Fanatieke spuiter blijft
van de bakkenkunst af
Het is fijn langs de lijn
Inpakken of inlijsten?
SPOORWEGEN BESTRIJDEN DE VERVELING
DINSDAG 9 MEI 1989
3
Je moet eens letten op het plezier
waarmee boekhandelaren een
boek inpakken. Sommigen (maar
dan moet het wel stil zijn in de
winkel) hoor je zelfs zachte
kreetjes van genoegen slaken als
ze met een mooi papiertje van een
boek een lekker strak pakje ma
ken.
Gelukkig hebben ze er geen benul
van dat ze hun ziel en zaligheid
stoppen in iets dat even later
gauw-gauw-gauw met onzekere
vingers losgewurmd en kapotge-
trokken wordt.
Deze maand wordt ongeveer de
helft van alle gekochte boeken
extra feestelijk ingepakt. Mei is
een verjaardagentopmaand, en
(bijna) iedereen weet dat je met
een boek (bijna) iedereen een
groot plezier doet. Daarom hier
onder een aantal cadeauboeken
waarmee je met een gerust hart
voor de dag kunt komen.
Uitgeverij Querido bracht een
lief, piepklein boekje uit van An
nie M. G. Schmidt. Het heet Uit
met juffrouw Knoops en gaat
over Lot en de sjieke juffi'ouw
Knoops, die in de bioscoop in een
spannende film terechtkomen.
Als ze 's avonds vuil, bemodderd,
hongerig en oververïnoeid buiten
staan weten ze niet precies wat
hun overkomen is, maar het was
heerlijk.
Het boekje werd geïllustreerd
door Fiep Westendorp, telt 42
bladzijden en kost 4,95. Als je
het voor jezelf wilt aanschaffen
moet je eerst even in je boeken
kast kijken. Het verhaal stond
eerder onder andere in het uitver
kochte 'Een visje bij de thee'.
Toneel
We zijn al lang begonnen, maar
nu begint het pas echt is een heel
bijzonder boekje van Joke van
Leeuwen over toneelmaken, to
neelspelen en naar toneel kijken.
En de weinige kinderen die daar
nou net helemaal niets an vinden,
kunnen toch reusachtig veel ple
zier beleven aan het buitenge
woon knap in elkaar gezette,
grappige verhaal en de fantasie
rijke tekeningen.
Met hoeveel zorg Joke van Leeu
wen het schreef blijkt alleen al uit
het 'Theaterwoordenboekje' ach
terin. Zelfs bij het uitleggen van
typische toneelwoorden houdt ze
je voortdurend wakker en op het
puntje van je stoel:
Dubbelrol - verschillende rollen
die door een speler worden ge
speeld. Niet tegelijkertijd.
Het boekje wordt door Querido
uitgegeven als Jeugdsalamander
en kost 10,-.
Die populaire pocketreeks werd
onlangs uitgebreid met nog vier
boeken in de Krullebakleeftijd.
Het zijn 'De vondeling' door Nina
Bawden, 'Operatie Kauwgom'
door Margaret Mahy, 'De straat
waar niets gebeurt' door Els Pel-
grom en 'Wiplala weer' door An
nie M. G. Schmidt. Ze zijn eerder
in een harde kaft verschenen.
boek
Als je binnenkort (of over een
poos) zelf feestvarken bent en
bang bent datje de vraag 'Jeheb-
tallesalwatwiljehebben?' niet
kunt beantwoorden, dan zou je
kunnen denken aan Kattekoning
Muizenburg van Erwin Moser.
Het kost 29,50 maar je krijgt wel
waar voor je geld. Het ziet er
prachtig uit, is lekker dik, grap
pig en spannend, en gaat over van
alles en nog wat dat uiteindelijk
tot niets leidt.
Je snapt het: hartstikke leuk dus.
'Kattekoning' Muizenburg' wordt
uitgegeven door Leopold.
Nog één tip. Als de boekhande
laar mlv aan je vraagt: „Is het een
cadeautje', dan moet je meteen
zeggen: „Ja meneer mlv, voor me
zelf. En als hij m/v dan het ca
deaupapier pakt dat je hierboven
afgebeeld ziet... niet aarzelen en
gewoon zeggen: „Doet u dat er
maar los bij. Het is zo mooi, ik doe
er een lijstje om, ik hang het bo
ven mijn bed'.
Jan Smeekens
Cadeaupapier van uitgeverij Leopold-De Vier Windstreken.
In 150 jaar is niet alleen de buiten
kant van de treinen veranderd,
maar ook de binnenkant. Zaten de
mensen vroeger op ongemakkelijke
houten banken, nu zit je in zo'n
treincoupé bijna nog lekkerder dan
thuis voor de televisie.
En als je even naar de w.c. moet kom
je bij elke coupédeur die je open
schuift weer een ander kunstwerk
tegen.
Bij de spoorwegen is er een aparte
afdeling, die zich bezighoudt met de
inrichting van treinen. Jeroen Jan
sen werkt daar. Hij weet veel over de
kunstwerken te vertellen.
„Kunst in de trein is niet nieuw,
vroeger hingen er ingelijste repro-
dukties aan de wanden. Daardoor
kreeg je een soort huiskamertje. Dat
vonden wij op een gegeven moment
te duffig".
Nu zijn de kunstwerken helemaal in
de wand opgenomen. Jeroen legt uit
hoe dat allemaal gaat: „Eerst vra
gen wij een kunstenaar om een ont-_
werp te tekenen. Die kunstenaar is
vrij om te maken wat hij wil, als het
maar niet schokkend is of vlug gaat
vervelen. En het moet een plaatje
over de hele wand worden!"
Hele wand
Als dat ontwerp goedgekeurd is
wordt het uitvergroot en op zo'n
kunststof wand gezeefdrukt, soms
wel in tien kleuren. Dan wordt er
nog een doorzichtige toplaag opge
perst. Zo kan het kunstwerk de ko
mende 40 jaar tegen een stootje",
zegt Jeroen, „ouder wordt een trein
toch niet".
Het is niet echt de bedoeling om de
mensen naar kunst te leren kijken,
volgens Jeroen. „We willen in de eer
ste plaats de bakken (zo noemen ze
bij de spoorwegen de treinstellen) zo
mooi mogelijk inrichten, zodat de
mensen zich niet gaan vervelen on
derweg".
Dat de reizigers de kunstwerken
zien zitten blijkt wel uit de vele
spontane reacties. „Kinderen kij
ken toch anders dan volwassenen,
ze staan vaak meer open voor
kunst", zegt Jeroen. Ook van vanda
lisme hebben de wanden weinig-
last: „Zelfs de fanatiekste spuiter
blijft nog van onze kunst af en dat is
toch een goed teken!".
eten en een goed bed. Maar veel wil
de planten geven daar eigenlijk niet
om. Gek genoeg hebben ze zelfs lie
ver droog schraal zand dan de natte
vette klei.
Zeeland zelf heeft een kleibodem.
De spoordijk (het talud) is gemaakt
van, je snapt het al: zand. Luilekker
land voor de planten dus.
„Op de droge zuidkant (veel zon)
groeien leeuwebekjes. Heel andere
planten dan op het nattere noorden
van de dijk, waar je zelfs varentjes
kunt vinden", vertelt hij. „Onder
aan (grens zand/klei) voelt de engel
wortel zich prima. En op de kale
stukken zien de klaprozen en kamil
le hun kans schoon.
Akkerviooltje, zandraket, be-
reklauw, slangekruid, bramen. Mét
alle andere voeren ze strijd om het
beste plekje langs de lijn. Hun vele
vormen en kleuren maken het nu
net zo leuk".
Ervan genieten zul je vanuit de trein
moeten doen. Alleen al uit veilig
heid zijn de spoordijken verboden.
Je zweeft door de.lucht. Je kleeft je
zelf aan een treinwagon vast. En
waar je denkt: mm, lekker plekje!
Daar laatje je gewoon weer vallen.
Al heel wat plantezaadjes hebben zo
een enkeltje Zeeland genomen. Lek
kere plekjes zijn hier genoeg. Dus de
meeste komers zijn blijvertjes ge
worden.
„In Zeeland groeien zo'n 853 ver
schillende soorten (wilde) planten.
Daarvan staan er 422 Daarvan (dus
bijna de helft!) langs de spoorbaan.
Het zijn niet alleen ex-treinreizigers,
maar de meeste toch wel", zegt me
neer Wedts de Swart. Planten en
dieren zijn al meer dan 25 jaar zijn
hobby.
„De gele brem uit Brabant is al voor
bij de Vlakebrug. Het bezemkruis-
kruid uit België zie je overal. Lang-
baardgras is ook een typisch NS-
plantje. De wuivende bossen staan
in heel Zeeland langs het spoor.
Maar ja, die is hier dan ook al sinds
1948".
„Vroeger waren de NS helemaal niet
blij met al die bloemen langs hun
spoorlijn. Ze spoten ze dood met gif.
Een jaar of 15 geleden kwam daar
verandering in. Toen ontdekten ze,
dat wat ze hadden toch wel heel bij
zonder is. En sindsdien zijn ze er zui
nig op. En trots.
Luilekkerland
Alleen de planten die tussen de rails
groeien worden nog doodgespoten.
Van het vocht van de planten kun
nen anders de biels rotten.
Jij houdt misschien van lekker veel
