Zionisme: vorm
van racisme?
PREUTS
EUKEN-
SSISTENTE
VERZORGING
VERWARRING EN VERBIJSTERING
H« gebouw van de Verenigde Naties aan de
45th Street en First Avenue in New York. Onze
tijd: de nacht van vrijdag op zaterdag 18 okto
ber. De sociale, humanitaire en culturele
commissie van de Verenigde Naties bestem
pelt met 70 stemmen voor, 29 tegen en 27 ont
houdingen het zionisme als „een vorm van ra
cisme en rassendiscriminatie". „Een obscene
ONDANKS TEGENSTRIJDIGHEDEN EN HYPOCRISIE
BUJFT DE VERENIGDE NA TIES TOCH:
NWERKER
ng
Charitas"
)irectie van
Huize
s"
'LOEGEN
iTSELAARS
ODGIETER
'MONTEUR
i. P. Jansen.
ENBOUW B.V7
e
EDIENDE
'ORGINGSTEHUIS
CQUELINEFLAT
Kamerlid
Dees (VVD)
Actie tegen
Israël kan
op ramp
uitlopen
voor de
volkeren
organisatie
Ernstig
Contact
HET VALSE BEELD DER ARABIEREN
TT
DE STAAT ISRAEL
EXCLUSIEVE STAAT
EEUWENOUD VERLANGEN
Handjes
DOOR M'ê
CORN.
VERHOEVEN
nwerk"
a vak te willen leren.
Van Olde Barneveldtstraat 5
Itastraat 7 Dordrecht
Tel. 078-35211
rondse laagspanningsnetten
treffende werk en loon schriftelijk I
an bovenstaand adres of buiten I
Patronaatstraat 68, Made tel
er Rommelaan 20, Prinsenbeek
Schotenhof 2, Prinsenbeek
7.
Heubergerstraat 47, Tilburg
l8.
re, Duinstraat 30, Hoogerheide I
jen
iagt voor spoedige Indiensttreding
larls volgens de C.A.O. voor bejaar-
ntehulzen.
igen kunt U verkrijgen bij de
4. 01670-3970.
aagd
estatlon, tevens belast met de bedie-
lutowasstraat
ILBURG DE HAAS
iment, Bergen op Zoom.
|50.
emlng vraagt voor Belgli
goede sociale voorzieningen
375833 en 080-443549
BERGEN OP ZOOM
waar 60 personen onderdak vin-
Bn vacature voor
orging zal worden belast met de zW9
sveste personen in de meest ru
ig moeten geven aan het Persorl^
vens t.o.v. de bewoners een ven
et zijn.
jn gaan uit naar een repres
l, die momenteel als 9e<kPloaJ
ge (A- en/of B-diploma) als.ad' 0f
tfdelingshoofd in de verpleging
(tor werkzaam is. Organisator
:hten wij een eerste vereiste,
it een prettige werkkring in een mee
luis.
en secundaire voorwaarden
gstehuizen.
den gelieven hun schriftelijk s0'
aan Stichting Flat De Warande,
gen op Zoom.
htingen kunt u inwinnen bij bet N
zorging, zr. J. M. Schippers, duP'
tn op Zoom, telef. 01640-40S?
HNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
MGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
PEILINGEN PEILINGEN PEfllNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILING
EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
daad", zegt Amerika. „Een officieel goedpra
ten van anti-semitisme", zegt het Europa van
de Negen. „Ongelooflijke onzin", reageert Is
raël. De verwarring en verbijstering zowel on
der tegen- als een deel van de voorstemmers
zijn groot. Het WD-Tweede Kamerlid Dick
Dees (30), zes weken adviseur van de Neder
landse delegatie en de Nederlandse regering
bij de V.N. observeerde de „tegenstrijdighe
den en schijnheiligheid" bij het geruchtma
kende gebeuren. Met hem gaan we in op de
achtergronden, die leidden tot de totstandko
ming van deze anti-zionistisch resolutie, en de
betekenis ervan voor de toekomst van de vol
kerenorganisatie, die de heer Dees typeert als
„het kloppende hart van de wereldpolitiek".
KLOPPEND
HART VAN
WERELD-
POLITIEK
Eerst de feiten op een rijtje:
Sinds de Yom Kippoeroorlog van oktober 1973 verkeren
de Arabische landen in de winning mood. Zij hebben bij alle
mogelijke gelegenheden in en buiten internationale organi
saties getracht de politiek van Israël of het gedrag van Israël
veroordeeld te krijgen.
Zij probeerden Israël uit de UNESCO (waarin het onderwijs,
wetenschappelijke en culturele werk van de VN gebundeld is) te
stoten - wat gedeeltelijk lukte - en uit de arbeidsorganisatie van de
VN, de ILO, wat wel lukte. Aangemoedigd door deze successen
kwam een actie op gang om Israël uit de Verenigde Naties te stoten.
De moslemconferentie eind
juli in de Saoedi-Arabische
hoofdstad Jedda, waaraan veer
tig landen deelnamen, besloot
eenstemmig tot die actie.
Op de conferentie van de Or
ganisatie van Afrikaanse een
heid emd juli/begin augustus in
Kampala werd eenzelfde poging
tot actie op het nippertje ge
blokkeerd door de (gematigde)
Afrikaanse landen.
Op de conferentie van de on
gebonden landen in Lima, Peru,
vlak voor het begin van het Al
gemene debat in de VN, bleek
dat een uitstotingsactie niet
haalbaar zou zijn.
Had de lieer Dees verwacht,
dat de Arabische landen, gezien
de aarzelende steun op de laat
ste conferenties, toch iets tegen
Israël zouden ondernemen?
Dees: „Mijn taxatie was, dat
gezien de resultaten van Kam
pala en Lima het niet zou komen
tot een uitstoting of schorsing
van Israël door de Algemene
Vergadering. Ik verwachtte wel,
dat de Arabische landen min
stens hetzelfde zouden willen
bereiken als op de conferentie in
Mexico - de VN-conferentie in
bet kader van het jaar voor de
vrouw - waarop alle vormen van
racisme, waaronder het zio
nisme werden veroordeeld.
,ajs u weet stemde de Neder
landse delegatie daar jammer
genoeg voor.
h> de sociale commissie werd
et zionisme uit de context van
«lexico gelicht, waar het zio
nisme genoemd werd in reeks
'an vormen van racisme. Nu
werd apart over het zionisme qe-
proken zoals indertijd over
apartheid.
Dees Eerst even dit: Toen
Auun van Oeganda tijdens het
gemene debat pleitte voor de
erniehging van Israël wist ïe-
r«.teei! WSj dat de Arabieren di-
reci Ot indirect met een aanval
P siael zouden komen en dat
7 L'Tarbii ve'zekerd konden
te! „iT 5Fak ook als voorzit-
re Obganisatie van Afri-
v Eenhetd, van de steun
die Alrilraanse landen Wat
meneev e betrett De Alge
een 10 e'Saderm8 heeft in
nomi lang a«'eplan aange-
het ran V00r de bestrij(ling van
minatiL Ï?e e? de rassendiscri-
teeen a plan' vooral gericht
Afrika P°ütiek van Zuid
der 1 6n odesie, werd zon-
Ver,,aimmen m de Algemene
vergadering aanvaard. Toen dit
punt in de sociale commissie -
bij wijze van evaluatie - aan de
orde kwam dienden Syrië en nog
een paar landen een amende
ment in om ook het zionisme als
een vorm van racisme te kwali
ficeren. Door deze manoeuvre
zou het hele actieprogramma
ook tegen Israël gericht worden.
De tegenstand was zo groot, dat
de indieners voorzagen dat het
grootste deel van de commissie
niet alleen tegen de amende
menten maar ook tegen het ge
hele actieprogramma zou stem
men. Dit risico wilden zij niet
nemen en dus werden de amen
dementen ingetrokken.
Was u opgelucht?
Dees: Natuurlijk, maar je
voelde dat er meer broeide. Een
paar dagen later werden de tek
sten van de amendementen weer
ingediend, maar nu als aparte
resolutie, die het zoals u weet in
de commissie een grote stem-
menmeerderheid haalde.
Kunt u iets zeggen over de Eu
ropese tactiek nu de resolutie in
de sociale commissie aangeno
men is en waarschijnlijk ook in
de Algemene Vergadering vol
gende week erdoor zal komen?
Dees: „Wij hebben tegen de
anti-zionistische resolutie dui
delijk nee gezegd. Wij hebben
ook laten doorschemeren dat wij
- de Negen - de grote conferen
tie over net racisme volgend jaar
in Ghana eventueel zullen boy
cotten als de resolutie in de Al
gemene Vergadering wordt aan
genomen. Wij kunnen bij de
stemming straks ook demon
stratief weglopen en niet zeggen
of we naar Ghana komen - de
landen van de derde wereld
hechten veel betekenis aan deze
conferentie. We kunnen ook ons
best doen om de stemming uit
gesteld te krijgen. Ik denk niet
dat dat er nog in zit, maar het
kan.
Vele landen hebben in de
commissie vreemd gestemd.
Chili, Spanje, Portugal eii een
aantal gematigde Afrikaanse
landen stemden voor de anti-
zionistische resolutie.
Dees: Het stemgedrag van
sommige landen was inderdaad
vreemd. Waarom Portugal bij
voorbeeld heeft voorgestemd is
een compleet raadsel. We hopen,
dat we, voor de resolutie in de
Algemene Vergadering in
stemming komt, zoveel druk op
enkele landen kunnen uitoefe-
Wat gebeurde er zoal achter
de schermen?
Dees: Met betrekking tot deze
zaak was er veel deining. Toen
de emoties eenmaal waren weg
geëbd, werd ook in onze delega
tie uitvoerig de tactiek bespro
ken.
Hoewel de heer Dees ook nu
nog - emotioneel bij de zaak be
trokken is, schakelt hij geen
moment over op de versnelling
van de kreten. Hij blijft zakelijk
analyseren. Maar hij is zo vol ge
raakt van het politieke gebeuren
in de VN, dat zijn sigaartje tij
dens een ruim twee uur durend
gesprek op zijn werkkamer van
zijn huis aan de Zandberglaan
vijf keer uitgaat. Aan het einde
van het gesprek is de sigaar nog
niet half opgerookt.
Dees: „In de eerste plaats
streefden we naai één Europees
standpunt. Uiteindelijk is er dat
gekomen, maar ik vind dat de
landen van de Negen wel harder
aan de weg mogen timmeren. Zij
kunnen van Amerika nog heel
wat leren Ik vind dat het hiei
om een heel ernstige zaak gaat
die zowel voor de vrede in het
Midden-Oosten als voor het
functioneren van de VN grote
gevolgen kan hebben en dat
wordt misschien nog niet overal
in de wereld even sterk beseft".
Van der Stoel
Gromyko
nen, dat ze hun stem herzien of
tegenstemmen als ze zich in de
commissie onthouden hebben.
Volgens berichten uit Ame
rika zouden de Arabieren de
stem van Chili gekocht hebben.
Dees: „Ik heb die berichten in
New York ook gelezen. Zo iets
kun je niet hard maken".
Als de anti-zionistische reso
lutie in de Algemene Vergade
ring van de VN wordt aangeno
men, welke zullen dan de conse
quenties zijn voor een instituut
als de Verenigde Naties?
Dees: „Voorzover te overzien
in ieder geval deze: De opstel
ling van Israël, zal verharden
(zoals destijds Zuid-Afrika) en
dat is niet alleen schadelijk voor
de vrede in het Midden-Oosten,
maar ook voor de politiek van
Amerika en de Amerikaanse
vredespogingen in dat gebied.
Amerika zou op de een of andere
manier zijn royale bijdrage aan
het werk van de VN (nu betaalt
Amerika ruim 25 procent van de
totale kosten der VN) kunnen
verminderen. Zou Amerika
flink gaan snoeien, dan zou dat
een ramp zijn voor de VN. Ver
volgens worden gezag en ge
loofwaardigheid van de VN
aangetast. De macht van het ge
tal is de laatste twee jaren be
langrijker geworden dan het ge
zag van het argument, waarmee
de polarisatie de intrede heeft
gedaan in de VN als gevolg
waarvan controversiële beslis
singen worden en zijn genomen.
Een resolutie als die tegen het
zionisme en dus tegen Israël zal
onvoorzienbare gevolgen heb
ben en van verstrekkende bete
kenis zijn voor het functioneren
van de VN".
(Iets over de procedure:
Wanneer de resolutie in
de Algemene Vergadering
wordt aangenomen, gaat
de beslissing naar de Vei
ligheidsraad, het uitvoer
ende orgaan van de VN. In
de V-raad hebben, zoals
bekend, de „groten" een
veto-recht, waardoor uit
voering van een resolutie
geblokkeerd kan worden)
Na zes weken toch een nega
tieve balans?
Dees(voors en tegens afwe
gend): „Zeker niet. Het zionisme
was een heel belangrijk punt,
maar over veel punten, er ston
den er 126 op de agenda, was een
grote mate van overeenstem
ming. Bovendien worden tijdens'
de algemene zitting van de VN
vele informele contacten gelegd
en informele gesprekken ge
voerd tussen ministers van Bui
tenlandse Zaken en staats
hoofden. Van der Stoel bijvoor
beeld sprak met Gromyko, Fa-
oed van Saoedi-Arabië, Kissin
ger etc. Allon sprak drie uur met
Gromyko en hoewel Israël en
Rusland sinds 1967 geen diplo
matieke relaties met elkaar on
derhouden, mag je niet aanne
men, dat ze drie uur ruzie heb
ben zitten maken. In de stille di
plomatie gebeuren belangrijke
dingen".
Er wordt vaak gezegd en ge
schreven dat de VN niet meer
dan een praathuis is. Is dat
waar?
Dees: „Dat is soms waar en je
kunt veel negatiefs over de
structuur en het functioneren
van de Verenigde Naties op een
rijtje zetten. Maar in zo'n we
reldforum kun je, denk ik, niet
anders dan de stap-voor-stap-
politiek voeren, de politiek van
de kleine schreden voorwaarts.
Ik neem enkele dingen, waaraan
dank zij de VN iets gedaan
wordt: voedselhulp, gezond
heidszorg, non-proliferatie,
drugmisbruik etc. Ik heb erva
ren dat de volkerenorganisatie
functioneert als het kloppend
hart van de wereldpolitiek on
danks alle tegenstrijdigheden
die je ontdekt. Het is jammer,
dat zo'n actie tegen Israël, want
dat zit achter die anti-
zionistische resolutie, de Ver
enigde Naties in gevaar brengt.
De dreigementen die Amerika
en de Negen hebben geuit, moe
ten, naar mijn indruk, niet te
licht worden genomen".
Anton Theunissen
B m ET zionisme (Zion betekent Palestina) ontstond als een
beweging - grofweg: aan het einde van de vorige eeuw - die
streefde naar een terugkeer van joden uit de diaspora en
getto's naar Palestina (toen Turks). De grote mannen achter
de beweging: Theodor Herzl en Chaim Weizmann. Toen de
eerste golf joodse emigranten zich eind vorige eeuw in Pales
tina had gevestigd kreeg het zionisme ter plaatse een concrete
betekenis: joodse arbeid op joodse grond, de keuze van een
collectieve maatschappij - vorm en zelfverdediging (kibboet-
siem).
De beweging vond als gevolg van de progroms onder tsaar
Nicolaas II en het mislukken van de Russische revolutie in
1905 in het begin vooral aanhang onder Oosteuropese joden.
In de twintiger en dertiger jaren steeg het ledental wederom
door toeloop van wederom in uiterst benarde positie verke
rende Oosteuropese joden. Na de gruwelen van de tweede
wereldoorlog, waarin zes miljoen joden werden vermoord, en
de politieke zionistische gedachte geworteld was, verlangden
de tienduizenden joden in Europa zo snel mogelijk naar Pales
tina te gaan.
Dit (politieke) zionisme was de motor achter de totstand
koming van de staat Israël. Sinds die staat er is, heeft het
zionisme veel van zijn betekenis verloren en houdt zich buiten
Israël bezig met de bevordering van de emigratie naar Israël,
de verspreiding van Hebreeuwse en joodse cultuur en geldin
zamelingen ten bate van deze staat. In Israël zelf zijn de
zionistische maatschappij-idealen niet volledig verdwenen,
maar ze zijn niet bepalend meer voor de Israëlische samenle
ving.
Ter goed begrip is het zinnig op te merken dat ook onder
joden onderling heftig gediscussieerd wordt en is (er zijn ver
schillende stromingen) over het zionisme en onder hen zijn
vele niet- en zelfs anti-zionisten.
Met betrekking tot de anti-zionistische resolutie die aanvaard
is in de sociale, humanitaire en culturele commissie van de
Verenigde Naties hebben de Arabische woordvoerders er de
nadruk op gelegd, dat zij niet het joodse geloof en joodse
gemeenschap van racisme beschuldigen, maar Israël. In hun
visie is het zionisme een ideologie, die erop gericht is Zion
(Palestina) tot een exclusieve joodse staat te maken met onge
lijke rechten voor niet-joodse bewoners van dit gebied. Het
zionisme - aldus de Arabische landen - discrimineert niet-
joden en moet daarom als racistisch worden aangemerkt. Het
zionisme wordt hier met andere woorden voorgesteld als een
agressieve en mens-onterende denkrichting, die dagelijks
wordt weerspiegeld in het optreden van de staat Israël. Uiter
aard is dit een bespottelijk, karikaturaal en vals beeld van het
zionisme en de staat Israël, die, het moet met nadruk gezegd
worden, een goede democratie heeft voortgebracht.
Ook een vals beeld, gezien in het perspectief van het eeuwe
noude onuitblusbare joodse verlangen naar Zion. Een joodse
schrijver bracht dit laatste facet aldus onder woorden: „Het
moge wonderlijk schijnen, dat de joden na bijna twintig eeu
wen weer naar huis willen, maar het is reeds driemaal eerder
in de geschiedenis vertoond, en wel na de Egyptische, de
Assyrische en de Babylonische diaspora. Men mag het een
cultuurhistorisch wonder vinden, maar de zuigkracht naar
Zion is even reëel als de trek van de trekvogels, die nog wegen
uit de ijstijd volgen.
Het joodse volk heeft trouwens nooit nagelaten te verkla
ren, dat het zal terugkeren naar het eigen huis. Daarom is het
ook onzinnig de term van de Balfourdeclaratie, die het joodse
volk een tehuis toezegde, misleidend te noemen. Het ging
immers om een land, waar de joodse mens zich thuis zou
voelen. En in Israël is hij thuis. Gedurende bijna 2000 jaar
heeft iedere joodse man driemaal daags de gelofte der weder
keer afgelegd. En zelfs op het punt van de hoogste vreugde,
wordt verklaard: „Eer ik u zou vergeten, Jeruzalem, in het
hoogst van mijn vreugd, verdorie mijn rechterhand, kleve
mijn tong aan mijn gehemelte". Niemand kan dus volhouden,
dat het heimwee naar Zion een zaak van gisteren of eergiste
ren is. Het zionisme is er slechts de moderne politieke gestalte
van. Maar ook joden, die zich niet direct zionist noemen,
beschouwen Israël als hun vaderland op grond van dit on
blusbare verlangen naar Zion.
In de wandelgangen van de Verenigde Naties circuleerde enkele
weken geleden deze anekdote. Tijdens het informele gesprek tussen
de ministers Van der Stoel en Gromyko stelde de Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken de kwestie Andrei - Amglrik, de
zaak van de Russische dissidente schrijver, aan de orde De Russi
sche minister, een harde, kille en humorloze diplomaat mompelde
zo iets van: Over wie heb je het eigenlijk Toen Gromyko duidelijk
het blijken, dat hij over de schrijver niets wilde zeggen en bleef doen
of zijn neus bloedde scandeerde Van der Stoel; „A-mal-
rik". Waarop Gromyko verbaasd zeiO, is dat die man die bij jullie
zo beroemd, maar bij ons onbekend is"....
Wat is uw totale indruk van de
VN?
Dees: „Je ziet veel tegenstrij
digheden en ronduit hypocrisie.
Om een paar voorbeelden te
noemen. Het is daar een ge
woonte, dat een minister of
staatshoofd na zijn speech tij
dens het algemene debat fefeli-
citeerd wordt door de toehoor
ders. Zo'n Allon van Israël, die
een open en goed verhaal hield,
kreeg zegge en schrijve vijf
handjes. Een sjeik van Koeweit,
die politiek gesproken een
weinig interessant verhaal op
diste, kreeg een ovationeel ap
plaus en wel honderd handjes.
Olie, nietwaar! De afgevaar
digde van China kreeg applaus
en handjes, maar niet van de
Rus. Hij bleef stokstijf aan zijn
zetel gekluisterd. De Ameri
kaan, die met beide diplomaten
goede vriendjes moet blijven,
lost. het diplomatiek op. Hij
complimenteert de Chinees,
maar loopt daarna regelrecht
naar de Rus, die een troostend
woordje krijgt. Politiek, belan
gen, principes. De VN, ja".
De vraag is: wat blijft er over
van eigenschappen die verdwij
nen? Een van de veronderstel
lingen waarop deze vraag berust
is, dat eigenschappen die ver
dwijnen, een bepaald spoor ach
terlaten of dat de daarin geïn
vesteerde energie andere objec
ten zoekt, en een van de moge
lijke antwoorden is, dat eigen
schappen niet verdwijnen, maar
omslaan in hun tegendeel.
Overwonnen gierigheid zou dan
verkwisting worden, overwon
nen slaafsheid zou omslaan in
bazigheid en verdwijnende ver
legenheid zou een extra pikant
tintje geven aan de daarvoor in
de plaats komende brutaliteit.
Wat zou er gebeurd zijn met de
ouderwetse preutsheid? Het
lijkt wel of zij toegevoegd is aan
de hang naar een uitdagend op
treden en dus in haar tegendeel
verkeerd is. Maar ik denk dat
het wat ingewikkelder is. Het
woord „preuts" betekent niet al
leen „overdreven zedig", maar
ook „trots" en overmoedig
Het wordt afgeleid van het
laat-Latijnse „prode" en het
Franse prudedat als „recht
schapen" en ook „voordelig'
omschreven wordt, maar vlak
voor „preuts" vermeldt het
woordenboek preutin de zin
van „vrouwelijk schaamdeel"
en ik kan niet nalaten een ver
band tussen die twee woorden te
vermoeden.
Er is duidelijk sprake van
enige dubbelzinnigheid. Preuts
heid is alomtegenwoordig. Dit
sluit bijna de mogelijkheid van
een spoorloze verdwijning uit.
Maar het is wel zo, dat de bete
kenis zich in ongunstige richting
ontwikkelt en alleen al op grond
daarvan is er volgens de logica
van de vooruitgang een behoefte
om te zeggen dat de ouderwetse
preutsheid verdwijnt. Op seksu
eel gebied zal dat ook wel het
geval zijn, misschien is zij daar
wel in haar tegendeel omgesla
gen en het is maar de vraag of
ook dat tegendeel niet „preuts
heid" mag heten.
Wanneer we preutsheid om
schrijven als een poging om een
heid te geven aan het eigen be
staan en inbreuken van buiten te
weren, is de ontkenning van de
seksualiteit niet veel mindei
preuts dan de frisse illusie dat zij
gewoon leuk is en als een soort
van amusement bedreven dient
te worden. In beide gevallen is er
van preutsheid sprake in die zin,
dat de passieve en duistere zóne
van het bestaan genegeerd
wordt door een overmaat aan
activiteit en rationalisatie. Zon
der de zekerheid te zijn zoals
men verkiest te zijn is het moei
lijk uitdagend op te treden. Door
kosmetica en deodorants wordt
die zekerheid meer gesteund
dan door principes of inzichten.
Daarom zijn de deodorants wel
beschreven als typische uitingen
van hedendaagse preutsheid. En
„preuts" is dan evengoed „zelf
verzekerd" als „gehoorzamend
aan normen van buiten af ge
steld" Preutsheid is de poging
om alles wat onwillekeurig, niet
gekozen en passief is in het be
staan, te verbergen. Zij trekt
zich van het seksuele gebied al
leen maar terug inzoverre dat in
de sfeer van de activiteit ge
bracht wordt en tegelijk het on
willekeurige in de lichamelijk
heid gemaskeerd kan uiorden.
Daardoor lijkt zij te verdwij
nen, maar als schaamte voor de
passiviteit blijft zij bestaan en
wordt zij zelfs groter naargelang
de nadruk op activiteit en ei
genmachtigheid (preutsheid in
de andere zin) groter wordt.
Mensen die zich schamen voor
de schaamte zijn preuts in het
kwadraat; die preutsheid is niet
uit te roeien.