Geen mens kan het werk
van de bijen overnemen
Fietser van rechts krijgt voorrang
KEES KRUL
Bowl
VERKEERSREGELS WORDEN AANGEPAST
Duidelijker
Vrijen
ZWERMEN PLOTS DOOD NA VLUCHT
„Bijenkoninginnen mogen niet
meer met vreemde darren vrijen. En
landbouwers moeten sommig vergif
liefst pas spuiten als de bijen
's avonds thuis zijn. Dat is niet iets
fcf watje zomaar even regelt. Maar het
I, is het enige wat we nu kunnen
H doen." Dat is de overtuiging van A.
P. Kools uit Zuidzande.
Kools is voorzitter van de West-
Zeeuws-Vlaamse Imkervereniging.
De vijftig bijenhouders in zijn gebied
houden hun kasten ongerust in de
gaten. Tien dagen terug gingen hele
zwermen bijen tegelijk dood na een
vlucht op het karwijzaad.
„Daar zat vergif op waar de bij offi
cieel best tegen kan", zegt imker
Kools.
„We snappen er dus niets van. En we
zijn ook bezorgd. Geen mens kan het
werk van de bij overnemen."
onvoldoende bijenbezoek krijg je
misvormde appels en peren. Op ho
ning hoefje natuurlijk ook niet te re
kenen.
Imker Kools legt uit hoe een bijen
volk nog meer gevaar loopt. Bijvoor
beeld de bruidsvlucht van een bijen
koningin.
Van kilometers ver komen de darren
er op af. Die kunnen best ziektes
overbrengen. Zoals de gevreesde va-
roamijt, die bijen leegzuigt en ver
minkt. Wanneer die andere bijen
soort niet goed bij deze koningin
past wordt het ook geen succes.
„Misschien moeten we de sterke Ne
derlandse bij weer terugkweken",
zegt hij. „Mijn koningin mag dus
niet zomaar op het vrijerspad."
Imker Kools kiest de veilige weg. Al
jarenlang koopt hij volwassen ko
ninginnen van de bijenstal op
Schiermonnikoog. Dat is be
schermd gebied, andere bijen kun
nen er niet bij.
Majesteit Bij komt vorstelijk met de
trein. In een soort luciferdoosje van
hout met een raampje van 'kippe
gaas'. Alvast drie werkbijen om voor
haar te zorgen en een kruimel ho-
ningdeeg voor onderweg. Plus ie
mand om op de kooitjes te passen.
Imker Kools: „Ik denk echt dat mijn
manier werkt. Natuurlijk blijft die
varoamijt een ramp. Maar als ieder
een wijs met vergif omgaat heeft de
bij misschien toch een kans."
Stuifmeel
Zo groeit een aarbei pas als er eerst
stuifmeel van bloem naar bloem ver
huist. Augurken willen dat ook. Na
Juni begon slecht en koud, maar la
ten we hopen op warmere dagen.
Dan gaat zo'n bestebubbelende-
beienbowl er zeker in.
Nodig:
8 een half literblik ananas in stuk
jes;
- 250 gram verse aardbeien;
- 2 flessen bronwater;
- rode limonadesiroop.
Was de aardbeien en snijd ze in de
lengte door midden. Doe ze in een
bowlschaal. Voeg de stukjes ananas
en het sap toe.
Schenk er 1 liter bronwater bij en zet
de schaal twee uur weg. Maak van de
limonadesiroop verdund met water
rode ijsblokjes.
Na twee uur schenk je de tweede fles
bronwater in de schaal en voeg je de
ijsblokjes toe.
Proost... op een warme zomer.
Waarschijnlijk zal in Nederland een
aantal verkeersregels veranderen.
Alle nieuwe regels staan in het
Reglement Verkeerstekens Ver
keersregels. Ze gaan pas gelden als
de Tweede Kamer er over heeft ver
gaderd.
Daarvoor bekijken allerlei groepen
die met de verkeersveiligheid te ma
ken hebben het reglement. Zij kun
nen dan zeggen wat ze van de nieuwe
regels vinden. Of ze het er mee eens
zijn of niet.
Eén van deze verkeersveiligheids-
groepen is de aktiegroep 'Stop de
kindermoord'.
Rechts
.,In het reglement wordt voorgesteld
om fietsers, bromfietsers en invali
denvoertuigen van rechts ook voor
rang te geven", vertelt Louis Poste-
ma van 'Stop de kindermoord'.
„Nederland is het enige land in Eu
ropa waar deze regel nog niet geldt.
Wij vinden het wel een goede maat
regel".
Voor fietsers is nog een nieuwe regel
in de zaak. Fietsers die rechtsaf
slaan zouden dan door het rode stop
licht mogen rijden. Tenzij er een spe
ciaal fietsersstoplicht staat.
Voetgangers
„Ook deze regel vinden we niet
slecht. Het overige verkeer heeft
geen last van de afslaande fiets. Al
leen overstekende voetgangers kun
nen daarbij een probleem zijn", zegt
Louis Postema.
Hij denkt daarbij vooral aan blinden
en slechtzienden. Wanneer het stop
licht tikt weten zij dat' ze over mogen
steken. De weg is dan veilig.
Maar.... met de nieuwe maatregel
krijgen zij met afslaande fietsers te
maken. Ze zien de fietser niet én hij
is nauwelijks hoorbaar.
Maximum 120
Het verhogen van de maximum
snelheid tot 120 km per uur vindt de
groep niet zo'n goed idee. De verlei
ding wordt dan groot om overal iets
harder te rijden. Ook in de bebouw
de kom.
„Voorlopig gelden de oude regels
nog. En als de nieuwe regels komen
zal daar veel 'reclame' voor gemaakt
moeten worden, zodat iedereen het
weet en er aan went", besluit Louis
Postema.
Als jij een woordenboek mocht
maken, zou daar dan eekhoorn in
staan? En eskimo? Wat zou je
doen met echo-grafieei, eiland,
eierwekker, elftalengel, envelop,
escudo, en letterbak?
Kinderen van Utrechtse basis
scholen zouden ze weglaten. Om
dat je toch wel weet wat ze bete
kenen, zeiden ze. Of omdat het
woorden zijn die weinig voorko
men, onbeschoft zijn of in een
kookboek thuis horen.
Toch staan ze in het dikste, vrien
delijkste, spannendste en interes-
sanste kinderwoordenboek dat er
is: het Van Dale Basiswoorden
boek van de Nederlandse taal.
Het werd geschreven en samenge
steld door Monique Huijgen en
Marja Verburg. Ze vinden dat in
een goed woordenboek voor kin
deren ook gewone woorden beho
ren te staan. En zoveel mogelijk
moeilijke en vreemde woorden
die je in de krant of in een boek te
genkomt, of op de televisie hoort.
In het Van Dale Basiswoorden
boek vind je van ongeveer 25.000
woorden de betekenis, en of het
een werkwoord is of een zelfstan
dig naamwoord of iets anders. Er
staat in wat afkortingen beteke
nen en spreekwoorden.
Je krijgt bovendien een lijstje met
Romeinse cijfers en een heel lan
ge lijst met de namen van landen,
steden en hoe je hun inwoners
noemt.
Misschien vraag je je af wat er nou
zo bijzonder aan dit woordenboek
is, want dat vind je toch in elk an
der ook? Ja, maar niet zo!
Monique Huijgen en Marja Ver
burg leggen namelijk heel goed
(veel duidelijker) uit wat een
woord betekent. Kijk maar.
In Het School woordenboek (dat
je waarschijnlijk wel kent) staat
achter index: naamlijst, inhouds
opgave. In het Van Dale Basis
woordenboek staat index: alfa
betische lijst van woorden of on
derwerpen in een boek.
Bovendien krijg je de tip ook te
kijken bij register, waar onder an
dere te lezen staat: lijst met be
langrijke termen of namen achter
in een boek.
Nog een voorbeeld: pikant. Vol
gens Het Schoolwoordenboek
betekent dat: een hartige of ge
kruide smaak hebbend: de worst
had een pikante smaak. Dat is
waar. Maar wat staat in het Van
Dale Basiswoordenboek? Pi
kant: I (van gerechtenscherp ge
kruid; 2 gezegd van iets dat je
nieuwsgierigheid prikkelt omdat
het iets onthult datje meestal niet
te zien of te horen krijgt. Een pi
kant verhaal: pikante kleding.
En dat is 'waarder'.
Is vrijen een pikant woord en zou
het er in staan? Gauw opzoeken.
Voor wie het nog niet wist, het be
tekent: kussen, strelen en soms
ook geslachtsgemeenschap heb
ben. In andere woordenboeken is
het meestal minnekozen, liefko
zen.
Monique Huijgen en Marja Ver
burg leggen duidelijker uit en
vooral veel eerlijker.
Al blijft het natuurlijk jammer
datje ook met hun woordenboek
van pikante woorden eerst moet
weten hoe je ze schrijft eer je ze op
kunt zoeken.
Van Dale Basiswoordenboek van de
Nederlandse Taal door Monique Huij
gen en Marja Verburg. Uitgeverij De
Ruiter, Gorinchem. Prijs 38,50.
nen; het wordt ernst het wordt menens.
'ernstig (bijvoeg!.) serieus, vol ernst er een ernstig
gezicht; een ernstig woordje spreken.
er'op (bijwoord) w met alles erop en eraan (uitdruk
king) helemaal compleet, zonder dat er ook maar
iets ontbreekt; ik wil een sorbet met alles erop en
erop'uit (bijwoord) er eropuit zijn om... (uitdruk
king) alle moeite doen om...; zij is eropuit om mij
te dwarsbomen.
e'rosie (de afslijting van land door de wind of
het water.
ero'tiek (de alle gevoelens van opwinding en
spanning die liefde of verliefdheid je kunnen be
zorgen.
e'rotisch (bijvoegl.) met erotiek te maken hebbend
opwindend, prikkelend.
'erratum (het errata) Latijns woord voor vergissing.
Het staat soms op ecu los blaadje in een boek,
waarop een fout uit dat boek verbeterd wordt,
erts (het ertsen) gesteente dat veel metalen bevat,
eru'diet (bijvoegl.) met veel algemene ontwikkeling,
die veel geleerd en gelezen heeft ontwikkeld.
er'uitzien (zag eruit, heeft eruitgezien) een bepaald
uiterlijk hebben, een bepaalde indruk maken
lijken er wat zie jij er netjes uit vandaag!; hij is
DINSDAG 16 JUNI 1987 KRULLEBAK
CN&l (CIC. CpladnUMiM. (bb)
av&i KKf
ffl/VL \ioctar\ajn cn StvwOCsdjA-
CLlA dn. KfudLdmlc tw,
TM, patoi
Daan. Tucpdl t.i/.
toah aak nnevt
