Li4
ZIERIKZEESCHE
A0. 1819.
GOÜRANT.I
Is g
11
N°. 64.
1 y
^^jbingsdag
S 1 o to
aO
bO C
cd C
qj ~r "4 a.
den
10 Augustus
in hetgeen hec vervaardigen der
Wij WILLEM, bij de gratie GodsKoning
der NederlandenPrins van Oranje'N'as[au.
Groot Hertog van Luxemburgenz enz.enz
Willende voorzien, ingevolge de wet van as
Augustus 1816, en ons befluit van 29 Maart
1817, N° 17
Nederlandfche ellen betreft;
Op het rapport van onzen minister van bin-
nenlandfche zaken, van den 26 Junij 1819,
15 72, N>. 110;
Den raad van (late gehpord, hebben beflo-
ten en beüuiten:
Art. 1. De Nederlandfche ellen, (metre)
ten algemeenen gebruike gefchikt, zullen zijn,
houten of ijzerenof koperen ellen naar ieders
keuze-
2'. Die Nederlandfche ellen, welke bepaal
delijk zullen dienen, om ftoffen té meten, zul
len de gedaante mogen hebben, welke men
tot nu toé aan die foort van maten op vele
plaatfen gewoon is te geven, te weten: van
boven naar onderen eenigzins fchuins toeloo-
pende, met een handgreepen bij de hand
greep met een opftaand (luk, het begin der
eile aanwijzende, voorzien,
'3. De houten Nederlandfche ellen, bepaal
delijk tot het meten van doften bellemd, zul
len uit Zoodanig hout vervaardigd mogen wor
den als men tot nu toe voor ellen gebezigd
heeft; doch ten einde eene fpoedige llijtaadje
en de verkorting, die daaruit mogt ontdaan,
zoo veel mogelijk, voor te komen, zullen zij
van onderen met eenen vlakken koperen of
anderen metalen fchoen voorzien wordenhare
dikte en breedte zullen haar dé hardheid van
het hout, waaruit d'ë ellen vervaardigd zijn,
worden geregeld, en in het algerrieèn boven
tusfclien 'de 15 en 20, beneden'tusfehen de'8
en 1 2 Nederlandfche illepen'( millimetreszijn.
4 De Nederlandfche ellen, bé paal del ij k tot
het meten van doffen bedemd zullen verdeeld
moeten worden in tien gelijke deelén of Ne
derlandfche palmen decimetres en de eerde
palm, dat is die, welke de digtde bij de
handgrepen is, daar en boven in tien deelen,
dat is, in tien Nederlandfche duimen fcenti
metres?) De palmen zullen met de cijfers t,
2, 3, enz., aan het opdaand Huk beginnende
aangeduid worden, en op het einde van de
vijfde palm, zal een teelten gefteld worden,
oii) de helft der el te gemakkelijker kenbaar
te maken.
5.' Men zal ook in dezelfde gedaante mogen
maken halve Nederlandfche ellen, insgelijks
met een handgreep en opdaand ftukjeen voor
de houten halven ellen, van onderen met een
gefloten fchoen voorzien, verdeeld in vijf pal
men, cn de eerde palm in tien deelen of Ne
derlandfche duimen.
6. Het zal echter vrijdaan, ook Nederland
fche ellen, of halve ellen zonder handgreep,
in de gedaante van een houten lat, aan bei
den einde met een vlakken fchoen voorzien;
tot het meten van doffen te gebruiken, de
breedte en dikte zal zijn tusfehen de '12 en
15 Nederlandfche drepen (millimetres); de
verdeeling zal zijn als in de vorige artikelen is
gemeld.
7. De Nederlandfche ellen, tot gewone
lengte maten, of zoogenoemde maatftokken
beftemd, zullen', wanneer zij van hout ver
vaardigd worden, bedaan in eene houten lat,
uit droog peienboomen hout, of uit die foort
van gekloofd palmhout, waaruit men tot nu
toe gewoon geweest is, maaiftokken te maken,
ot uit zoodanige foort van hard hout als men
zal verkiezen De breedte en dikte dezéf
lapen zullen naar de hardheid van her hout
geregeld worden en tusfehen de twaalf en
vijftien Nederlandfche ftrepen (millimetres) in
De verdeeling der Nederlandfche ellen
(ÜO
S U, rt N (U
<D
O»
QJ M
CD N3 <y
o co
C bi)
cu
nj Ad
cu G
d>
ei
A T3
C O
N -J
V)
het vierkant houden; zij zullen met een ge
floten fchoen, welke ten minde vijf drepen
lang is, aan beide de einden voorzien zijn.
8. Zoodanige ellen moeten verdeeld worden
in tien deelen of Nederlandfche palmen (de.
cirnetres), iedere palm in tien deelen of Ne
derlandfche duimen (centimetres), en ten
minde de laatlle duim in tien Nederlandfche
drepen (millimetres). De in fnij dingen der
verdeeliagen zullen tot op het uiterlle van den
kant komen; het midden van iedere palm, zal
door een langer dreep dan de overige verdee
lingen of duimen aangewezen worden en ins
gelijks het midden, van iederen duim, die in
ftreepen verdeeld wordt.
Het zal een' iegelijk vrijdaan de ge'neele elle
in drepen te laten verdeden
9
als maatllaven of maatftokken befchouwd, zul
len aangewezen worden naar de keuze van een
ieder op de volgende wijze:
Op de p Imen met grootere cijfers t, 2, 3,
enz en de duimen van iedere palm met klei
ne cijfers, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, of de
palmen met de cijfers so, 20, 30 tot 90, en
de duimen roet kleinere cijfers 1, 2, 3, dui-
dende dus de grootere cijfers ook duimen aan,
of dé palmen, hetzij met groorese cijfers f,
2, 3, enz., hetzij met de cijfers, 10,20,30,
enz., en de duimen zonder cijfers, zullende
alsdan iedere palm de 5e duim toet eene lan
gere lijn aangeduid worden.
10, Het zal geoorloofd zijn Nederlandfche
ellen van hout of rotting te gebruiken, 'in de
gedaante van wandelftok vervaardigd, mits als
dan dezelve eene middellijn hebben boven van
15 a 20, van onderen van 12 a 15 ftrepen,
en voorzien zijn van boven met een knop en
van onderen met een fteunftuk, die beide af-
gefchroefd kunnen worden, opdat, deze afge
nomen zijnde, het overigede juiste lengte der
elle zij: men zal kunnen voldaan, met zooda
nige ellen te verdeden in tien palmende eer
de palm alleen Jn tien duimen, en de eerde"
duim, die, welke het digtfte bij den knop is,
in tien ftrepen, én met de vcrdeelïng der pal-
men en duimen enkel met koperen of andere
fiine ingeflagene pennetjes aan te wijzen, mits
tot gemak van de telling, de vijfde palm met
diie, en de vijfde duim met twee pennetjes,
ter onderfebeiding voorzien zijn: latende het
verder ter keuze van een ieder over, om die
(lokken ook geheel in duimen te laten ver-
deelen, en dezelve alzoo verdeeld, ook tot
het meien van doffen te gebruiken.
11. Er zullen ook Nederlandfche ellen ge
maakt worden, ten gebruike als maatftokken
die", uit verfcheidene ('rukken, met fcharnieren
aan elkander verbonden, beftaande, gevouwen
■kunnen wordenóm minder ruimte te bedaan.
Deze echter zullen flechts, of in tweeën, of
in vieren, of in vijven gevouwen mogen wor
den, dat isj zij zullen beftaan uit twee, of uit
vief, of uit vijf ftukketi van 5 palmen, van
25 palm, of 25 duimen, en uit (lukken van 2
palmen, of 20 duimen, en uit geene andere.
ia. De gemelde gevouwen ellen, uir hout
gemaakt Wordende, zullen gemaakt worden uit
die fóörc van gekloofd palmhout, waaruit men
gewoon is maatftokken te vervaardigen, of
uit ander hard höut, en aan beide de einden.,
roet een fchoen voorzien zijn. Zij zullen ver
deeld moeten worden in palmen, duimen en in
ftrepen; en die verdeelingen zullen door cij
fers worden aangewezen, die hec getal der dui
men zullen aanduiden, gelijk in art. 9 gezegd is.
13. De gevouwen Nederlandfche ellen, in
art. 11 en 12 vermeld, zullen niet tot nieten
van doffen mogen gebruikt worden.
Het vervolg hierna.')
bD qj
fcfl-O
c2
c
c
-j
o
ca O -
O O
5 a en
bSi
r; o
cl»
U
cd
cd
w "O
b£ o i
!D C O CL.
O 4
Cd 44
O
1
c u y H b
<d cd "o cs o
bjj >-* "O
C V*
ci O <L> c
C3 O ca
--n
hp c
c «y a a
•73 a c3 cd <d
2 E S .S
O '-4-H G fc- <D
t— CD co O <u
fc£ cy C3 C
£-5 c-S
C
C3 <D bX)
C CD- Cf'
D O (SJ
N -C
ci
-a
<d
w x
C3 1
J2 i- rt cs C3 M
-a r rt r 19
T3 O' -L, Ofj cS 111 S
C u 2
f U3 c
0 c hO v
CD
O ac"5
S s'2-5
CJj £7
O
IvW*
g .SP o 55 y c
■o b2 o
2 - o
CJ 1) il
c; N
o-rr.
2
C li C
O
"o
c
CD
bO 0
i—
C
Q. <L»
X3
3
CD
0
44
O
G3
C
CD
CD
C
fc£
n
CS
C
CJ
'.PT'
1
Tb
CN
NI
c
p
G
0
G
G:
CD
co
Gi
0
O
"O
jp
X—
O
CD
bC
O
G
G
G
cD
CO
S
CD
r»
r
'aü
-G
GE
CD
1)
T5
Q
CS
G
CD
w o a ccD-u o
b£ tsj u. nc.
C T3
O CD 1
y. -o
OJ O '-4-.
hL.-fl O
o u jr
c - u.
Q (ij N
c c «i G c
CJ o 7 QJ rt
b£T
CD
b£
X3
u
c" 0
C
CD
0"°
c
CN
y
■D
cT
c fcx;
g
5> -d
S
'■~dd
(D
OJ
CD
.PT
b>
co
u.
NI
O
"XJ t-
<v
B
.o5'
o
b£ CD
cd x3
O
M
B
0> O
O
o c
O»
O
C Jt£
O)
b£
c
CD
I O CO
E CD
'm
cd
E .E
0>. CD
-c b£
cx
QJ
u.
JA. '3
Ad a
rn S>
rSZ a CD
u
cd
,S O
CL o fJJ
cL g-S
O
rt L. JJ-
ci ^■■a
S -° g
cn "ft
QJ -
D-Or C
P ÜD d
C (1/ u r
O 03 g.
hr,"°
C C -
Q_ s
(d o
a
bi3
fcD 1.
Z. C3
D
-Ai ^3
.Ld ci "O
C C3
CD O
b£ «-
o -a
o -r
o
OJ
P
b£
C3 -
a c
o cd
bD b/) c
'CO -7— co
C2 -
T3
D -£ s
z-x
S
co c
a .cn
c ra
"bb^
Qj CS
c o> c
bD -
c -P CsJ o
- 2 O
O 2 e- "O
:jr^f
N> V. CO
r~
t/i p- 1 cc
kCD bJ G> p-
c N 3>"
n, QJ CD CD COJ. (D
b c o «-» c
■P" o .£,n
_Q G Q
(D CJ
C-
-cg E -
S o .E, 5- g --
-=■ 7r '5 -- '5
O b£ 'Q o
CJ P, p bT' c
-G N C
c
CD c
fc£ CD
x- C
kE 5
c c
o Q
-G N 5 c <D tl!
irn ri <D O fcC <11 CD
a CJJ fc£-a i-> b£-a
CD. G CD
►4
5
f-\ -gz'
q».
*S
Q S
w b£ cr -a N p
-G T3- -P
g G 2 rJT CD
Cj <-» CD t_ „C
s .e «j - -
te g. 3 10
c c
O v u V E
w M bJ, r* H
a
CD
b.0
T3
C3
fc£)
J
t
