STUURGROEP VOOR
OOSTERSCHELDE
GEÏNSTALLEERD
EIGENLIJK HEB IK
TOCH DOM GELEEFD
Voorlichting over milieuhygiëne
Honoré Colsen 90 jaar
Opklaringen
In Westhoek van
Schouwen
kan geen
toerist meer bij
h Philips Hoogtezon zorgt
o.a.yooreen zomerse kleur
in de uinter
ZEELAND DOET MEE
Natuur- en recreatiebelangen
Profijt
Begeleiding
Raadslid
Sluiskil
/Vrije Veren
PHILIPS
DE STEM VAN DONDERDAG 6 NOVEMBER
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG - De provin
cie Zeeland zal waarschijnlijk
mee gaan doen aan het geven
van voorlichting over milieuhy
giëne. Het plan daarvoor wordt
momenteel door een werkgroep
voor alle Nederlandse provin
cies uitgewerkt. Gedacht wordt
aan het laten maken van een
film en dia's en het verspreiden
an lessen voor het onderwijs.
De kosten van het totale project
worden geraamd op 653.000,-
en naar rato van de bevolkings
aantallen zal Zeeland daarvan
f 15.887,- moeten betalen.
G S. van Zeeland zullen Pro
vinciale Staten tijdens de ver
gadering van 19 december voor
stellen om dat bedrag voor dit
doel beschikbaar te stellen. Het
plan om van de kant van de pro
vincies meer aan voorlichting
over milieuhygiëne te gaan
doen, is ontstaan doordat de
voorlichtingsdiensten van de
provincies steeds meer verzoe
ken om informatie over milieu
hygiëne kregen, terwijl nauwe
lijks actueel en zinvol voorlich
tingsmateriaal beschikbaar
was.
Men was van mening, dat het
best de provincies gezamenlijk
voor dat materiaal zouden kun
nen zorgen. Dat materiaal moet
aan hoge eisen voldoen en dat
betekent tevens, dat de kosten
niet gering zijn. Vandaar de in
terprovinciale samenwerking,
die snel gestalte kreeg in de op
richting van een speciale werk
groep, die een plan heeft samen
gesteld en een begroting heeft
gemaakt.
Wat dat voorlichtingsplan be
treft, wordt de informatie zoda-
nig, dat vooral de taken van de
provincie op het gebied van mi
lieuhygiëne extra worden be
licht, evenals de problemen, die
de verschillende provincies op
dit terrein hebben. Met name
komt bat tot uitdrukking in de
dia-series, die men wil laten
maken.
Het is de bedoeling twee dia
series te maken van elk ongeveer
zestig beelden. De eerste serie is
voor elke provincie gelijk. De
tweede serie zal voor elke pro
vincie afzónderlijk worden ge
maakt en daarbij kunnen dan de
problemen van elke provincie
uitvoerig aan de orde komen.
Verder wordt er gedacht aan
het maken van een korte film
van maximaal vijftien minuten,
In die film komt er een algemene
inleiding, daarna wordt aan
dacht besteed aan de steebs ver
anderende relatie van de mens
ten opzichte van elementen als
water, bodem en licht en aan het
eind krijgt men een indruk van
het werk, dat milieuhygiëne
voor de provincie oplevert.
Tenslotte is het de bedoeling
om speciaal voor het onderwijs
lessen en handleidingen voor
docenten te gaan drukken. Voor
meer algemene voorlichtingsac
tiviteiten moeten dan folders en
posters worden vervaardigd.
Om aandacht aan de proble
men in de verschillende provin
cies te kunnen schenken is dat
materiaal per provincie anders.
G.S. van Zeeland staan volledig
achter de opzet. In het kaber van
be milieuwetgeving meent dit
college, dat het van groot belang
is goede voorlichting te kunnen
geven.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG - Op dit moment kan over de inrichting van de
Oosterschelde als natuur- en recreatiegebied nog weinig concreets
gezegd worden. Keuze van soort en type-vormen van recreatie
kunnen nog niet gemaakt worden omdat het primaire gegeven van
wijze van afsluiting en wijze van compartimentering van de Ooster
schelde nog niet bekend zijn.
Ten aanzien van de Ooster
schelde bestaat maar één zeker
heid en dat is dat de zeearm in
1978 nogniet afgesloten zal zijn.
,,Los van de vraag waarop het
tenslotte zal uitdraaien staat
vast dat de ontwikkelingen in en
rond de Oosterschelde als
natuur- en recreatiegebied die
nen te worden begeleid, omdat
bij het ontbreken daarvan on
gewijzigde situaties zouden
kunnen ontstaan. En het kan al
leen maar goed zijn dit tijdig te
onderkennen en zich niet te la
ten overrompelen".
Vooruitzichten voor vrijdag
en zaterdag opgesteld door het
KNMI op woensdag om 18 uur.
Opklaringen en op de meeste
plaatsen droog. Maximum tem
peraturen ongeveer 10 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
gemiddeld over Nederland.
Voor vrijdag: aantal uren zon
1 tot 6, min. temp.omstreeks 4
gr., max. temp.: omstreeks 10
gr., kans op een droge periode
ran minstens 12 uur 80 procent,
kans op een geheel droog etmaal
50 procent.
Voor zaterdag: aantal uren
zon 1 tot 7, min. temp., om
streeks 3 gr., max. temp.: om
streeks 10 gr., kans op een droge
periode van minstens 12 uur 90
procent, kans op een geheel
droog etmaal 70 procent.
De waterhoogten van woens
dagmorgen. meegedeeld door
Rijkswaterstaat Konstanz 300
MIN 3 Rheintelden 191 min 4,
mtersdorl 324 min 6 Maxau
380 min 4, Plochingen 128 min 4
Mannheim 192 min 7 Steinbach
117min 4 Mainz2l5 min 2 Bin-
gen 91 min 2 Kaub 130 min 2,
loer 233 min 1. Koblenz 132
mm 2, Keulen 83 min li Ruh-
KM 241 plus 4 Lobith 863 plus
4 rannerdense Kop 841 plus 2,
Nijmegen 655 onv., IJsselkop
818 plus 2 Eelde IJssel 340 plus
- Deventer 217 min 3, Kater-
veerspooidersluis 13 min 4,
•mioSitï 54a8 P'us 4 Boigharen
3783 plus 17 Beliëld JU93 plus
3 Grave beneden de Sluis 495
onv
Dit zei gistermorgen commis
saris der koningin in Zeeland,
dr. C. Boertien in zijn installa
tiereden van de stuurgroep
Natuur- en recreatiebelangen
Oosterschelde in het provincie
huis te Middelburg. Naast twee
provinciale vertegenwoordigers
hebben hier zitting in vertegen
woordigers van de gemeenten
die grenzen aan de Oosterschel
de. fi il«t
Morgen vrijdag 7 nov.
erger, op Zoom 6 03-18.11-
Hanswi
Ternei
eert 5 06 17 30
uzen 4 29 16.52
vjissingen 4.00 16.22
Wemeldinge 5.54-18.09
De heer Boertien meende dat
de nieuwe stuurgroep profijt
zou kunnen trekken van de er
varingen, opgedaan rond het
Grevelingenbekken, waaraan
enkele jaren van moeizame be
sprekingen zijn voorafgegaan.
„Als die jaren voor wat de Oos
terschelde betreft kunnen wor
den gewonnen, is dat in elk geval
bereikt"aldus de heer Boertien.
Hij sprak de wens uit dat
natuur- en recreatiebelangen
elkaar niet zouden bijten. Dat
hoefde volgens hem ook niet als
men let op de enorme opper
vlakte van de Oosterschelde en
op de lange kustlijn. Hij wees
erop dat in het gebied al diverse
aanzetten zijn gedaan en dat de
opgave is de komende ontwikke
lingen in goede banen te leiden.
„Met versnippering of chaoti
sche toestanden als gevolg van
het ontbreken van een duide
lijke lijn is niemand gediend.
Die duidelijke geluidslijn kan
slechts worden getrokken als in
de sfeer van de overheid moge
lijke prestige-overwegingen
geen ruimte krijgen en het parti
culier initiatief tijdig weet waar
het aan toe is". Volgens de heer
Boertien zal de Oosterschelde
een belangrijke nationale en in
ternationale rol spelen in het re
creatiepatroon en daarbij de
druk van andere gebieden aflei
den.
Voorzitter A. Geesbergen van
de stuurgroep zei in zijn toe
spraak dat de werkzaamheden
van de stuurgroep in eerste aan
leg in het teken van onzekerhe
den staat. De beslissing nu reeds
een stuurgroep in te stellen vond
hij juist omdat met de voorbe
reiding van de inrichting en het
beheei van een gebied veel tijd
gemoeid is. De gang van zaken
rond het Grevelingenbekken,
waai pas jaren na afsluiting een
inrichtingsschets verkregen
werd noemde hij in dit verband
een wijze les.
Op korte termijn zal de stuur
groep tot een inventarisatie
moeten komen van thans al be
kende plannen en visies die bij
de verschillende overheden ten
aanzien van de functie van de
Oostei schelde als natuur- en
openluchtrecreatiegebied be
kend zijn Een andere belang
rijke taak noemde hij de bege
leiding van de op handen zijnde
waterstaatkundige werken, „De
stuurgroep zal daarbij attent
moeten zijn op de natuur- en re
creatiebelangen. Gewaakt moet
worden voor onnodige aantas
ting van natuurterreinen en be-
plen kan worden dat bepaalde
recreatieve voorzieningen in
watei staatkundige werken
worden meegenomen" zo zei de
gedeputeerde
ADVERTENTIE
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG - In de Wes
thoek van Schouwen kan er ei
genlijk geen toerist meer bij als
men niet teveel schade meer wil
toebrengen aan de landschappe
lijke en natuurwetenschappe
lijke waarden van dit gebied.
Dat betekent, dat een aantal van
95.000 slaapplaatsen in deze
streek, een aantal waar op basis
van het huidige streekplan naar
gestreefd wordt, niet haalbaar
In plaats van 95.000 slaap
plaatsen moet nu gemikt wor
den op een aantal van 58.000
hetgeen betekent, dat in dit ge
bied niet meer van een groot
scheepse recreatieve ontwikke
ling sprake kan zijn, maar eer
der van een afbouw van de toe
stand, zoals die nu is gegroeid.
Dit alles staat in de nota Wes
thoek Schouwen-Duiveland,
het resultaat van een nadere be
studering van de wegenstruc-
tuur Bij de behandeling van het
streekplan Schouwen-
Duiveland in september 1972
werd besloten die wegenstruc
tuur nader te onderzoeken. In de
nota, die nu is verschenen,
wordt eerst gekeken naar het
geen op het gebied van de re
creatie voor de Westhoek ge
wenst is en daai wordt dan de
wegenstructuur - althans op pa
pier - aan aangepast.
Voor het oplossen van huidige
verkeersknelpunten in en rond
de dorpskernen en bij de strand-
toegangen door het verbreden
van wegen en aanpassen van
kruispunten voelen de samen
stellers van de nota niet veel.
Het karakter van het gebied
wordt daardoor aangetast en de
drukte op de wegen zal nog gro
ter worden. Wel moet er een
scheiding worden aangebracht
tussen het autoverkeer en de
fietsers en voetgangers.
De samenstellers van de nota
zijn voor de aanleg van een z.g.
recreatieverdeelweg tussen
Scharendijke en Haamstede,
waardoor het doorgaande ver
keer niet meer door dorpskernen
rijdt, de oppervlakte strand be
ter wordt benut en het gebied
ten noordwesten van de Lage
Zoom wat minder verkeer te
verwerken krijgt, hetgeen ten
goede komt aan landschap en
natuur Beperking van de aanleg
van nieuwe wegen kan volgens
de nota bereikt worden door het
samenvoegen van traces.
MIDDELBURG - Commissa
ris der Koningin in Zeeland dr.
C. Boertien heeft gistermorgen
in het Provinciehuis de stuur
groep Natuur- en Recreatiebe-
lang Oosterschelde geïnstal
leerd Alvorens zijn installatie
reden uit te spreken keek hij
even in het rond en zag dat met
de aanhef „Mijne Heren" kon
worden volstaan. Dames waren
in geen velden of wegen te be
kennen. Typisch Zeeuws", zo
constateerde de heer Boertien.
Honoré Ce^en
SLUISKIL - Het zal - he
laas - weinig mensen gege
ven zijn op hun 90e ver
jaardag nog actief in het le
ven te staan. Nauwlettend
de signalen uit de samenle
ving te volgen, zonodig met
een felle brief in de kranten
je mening kenbaar te ma
ken. Daarnaast nog volop
bezig te zijn met wat je je
hele leven hebt gedaan om
dè kost te verdienen en
daarbij voor je zaken nog
wekelijks op pad te gaan.
De man die dit allemaal
nog doet wordt 10 novem
ber 90 jaar. Zijn naam zal
bij menigeen een reactie
oproepen want Honoré
Colsen heeft zijn licht nooit
onder de koremaat laten
schijnen.
Hij woont op zijn eentje,
daarbij een handje geholpen
door erg goedwillende buren,
in de Nieuwe Kerkstraat te
Sluiskil. „Ik ben niet van plan
hier weg te gaan. In een be
jaardentehuis laat ik mij niet
opbergen, want dan ben ik
mijn vrijheid kwijt. Nu kan ik
gaan en-staan waar ik wil, ik
kan eten wanneer ik wil, kor
tom ik ben eigen baas."
In zijn kleine, huiselijke
kamer - waar een plattebuis
gezellig staat te snorren - han
gen de bewijzen van de vele ac
tiviteiten, die hij in zijn leven
gepleegd heeft. De oorkonde
behorend bij het ridderschap
in de Orde van Oranje Nassau,
een Delftsblauw bord van de
Bond van Veehandelaren, ge
geven toen hij 50 jaar actief in
aeze organisatie bezig was een
oorkonde van het bejaarden
comité Sluiskil, waarin mee
gedeeld wordt, dat hij be
noemd was tot ere-voorzitter
na 40 jaar lang het comité ge
leid te hebben.
En buiten de woning nog
meer bewijzen, onder meer de
eerste paal van de electriciteit
in Sluiskil (de stroom haalde
ik m 1926 naar Sluiskil) en de
inmiddels verdwenen muur
langs het oude kanaal Gent -
Terneuzen neergezet nadat 5
mensen waren verdronken in
het kanaal die de noodzaak
van een afscheiding - waar-
>voor Honoré Colsen toen al
lang pleitte - nog eens extra
onderstreepte.
En verder leveren
Zeeuwsch-Vlamingen, die met
de veerboten over en weer va
ren, dagelijks het bewijs. Zij
krijgen reductie op hun vaar-
tarieven, verkregen nadat Col
sen duizenden Zeeuwsch-
Vlamingen meesleepte in zijn
actie „Vrije Veren". Goed, de
veren werden dan niet vrij,
maar de reducties leveren toch
besparingen op. „Zeker een
miljoen per jaar", zegt Honoré
Colsen. die zich jaarlijks via de
Provinciale griffie op de
hoogte laat houden van het
aantal vervoersbewijzen dat
Zeeuwsch-Vlamingen kopen.
„Dat doet mij deugd", zo zegt
hij.
„Mijn hele leVëh heb ik hard
gewerkt, zowel vobrmijn zaak
ik was slager en veehandelaar
als voor de gemeenschap. Mijn
vrouw zaliger en ik konden
nooit weg, want altijd was er
wel een vergadering. Voor de
gemeenschap was ik veel in de
weer, maar ik heb ook erg veel
kritiek gehad. Als ik er zo op
terug kijk, heb ik eigenlijk veel
te veel gedaan. Nooit geen tijd
voor onszelf. Eigenlijk heb ik
dom geleefd."
„Natuurlijk, iedereen zou
iets voor de gemeenschap moe
ten doen, maar ik heb het mij
altijd te veel aangetrokken.
Als ik het nog eens over mocht
doen deed ik het anders, met
wat meer tijd voor onszelf."
Zijn gemoed schiet vol als
hij zich de kritiek herinnert,
die hij in 1926 kreeg toen hij na
3 jaar raadslid te zijn geweest
voor de katholieken in de raad
van Terneuzen erin slaagde om
op 15 augustus voor het eerst
de kermis naar Sluiskil te ha
len. „Ze hadden 's nachts mijn
deur zwart geteerd, toen heeft
de vrouw veel geschreid. Ze
gingen met handtekeningen
lijsten rond en hoewel mijn
naam vanaf de preekstoel niet
werd genoemd, kwam ook
daar vandaan veel kritiek. Ik
mocht-ook niet meer in de Ka
tholieke Kiesvereniging zit
ten, hoewel ik daar voorzitter
van was. Maar bij de eerstvol
gende verkiezingen kreeg ik
twee vrije zetels in de gemeen
teraad, dus gewaardeerd werd
mijn werk wel."
In totaal 32 jaar was hij lid
van de gemeenteraad. En al die
tijd stond hij op de bres voor
Sluiskil. „Sluiskil is altijd de
melkkoe en het stiefkind van
Terneuzen geweest", zo zegt
hij. „Met de burgemeesters
kon ik altijd goed opschieten,
maar met de rest van de raad
was het maar zo zo. Of ze
moesten onze twee stemmen
hard nodig hebben, maar daar
profiteerde ik later ook van
natuurlijk."
Honoré Colsen vindt van
zichzelf, dat hij geen gemakke
lijke is. Met pretoogjes vertelt
hij drie bijnamen gehad te
hebben. „Op de lagere school
in Terhole noemden ze mij „de
sterke", omdat ik mijn kop al
tijd overeind stak. Later in Be-
lgië, waar ik het slagersvak en
de veehandel leerde was ik „de
kaaskop" en hier in Sluiskil
noemen ze mij „de burgemees
ter".
Honoré Colsen werd op 11
november 1885 geboren in
Terhole. Een grote deugniet,
zoals hij zegt, die eigenlijk
volgeps de bovenmeester
moest doorstuderen. „Maar ja,
daar was geen geld voor. Ik
ging in Dendermondè het sla
gersvak leren en kwam bij een
grote slager en veehandelaar
terecht, die 5 knechten had. Op
mijn 18e was ik daar meester
gast en moest - toen mijn baas
ziek werd - naar de markt in
Brussel. Dat was wat, want ik
sprak geen woord frans. Maar
ach, het lukte toch."
De vooruitzichten in Den-
dermonde waren goed. Hij
werd lid en in een mum van
tijd voorzitter van de ook daar
ontluikende Vlaamse Bewe
ging. Zijn werkgever had geen
kinderen en hij dacht goed te
zitten. Jammer genoeg lootte
hij zich in militaire dienst en
moest in 1905 onder de wape
nen. Bij zijn terugkeer in Den-
dermonde was zij n plaats door
een familielid van ae baas in
genomen en besloot hij zich te
vestigen in Sluiskil, waar hij
tot op heden nog woont.
In 1907 was hij bij de feeste
lijke opening van de brug over
het kanaal. „Die brug was een
zegen voor Sluiskil, want
daardoor kwamen de fabrie
ken hier. Daarom begrijp ik
die actie tegen het Baalhoek
kanaal niet, want zo'n kanaal
betekent werkgelegenheid, be
tekent welvaart, zegt hij.
Tijdens de Eerste Werel
doorlog schreef hij als soldaat
brieven naar Den Haag omdat
vrouwen van gehuwde solda
ten geen steun kregen. „Het
werd 50 cent per dag, toch wel
goed dat we schreven."
Daarna zijn raadlidmaat-
sehap. De kermiskwestie zit
hem toch wel hoog, want:
„Kom ik daar een keer in Goes
enzitdeman, die hier in Sluis
kil met de handtekeningenlijst
tegen de kermis rondging met
'vrouw en kinderen in de
stoomcaroussel. Logisch dat ik
mij daar even duidelijk liet
zien."
Terneuzen had stroom,
Sluiskil niet. Een audiëntie
werd aangevraagd bij het
PZEM-bestuur en een aanslui
ting kon komen met 7500-
afname werd gegarandeerd.
„Kerstmis 1926 brandde er
licht in de r k.-kerk, terwijl de
gemeentelijke lampenist de
petroleumlantaarns nog aan
stak. Het bleek, dat wij het
eerste jaar bijna voor 10.000
gulden stroom afnamen, be
wijs, dat onze actie toch een
goede was geweest." Het af
scheid van de raad prikt hem
nog steeds een beetje. „Andere
raadsleden, die na 25 jaar
weggingen, kregen een invita
tie voor hun vrouwen, maar
toen ik na 32 jaar wegging was
dat er niet bij, maar „allez".
Zijn grootste - landelijke -
bekendheid kwam met de
Vrije Veren-actie. „Daar ben
ik ziek van geweest. Bij de au
diëntie met minister Algra
ging het niet allemaal even ne
tjes, maar ja hij was een Fries
en ook bij de Bond van Veeh
andelaars heb ik met Friezen
nooit goed overweg gekund."
Via allerlei manipulaties
werd hij tijdens de demonstra
tie in Den Haag weggehouden
van „zijn mensen". „Ze vrees
den een opstand of zo. Ook
mocht ik Hulst niet binnen,
waar wij nog een persconfe
rentie zouden geven. Maar via
een omweg kwam ik toch bin
nen."
De laatste jaren is het rustig
om hem geworden. Na meer
dan 65 jaar huwelijk ontviel
zijn vrouw hem. „Maar de jon
gens zijn er nog alle drie en ik
ben trots op ze", zegt hijwij
zend naar een jeugdfoto van
het drietal. Zo nu en dan komt
er nog eens een heel oude be
kende binnen, zoals een in
middels tot Amerikaan gena
turaliseerde Joodse vluchte
ling, die in de oorlog als koei
endrijver van Colsen de Wes-
terschelde kon oversteken.
„Hij is nu volgens mij miljo
nair, want hij was met zijn ei
gen jacht naar Knokke geko
men. Toen hij wegging legde
hij een gulden op tafel, want
die had ik hem gegeven toen
hij in Terneuzen aangekomen
verder trok. Een luchtfoto van
Sluiskil was de dank van een
Engelse piloot voor hulp die
hij in de oorlog heeft gekregen.
Dat zijn toch leuke dingen
zegt Honoré Colsen. „Maar
van de gemeenschap heb ik
weinig waardering gekregen
en daarom heb ik eigenlijk
dom geleefd."
Op een wei achter zijn wo
ning grazen nog een twintigtal
koeien. „Dat is altijd mijn lust
en mijn leven geweest, 's Win
ters verveel ik mij weieens,
maar 's zomers kan ik uren op
een bank in de wei naar die
beesten kijken. Dan zeg ik zo
tegen mijzelf je hebt nu toch
maar een best leven."
R. V.D. HELM
Rotterdam gebruikt
steeds minder Mater
ROTTERDAM (ANP) - In
Rotterdam wordt steeds minder
water gebruikt. De omzet van
het waterleidingbedrijf is in
middels gezakt tot het peil van
bijna zeven jaar geleden. Er
wordt nu ruim 110 miljoen ku
bieke meter water per jaar afge
nomen. Dat is 15 miljoen minder
dan in het topjaar 1971.
IN HET KADER van de ge
meentelijke gezondheidszorg
wordt in Middelburg op 19 no
vember begonnen tnet een on
derzoek naar baarmoederhals
kanker. Dit onderzoek zal om de
drie jaar herhaald worden
waardoor eventuele kwaadaar
dige afwijkingen tijdig kunnen
worden opgespoord en mis
schien nog volledig kunnen
worden genezen.
Deze maand komen de in
woonsters aan bod die geboren
zijn in de jaren 1927, 1921, 1933
en 1939.
ADVERTENTIE
Voor vitamine D en weerstand in
de winter, 'n Philips Hoogtezon is goeo
voor u en uw kinderen Philips Hoogtezon
voor n zomerse kleur in de winter
Raadpleeg vooraf
uw arts
