Te veel kinderen komen in de kou te slaan f i JL mé 4, t f i ll'l Hebt u er weieens over nage dacht wat met uw kinderen zal gebeuren als u en uw partner onverhoopt bij een auto ongeluk om het leven zou ko men Wie vangt hen op Wie zorgt verder voor hun opvoe ding Het zijn akelige vragen, maar wie eraan voorbijgaat loopt de kans dat zijn kinderen straks in omstandigheden ko men te zitten, die heel wat ake liger zijn en waarin een Be dankt, lieve ouders...." eerder een cynisch verwijt dan een liefdevolle herinnering is. U zult er ongetwijfeld weieens over hebben gedacht, maar als u behoort tot de statistische meerderheid van de Neder landse bevolking, dan hebt u het daarbij gelaten. Dat wil zeggen: u hebt verder geen re gelingen getroffen. Geen voogd benoemd, geen testa ment gemaakt, geen verzeke ring gesloten. ,,Die zaken ver dringen we hier. Onbewust hebben we het idee dat de fa milie, de vrienden, de kennis sen of de overheidsinstanties dat wel zullen opvangen. En dat is een vorm van gemak zucht waar mij de haren van te berge rijzen...." Dat zegt Jan van der Heij den, een gesoigneerde vijf tiger met grijzende slapen uit Eelde. Als voorzitter van de Stichting Welzijnsbevordering Wedu wen en Weduwnaars - een landelijk adviesbureau - wordt hij haast dagelijks ge confronteerd met de soms diep-tragische gevolgen van deze menselijke struisvogelpo litiek. Hij heeft het bovendien aan den lijve ondervonden. Struisvogels Te beroerd Onderschat Eén avond Verzekering Gratis advies vrn. Zaterdag 8 november ïb/j V „Toen ik in 1967 weduwnaar werd, wist ik natuurlijk óók van niks. Net zoals elke weduwnaar. Ik had nergens bij stilgestaan. Dat drong pas goed tot me door toen op een gegeven moment drie deurwaarders door mijn huis mar cheerden om al mijn spulletjes op te nemen. Tot en met de jurken van mijn pas overleden vrouw. Dat hoort zo. Ze moe ten je vermogen bepalen in verband met de erfrechten van je kinderen". Geblokkeerde bank- en giro rekeningen, flink tegenvallende uitkeringen uit pensioenfond sen, de wettelijke benoeming van een toeziend voogd en tal rijke andere nooit vermoede na righeden kunnen iemand die pas weduwe of weduwnaar is ge worden in een toestand van to tale ontreddering brengen. Voor tnan komt daar als grootste pi obleem nog bovenop de ver zorging van zijn kinderen. „In de zeven jaar dat ikzelf weduwnaar ben, ben ik een be- rag van 52.000 gulden kwijtge raakt alleen om mijn kinderen in teven te houden", zegt Van der eijden. „Dat ging voorname- 1" op aan gezinsverzorgsters en huishoudsters. Ik ken ook men sen die volkomen aan de drank tjn geraakt, die helemaal ver pauperd zijn of geestelijk in de n?!?1 gtrtgon omdat ze er I, geslaagd zijn een behoor- hni j delijke opvang van hun kinderen te krijgen Weduwen- en Weduwnaars- bond en later in de stichting Welzijnsbevordering, die als ge richte belangenorganisatie ver beteringen nastreeft in de so- cialw wetgeving en het belas tingstelsel en daarnaast een mentaliteitsverandering wil bewerkstelligen bij het grote publiek. Dat laatste gebeurt onder meer in de vorm van lezingen, waarvoor Van der Heijden sa men met de Amsterdamse jurist mr. J. J. M. Frijhoff het hele land doorkruist. Dat vereist een behoorlijke portie idealisme, want het is voor beiden allemaai vrijetijdswerk. joen Van der Heijden zich de vol e omvang van het probleem if en tevens besefte dat ari„f nola bene organisatie adviseur bij een efficiency- bureau, voor een deel schuld ^aanwas, besloot hij zich so- «aai te gaan inzetten voor men- heden A°0rtgel!'ke omstandig- richtfn? resulteerde in de op- "chting van de Nederlandse „Het is hard nodig", zegt Van der Heijden, „want in feite lopen er meer struisvogels rond in de maatschappij dan in de dieren tuin. Het is ontstellend te moe ten ervaren hoe weinig mensen zich de consequentie realiseren voor hun kind, hun man, hun vrouw of hun bedrijf, als ze zou den overlijden Ze zijn wel tegen brand verzekerd of zitten in een begrafenisfonds - omdat daar toevallig iemand mee langs de deur kwam - maar voor de meest wezenlijke gevolgen steekt men de kop in het zand. Een testa ment wordt beschouwd als iets voor later als je oud bent". Wie praat over trouwen op huwelijkse voorwaarden wordt er bij zijn toekomstige schoon ouders haast uitgesmeten en het aanwijzen van een mogelijke voogd voor de kinderen is er in zeven van de tien huwelijken niet bij. Dat regelen peter en me ter wel of de familie. Jawel, maar men zou eens moeten we ten welke gevechten dan ont staan- tussen de familie van de man en de familie van de vrouw. Of de smoesjes die worden ver zonnen om er onderuit te komen. Vaak wordt ook gezegd: moe ten wij nou de boel opknappen omdat zij te beroerd zijn ge weest om een behoorlijke rege ling te treffen? Waar wij voor namelijk voor vechten zijn' de kinderen uit het onvolledige ge zin en als de mensen beseften wat er met een kind in die om standigheden gebeuren kan, dan sliepen ze geen nacht meer!" In het tweemaandelijks voor lichtingsblad dat de stichting uitgeeft, wordt onder meer ge steld: „Omdat maar enkele weeshuizen zijn overgebleven komen wezen vaak terecht in in richtingen waar licht gestoorde en moeilijk opvoedbare kinde ren opgenomen zijn en zij on dergaan dan een gelijksoortige behandeling. Als de familie de kinderen niet opneemt, valt de verzorging onder het ministerie van justitie en deze stelt de we zen op één lijn met de andere, hun toevertrouwde kinderen, zoals kinderen van mensen die uit de ouderlijke macht zijn ont zegd, moeilijk opvoedbare en ontspoorde kinderen". „Dat is inderdaad de trieste realiteit", zegt Van der Heijden. „Wezen waar geen voogd of toe ziend voogd voor is benoemd, kunnen via koninklijk besluit onder de minister van Justitie worden geplaatst en dat is wat wij wettelijk kinderroof noe men. Wij vinden dan ook dat men geen kind meer in een te huis mag plaatsen zonder over leg met onze stichting". Hoe kunnen ouders tijdig maatregelen treffen dat straks niet met hun kinderen door der den wordt gesold? „Door nu bij testament vast te leggen wie zij als toeziend voogd benoemd willen zien als één van beiden overlijdt. Er zijn nog ge noeg mensen die niet eens weten dat zo iemand moet worden be noemd óók als een van de ouders in leven blijft. Als voogd - en dat geldt nog sterker voor het geval beide ou ders overlijden - is het wél be langrijk dat men iemand uit kiest waarvan men mag ver wachten dat de kinderen hem leuk vinden en die ook in staat is de drieledige taak uit te oefenen waar hij als voogd voor staat, namelijk het beheren van het vermogen, de opvoeding en de opleiding van de kinderen. En bovendien heeft hij een beslis sende stem in hun huwelijk, als ze nog minderjarig zijn. Dat hoeft geen familielid te zijn, want soms is een buurman of een goede vriend daar ge schikter voor. Het is wettelijk niet voorgeschreven, maar wel in alle opzichten verstandig om dit vooraf met die persoon door te spreken. En dan niet even on der een borrel, want je legt uit eindelijk een geweldige verant woordelijkheid op iemands schouders. Soms doet men het wederkerig. Jan wordt voogd van Piets kinderen en Piet wordt voogd van die van Jan. Als de kinderen wat ouder zijn, kun je die zaak het beste regelen in overleg met hen". En als de vriendschap uit raakt met degene die als voogd is gekozen? „Nou kijk, als je die benoe ming nou vastlegt in een brief, die bij het testament wordt ge voegd, dan kun je die brief in zo'n geval verscheuren en een nieuwe maken, zonder dat je daarvoor nieuwe testaments- kosten hoeft te maken". Mr. Frijhoff„Men heeft vaak de vage gedachte dat peter en me ter zich wel over de kinderen zullen ontfermen, maar een hele hoop mensen hebben dat alleen maar gedaan omwille van een familietraditie en menigeen weet niet eens van wie men nou precies peter of meter is. Boven dien zijn het vaak oudere men sen en het voogdijschap eindigt als je 65 bent. Dan moet een an dere voogd benoemd worden. Het voogdijschap kèn gehono reerd worden, net zoals je ook beroepspleeggezinnen hebt van mensen die tegen betaling een kind opnemen. Soms wordt dat in het testament met een legaat geregeld. Maar men hoeft op dit punt niet pessimistisch te zijn, want als er een pensioenregeling is, dan krijgen de kinderen we zenpensioen, plus wezenuitke ring van de AWW en bovendien kinderbijslag. Aan deze drie heeft de voogd meestal een rede lijke financiële basis". Als een van de ouders sterft, wordt de ander automatisch voogd, maar krijgt via de kan tonrechter een toeziend voogd toegewezen, in de praktijk: ie mand uit de familiekring. Wie dat moet zijn, kan men zelf - ju ridisch gezien - niet bepalen, maar als de ouders vooraf, even tueel in overleg met betrokkene, testamentair hun voorkeur voor een bepaalde persoon hebben kenbaar gemaakt, is de kans groot dat de kantonrechter hun wens inwilligt. Men moet de functie van zo'n toeziend voogd bepaald niet on derschatten, waarschuwt mr. Frijhoff. Hij is de persoon die het werk van de voogd contro leert en het recht heeft om bij de rechtbank een procedure aan hangig te maken om de voogd of voogdes het voogdijschap te ontnemen. „Men moet zich goed realise ren dat zo'n toeziend voogd af schriften krijgt van alle zaken die ook maar enigszins in ver band staan met je kinderen", voegt de heer Van der Heijden daaraan toe. „Ik heb het zelf meegemaakt. Van financiële za ken, waar ik vroeger vaak niet eens met mijn vrouw over sprak, krijgt nu de toeziend voogd complete inzage. Mijn zwager weet tot op de cent nauwkeurig wat ik heb". Men zou er in alle nuchterheid over moeten kunnen praten, maar in een jong gezinnetje, waar de zon schijnt en het leven goed is, daar wordt vol verwach ting toegeleefd naar het vol gende hoogtepunt, een glim mend autootje, de vaatwasser, de zomervakantie of het nieuwe kindje. Waarom zou men de toe komst zwartgallig bekijken als er zoveel fijne dingen zijn? „Neem één avond van uw le ven", pleit de stichting in voor lichtingsbrochures en actie- memo's„720.000 weduwen en weduwnaars kunnen dat niet meer; meer dan 360.000 kinde ren hebben geen vader of moe der meer. Ouders dragen een enorme verantwoordelijkheid ten opzichte van elkaar en van hun kinderen. Besef dit eens EEN AVOND VAN UW LE VEN...." Als u besluit er een avond voor te gaan zitten, neem dan ook een aantal financiële problemen met elkaar door, zegt de stichting, want ook dat kan een boel ver driet bij de achterblijver(s) voorkomen. Zoals de vraag: van welk bedrag moet mijn man of vrouw straks rondkomen? Een pensioenuitkering ter hoogte van 70 procent van het laatstge noemde salaris is in de meeste gevallen een fictie. In het gun stigste geval krijgt de weduwe hooguit 49%. Op dit punt zoudt u zich kunnen laten voorlichten door de actuaris van uw pensi oenfonds en zonodig maatrege len treffen. Naarmate het aantal bijver dienende of buitenshuis wer kende vrouwen toeneemt, gaan ook steeds meer mensen over tot het sluiten van een verzekering op het leven van hun vrouw. Want komt de man alleen te staan - en zéker als hij rekent op het inkomen van zijn vrouw of een hoge hypotheek heeft af te lossen - dan staat hij vaak voor een onherroepelijk bankroet, tenzij hij binnen afzienbare tijd hertrouwt. Moeder is (ook letter lijk) onbetaalbaar. Haar ver vanging kost 8.000 tot 18.000 gulden per jaar en welke we duwnaar houdt dat lang vol? Via een risicoverzekering met een premie van f 18,- per maand kan menigeen dit probleem voorkomen. Een testament kost 120 gul den en geeft u de mogelijkheid een aantal zaken te regelen die anders alleen maar onvoorstel baar leed zouden berokkenen. Zoals het niet zelden voorko mende feit dat een vrouw of man hun huis openbaar moeten ver kopen omdat een van de kinde ren zijn erfdeel opeist. De nota ris is ook de man die u haarfijn kan voorrekenen of het voor u rendabel is uw huwelijk „in ge meenschap van goederen" om te zetten in „huwelijkse voor waarden". Er zijn nog tal van andere punten die ter sprake zouden kunnen komen tijdens die ene avond van uw leven. De stich ting zal u desgevraagd gratis van advies dienen als u een kaartje stuurt naar postbus 36 in Eelde. „Wij zullen net zolang doorgaan met onze voorlich tingsactie tot de overheid beseft dat het in feite haar taak is", zegt voorzitter Van der Heijden. „Eigenlijk zou zo'n brochure in ieder trouwboekje moeten wor den opgenomen. We hebben die suggestie gedaan en nu heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten de zaak in studie ge nomen. Maar intussen worden in Nederland iedere dag op nieuw 150 mensen weduwe of weduwnaar". JAN HENDRIKS

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 17