Nu begrijp ik waarom
ik zoveel ruzie had...
Indianen
Het barst gewoon van de muizen
leren omgaan met macht
Over de Indianen schreef Colum
bus: Het zijn de aardigste mensen
die ik ooit ontmoet heb.
Toch beweerde de beroemde
Duitse schrijver Karl May (1842-
1912) over de eerste bewoners van
Amerika heel andere dingen. In
zijn boeken over Old Shatter-
hand en Winnetou zijn 'roodhui-
den'(!) domme, slechte onbe
trouwbare, laffe, stiekeme mes
sentrekkers. Schurken die het
liefst van al vriendelijke onschul
dige, dappere en weerloze blan
ken lastig vallen en erger.
Wat waar is? Columbus is in ieder
geval echt in Amerika geweest en
van Karl May staat vast dat hij in
zijn levensdagen nooit één In
diaan gezien heeft.
Raar dat zo'n fantast zoveel in
vloed gehad heeft op ons beeld
boek
van de Indianen van wie we ook
nog 'zeker weten' dat ze allemaal
in wigwams woonden, prachtige
verentooien droegen en op snelle
paarden over de prairie achter bi
zons aandraafden.
In Bizonjagers en muizenvrien
den- De Indianen van Noord-
Amerika laat Karin von Welck
niets over van al die -en nog veel
meer- kletspraatjes vol leugens,
verzinsels en halve waarheden.
De schrijfster werkt in een Duits
museum voor volkenkunde en
bedacht het boek toen ze een ten
toonstelling samenstelde over de
Indianen en Inuit (Eskimo's) van
Noord-Amerika.
Dat ze veel van deze volken weet,
blijkt uit wat ze er allemaal over
vertelt. En de manier waarop ze
dat doet is voor een informatief
boek nogal bijzonder. Ze legt
moeilijke Indiaanse zaken name
lijk uit door ze te vergelijken met
iets dergelijks bij ons, zodat we
het meteen snappen en er geen
misverstanden ontstaan.
Het stukje hieronder over de Ka-
china is daar een mooi voorbeeld
van. (Kachina, spreek uit Kat'si-
na, zijn Indiaanse geesten die je
zou kunnen vergelijken met de
heiligen van de katholieke kerk.)
'Nog altijd vinden in veel dorpen
regelmatig Kachina-dansfeesten
plaats. (...)De Indianen hebben
het uitdrukkelijk verboden hen
daarbij te fotograferen en kun
nen erg kwaad worden als dat
verbod genegeerd wordt. Het is
bij ons immers ook niet gebruike
lijk om in de kerk foto's te maken'
Gerrit Jan Zwier vertaalde het
boek, dat lekker leest, omdat hij
heel gewone woorden gebruikt:
omkieperen, voor een prikje,
moet je je voorstellen,...
De prachtige tekeningen in dit
mooi uitgegeven boek werden ge
maakt door Gabriele Hafermaas.
('Bizonjagers en muizenvrienden' is
verschenen bij Meulenhoff Informa
tief, Amsterdam en kost 29,50)
Op zak
De illustratie boven deze boekbe
spreking komt uit deel 20 van de
informatieve serie De wereld op
zak. Het boekje (ongeveer zo
groot als een sigarendoos) heet In
het spoor van de Indianen. Er
staat ongeveer hetzelfde in als in
'Bizonjagers en muizenvrien
den', maar dan met zo weinig mo
gelijk woorden. En dat is heel ple
zierig als je geïnteresseerd bent in
Indianen, maar er geen dik boek
over wilt lezen. Of daar toevallig
geen tijd voor hebt.
Een nadeel-maar-niet-heus is dat
je van die korte stukjes tekst bij
mooie plaatjes zo veel wetens
waardigheden opsteekt, dat je
veel meer over het onderwerp wilt
weten. En dus op zoek gaat naar
andere boeken. Lang zoeken is
niet nodig, want in 'De wereld op
zak' verschenen eerder Eskimo's
leven tusen sneeuw en ijs (deel 2)
en Naar het Wilde Westen (deel
4).
(De wereld op zak wordt uitgegeven
door Zwijsen, Tilburg en elk deeltje
kost 10,95.)
Illustraties uit: In het spoor van de Indianen.
Je schaatsen liggen nog net zo inge
vet als vorig jaar. En je hele dikke
trui heb je eigenlijk ook nog niet no
dig gehad. Zelfs haast geen sneeuw
tot nu toe. Het is wat je noemt een
echt zachte winter.
De muggen zijn niet weggeweest. Al
heel vroeg krokussen. Eenden met
jongen. Er zitten zelfs al blaadjes
aan de bomen.
Stel je voor dat het alsnog echt hard
gaat vriezen. Zoals toen, in februari
1985
„Ja, toen zijn er inderdaad honderd
duizenden bomen bevroren. Dat
was vooral voor de fruitteelt een
echte ramp", zegt meneer Kortleve.
Hij werkt op het Proefstation voor
de Fruitteelt in Wemeldinge.
„Maar je moet niet vergeten dat het
toen in december en januari niet ge
vroren had. En dat is nu toch wel zo.
Het is best koud geweest."
„Elke boom heeft in de winter een
bepaalde hoeveelheid kou nodig",
zegt Kortleve.
„Die kou zet in de boom een soort
chemisch fabriekje aan de gang. De
boom wordt dan langzaam afge
hard, zodat hij goed tegen vrieskou
kan.
Veel planten hebben dat. Wintertar
we bijvoorbeeld ook.
In 1985 was er van tevoren gewoon
te weinig kou geweest. Dus toen die
ineens kwam, stonden de bomen in
hun hemd. Het moet nu wel heel
hard gaan vriezen, zoals in Alaska,
wil het nog misgaan met de bomen".
„Het is inderdaad zacht. En wat nou
leuk is van deze winter" zegt George
Sponselee uit Hulst, "is dat er zoveel
roofvogels zijn. Door het zachte
weer barst het van de muizen. Hun
lievelingskostje!
Er zijn erg veel torenvalken. Tame
lijk wat buizerds en zelfs sperwers en
uilen.
Er zijn ook veel kleine vogels. Maar
of dat nu echt een voordeel isNor
maal sterven in de winter de zwak
keren. Die zijn nu blijven leven. En
van de vele meerkoeten hebben
straks de boeren weer last".
Broeden
Op het broeden heeft de zachte win
ter weinig invloed. Hoewel de vogels
ook al volop fluiten, zullen de mees
te toch nog even wachten. Voor hen
is niet de warmte, maar de lengte
van het daglicht hét teken om een ei
te leggen.
Heeft al Dood voor de I aat hei Laaf het regenen
èen vijand vijand, geluk regenen na donder
gedood. voor de krijger, voor de maïsen bliksem.
Ruzie
- Is het nodig om kinderen iets over
macht te leren?
Ben: „Veel kinderen hebben last
van macht. Bijvoorbeeld als ze ge
straft worden. Macht komt veel voor
in je leven; je ouders, je broer, je zus,
je leraar, je buurjongen gebruiken
macht over je.
Een aantal kinderen gaat daar han
dig mee om. Veel kinderen hebben
er vaak last van. Bovendien gebrui
ken kinderen zelf ook vaak macht
naar anderen. Zo komen ze soms in
een ruzie terecht, die niet opgelost
wordt".
Een paar kinderen uit die klas vul
len aan. Iwan Wondergem (13): „Ik
had altijd veel ruzie. Nu snap ik een
beetje hoe dat kwam".
Arend Jan Adriaanse (15): „Ik ga nu
beter met andere kinderen om. Je
begrijpt elkaar gewoon beter. De
klas is nu leuker".
..Soms ben ik dat vele oefenen in die
Wie nog iets over deze Krullebak
wil schrijven kan dat doen tot
woensdag 1 maart. Daarna maken
we de krant en kan er niets meer bij.
De redactie
1Hond 2, Bizon
5; Pijl m boog 6. Raad
3. Niet kunnen.
1. Maan
4. Slecht
8. Paard
Veel kinderen willen graag een goed
contact met andere kinderen of vol
wassenen. De meeste kinderen wil
len ook graag een beetje gelukkig
door het leven gaan.
In Amerika krijgen ze daar al een
aantal jaren les in. Nou ja, les. Het
heet eigenlijk training. Net als bij
sport. Door veel oefenen kun je
steeds handiger worden.
Die Amerikaanse training wordt nu
voor het eerst in Nederland uitge
probeerd. Een brugklas van de
Toorenvliedtschool uit Middelburg
doet mee aan dat experiment.
De groepsleraar doet dat samen met
een deskundige: Ben de Reu. Een
half jaar lang trainen ze die klas, 2
uur per week. Een belangrijk onder
deel is macht.
training wel eens beu. Ik wil dan lie
ver iets nieuws doen", zegt Dorinda
Bos (12).
Risico's
- Wat doe je als mensen macht tegen
je gebruiken?
„Je kunt natuurlijk terugvechten",
zegt Ben de Reu, „of vluchten. Niet
alleen door te lopen. Je kunt ook
vluchten door drugs of alcohol te ge
bruiken. Je kunt je ook onderwer
pen. Dan voel je je niet echt plezie
rig, wantje verliest. Aan al deze din
gen zitten risico's.
Je kunt ook slimmer zijn. Bijvoor
beeld door duidelijk te durven zijn.
Over wat je zelf vindt of voelt. Het
loopt dan vaak beter af'.
„Je moet dan Ik-taal gebruiken en
geen Jij-taal", zegt Joshua van de
Weele (12) uit die klas. Dat heet dan
invloed. Dat is veel beter dan macht.
Maar wel moeilijk om te leren. Ik
wist niet dat dat allemaal bestond".
Als het experiment lukt zullen meer
Zeeuwse kinderen die training op
school krijgen.
