Samen zijn
we sterker
Het blijft in de familie
DE BELEVENISSEN VAN KEES KRUL
STRIP
Open-dicht
ZATERDAG 26 MAART 1983
Herindeling gemeenten
Met in ieder dorp of stadje is een
gemeentehuis te vinden. En niet
iiedere plaats in Zeeland heeft
een eigen burgemeester. Vroeger
was dat wel zo. Ieder dorp, hoe
klein ook, had een eigen gemeen
teraad, een eigen burgemeester
en een eigen gemeentehuis.
Maar het werd steeds moeilijker
een kleine gemeente goed te be
sturen. Vooral financieel kwa
men er problemen. Een dorp met
weinig inwoners heeft niet veel
geld om op te maken. Want ie
dere gemeente krijgt uit het ge
meentefonds van de regering
geld voor iedere inwoner. Hoe
groter de gemeente, hoe meer
geld dus.
Er kwam een plan om van een
paar kleine gemeenten één grote
te maken. Een plan om heel
Zeeland opnieuw in te delen in
grote gemeenten: de herindeling
van Zeeland.
Met het bekendmaken van de
plannen kwamen ook de proble
men. Die gemeente wilde beslist
niet samen met die. En weer een
andere gemeente wilde met nie
mand samen. Er volgden extra
gemeenteraadsvergaderingen,
protestacties en grote artikelen
in de krant.
Zo wilde, om een paar voorbeel
den te noemen, Kloetinge niet bij
Goes en Sluis niet bij Aarden
burg. De gemeentesecretaris van
het kleine 's-Heer-Abtskerke (395
inwoners) zei dat ze zich tot de
laatste man zouden blijven ver
zetten. Het dorp wilde zelfstan
dig blijven.
Oorzaken
Maar de herindeling kwam er. Na
veel gepraat, gescrijf en geregel
werden de meeste gemeenten het
toch eens.
Schouwen-Duiveland was het
eerst aan de beurt. In 1961 was de
herindeling daar een feit. Van de
18 gemeenten bleven er nog 6
over. Daarna volgde, stap voor
stap, de rest van Zeeland. De
provincie is nu verdeeld in 30
gemeenten. Voor 1961 waren dat
er 101.
Souvenir.
De gemeenteraden moesten na
de herindeling hun werk beëindi
gen. En de burgemeesters traden
af. Iedere nieuwe gemeente koos
een nieuwe raad en kreeg een
nieuwe burgemeester.
In kranten uit die tijd is veel
terug te vinden over de afscheids-
vergaderingen van de gemeente
besturen. Zo ging het bestuur
Zeeland rond het jaar 1520
van Ritthem voor de laatste bij
eenkomst een dagje uit en kreeg
burgemeester P. Danielse de
ambtsketen als souvenir mee
naar huis.
Tijdens de laatste vergadering in
Meliskerke gaf de gemeenteraad
nog gauw toestemming voor be
tere verwarming in de lagere
school. De kinderen hadden
voortdurend koude voeten.
In de dorpjes is verder niets
veranderd. Ze hebben hun eigen
naam gehouden. Alleen staat op
het naambord aan de toegangs
weg van het dorp, de plaatsnaam
en de naam van de gemeente
waarbij het hoort.
Zo hoort Meliskerke nu bij Maiie-
kerke. Als er een kind geboren is
in Meliskerke, moet de vader het
aangeven in het gemeentehuis
van Mariekerke.
Zeeland is opnieuw ingedeeld en
het zal wel niet de laatste keer
zijn. Er wordt nu al weer gepraat
over nieuwe indelingen. Maar dat
zal nog wel even duren.
Yerseke is misschien wel het be
roemdste dorp van heel Zeeland.
Zelfs in Frankrijk en België kent
men de mossels, oesters en kreef
ten die in dit dorp worden ge
kweekt.
Het overgrote deel van de bevol
king verdient zijn brood met de
schelp- en schaaldierenhandel.
De meeste bedrijven gaan over
van vader op zoon. Als je één
maal in het mosselwereldje zit,
blijf je er vanzelf in.
Jan-Kees Sinke (15 jaar) weet er
van mee te praten. Zijn over
grootvader, Kees Sinke, was al
mosselvisser. Vanzelfsprekend
volgden grootvader Jan en vader
Kees Sinke (50 jaar) in zijn voet
sporen.
Dag en nacht
t Is hard werken", vertelt Kees
Sinke, „Begin mei vertrekken we
met de boot naar de Waddenzee
om zaad te gaan visen. We doen
dat zes weken lang. Alleen in de
weekends komen we dan thuis.
Van half juli tot april loopt dan
het mosselseizoen. Dan wordt er
vaak dag en nacht gewerkt".
Jan-Kees wil geen mosselvisser
worden, zoals zijn vader. Toen hij
een jaar of zeven was wilde hij
metselaar worden. „Dat is van
zelf overgegaan. Je gaat eerst
helpen in de loods om wat extra
zakgeld te verdienen. Zo leer je
het werk beter kennen. Ik wil wel
in de mosselhandel gaan werken.
Dat is afwisselender en regelma
tiger", vertelt Jan-Kees.
Kiezen
Tegenwoordig kiezen kinderen
voor dit werk. Vroeger viel er
niets te kiezen. Voor en na
schooltijd moest er geholpen
worden in het bedrijf.
Vader Sinke had het geluk dat
zijn vier broers mosselvisers wer
den. Zo kreeg hij de kans om naar
de H.B.S. te gaan. „Ik heb de
school niet afgemaakt, omdat
het mosselvissen me toch meer
aantrok!", zegt hij.
Volgens vader en zoon Sinke ge
beurt het zelden dat een kind van
een mosselvisser of -handelaar
een beroep kiest wat niets met
mossels te maken heeft.
Jan-Kees dus ook niet. „Ik zit
immers op rozen. Als ik zestien
ben kan ik zó meedraaien in het
bedrijf. Voor werkloosheid hoef
ik niet bang te zijn: mijn bedje is
gespreid".
Ons durp is ons durp niet meer.
't Is nie mee zo ast gewist is",
verzuchten veel oudere mensen.
Inderdaad het is niet meer zoals
het geweest is.
Met de komst van het Deltaplan
is er veel veranderd in Zeeland.
Vroeger was Zeeland moeilijk te
bereiken. Het was een echte uit
hoek.
Ieder dorp op zich was een apart
'landje'. Iedereen kende elkaar,
meestal zelfs bij de voornaam.
Maar wat er in het dorp vijf
kilometer verderop gebeurde
wisten de mensen vaak niet.
Het gebeurde wel eens, dat Ma-
rietje verliefd werd op Klaas, een
jongen uit een ander dorp. Dit
veroorzaakte veel opschudding
en er werd dan ook snel wat aan
gedaan.
Klaas kreeg te horen, dat een
meisje iemand uit het eigen dorp
trouwt. Waagde hij zich na deze
waarschuwing nog steeds in de
buurt van Marietje, dan kreeg hij
een minder zachtzinnige behan
deling.
Een flink pak rammel van Ma-
rietjes broers en hun vrienden
moest er voor zorgen dat Klaas
'un misje uut z'n eihen durp hong
zoeke',
Tegenwoordig is Zeeland veel
makkelijker te bereiken, onder
andere via de Zeelandbrug.
Mensen uit de Randstad ontdek
ten de provincie als vakantiebe
stemming. Ook de nieuwe indus
trieën haalden veel mensen van
buitenaf hierheen.
'Import, worden ze door de 'ech
te' Zeeuwen genoemd. De dorpen
zijn gegroeid, de mensen zijn ver
anderd. Je kent de buren nauwe
lijks, laat staan het hele dorp.
Maar als de nood aan de man
komt, nemen alle Bressiaanders,
Westkapelaars en andere dorps
bewoners het voor het elkaar op.
Dan is er weer even iets terug van
de nauwe band van vroeger.
Spuikanaal
In weerberichten wordt, als
dat nodig is, gewaarschuwd
voor storm en hoog water.
Je hoort dan dat er beperkte
dijkbewaking wordt afgege
ven. Of uitgebreide dijkbe
waking. Beide waarschu
wingen komen uit Den
Haag. Daar zit de Stoim-
vloedwaarschuwingsdienst
(SVWD).
Bij beperkte dijkbewaking
wordt een alarmkamer be
zet. In Zeeland gebeurt dat
als in Vlissingen het water
tot 3.30 meter boven NAP
komt.
Bij uitgebreide dijkbewa
king gaan ook nog mensen
op de dijken patrouilleren.
Bovendien zorgen aanne
mers met hun personeel
voor zandzakken. Het water
is dan tot boven 3.70 meter
NAP gestegen.
Pas als de vloed Bruinisse
bereikt heeft, (daar wordt
het in Zeeland het laatst
hoog water) bekijkt men oi
het gevaar voor dijkdoor
braak en overstroming voor
bij is.
De Oosterschelde open
wordt dat het beleid?
Nee dicht! riepen anderen
en daarmee was 't strijd.
De een voor 't milieu
behoud van natuur
ach en wee over planten
en de mosselcultuur.
Acties, pamfletten,
brieven, demonstraties.
Ze riepen: luister dan toch
voordat het te laat is!
Luister dan toch!
riep de andere kant.
't Gaat om mensenlevens
haal je kop uit het zand.
Een nieuwe stormramp
weet jü waar ik blijf?
Wij zitten nog steeds
met de angst in ons lijf.
Een moeilijk probleem.
Dus voor 't evenwicht
kregen beiden hun zin:
de dam kan open en dicht.
Iedereen tevreden;
trots, die 't oplosten.
Al roept nu een derde groep:
moet dat echt zoveel
kosten?
Marina van den Boogaart.
Voor deze krant werd ook ge
bruik gemaakt van illustra
tiemateriaal van de Delta
dienst Rijkswaterstaat, afde
ling voorlichting.
VATKijKTIE A
ZIEU(J.NOmwl
HALEN ZE £>E toP''
ER TOCH Ar W\
0M2E KMNTISWE& V
BAAS. ONZE TfldC
i C U/PFP flrzlntsT
0
DEZE V/S HB8BEN
WE DfS AL TIEN
KEER VERKOCHT
