Straatjongen bedreigd
Wie verslaat
Paul van Loon?
Gordeldiploma op zak
Niet blij met een dooie mus
Kinderen nog veiliger in de bus
-»
v
'97 DINSDAG 11 FEBRUARI 1997 3
boek
STICHTING NEDERLANDSE
KINDERJURY
Is Paul van Loon te verslaan?
De tweevoudig kampioen van De
Nederlandse Kinderjury 1996
kreeg pas weer een belangrijke
prijs: de Venz Kinderboekenprijs
1997. Zijn derde'boek over de be
roemdste bus van Nederland, de
griezelbus, is het best verkochte
kinderboek van vorig jaar. Van
daar
Met 26.218 verkochte exempla
ren liet hij alles en iedereen ach
ter zich Ibbeltje van Annie
M.G.Schmidt, Teunis van Toon
Teilegen, Romana Ragebol van
Tina Gaspari, Pietje Puk van
Henri Arnoldus, meester Jaap
van Jacques Vriens en juf Rom-
melkont van Jeremy Strong; plus
(om er nog eens een paar te noe
men) Iep/ vali Joke van Leeuwen,
Nippertje Bov van Lydia Rood en
Saartje tadema van Thea Beek
man.
De uitreiking van de Venz
Kinderboekenprijs op 1 februari
was de start van De Nederlandse
Kinderjury1997. Tot 1 juni kan
als Paul van Loon hem niet
krijgt?
Rare vraag waar toch een
antwoord op te geven valt.
Waarschijnlijk een Nederlandse
schrijver of schrijfster die vorig
jaar een griezelboek schreef: of
een boek over pesten, kindermis
handeling, echtscheiding, of iets
anders "echts". Waar die wijsheid
vandaan komt? Simpel: het is op
een enkele uitzondering na in
alle vorige Kinderjury's (negen)
zo geweest,
Edward van de Vendel maakt
dus geen kans. Hij is wel èeiv
Nederlander en hij schrijft ook
nog over wat je zelf kunt mee
maken, maar zijn boek betrap
me is een gedichtenbundel. En
gedichten...t-sja, Nou vooruit,
gewoon eentje proberen.
POEKIE
mnav ba
i«
ik
ooit door De Nederlandse
Kinderjury zijn bekroond.
Vraag op school, in de biblio
theek of in de boekhandel wat je
precies moet doen. Vooral op
school. Want als je juf of meester
een lespakket van De Nederland
se Kinderjury heeft aangevraagd,
heeft zij of hij ook 100 jurylidpas
jes gekregen. Je kunt je er mee
legitimeren en ook nog... Nee, dat
is zoiets aardigs dat zij of hij je
dat heel graag zelf vertelt.
Wie krijgt op 21 juni de Prijs van
De Nederlandse Kinderjury 1997
betrap me (30 gedichten) wordt uitgege
ven door Querido en kost 22.90
Jan Smeekens
Huismussen zijn de straatjongens
van de wereld. Je ziet ze werkelijk
overal. Of het nu in Afrika, Austra
lië, Pakistan, Canada of op een
doodgewoon Hollands stoepje is
samen met de spreeuw is hij een
van de meest voorkomende vogels
ter wereld. Dat was niet altijd zo.
Ze zijn ze door Europeanen op reis
meegenomen en hebben zich aange
past.
Mussen zijn zo gewoon dat er maar
heel weinig over de Passer Domesti-
cus geschreven wordt. Want zo heet
hij met zijn mooie naam.
Overal waar mensen zijn, zijn mus
sen. De huismus is een van de wei
nige vogels die echt met ons mee
leeft. Hoe meer mensen, hoe meer
mussen.
Uit tellingen is gebleken dat er
maar een paar plaatsen in Neder
land zijn waar hij niet voorkomt.
Juist, daar wonen dus geen mensen
in de buurt. Normaal zijn er in de
zomer (na het broedseizoen) soms
wel 20 miljoen!
Trektocht
Oudere mussen blijven vaak tot
hun dood waai' ze altijd woonden.
Maar al die jonge rakkers gaan
's zomers in grote zwermen op trek
tocht. Overal waar lekkere zaadjes,
vrachten of insecten zijn, daalt zo'n
grote troep kwetterend neer. Ieder
een eet. Ze kunnen wel eens ruziën,
maar veel stelt dat niet voor. Ze
leren juist van elkaar, want dom
Cees: „De invoering van de busgor
dels is eigenlijk een project van
diverse instellingen. School, ge
meenten, Veilig Verkeer Nederland,
medezeggenschaps raden en ons
bedrijf zijn om de tafel gaan zitten
en hebben de knoop doorgehakt.
Gordels moesten er komen."
Ja, heus mijn poes
is doodgewaaid;
ze woog niet meer dan dat.
Een windvlaag bij het buiten gaan
en hop!
een vleugje kat.
Misschien vond ze dat logica,
haar laatste adem achterna.
zijn ze beslist niet. (let maar eens
op hoe snel een mus zichzelf leert
aan een vetbol te hangen).
Na hun vrije zomervakantie keren
de meeste terug naar de plaats
waar ze geboren zijn. 's Winters
gaan er altijd veel dood door voed
selgebrek (vooral bij sneeuw). Of
doordat hun schuilplaatsjes dicht
gevroren zitten. Maar elke zomer
toch meer mussen dan
mensen in Nederland geteld.
Je zou zeggen: niks aan de hand.
Maar dat is toch niet waar. Want
uit groot telonderzoek is gebleken
dat de mussenstand schrikbarend
achteruit gaat. Afgelopen jaar
waren er in de steden zelfs 60%
minder huismussen dan vijftien
jaar geleden!
Oorzaak? Wat zeker is, is dat er
steeds minder nestplaatsen zijn.
Een mus bouwt onder dakpannen,
in lderen en holtes van huizen.
Maar door al ons isoleren en
renoveren zitten alle ruimtes nu
potdicht. Veel dieren die vroeger
heel gewoon waren zijn daardoor al
verdwenen.
En nu wordt zelfs onze trouwste
vriend bedreigd. Geen nest, geen
mus. Of er nog meer oorzaken voor
de achteruitgang zijn wordt nog on
derzocht. De mus zal gelukkig wel
nooit helemaal verdwijnen, want
wat is nou een straat zonder straat
jongens? Niks toch?
„Ons streven, is zoveel mogelijk,
vaste chauffeurs op vaste bussen.
Dan herkennen de Mnderen hem
en wordt hij een maatje van ze,"
zegt Cees Hage.
Cees is de baas van Carlier toering-
carbedrijf uit Middelburg. „Sinds
enkele weken hebben wij de
primeur in Nederland," zegt hij.
„Elke zitplaats is voorzien van een
gordel: Een busgordel."
Carlier vervoert heel veel Mnderen
per dag naar het basis- en voortge
zet onderwijs. De veiligheid van de
kinderen in de bus moet gegaran
deerd zijn.
publiek heeft gehad, zijn heel
positief en verrassend veel. Cees:
„Dat hadden we niet verwacht voor
zo n simpele ingreep."
Primeur
Er is nog een primeur. De leerlin
gen kunnen een gordeldiploma
halen. Die moeten ze dan wel
verdienen en dat gaat als volgt.
Ze moeten de gordel zelfstandig
omdoen en vastmaken, tijdens de
rit vasthouden en na de rit
zelfstandig weer losmaken.
De chauffeurs en de begeleiders
mogen de diploma's uitreiken. Cees:
„Ze mogen er best iets bijzonders
van maken. Dat bevordert het
goede contact met de leerlingen."
Dit initiatief zal veel navolging
vinden, denkt Cees. „1997 wordt
het jaar van de busgordel."
Er is gekozen voor een heupgordel
net als in een auto. Cees: „We heb
ben zelf de gordels in onze werk
plaats in de bussen bevestigd." Het
is de bedoeling, dat in de loop van
dit jaar alle bussen voorzien wor
den van gordels.
„Voor 1 mei moeten onze school
reisbussen voorzien zijn van de
gordels en eind dit jaar ook onze
bussen die toeristische reizen ma
ken," vertelt Cees.
De reacties die Cees van het
Ook voor busgordels geldt: vast en zeker
foto Carlier
VsècLe. <yaoeippot
o \s> blijden sWw
0 \eKKev...
-sc\A \K?..
moevr \K bev-i
■eAc^eviU^k. op
di'öefc.
iedereen van 6 tot 16 een stem
uitbrengen op de vijf mooiste
kinderboeken van vorig jaar. Wie
meedoet maakt kans op een boe-
kenbon van 25,00 en (EN!) een
koffer met 10 (TIEN!) boeken die
