al hetgeenwaarmede dc Soldatenstand al
daar in betrekking staatgevolgd door eenige wenken voor
naar de Indien vet trekkende Officieren, door N. W. Sckmal r
de Prijs is 1,40.
Dit Werk is geschreven om derwaarts vertrekkenden voor te
lichten, om Onder-officieren en Schutters, die bij te hopene ont
binding zouden resolveren naar Indien te gaan te waarscbuwea
voor bunnen stap om Ouders of Familiën Kinderen aldaar in
dienst hebbende, bekend te maken met hunnen toestand, en ein
delijk in Tt algemeen voor Liefhebbers. En is bij meest alle
voorname Boekhandelaren in alle Provinciën van Oud-Nederland
verkrijgbaar.
Bij denzelven wordt binnen kort uitgegevenmijne gedachten over
de CHOLERA - 310RB USvoor mijne Stadgenoten te Zierikzee.
OPENBARE VERKOOPING
te BROUWERSHAVEN
op Vrijdag den 17. Augustus i832 van
6 PAARDEN, 6 MELKBEESTEN, 4 VAAR
ZEN, i VARE KOE, i VEULEN. Een RIEMWA-
GEN, een dito KAR, 4 BOERE WAGENS, differente
PLOEGEN, SLEPERS, EGGEN, BAKSLEDEN,
en ver der LAND-, STAL- en MELKGEfiEEDSCHAP-
PEN, behoorende tot de Nalatenschap van wijlen den Heer
O, van NIEUWENHUIJZEN, door het Ministerie van den
Griffier van DORT.
Te ZIERIKZEE bij A. de YOS Ja.Boekdrukker.
