Lachen helpt
pijn vergeten
Dertig dagen vasten
stelt niet zoveel voor
Dier heeft het in Zeeland zo slecht nog niet
Ouders tolerant,
maar voor jeugd
kan er nog meer
PZC skrullebalc
13E JAARGANG-NUMMER 3-9 MAART 1993
iHi®®
,.,Wur@j3
AMSTERDAM - Even lachen om de
malle fratsen van de clown. Even je
pijn, de spanning en je zorgen verge
ten.
En even niet denken aan die nare
prikken en de medicijnen, waar je je
zo beroerd van voelt. Als dat lukt,
dan zijn de cliniclowns in het Am
sterdams Medisch Centrum tevre
den.
Sinds kort zijn ze op de afdeling
waar jeugdige kankerpatiëntjes
worden verpleegd, graag gezien be
zoek.
„Deze patiëntjes hebben het vaak
heel moeilijk", vertelt kinderpsy
chologe Agnes Hylkema. „Ze mis
sen hun ouders, de school en het spe
len op straat. Bovendien zijn ze vaak
doodziek van de medicijnen die ze
moeten slikken. Hun wereld is wel
heel erg klein geworden. Een hele
dag witte jassen om je heen. Leuke
en prettige dingen lijken dan zo ver
weg".
De Stichting Cliniclowns Nederland
probeert hier iets aan te doen. „Het
idee is ontstaan in 1987 in Amerika",
vertelt Lorine Schortinghuis van de
ze stichting.
„Vorig jaar hebben we het uitgepro
beerd in ons land. Dat was een suc
ces. Vandaar dat we vorige maand
officieel zijn gestart in het AMC".
De patiëntjes bepalen zelf of ze wel
of geen clown naast hun bed willen.
Het optreden wordt helemaal aan
gepast aan de patiënt. Een gekke
grimas, een leuke goocheltruc, een
onhandigheidje of zo maar even lek
ker babbelen over van alles en nog
wat.
Collega's
De twee clowns zijn vaklui; ze zijn
medisch geschoold en kunnen heel
goed met kinderen omgaan.
Agnes: „Dat is heel belangrijk. Aan
voelen wat een patiëntje aankan en
leuk vindt".
Voor de kinderen in het AMC zijn de
Cliniclowns bij een patiëntje in het Amsterdams Medisch Centrum.
clowns met hun fopneuzen en hun
kleurige pruiken inmiddels een ver
trouwd beeld. Ook de doktoren en
de verpleegsters zien hun nieuwe
collega's graag komen.
Als het aan de Stichting Cliniclowns
foto Vincent Mentzel
ligt zal het AMC niet het enige zie
kenhuis blijven waar de clowns voor
een glimlach zullen zorgen.
MIDDELBURG - Maandag 22 februari werd in Mekka in Saoedi-
Arabië de negende maan van het maanjaar zichtbaar. Daarmee be
gon voor een paar honderd miljoen islamieten overal ter wereld Ra
madan, een maand van dertig dagen waarin ze van zonsopgang tot
zonsondergang niets eten en niets drinken. Nog twee weken zullen
ze op de tanden moeten bijten, want pas op 23 maart begint Savval
en dan mag er vier dagen achter elkaar gefeest worden.
„De eerste dagen vond ik het moeilijkst," zegt Ferhan Topal. „Ik
moest heel erg wennen. De honger - dat ging nog wel, maar dorst -
daar kan ik niet tegen. Normaal al niet en dus helemaal niet als ik
ook nog moet voetballen. Maar nu weet ik niet beter en probeer ik
gewoon tien uur lang niet aan eten en drinken te denken."
Ferhan wist op 22 februari heel goed waar hij aan begon. Vorig jaar,
elf was hij toen, voelde hij zich sterk genoeg om voor het eerst een
volledige Ramadan met zijn ouders mee te vasten: „Het viel me ei
genlijk wel mee," vindt hij achteraf. „Dertig dagen vasten stelt niet
zoveel voor als je weet dat mensen in Afrika elke dag van het jaar
honger hebben."
Een dag begint voor Ferhan in deze tijd 's morgens vroeg om een uur
of vijf. Hij eet dan een paar boterhammen, gaat om half zes nog even
terug naar bed tot kwart voor acht en zorgt dat hij om half negen op
school is: „De eerste uren is er niets aan de hand, maar later op de
dag merk ik dat ik meer moeite moet doen om me te concentreren.
Ik kan dan minder goed nadenken.
Dat andere kinderen in de pauze iets lekkers eten kan me niet zo veel
schelen. Je kunt bij ons op school glacékoeken kopen, een mars,
chips, cola en nog veel meer. Sommige kinderen proberen me daar
Ferhan bij opa aan tafel.
foto Lex de Meester
een beetje mee te plagen. Ze komen dan heel dicht bij me zitten
smakken of zoiets. Soms zeg ik dat ze niet zo raar moeten doen, maar
meestal komen ze me later zelf vertellen dat ze het heel flauw van
zichzelf vonden."
Pas om een uur of vijf begint Ferhan te voelen dat hij al een hele dag
niet gegeten heeft. Toch moet hij dan nog anderhalf uur geduld heb
ben: „Om half zeven gaan we aan tafel. We eten warm en meestal
heeft mijn moeder ook iets speciaals klaargemaakt. We genieten
dan echt van ons eten. Praten doen we weinig, maar het is altijd heel
gezellig met z'n allen aan tafel."
MIDDELBURG - Mensen lijken
steeds beestachtiger om te gaan
met de dieren. Langs de weg
staan grote foto's over dierenmis
handeling.
Meneer Van der Woude uit Hil
versum is inspecteur voor de die
renbescherming. „Er lijkt inder
daad meer dierenverwaarlozing
voor te komen. Ik spreek van mis
handeling als een dier bewust
pijn wordt gedaan of bewust geen
eten meer krijgt."
Dierenverwaarlozing komt vaak
door onwetendheid. Dieren krij
gen dan verkeerd eten of ze wor
den onjuist behandeld. Van der
Woude: „Het is moeilijk vast te
stellen of er meer dierenverwaar
lozing is. Ten eerste zijn er steeds
meer huisdieren, vooral knaag
dieren. Daarnaast zien we ook
mensen uit andere culturen die
anders met dieren omgaan. In
sommige landen worden katten
alleen als muizenjager gehouden.
Die beestjes leven in het donker
en zitten altijd vast aan een lijn.
In het buitenland is dat soms
geen verwaarlozing, maar in ons
land vinden we dat wel." In Zee
land is het dierenleed een stuk
minder. Meneer Plaisier uit Krab-
bendijke werkt voor de dierenbe
scherming in Zeeland.
„Boerderijdieren worden het
meest verwaarloosd op het eiland
Tholen.
Als het dier te weinig geld ople
vert krijgt het ook minder eten en
minder verzorging. Dat gebeurt
natuurlijk niet bij alle boeren uit
Tholen. Maar als je naar de cijfers
kijkt staat Tholen er wat slechter
voor. Als het foute boel is halen
we de verwaarloosde dieren weg.
De rechter geeft dan soms een
flinke boete."
Verwaarlozing bij honden en kat
ten valt in Zeeland erg mee. Plai
sier: „Het komt nog wel eens voor
in Goes, Middelburg en Vlissin-
gen. Ik kom nog wel eens een
hond in een kist op het balkon te
gen. Meestal begin ik niet gelijk
zwaar te straffen. Vaak gaat het
na een gesprek al beter.
In Zeeland is gelukkig erg weinig
bio-industrie. Zeeuwen staan nog
dicht bij de natuur. Dat is wel zo
prettig voor onze dieren."
UTRECHT - „De generatiekloof bestaat
vooral in de hoofden van de ouders. Ouders
zijn negatiever over jongeren dan de jonge
ren over hun ouders. Dat blijkt uit ons onder
zoek," zegt Wim Meeus van de Utrechtse uni
versiteit. Hij is daar hoogleraar jeugdstudies.
Sinds 1991 doet Wim, samen met ongeveer
tien mensen, een onderzoek dat Wending in
de levensloop heet. Maandag 1 maart ver
scheen het eerste deel van hun onderzoek in
boekvorm. Wim: „We volgen jongeren van 12
tot 24 jaar gedurende zes jaar. zodat we een
heleboel kunnen zeggen over hun ontwikke
ling en daarnaast de invloed van de ouders,
want die worden ook ondervraagd."
Onderzoek
Wim is er tegen, dat er vaak zo etiketterig
over de jeugd wordt geoordeeld, zonder dat
daar een grondig onderzoek tegenover staat.
Wim: „Je moet, wil je iets verantwoords over
de jeugd zeggen, heel veel normale jeugd on
derzoeken. En als je dat onderzoek maar
vaak genoeg herhaalt, kan je zien hoe de
jeugd is en wat er verandert."
Zo hebben Wim en z'n medewerkers ontdekt,
dat de jeugd van nu veel toleranter is dan
hun ouders. „Ze zijn progressiever, verdraag
zamer; ze kijken minder neer op allerlei groe
pen buitenlanders," zegt hij.
Problemen
Ook in hun denken en mening over vele din
gen in de maatschappij, zoals andere vormen
van samenleving, abortus en euthanasie is
de jeugd toleranter geworden.
Wim: „We hebben eigenlijk een trend ont
dekt. Als ouders hun mening over iets veran
derd hebben, dan heeft de jeugd dat nog een
beetje sterker gedaan."
Uit het onderzoek is ook gebleken, dat onge
veer 30% van de jongeren psychische proble
men heeft. Die gaan van licht: zich ongeluk
kig voelen en gestresst zijn, tot zwaar: de
pressief en denken aan zelfdoding.
„We hebben ontdekt, dat naarmate de jonge
ren ouder worden, de problemen toenemen
en dat ze meer bij meisjes, dan bij jongens
voorkomen. We vinden dat een serieuze be
dreiging," oordeelt Wim.
