E
OORLOG
Raar
'Je kunt
beter
bekvechten'
Als de zon
maar blijft
schijnen...
ol
Ruziemaker?
Lieverdje?
Test jezelf
'De sfeer op
school moet
goed zijn'
VREDE
KRULLEBAK
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1984
Misschien denk jij niet meer
zoveel terug aan de grote
vakantie. Saskia Reijnders uit
Middelburg wel. Ze ging met
haar ouders naar een vre-
deskamp. Veertien dagen lang.
Saskia: „Er waren veel kinde
ren. Ik heb er ook een goeie
vriendin gekregen. Die was er
vorig jaar ook".
Die camping was op de Paas-
heuvel in Vierhouten (de Velu-
we). „We deden spelletjes,
speurtochten en toneel, 's
Avonds zaten we in een grote
kring. We maakten zelf het pro
gramma".
Maar wat leerde je daar dan?
Je leerde omgaan met elkaar,
ruzie oplossen zonder te vech
ten. Je kunt beter bekvechten
dan iemand pijn doen".
Gedichtje
Saskia: ,We maakten er ook een
kampkrant. Daarin stond een
gedichtje dat ik zelf gemaakt
had:
Ook al zijn wij klein.
We moeten toch ook tegen zijn.
Tegen die raketten.
In Woensdrecht neer te zetten.
Dat zongen we dan met z'n
allen. Er stonden ook mopjes
in: Twee jongens hebben ruzie.
Zegt die ene: „Je hebt geluk dat
we in een vredeskamp zitten
anders gaf ik je er één".
En vecht je nu nog wel eens?
„Stoeien doe ik graag, vechten
niet. Als ze me pijn doen doe ik
niks terug. Dan stoppen ze met
een".
Bart (14) en Cindy (9) Hendrix
uit Middelburg, maken, zoals
de meeste kinderen wel eens
ruzie.
We stelden ze toen het volgende
voor. probeer eens een hele
week geen enkele keer ruzie te
maken. Telkens als je voelt dat
je kwaad wordt, blijf je heel
vriendelijk. Na een week komen
we eens voorzichtig vragen hoe
dat bevallen is.
Hulpeloos
Een week later zit Bart een
beetje hulpeloos te kijken. „Ik
kan er ook niks aan doen", zegt
hij verontschuldigend. „Er was
al die tijd niet één moment
geschikt om ruzie te krijgen. We
zien elkaar te weinig in de zo
mer. Cindy speelt altijd bui
ten".
Nou én?
Even later vertelt Cindy dat
Bart altijd huiswerk maakt of
op zijn racefiets ergens ver weg
in de polder probeert zijn eigen
record te verbeteren.
„Maar in de winter, als je veel
binnen moet zitten, dan gaat
het wel eens mis", zegt ze.
„Vooral als hij zegt dat ik iets
niet goed doe. Ik zeg dan: Nou,
én? Daar kan hij niet tegen".
„Als ik van binnen voel dat ik
kwaad wor.d", zegt Bart, „dan
helpt het heus niet als je tegen
jezelf zegt dat je kalm moet
blijven. Dan laat ik het merken
ook, of ik ga weg".
Een week zonder ruzie? Geen
enkel probleem, zolang de zon
schijnt.
Van 23 tot 30 september is
het weer Vredesweek. Een
week zonder ruzie.
Fred Bergwerff (47) uit Middelburg
werkt daar aan mee. „Mijn vader
was oorlogsinvalide. Mijn zoon. die
nu 18 is, ging bijna dood door een
granaat op het strand. Ook hierdoor
ben ik fel tegen oorlog".
Maar wat hebben kinderen daar nu
mee te maken?
„Kinderen zijn de toekomst. Alleen
zij kunnen de wereld redden. Als zij
niet de baas worden over die bom
men. dan worden die bommen de
baas over hen".
Tijdens die week wordt er op scho
len, in clubs en thuis veel over vrede
gekletst. De heer Bergwerff: „Veel
mensen weten niet hoe ze er over
moeten praten. Vroeger werd ik bij
ruzies altijd naar m'n kamer ge
stuurd. Zo leer je nooit ruzies oplos
sen. Je moet er mee leren omgaan.
Ook dat kun je op school leren".
Muren
Maar het is toch heel vervelend om
over gewéld en angst te praten?
„Ja, maar het is er nu eenmaal. Net
als onweer. Je bent er bang voor. Je
kunt wel net doen of het niet be
staat. Maar het is er wel".
Het onderwerp van deze Vredes
week is 'muren afbreken'.
De heer Bergwerff. „Als je muren
afbreekt kijkje ineens in het gezicht
van die vijand. Je kunt over de
grens stappen en die vijand beter
leren kennen".
Als je mee wilt doen met de vredes
week: Hervormd Kerkcentrum in
Middelburg, 01180-15353. Ook voor
kinderen die niet hervormd zijn. De
heer Bergwerff: „Vrede is voor ieder
een".
Fred Bergwerff is medewerker van
het Hervromd Kerkcentrum in Mid
delburg.
Maak je je gauw kwaad? Laat je
gewoon alles over je kant gaan, of
doe je maar net alsof? Lachen, maar
intussen... Of ben jij zo'n schreeu
wer?
Een 'lieverdje' of een ruziemaker?
En hoe staat het met je beste vrien
dfin). Kun je veel van elkaar hebben
of zit het toch niet zo diep?
Bekijk de vragen hieronder goed en
probeer er samen uit te komen.
Enne... zorg datje geen ruzie krijgt!
Wat jammer nou! Heb je net in
twee uur een schitterend kaarten
huis gebouivd. Bijna je eigen record
verbeterd. Komt je vriend binnen en
geeft je een stomp tegen je arm. Weg
kaartenhuis
Hoe kan hij dat nou doen? Je
beste vriend zoent stiekem een an
der meisje. En dat terivijl hij je nog
in je oor fluisterde dat je zulke
prachtige blauwe ogen hebt. Eti
jullie zouden naar de disco gaan
öoR L
Altijd mag iemand anders je
huisiverk overschrijven. Maar als jij
eens een keertje moeilijk zit wil
Jiiemand je helpen. Nou zeg!
Waarom moet je nu altijd doen
wat hij leuk vindt? Zijn ideeën zijn
altijd net iets beter.... Zo langzamer
hand begin je je daar toch wel aan
te ergeren.
Stom gedaan, toch ruzie gekre
gen. Maar gelukkig niet door jouw
schuld, hoewel: je vriend denkt ei
genlijk hetzelfde. Blijf je boos? Ga je
lekker bekvechten of lach je er
maar orn.
Wel leuk hoor, een vriendin.
Maar steeds als ze wat leent, duurt
het eeuwen voor je het terugkrijgt.
En hoe vaak er dan niet wat aan
mankeert.... Maar dit slaat alles:
een flinke kras in je nieuwste lp van
Michael Jackson. En dan wil ze nog
beweren dat die er al in zat
Per ongeluk ja! Maar intussen
weet iedereen dat je smoorverliefd
bent. En je dacht nog wel dat je
geheim veilig was....
En? Is het ruziebeest in jou al los of
houdt het zich koest?
fetoningjen xfjh van
Jttjgen -val* de Jan van Schen-
g-emkihool in Hehtkenszand,
èo-ven; Sander Corfteïissea.
Ond^r: Sasfedta. Koekoek.
Op de Jan van Schengenschool
wordt ruzie gemaakt, net zoals
op alle andere scholen. Op de
vraag of daar de laatste jaren
iets aan veranderd is, kan de
heer Menheere moeilijk ant
woord geven. Hij is hoofd van
deze school in Heinkenszand.
Tweemaal per jaar besteden de
leerkrachten en de kinderen
vanaf vier jaar op een speciale
manier aandacht aan de vrede.
En dus ook aan ruzie.
Rond de vredesweek en in de
vastentijd wordt er veel ge
praat over zaken als wereldvre
de en vooroordelen. Tijdens te
ken- en handenarbeidlessen
krijgen de kinderen opdrach
ten, waarbij ze kunnen laten
zien dat ze begrepen hebben
waar het bij die gesprekken
over ging.
Sfeer
Een ruzie kan bijvoorbeeld een
reden zijn om over vechten en
vrede maken te praten, te zin
gen of te tekenen.
„Het is echt niet de bedoeling
dat we alleen twee keer per jaar
met die vredesgedachte bezig
zijn", zegt mijnheer Menheere.
„Wat we wel willen bereiken is
dat de sfeer op school goed is.
Dat is veel belangrijker. Je
krijgt dat heus niet voor elkaar
door af en toe een opdracht
over vrede te maken."
Adoptiegezin
Dat oorlog voeren erg veel geld
kost begrijpt elk kind. En met
dat geld kun je heel wat andere
dingen doen. Bijvoorbeeld: de
school uit dit verhaal heeft al
enige tijd een adoptiegezin in
Brazilië.
Dat betekent dat de kinderen
dat gezin proberen te helpen.
Ze schrijven ook brieven en
krijgen daarop antwoord. Soms
worden er foto's opgestuurd.
Dan kunnen de kinderen het
leven en de manier van wonen
daar, vergelijken met hun eigen
leven. „Ze ontdekken dan enor
me verschillen", vertelt het
hoofd.
„Maar wat je ook verzint: echt
in vrede leven kun je alleen
maar door te zorgen voor een
prettige omgeving voor de men
sen met wie je leeft. Dat willen
wij proberen, en niet alleen in
de Vredesweek.
Of het helpt? Dat kun je na
tuurlijk nooit helemaal zeker
weten".
0 gedicht 0 gedicht 0
Je weet wel, een gevintje.
Een beetje stoeien.
Best leuk, tot mijn pa zich
ermee kwam bemoeien.
Ik geef best toe, het was mijn
schuld.
Ik schreeuwde: hij slaat mij! En
pa weinig geduld werd kwaad,
wou hem een klap verkopen...
En toen begon het dus uit de
hand te lopen:
mijn vriendje bang, zijn pa er-
bij,
en nou hebben zij ruzie in
plaats van wij.
Eerst kon het me niet zoveel
schelen.
Maar nu willen we weer samen
spelen
en pa zegt: je gaat er niet meer
heen!
Ik vind dat stom en ook ge
meen.
Wij zijn die ruzie allang weer
vergeten
terwijl zij nog van geen ophou
den weten.
En toch zeggen ze 'ruziemaken
is naar'.
Grote mensen echt soms
vind ik ze raar.
Marina van den Boog aart
