O
COMPUTER
i
Krijg de zenuwen
met je bliepding
'Ze heeft ook
nog een
naam hoor...'
Een week op kamp
'Kraken' is
soms
kinderspel
achtergrond
DINSDAG 10 JANUARI 1984
„Kijk, nou is nr. 47 aan het
eten," zegt boer L. B. Brasser
uit Veere.
„Die krijgt precies zoveel
krachtvoer als ze nodig heeft.
Hoe meer melk ze geeft, hoe
meer voer. Dat houdt de com
puter precies bij. Handig hèè?"
Hij wijst naar het verlichte cij
fer op een apparaatje. „Ze heeft
ook nog een naam hoor," legt
hij uit, „maar dat nummer
staat op de 'responder', een
plaatje, dat ze om haar nek
draagt."
In de stal zien we even later nr.
47 uit de voederbox verdwijnen.
Dan stapt nr. 17 erin, maar
tevergeefs! Ze heeft haar portie
al gehad. Een computer houd je
nu eenmaal niet voor de gek.
„We kunnen ook precies zien
wie er een maaltijd heeft over
geslagen," zegt de boer. „Ook
als ze in de zomer buiten staan
komen ze hier hun krachtvoer
halen. De melkcontroleur
houdt bij hoeveel melk elke koe
geeft. Hij stopt die gegevens in
de computer. De rest gaat van
zelf."
Geen spijt
Boer Brasser heeft 62 melk
koeien en 40 vaarzen (jongen).
Zijn zoon, die ook op het bedrijf
werkt, kwam op het idee om de
computer aan te schaffen.
„Ik heb er geen spijt van," zegt
de 69-jarige veeboer vrolijk.
„We hebben nu veel minder
werk. Dat ding staat er nu twee
jaar. Af en toe gaat-ie kapot.
Dan komen ze er naar kijken,
want hoe het werkt, daar heb ik
geen verstand van!"
Op Walcheren werken op dit
moment zes veebedrijven met
een computer.
dE Ljru^Ebjij
£<E <5fl¥ «ö'Ait
mui iiiiiiiiiiiiiiiiiiiieiiiiiiiBiiii
Hiernaast staat drie keer 'de krullebak'.
Het eerste staat in computeralfabet Crouwel,
het tweede in OCR-A en het onderste stuk in
digitaalmagneetschrift CMC 7,
Deze machinetalen zijn voor ons bijna onlees
baar, de computer kan er wel iets mee doen.
In Zeeland zijn verschillen
de scholen druk bezig met
de voorbereidingen voor de
aanschaf van een micro
computer.
Aan de heer J. Admiraal, leraar en
computerdeskundige uit Goes,
vroegen we naar de mogelijkheden.
Je moet een computer programme
ren. Hoe gaat dat?
„Programmeren is eigenlijk een
probleem in kleine stapjes opdelen.
Dat kunnen kinderen in de basis
schoolleeftijd heel goed. De compu
tertaal LOGO is voor die leeftijd
ook heel geschikt".
Is één computer op een school nu
wel voldoende?
„Als het de bedoeling is dat sommi
ge kinderen wat extra gaan oefenen
met sommen en spelling, dan kan
de school dat wel regelen. Er zit dan
telkens één kind bij het apparaat.
Maar dan gebruik je het als een
beter soort leerboek".
Hoe zou u de computer dan willen
gebruiken?
„Ik geloof dat het belangrijker is
dat kinderen leren hoe ze door het
intikken van trefwoorden kunnen
zoeken naar informatie. De compu
ter geeft dan aan in welke boeken ze
kunnen vinden wat ze willen weten.
Ook kan de computer helpen bij het
maken van teksten, zoals een ver
slag of een opstel. De tekstverwer
ker helpt het kind om een tekst
steeds beter te maken. Samen met
de onderwijsgevende worden er
kleine stukjes uitgehaald die dan
veranderd worden.
Geen rekenwerk dus?
„Natuurlijk! Maar dan wel bereke
ningen die iets met elkaar te maken
hebben. Zo kun je bijvoorbeeld uit
het boek 'Gullivers reizen' gegevens
halen om de computer daarmee
allerlei ingewikkelde berekeningen
te laten maken. Voor gewone som
men kun je veel goedkoper een
rekenboek gebruiken".
Kan een gewone school zo'n compu
ter wel betalen?
„Je ziet vaak dat er iemand uit de
ouderraad of een van de onderwijs-
interview
gevenden erg enthousiast is. Dan
wordt er ook wel een manier gevon
den om aan het geld te komen. Het
grootste probleem is meestal om
erachter te komen wat de kinderen
met de computer zullen doen. Dat
kost erg veel tijd. En dan moeten de
juffen en meesters er nog mee leren
omgaan".
Zullen die uiteindelijk nog wel no
dig zijn?
„De computer kan alleen kennis
doorgeven. Voor alle andere dingen
die op school gebeuren zullen ze
onmisbaar blijven".
Is het waar dat kinderen sneller
met een computer leren omgaan
dan volwassenen?
„Kinderen zijn niet bang voor nieu
we apparatuur. Ook beginnen ze
met wat meer geduld opnieuw als ze
een foutje hebben gemaakt. Dat
vinden volwassenen moeilijker. Die
zijn vaak niet tevreden met het
antwoord van het apparaat. Ze wil
len het dan anders. Maar: de com
puter kan geen fout maken. Wie niet
tevreden is met wat de computer
zegt, zal programmeur moeten wor
den!!
Een week op kamp in Vierhouten
op de Veluwe; een beetje zwem
men, voetballen en... leren hoe je
met een computer moet omgaan!
De afgelopen zomervakantie
heeft de Stichting LOGO-KA zes
van die kampen georganiseerd.
In die Stichting zitten mensen
van de Nijmeegse universiteit.
„We hebben deze zomer 140 kin
deren tussen 9 en 15 jaar geleerd
hoe zo'n computer werkt en wat
je ermee kunt doen", zegt de heer
Van Pinxteren.
„Omdat de kosten erg hoog zijn
proberen we nu een aantal bedrij
ven te interesseren om aan de
kampen mee te betalen. Ook
hebben we subsidie aange
vraagd. Dan kunnen in de toe
komst ook kinderen meedoen,
van wie de ouders geen ƒ325,-
voor een week kunnen betalen."
Of dat zal lukken kon hij nog niet
zeggen.
gedicht 0 gedicht 0 gedicht 0 gedicht 0 gedicht 0 g
'Joop, doe dit! Joop, doe eens dat!'
Soms wou ik dat ik een vervanger had.
Een robot of zo, die zo lijkt op mij
dat ze zeggen: „Joop? Nou, dat is hij!"
Da'k niet alleen was, maar met z'n twee.
Dat ik het ene, hij het andere deed.
En dat ik kon kiezen: nu ben ik echt ik
en als ik dat wil over hem beschik.
Voor huiswerk van geschiedenis
of voor de afwas als 't mijn beurt is.
De tafel dekken, een boek voorlezen,
dat zou nou écht eens handig wezen.
En misschien zelfs leuk om mee te spelen..
We zouden mijn kamer kunnen delen.
Zo'n robot lijkt me hartstikke fijn
en dan zou ik gelijk niet zo eenzaam meer zijn..
Marina van den Boogaart
Polshorloges waarin krijsende apen
kokosnoten gooien. Plastic doosjes
waarin vreemde ronde wezens wo
nen. Happend bewegen ze zich over
je scherm. Je raadt het al. We zijn in
de wereld van de computerspel
letjes. In de wereld van Pac Man.
Donky Kong en vele anderen.
In Amerika noemen ze deze spel
letjes 'handheld games'. Bij ons
handcomputertjesof LCD-spel-
letjes. LCD is het spul waar ze die
schermpjes van maken. Net als van
een digitaalhorloge.
Dank zij de chip zijn ze heel klein.
Je steekt ze zo in je binnenzak of
schooltas.
In die doosjes zitten ongelofelijk
veel mogelijkheden: datum, tijd,
stopwatch, alarm, geluidseffecten
en meerdere programma's. Toch
zijn ze niet onbetaalbaar.
'Kraaienschieten' heet het goed
koopste spel: het kost ƒ25,-. Het
meest verkocht worden de spel
letjes van 35,-.
De duurdere handcomputertjes lig
gen tussen 50,- en 100.-.
Voorbeelden: Pac Man idat was de
eerste), Donky Kong (1, 2 junior),
Mario (Bros, Brothers, Cement), Li
fe Boat, Rain Shower, Man Hole,
Popeye, Micky Mouse. Clown en
Monky Jump.
Nog dagelijks komen er nieuwe bij.
Na Amerika en Japan worden nu
ook de speelgoedzaken in Neder
land ermee overspoeld.
De meeste werken op een batterij.
De nieuwste hebben zonnecellen.
Een beetje licht is al genoeg om ze
te laten bliepen.
Reactiespei
Eigenlijk speel je een reactiespei
tegen de computer. Wie is het
snelst? Wie is het handigst?
Voor je het weet zit je er midden in.
Dat komt door de combinatie van
spanning, geluiden, kleuren en be
weging.
Slaan je hersens dan niet op hol van
dat zenuwengedoe? Daar zijn de
geleerden het nog niet over eéns.
Éen ding is zeker. Je moet er ver
standig mee omgaan. Maar dat
geldt ook voor sporten, tv-kijken en
lezen.
„Ik schrok me een hoedje toen
ik hoorde dat het om kankerpa
tiënten ging", zei Neal Patrick
(17 jaar) uit Milwaukee in Ame
rika.
Hij was de jongen die deze
zomer met zijn huiscomputer
de grote computer van het kan
kerinstituut in New York
'kraakte'. Al spelend kregen hij
en zijn vrienden contact met
die computer.
Ze konden daardoor ineens al
lerlei gegevens van kankerpa
tiënten te weten komen.
Code
In een computer zitten allerlei
gegevens. Vaak ook geheimen.
Wil je iets weten, dan moetje op
het toetsenbord een geheime
code intikken een nummer
en een wachtwoord).
Weet je die niet, dan vertelt de
computer niks. Lijkt zo veilig
als wat: alleen diegenen die de
juiste code weten kunnen de
informatie opvragen.
Maar: het blijkt dat het af en
toe vrij eenvoudig is om achter'
de code van welke computer
dan ook te komen. Soms ge
beurt dat toevallig.
Professor Herschberg uit Delft
is er een meester in. Hij maakt
zelf een programmaatje en
stopt dat in de computer.
Schade
De computer denkt dan dat er
een fout is gemaakt en tikt zijn
code onder de woorden met de
vraag het programma nóg eens
in te tikken, en daarmee weet
hij dus gelijk de code die hij
wilde weten.
Enkele maanden geleden kwa
men 12 kinderen uit Californië
in het nieuws. Via een telefoon
lijn hadden ze ingebroken in
computers van militaire instal
laties, ziekenhuizen en weten
schappelijke instellingen. Ze
veroorzaakten voor honderd
duizenden dollars schade. Hun
computers werden in beslag ge
nomen.
Vorig jaar al vertelde een 13-
jarige Amerikaanse jongen dat
het hem zo'n machtig gevoel
gaf als hij contact kreeg met
een andere computer.
Gevaren
Deze voorbeelden zijn echt niet
de enige als het gaat om 'com
puterkraken'. Dat is dus inbre
ken in een andere computer. En
het komt ook niet alleen in
Amerika voor.
Het gevaar van deze 'inbraken'
kan zijn dat geheimen bekend
raken, maar ook dat de 'inbre
ker' gegevens uitwist.
Als zoiets bijvoorbeeld bij de
sociale dienst zou gebeuren,
zou het kunnen dat mensen
ineens geen geld meer kregen
omdat ze volgens de computer
dan niet meer zouden bestaan.
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse
Courant B.V.
Redactie: Marina van den
Boogaart, Anneke van den
Doel, Leen van Duivendijk, Cor
de Jonge, Mieke Lemmens,
Sylvia Scheers, Jan Smeekens,
Ineke Timmerman en Willem
Verstuijf.
Adres. Walstraat 56-60,
4381 EG VLissingen.
Tel. (maandag t/m vrijdag, van
9.00 uur tot 17.00 uur): 01184-
15144.
Advertenties: (per brief) Admi
nistratie PZC, Postbus 18, 4380
AA Vlissingen. Het benodigde
bedrag aan LOSSE postzegels
bijsluiten of afgeven aan de
PZC-kantoren. Vs?
