1
I
Het winkeltje moet blijven
Vissersdorp zonder vissers?
De grens loopt door het café
Een paradijsje in een uithoek
DINSDAG 14 DECEMBER 1982
Ellewoutsdijk - 'Bakkerij Jobse' heeft van alles te koop.
Colijnsplaat - Vissersnetten op het droge.
Hoogezand, Sappemeer, Zuidbroek, Veendam,
Stadskanaal, Pekela en wat dan??
Zaandam, Zaandijk, Wormer, Krommenie,
ik krijg ze zo moeilijk onder de knie;
al die rijtjes: ze maken me dol.
Alleen Zeeland niet. Die doe 'k voor m'n lol.
Neem nou deze namen hier,
ik noem ze maar de serie DIER:
Duivendijke, Kattendijke, Krabbendijke, Sas van Gent,
Biggekerke, Lamswaarde en nog niet aan 't end,
Vogelwaarde, Lewedorp, Hengstdijk, Ossenisse,
Koewacht, Vossemeer. 't Kan toch niet missen?
Een greepje uit mijn serie NAT:
Eikerzee, Sasput en natuurlijk Bath.
Erg KORT zijn Spui, Kats, Hoek en Sluis,
en Hulst, Burgh, Nisse en St. Kruis.
Dertien plaatsen op -kerke en vijf op -zande
en zeven op -burg en negen op -lande.
En GEKKE namen, ook zo'n rij:
Kleverskerke, Othene en Schuddebeurs erbij,
Waterlandkerkje, Biervliet, Schore, Kruisdijk,
Zoutelande, Bruinisse, Koudekerke, Zanddijk.
Te gek die namen, maar bijzonder veel lol
krijg ik bij: 't waalt in 't Boerenhol.
Marina van den Boogaart
Ellewoutsdijk
Die zaterdag is het regenachtig
weer. Het dorpje Ellewoutsdijk
ligt er stil en verlaten bij. Een
groep duiven vliegt klapwiekend
op. In een kaal gebouw spelen
twee bejaarde heren biljart. Ver
der is het stil, ontzettend stil.
Op straat is er niemand te zien.
Ook in het enige winkeltj e van het
dorp lijkt het erg rustig.
'Bakkerij Jobse' staat er in het ge
haakte gordijntje dat in de etala
ge hangt. Bakker Jobse is op de
Bevelanden geen onbekende. Hij
won een paar maanden geleden
een eerste prijs op de Zeeuwse
bakkerswedstrijden. De bakker
had het Goese stadhuis nage
maakt van suikerklontjes.
Dat er niet alleen broden en heer
lijke appelflappen te koop zijn, is
in één oogopslag te zien. „We ver
kopen kaas, melk, vleeswaren,
kruidenierswaren, fruit, maar ook
klompen," vertelt mevrouw Job
se.
Het is werkelijk ongelofelijk om te
zien wat er allemaal te koop is in
dit piepkleine winkeltje.
Er wordt alles aan gedaan om te
zorgen dat het winkeltje kan blij
ven. Van de regering krijgt het
subsisie. Dit is extra geld van de
regering. Bovendien mogen er in
Ellewoutsdijk geen SRV-wagens
of andere rijdende winkels ko
men. Dit zijn allemaal maatrege
len om te zorgen dat het winkeltje
kan blijven bestaan.
Ellewoutsdijk is het kleinste dorp
van' Nederland mét een winkel.
Het is ook het kleinste dorp van
de gemeente Borsele. Er wonen
280 mensen in het dorp, waarvan
het grootste deel ouder is dan 65
jaar.
Er is geen kleuterschool. De kleu
ters gaan school in het dorp Drie
wegen.
Colijnsplaat
Een prachtige zaterdagmiddag
om een vissersdorp te bezoeken:
de boten worden in het haventje
heen en weer geslingerd door de
wind. Toch laten enkele Belgi
sche toeristen zidh door het slech
te weer niet tegenhouden.
Gehuld in regenpakken rennen ze
van de parkeerplaats door een
pijnlijke hagelbui naar hun
bootje.
Door de kleurige vissersboten -
wat dichter bij de vismijn - lijkt
het net of daar de lucht wat lich
ter is. Tussen de stortbuien door
is het erg rustig aan de kade. De
vismijn is gesloten en de vissers
houden weekend.
In een behaaglijke huiskamer
vertelt de heer J. A. Vink over zijn
dorp. „De mensen zijn hier erg ge
moedelijk", zegt hij. „Duitsers en
IJzendijke
Misschien heb jij deze zin ook ge
leerd in de derde klas: „Zeeland
grenst ten zuiden aan België".
In de atlas zie je een rode lijn aan
de onderkant van Zeeuwsch-
Vlaanderen. In werkelijkheid is er
natuurlijk geen rode lijn. Toch
kun je de grens zien.
Er staan grenspalen in de polder.
Daartussen loopt de grens, soms
over een dijk, soms over de bodem
van een sloot. Op zoek naar de
'echte' grens.
De polder ügt er verlaten bij. De
vette klei is pas geploegd. Een
dijk met een kale populieren leidt
naar Het Mollekot. Dat is een ge
hucht bij IJzendijke in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Op de
stoep voor een café staat grens
paal 326.
„Een heel bijzonder café", vertelt
een oude man. „De grens loopt
hier dwars door het café". Je kunt
hier een buitenlandse reis maken
en toch binnen blijven".
En hij voegt er aan toe: „Je kunt
hier een pilsje drinken in Neder
land en een plasje doen in België".
Een eind verder bij grenspaal 325
bevindt zich 'De Maagd van
Gent'.
Tien jaar geleden werd hier nog
flink gesmokkeld. Vooral boter,
aardappelen, vla, koeien en var
kens. Deze goederen en dieren
bracht men dan stiekum over de
Zuid-Beveland
Een lagere school is er wel. Maar
deze wordt met sluiting bedreigd,
omdat er maar acht leerlingen
zijn.
„Er komt weer wat nieuwbouw.
Dat werd wel tijd. Sinds 1945
heeft de gemeente hier niet meer
gebouwd.
We hopen dat in de nieuwe huizen
mensen met kleine kinderen ko
men wonen," zegt mevrouw Job
se.
Het is niet altijd zo stil in Elle
woutsdijk. 's Zomers is het dorp
een vakantie-oord voor mens en
dier. Honden en katten kunnen al
jaren terecht in dierenpension 'de
Ellewout' om hun vakantie door
te brengen.
Sinds de afgelopen zomer kan er
ook gekampeerd worden in Elle
woutsdijk. De vakantiegangers
moeten dan wel lid zijn van de
carvanclub.
Belgen, die in het dorp zijn komen
wonen, worden als dorpsbewo
ners opgenomen. Ze zoeken niet
alleen de mooie natuur rond de
Oosterschelde, maar het is hier
ook goed vissen, vooral in de win
ter. Er zit heel wat kabeljauw en
wijting".
Zijn zoon Kees hing als kind altijd
bij de vissers in de oude haven
rond. Hij wilde zelfs niet mee op
vakantie. (Als hij bij oma bleef lo
geren mocht hij af en toe mee de
zee op). Nu is hij een van de weini
ge Colijnsplaatse vissers. De rest
komt uit Arnemuiden, Tholen,
Yerseke en Vlissingen.
Uit de verhalen wordt wel duide
lijk dat er op een vissersboot hard
gewerkt moet worden. Stel je
voor: je gaat elke nacht om 12 uur
aan boord en om 4 uur 's middags
legt de boot weer aan.
Noord-Beveland
En al zijn de boten steeds veiliger
geworden: zo'n novemberstorm
gaat zelfs een ervaren visser niet
in de koude kleren zitten. Dan
heb je op donderdagmiddag wel
een lang weekend verdiend.
„Ik geloof niet dat er nog veel jon
gelui visser willen worden. Dat is
niet meer zo, hè", zegt hij wat spij
tig.
Een paar straten verder vertelt
Tannie Sierveld over dingen die
de dorpsjeugd wél leuk vindt. In
het dorpshuis is van alles te doen:
spelletjes en knutselen voor
schoolkinderen en een soos voor
de wat oudere jeugd.
„En natuurlijk speelt er af en toe
een groep", zegt ze.
Een vriendelijk vissersdorp, dat
Colijn", waat je je als vreemde
eend snel op je gemak voelt.
Zeeuwsch-Vlaanderen
grens. De douane mocht het met
zien. Daarom smokkelde men
vooral 's nactits. Normaal moetje
belasting betalen aan de douane
als je met spullen de grens OYer
wilt. Smokkelaars doen dat liever
niet.
Toen was het nog spannend", ver
telt een grensbewoner.
„Smokkelen was een sport. Soms
won de smokkelaar, soms won de
douane. Dan kreeg je een boete.
Pech gehad. Een andere keer
hield je de douane voor de gek.
Daarover bestaan prachtige
smokkelverhalen".
Dromerig kijkt hij over de stille
polder. Er komt mist opzetten.
Zowel in Nederland als in België.
Burgh-Haamstede
's Zomers kun je haast over de
hoofden lopen, zo druk. En 's win
ters? Zo af en toe een wandelaar,
een vogel die krijst, een rond
scharrelend konijn, de ruisende
zee. En vooral: stilte en rust.
De Kop van Schouwen is een
prachtig natuurgebied tussen
Westerschelde en Burgh-Haam-
stede. Het strand, de duinen, bos:
een ideale omgeving om vakantie
te vieren.
Maar hoe is het om er te wonen?
Vooral nu het er koud, stil en een
zaam is. Niemand die eens even
aan komt lopen. Onmogelijk zo
maar nog even bij je vriendje te
gaan spelen.
„Ik wil hier nooit meer weg!" zegt
Frans van Oudheusden.
Frans is acht jaar. Met zijn vader,
moeder en zusje Rozanne van an
derhalf j aar woont hü in een gezel
lig oud huisje aan de rand van het
natuurgebied. Vlakbij de uitkijk
toren. Erg afgelegen. Geen andere
kinderen in de buurt.
„Maar ik verveel me nooit hoor",
zegt Frans. Vol trots laat hij de
tuin zien: de boomhut, de cross
heuvel, de vijver, zijn konijnen
Knabbel en Snuffel en de schuur.
Als het weer echt te slecht is
speelt hij binnen. Ook daar ge
noeg te doen: tv, speelgoed, een
eigen kast vol boeken.
„Dit is mijn mooiste boek", zegt
hij en pakt een boek over de na
tuur. Hij weet er nogal wat van.
Geen wonder. Omdat hij er zo
dicht bij woont, ziet hij dingen die
andere kinderen bijna nooit zien,
soms herten. Konijnen, vogels,
eekhoorns tot bij de deur.
„Je kan hier de regenboog veel be
ter zien. Ik zou niet in het dorp
willen wonen. Dan moetje steeds
zo ver naar de duinen", zegt hij.
Schouwen-Duiveland
'ELDORADO' staat op het bordje
aan het hek. Dat betekent zoiets
als 'paradijsje'.
„En dat is het ook" zegt de vader
van Frans. „Eenzaam maar heer
lijk. Schone lucht, het strand, lek
ker drinkwater, veel speelruimte
voor de kinderen. En vooral de
enorme vrijheid. Niemand die op
je vingers kijkt. Daat moet je
trouwens wel tegen kunnen. Er
zijn mensen die hier al na een dag
gillend weglopen".
Vriendjes vormen helemaal geen
probleem. „We halen en brengen
ze gewoon", zegt zijn moeder. „We
brengen Frans ook nog naar
school. Dat moet wel, want het is
te ver en de weg veel te gevaarlijk.
Maar dat hebben we er graag voor
over. Als we willen", besluit ze,
„hebben we elk weekeinde logés".
Best begrijpelijk. Zo te zien en te
horen wonen ze daar erg gezellig.
