Noordzee blijft in top
van de smerige zeeën
Buitenbeentjes
Stip op bankbiljet werkt niet
■■hm
Milieugroepen teleurgesteld over conferentie
Blinden willen een beter systeem
DINSDAG 13 MAART 1990
No time to loaste - Geen tijd te verlie
zen. Greenpeace gebruikt al een
poos deze noodkreet om de aan
dacht te vestigen op alle milieu-el
lende. Samen met tientallen Neptu-
nussen stonden ze vooraan bij het
begin van de Noordzee-conferentie,
vorige week in Den Haag. De mi
lieu-ministers van de landen rond de
Noordzee kwamen al voor de derde
keer bij elkaar. Het gaat namelijk al -
jaren verschrikkelijk slecht met de
Noordzee.
Miljoenen kilo's (zelfs radioactief)
afval en allerlei soorten gevaarlijk
gif worden er in gedumpt. Tot nu toe
zijn er wel afspraken gemaakt maar
er is weinig gebeurd.
De vervuiling komt vooral van sche
pen, maar ook heel veel via fabrieks
riolen en niet te vergeten via vieze
rivieren zoals de Schelde en de Rijn.
Zoveel vuil dat het zelfs bedreigend
voor ons eigen leven aan het worden
is. Ai jaren worden er bijvoorbeeld
verminkte vissen opgevist met kan
kergezwellen.
Olievogels
Het probleem van de olievogels is
geen uitzondering meer. Elke dag
spoelen ze aan en nog veel meer ster
ven op zee. Wel zo'n honderddui
zend per jaar onvruchtbare dieren,
uitstervende soorten. Onderzoek
heeft aangetoond dat de Noordzee
zo'n beetje de vieste zee van de we
reld is. Stoppen met alle lozingen is
de enige oplossing. Dat lijkt dus dui
delijk. Maar helaas: ministers, vis
sers, fabriekseigenaren en andere
vervuilers doen om het hardst hun
best duidelijk te maken dat niet zij
maar andere vervuilers de schuldi
gen zijn. 'Laten ze eerst maar eens
bewijzen dat het echt schadelijk is',
zeggen zij.
Engeland
Slachtoffer van olielozingen (foto Pieter Hanhoff)
Op de conferentie was er flink wat
onenigheid. Allemaal vonden ze het
probleem heel ernstig. Elk Noord-
zee-land heeft veel schuld. Frank
rijk, Engeland en België zijn de
grootste vervuilers. Veel landen ge
ven vooral Engeland de schuld, om
dat die openlijk waanzinnig veel af
val en gif loost. De Engelse minister
speelde de zwarte Piet terug. 'Het lo
zen in de Noordzee is tot nu de beste
oplossing voor het milieu', vindt hij.
'En bovendien is het probleem van
de rivieren veel erger'.
Uiteindelijk werd in de slotverkla
ring afgesproken dat ze vóór 1995 de
ergste vervuiling met de helft willen
terugdringen. Voor 38 schadelijke
stoffen is een vermindering tussen
50 en 70 afgesproken.
Greenpeace noemt deze conferentie
een "gemiste kans. Milieu-activisten
zijn er ook niet blij mee. En de arme
Nöordzeebewoners waarschijnlijk
helemaal niet. Want zoals het er nu
uit ziet zullen zij niet lang meer
rondspartelen.
We gaan even een spelletje doen.
Eerst moet je geblinddoekt worden.
Nee, nu nog niet oen, want dan kun je
niet verder lezen. Doe dat straks
maar. Goed, daar gaan we.
Leg voor je op tafel een gulden en een
munt van 5 gulden. Blinddoek aan.
Schud de munten lekker door elkaar.
Haal nu de gulden eruit.
Goed gedaan. Dat viel mee. Want dat
vijfje is dikker en zwaarder dan die
gulden.
Leg de munten weer voor je. Blind
doek aan. Schud de munten weer
flink door elkaar en gooi er eentje van
tafel. Welke blijft over? Moeilijk hé,
wantje kunt niets meer vergelijken.
Nu doen we een spelletje met een
brieve van 25 en van 50. Deze biljets
ten zijn even groot.
Voor veel blinden en slechtzienden is
dit spelletje geen lolletje. Zij hebben
veel moeite met het uit elkaar hou
den van bankbiljetten.
Stippen
En die speciale stippen dan, zul je
zeggen. „Die stippen kun je niet goed
voelen," zegt mevrouw Frijmann uit
Sluis. Zij is slechtziend en lid van de
N.V.B.S. (Nederlandse Bond van
Blinden en Slechtzienden, afdeling
Zeeland).
„Mensen die blind geboren zijn kun
nen soms wel omgaan met die stip
pen. Maar de meeste blinden niet.
Vooral niet als het biljet gevouwen en
gekreukt is. Controleren vind ik
moeilijk. Dan is het net of je de men
sen niet vertrouwt."
Maar wat dan? Blinden moeten toch
ook met geld kunnen omgaan?
„Natuurlijk," zegt mevrouw Frij
mann. „Ikzelf vouw de biljetten op
een speciale manier. Briefjes van 10
vouw ik in de lengte en bij biljetten
van 25 vouw ik een hoekje om.
Verder zorg ik dat ik nooit brieves
van 50 of 100 heb. Want het risico is te
groot dat ik me vergis. Zo heeft ieder
een van die trucjes.
We hebben al geklaagd bij de rege
ring. Misschien kunnen ze beter
gaatjes maken dan stippen," zegt me
vrouw Frijmann.
Omslag door Joep Bertrams van De weglope:
Je kindertijd is de mooiste tijd
van je leven. Zeggen ze. Maar als
je nou geen vriendjes hebt? Ieder
een je stom vindt, onhandig en
waardeloos? Als er zelfs thuis nie
mand is die zich iets aan je gele
gen laat liggen?
In De weglopers hebben Nathan
Browne en Julia Winter het slecht
met zichzelf getroffen en met de
andere kinderen op school. Na
than haat alles wat hij ziet en
heeft geen enkele behoefte aan
vrienden. Julia wil wel graag aar
dig gevonden worden, maar heeft
zich lang geleden voorgoed on
mogelijk gemaakt. Hoewel de
twee in dezelfde klas zitten en al
lebei het zwarte schaap zijn, ver
dragen ze ook elkaar niet.
Nadat~er op school weer eens het
een en ander voorgevallen is, be
sluit Nathan te spijbelen. Ook Ju
lia is die dag niet van plan naar
school te gaan, en natuurlijk ko
men ze elkaar toevallig tegen.
Het regent en omdat het zonder
zijn lievelingsboek 'Schateiland'
een lange dag zal worden, pro
beert Nathan er noodgedwongen
het beste van te maken. Hij laat
Julia zijn schuilplaats zien waar
ze voor de lol schatgravertje spe
len. Onder de vloer vinden ze een
grote, bruine envelop met hon
derddertig briefjes van twintig
pond (bijna tienduizend gulden).
Ze hebben geen idee wat ze met
zo veel geld aan moeten, maar be
seffen dat ze met hun fortuin een
nieuw leven kunnen beginnen.
Natuurlijk weten Nathan en Julia
niet dat ze door Ruth Thomas (de
schrijfster van dit spannende
boek) nu met een extra, levens
groot probleem opgezadeld wor
den: hoe houd je als elfjarige ver
borgen datje schatrijk bent?
Een onmogelijke opgave en dus
zijn de twee buitenbeentjes van
de klas binnen de kortste keer de
populairste kinderen van de
school.
Om een lang verhaal (229 bladzij
den) kort te maken: op bladzijde
52 ontvluchten Nathan en Julia
de heibel, want weglopen is lang
niet zo angstaanjagend als thuis
blijven ...denken ze.
Er is wel eens iets in dit boek
waarvan je gezond verstand zegt:
dat lijkt me onwaarschijnlijk, dat
kan bijna niet. Toch is dat geen
reden het dicht te doen en weg te
leggen. Want nog interessanter
dan de avontuurlijke vlucht van
Nathan en Julia, is wat er tussen
de kinderen gebeurt. Ze ver
trouwden elkaar in het begin voor
geen cent (ze bewaren ieder de
helft van hun schat), maar leren
gaandeweg elkaar zo te waarde
ren dat ze uiteindelijk de ander
voor geen goud willen missen.
'De weglopers' werd geschreven door
Ruth Thomas, is uitgegeven door Sja-
loora Amsterdam, kost 22,50 en is
bedoeld voor kinderen vanaf 10 jaar.
boeken
De zondebokken van Brock Cole
is een soortgelijk verhaal als 'De
weglopers', maar dan voor kinde
ren vanaf twaalf jaar. Het gaat
over een jongen en een meisje die
tijdens een zomerkamp het mik
punt zijn van etterige pesterijen.
Op een avond worden ze zonder
kleren aan op een eiland midden
in een meer aan hun lot (en aan
elkaar) overgelaten. Ze zien kans
ongemerkt aan land te komen,
maar willen onder geen beding te
rug naar het kamp.
Hoe Laura en Howie het klaar
spelen uit handen van hun ach
tervolgers te blijven, werd door
Brock Cole zo opgeschreven dat
je je ontzettend boos maakt over
wat hen werd aangedaan, terwijl
je tegelijkertijd gluurderig
nieuwsgierig blijft naar hoe ze
zich zonder een cent op zak zullen
redden.
'De zondebokken' is verschenen bij
uitgeverij Hans Elzenga, Amsterdam
en kost 24,90.
Jan Smeekens
Stuur jullie antwoorden voor 1 april op
naar de KRULLEBAK, t a v. Jan Boel.
Licht ie antwoord toe.
