ZWART WIT
Alles door elkaar is pas gezellig
Ouders kiezen alleen op kleur
De goede,
de slechte
Woede
Door publiek
gaat het
pas goed mis
CERECHTICHEID
DENKEN EN C
Alle mensen zijn evenveel waard
2
DINSDAG 9 MAART 1993
Bato (11) en Boy (13) komen allebei uit Joegoslavië. Ba-
to (uit Servië) woont al lang in Nederland. Boy (uit
Kroatië) pas sinds drie jaar. „In het begin was ik tolk,"
zegt Bato. „Zonder hem had ik nooit Nederlands ge
leerd en ook geen andere vrienden kunnen maken,"
denkt Boy.
Roxanna Dabro (12) is in Vlissingen geboren, haar va
der komt uit Liberië: „Een keer, toen ik nog in groep zes
zat, heeft iemand me voor nikker uitgescholden. Die
heb ik toen meteen met een lijmpot op z'n kop geslagen,
daarna is het nooit meer gebeurd."
René (11) en Mark (12) hebben allebei Nederlandse ou
ders.
Ze vinden het spannend als er een buitenlands kind op
school bijkomt: „Leuk om iemand te helpen en rond te
leiden." „Maar ze moeten wel Nederlands leren," vindt
René, „anders kun je geen vrienden worden."
Alex 12) is in Duitsland geboren, maar woont ook al een
tijdje in Zeeland. „Wij zijn een beetje een gemengde
school," vindt hij, „niet helemaal want er zijn bijna geen
Turkse of Marokkaanse kinderen."
Ze zitten allemaal in groep 8 van de Bouwen Ewout-
school uit Vlissingen en allemaal zien ze de voordelen
van zo'n gemengde school: „Het is gezellig, zo alles door
elkaar. Je leert een beetje vreemde talen kennen en je
wordt nieuwsgierig naar andere landen en culturen."
Wat Bato betreft kunnen er gerust nog wel meer bij: „Al
komen ze van Mars, mij maakt het niets uit!" De rest is
wat voorzichtiger: „Het mag natuurlijk niet zo zijn dat
buitenlandse kinderen zoveel aandacht nodig hebben,
dat de rest daardoor slechter gaat leren. Het moet een
beetje goed verdeeld zijn."
Moppen
Moppen over buitenlanders horen ze ook vaak: „Som
migen zijn echt te erg. Die over Somaliërs en de Bijlmer
ramp. Maar er zijn ook wel leuke bij. Deze b.v.: 'Wat krijg
je als je een Afrikaanse pinda bij een Nederlandse kaas
kop zet'? Pindakaas dus."
Van links af: René de Ridder, Alex Schrijvers, Roxanna Dabra Freeman,
Mark van der Kooy, Bato Vasic en Boy Kosanovic. foto Ruben Oreel
De donkere. Zwart haar, zwarte
baard, zwart paard. In elke film
of stripverhaal haal je de slech
terik er zo uit. De mooie, blonde
ridder op het witte paard mag
de held uithangen. Al heel erg
lang gebruiken mensen licht en
donker om vooral duidelijk te
zijn over wat goed en wat slecht
is. Vooral dat laatste.
Zwarte kunst
Dat toverheksen juist zwarte
capes dragen, komt niet zo
maar uit de lucht vallen. Al in
de middeleeuwen werd toverij -
iets waar mensen bang voor wa
ren - zwarte kunst genoemd. In
de 14de eeuw noemde men de
pest de Zwarte Dood. Zwart
werd vroeger bijna altijd ge
bruikt om iets slechts of akeligs
aan te duiden.
Ook nu nog. Alles zwart inzien,
zwart werk, zwarte markt, ie
mand zwartmaken, zwartgal
lig, een zwarte bladzijde uit de
geschiedenis, de zwarte Piet
krijgen, het zwarte schaap zijn,
op zwart zaad zitten. Het is alle
maal niet best.
Nee, dan wit! De witte vlag
zwaaien, witte vredesduiven,
een witboek vol goede plannen,
een wit voetje halen. Tot nog
niet eens zo lang geleden be
schouwde men 'witte' mensen
zelfs als een beter ras.
Verwend nest
Maar zoals altijd, zorgen we
zelf weer voor verwarring. Wit
tebrood, wittebroodsweken:
heerlijk, verwennerij. Maar een
wittebroodskind is een verve
lend, verwend nest en dat kun
je dus beter niet zijn. Iemand
die wit ziet, voelt zich beslist
niet goed. Zwart geld witwas
sen mag niet.
In sommige landen is niet
zwart, maar wit de kleur van de
rouw. We willen afspraken
zwart op wit hebben, maar
zwart-wit denken vinden we
niet eerlijk.
gedicht
Je zou ze
in elkaar willen rammen.
Schoppen.
Ze allemaal
onder de grond willen stoppen.
Oppassen moet je
om niet eenzelfde haat te krijgen
door wat racisten
doen en zijn.
Om wat ze schreeuwen
en wat ze geloven.
Racisten
verscheuren
niet enkel de wereld
maar brengen er ook
't slechtste in boven.
Marina v. d. Boogaart.
Onder een spandoek lopen is één
ding. Achter de tekst op het span
doek staan is een tweede. Nienke
van Splunder (10) uit Souburg doet
het allebei. „Alleen maar nadenken
over gerechtigheid is niet voldoen
de", zegt ze. „Je moet ook iets doen.
Anders verandert er nooit iets".
Discriminatie. Vreemdelingenhaat.
Geweld tegen buitenlanders. Het is
bijna dagelijkse kost.
Actie
Vorige maand gingen de mensen in
Souburg de straat op. Jong en oud
liep mee in een protestoptocht te
gen racisme. Onder hen ook Judith
de Haan (11). Een Ethiopisch meisje,
dus met een opvallend kleurtje.
Van elke honderd Zeeuwen hebben
er vijf een ander, buitenlands kleur
tje. Een jaar of vijf geleden gingen
witte en zwarte kinderen samen
naar de basisschool. Maar daar is
verandering in gekomen.
De heer Van der Wouw uit Middel
burg onderzocht het ontstaan van
zwarte scholen in Zeeland. „Ouders
kiezen de basisschool voor hun
kind. Ze weten vaak niet of het een
goeie of een slechte school is. Als ze
merken dat er zwarte kinderen op
zitten sturen ze soms hun witte kin
deren liever naar een andere school.
Judith: „Zelf merk ik op school of op
straat gelukkig niets van discrimi
natie. Maar toch liep ik mee, omdat
ik vind dat alle mensen evenveel
waard zijn".
Ook Beanne Maliepaard (9) en Janet
Beekman (9) waren van de partij.
„Mijn moeder heeft uitgelegd waar
om de mensen de straat opgingen",
vertelt Beanne. „Er moet gewoon
een einde komen aan de rassen
haat".
In heel Nederland ging vorige
maand een actie van start onder de
leuze: Racisme, een zwarte bladzij
de UIT onze samenleving.
Er komen spotjes op de televisie. Er
komen posters te hangen bij bushal
tes en stations. De bedoeling is de
mensen te waarschuwen voor het
Zwarte scholen ontstaan doordat de
witte kinderen naar een andere
school gaan. In Terneuzen vertrok
ken in één jaar 60 witte kinderen van
de ene naar de andere school. Dus de
ene school heette zwart en de andere
wit.
Zo zijn er al acht zwarte scholen ont
staan in Middelburg, Vlissingen,
Souburg, Terneuzen en Goes".
Extra aandacht
Sommige ouders denken dat zwarte
scholen slechter zijn. „Helaas wel",
zegt Van der Wouw. „Buitenlandse
kinderen hebben extra aandacht
gevaar van de vreemdelingenhaat
en de discriminatie van mensen met
een andere kleur, geloof of opvat
ting.
Ziekte
Judith: „Tijdens de demonstratie
werd gezegd dat discrimatie een vi
rus is, een ziekte. Die ziekte moeten
we uitroeien".
Nienke is het helemaal met haar
eens. Op haar trui draagt ze een but
ton met de tekst: Nederland bekent
kleur. -
Nienke, Beanne, Judith en Janet.
Vier Souburgse meiden, die klem-
durven te bekennen en zonodig weer
de straat op gaan om te demonstre
ren. Gerechtigheid is denken en
doen.
nodig door hun taalachterstand.
Ouders menen dat dat ten koste
gaat van hun witte kinderen. Maar
een school met zwarte kinderen
krijgt meer leerkrachten. Daardoor
blijven de klassen kleiner. Daar pro
fiteren die witte kinderen ook van
mee.
Ouders kiezen alleen op kleur. Als
de ene school 10% méér zwarte kin
deren telt dan de andere school is
het al foute boel. Zo'n school wordt
dan al snel een zwarte school ge
noemd.
In de Randstad is een school met
10% zwarte kinderen nog gewoon
De doos met zwarte en witte veters
staat al klaar bij de Zeeuwse sport
raad. Ter gelegenheid van de finale
wedstrijd van het jeugdvoetbal in
april worden ze uitgedeeld.
„Natuurlijk doen we er wel een dui
delijke uitleg bij", zegt Dig Vleugel,
bestuurslid van het Zeeuwse jeugd
voetbal èn onderwijzer uit Bruinis-
se.
„Die veteractie is bedoeld om kinde
ren duidelijk te maken dat racisme
een verkeerde zaak is. Voetbal is een
teamsport en je hebt je teamgeno
ten nodig, net zo goed als je tegen
standers. En dan maakt het niet uit
hoe je eruit ziet, als hij of zij maar
een goede teamgenoot is!"
Topklasse
Al meer dan tien jaar is Dig Vleugel
actief in de begeleiding van het
jeugdvoetbal. Merkt hij dat het ra
cisme op de velden in die tijd is toe
genomen?
„Op gewone zaterdagmorgens bij
het simpele jeugdvoetbal merk je er
niets van. Maar in de hogere regio-
nenen, bij de topklasse gebeurt het,
dat staat als een paal boven water.
Maar pas vaak als ouderen zich er
mee gaan bemoeien: publiek, dat
langs de lijn staat en begint te roe
pen. Kinderen zijn uit zichzelf niet
racistisch, ze imiteren volwasse
nen".
Op mensen langs de lijn, supporters,
heb je geen vat, vindt Dig: „Dat is
een taak voor de verenigingen om
daar op toe te zien en op een goede
manier aan te pakken".
Veel aandacht
Ook vindt hij dat het probleem weer
niet al te veel aandacht moet krij
gen: „In Zeeland komt racisme in
het voetbal gelukkig nog weinig
voor. Door er alsmaar aandacht aan
te schenken komen individuen die
er nog nooit aan gedacht hebben,
misschien op het idee om het ook te
gaan doen".
Wat dat betreft vindt hij de zwarte-
en-witte-veteractie een prima idee.
„Op zo'n manier reageer je erop,
voordat het gebeurt. Zonder de aan
dacht van het spel af te leiden laatje
weten waar je voor staat".
een witte school. In Zeeland ben je
dan al zwart".
Volgens de onderzoeker moeten kin
deren in een gezond land leren met
verschillen om te gaan. „Als je de
jeugd gescheiden opvoedt kan een
land daar later problemen mee krij
gen".
Van der Wouw vindt dat alle scholen
ouders moeten kunnen uitleggen
waarom ze goed zijn. „Dan zal blij
ken dat zwart of wit niks te maken
heeft met goed of slecht. Een zwarte
school mag niet de klompenschool
van de toekomst worden".
foto Ruben Oreel
