Helft Nederlandse vrouwen vindt zich te zwaar
Ministers steunen
eis Enka-bonden
Macabere
taferelen
in Franco's
sterfkamer
Conflict over
ambulance
vervoer op
Bevelanden
BOUWDIVISIE
(4000 MAN)
NEDERHORST
BEHOEDEN
Strijdkrachten op alles voorbereid bij dood Franco
Met drs. Westerterp
door weer en wind
Groenevelt vliegt Lubbers in de haren
HENNEKENS ELS Latera
de weldadige kruidenbitter
Bromfietser
dodelijk
verongelukt
in IJzendijke
VANDAAG
Terugkeer
Vrees
Internationaal overleg hervatten
SANCTIES?
VOORWAARDE
T-Fordje wellicht
hij rallyi
in wak gereden
Y ervoersbonden
VBN vraagt
surseance aan
„MINISTER GEEFT EEN SCHOP NAAR DE ARBEIDERS"
DirecteurDr W A.J M Harkx
Hoofdredacteur; L. Leijendekker
Bortactie- en administratie-adres:
Miouwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150) - 79 20
VRIJE
DINSDAG 28 OKTOBER 1975
Gironummer 1114111 c
ta.vi Uitgeversmaatschappij De Sti
Reigerstraat 16, Breda.
27 jaargang No. 1979
Uitgeefster Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
DEN HAAG Minister drs. Westerterp zou er iets voor over
hebben als in Nederland, door medewerking van het particulier
initiatief, iets gedaan zou kunnen worden aan de verbetering
van de kleding voor fietsers. Ook in ons ruwere klimaat zou dan
gedurende langere tijd van de fiets gebruik gemaakt kunnen
worden, aldus de minister van Verkeer tijdens de openbare
commissievergadering over het rijkswegenfonds in de Tweede
Kamer.
Mochten initiatieven voor zon weer-en-windpak opkomen
dan is de minister zeker bereid om die financieel te steunen.
(Van onze redactie
binnenland)
AMSTERDAM Vieren
veertig procent van de Ne
derlandse vrouwen willen
lichter worden. Dit blijkt uit
een nationale steekproef die
het NIPO in oktober geno
men heeft onder 1030 vrou
wen en mannen, 46 procent
van de vrouwen wilde op
hetzelfde gewicht blijven
terwijl 6 procent zwaarder
wilde worden en 4 procent
de vraag niet beantwoordde.
Voor de mannen waren deze
cijfers respectievelijk 27 pro
cent, 62 procent, 7 procent en
4 procent.
De groep beantwoordde
ook vragen over het eigen ge
wicht. Van de vrouwen woog
X procent minder dai 55 kg,
16 procent tussen de 55 en
59 kg, 21 procent tussen de
69 en 64 kg, 20 procent tus
sen de 65 en 69 kg, 14 pro
cent tussen de 70 en 74 kg, 8
procent tussen de 75 en 79
kg. 5 procent tussen de
89 en 84 kg en 4 procent 85
kg of meer. Voor de mannen
waren deze cijfers 1, 2, 9, 13,
22, 23, 14 en 12. Van mannen
cn vrouwen gaf 4 procent
geen antwoord op deze
vraag
SPAANSE LEGER
PARAAT
(Van onze speciale verslaggever Jan Drummen)
MADRID He) Spaanse militaire opperbevel heeft de eerste
fase van een waakzaamheids- en beveilingsplan met de code
naam Lucero (morgenster) discreet in werking gesteld.
C ze eerste fase is de zogenaamde waakzaamheidsfase
Waarin de militairen in- paraatheid gehouden worden en in
de kazernes blijven (in Spanje bestaat het gebruik dat mili
tairen indien zij nabij de garnizoenen wonen de nacht thuis
dooturengen).
De volgende drie' fasen zullen
in werking gesteld worden in
dien de situatie na het overlij
den van Franco dat nodig
mocht maken volgens het oor
deel van het opperbevel. Dit
■zou het geval zijn indien de
dood van de dictator onlusten
of pogingen tot een machts
gree tengevolge hebben. De
tweede fase bestaat in het op
roepen van de reservisten, die
derde in het leggen van een
ring rond Madrid waardoor de
stad van de rest van het land
geïsoleerd zal worden en de
laatste fa9e zal bestaan uit het
afkondigen van de staat van
beleg. Intussen raken de poli
tie e waarnemers in de
Si mse hoofdstad er steeds
meet van overtuigd dat het
leger als zodanig achter Don
Juan Carlos, de door Franco
aangewezen opvolger die de
eerste Spaanse koning irn 44
jaar zal zijn, staat De uiterst
rechtse elementen bij de oude
re officieren blijken weinig
talrijk en niet in staat een
determinerend gewicht in de
schaal te leggen, terwijl de
jongeren naar een soort Nasse-
riaans socialisme hellende of-
rustig weer
Veel bewolking, maar
droog. Kans op mist.
Hooguit 9 graden.
stad en streek
Zigeuners naar
Schoondijke. Pagina 3
binnen- en
buitenland
Bomontploffingen in
Amerikaanse steden.
Pagina 9
Gaat Sadat er met de
bruid vandoor?
Pagina 10
Golda Meir: aan de wieg
en bijna aan het graf
van Israël. Pagina 11
radio en televisie
„O-show": parodie op
de hitparade Pagina 7
sport
Feijenoord blij met
„lieverdje" Nico Jansen.
Pagina 13
merijntje
ficieren, voor zover dat thans
te zeggen is, niet de kans
zullen krijgen of zullen probe
ren te grijpen hun ideaal tr
verwezelijken. Intussen schijnt
het leger een voorzichtig psy
chologische actie te voeren om
duidelijk te maken dat het
achter de wettelijke oplossing,
dus achter de machtsovei
dracht aan prins Juan C-arlos
staat, die inderdaad hoogst
waarschijnlijk de enige ma
nier is om conflicten en pogin
gen tot geweldadige overname
van de macht van uiteenlopen
de richtingen te voorkomen.
'ets voor op de fier.,.
Zuidwesterterp.
De communisten rekenen
blijkbaar nog óp een soort tri
omfantelijke terugkeer van
hun lei-der Santiago Carillo uit
Frankrijk en zij hopen dat de
ze een soort onthaal zal krij
gen ais Alvaro Cunhal destijds
in Lissabon. Het wordt even
wel weinig waarschijnlijk ge
acht dat dat inderdaad het ge
val zal zijn. In Catalonië zou
den ultra-rechtse Francistische
kringen aan 17 vooraanstaande
figuren uit het gebied van
Barcelona de raad gegeven
hebben het land te verlaten
wegens h,un liberalistische en
democratische tendensen. Deze
ultra-fascistische beweging wil
daarmee blijkbaar een anti-
Enikse psychlogische druk uit
oefenen om spontane acties
van linkse bewegingen bij
voorbaat de kop in te druk
ken.
Het is namelijk moeilijk
denkbaar, dat, terwijl iedereen
er van overtuigd is dat de
dood van Franco i-n elk geval
een liberalisering en democra
tisering ten gevolg zal hebben,
de ultra-rechtse kringen nog
een reële hoop koesteren op
een versterkt Francisme in
een na-Franco-tijdperk. De al
gemene vrees voor een moge
lijke herhaling van de burger
oorlog, de vrees het pas ver
worven begin van een zeker
materieel welzijn op te moe
ten offeren achten degenen die
de overgang met een zeker
optimisme tegemoet zien als
positieve elementen voor hun
mening. Algemeen Is men van
oordeel dat de toestand de
eerste daigen na het overlijden
van het Spaanse staatshoofd-
rustig zal blijven. Niemand, zo
heet het, zal vermoedelijk de
verantwoordelijkheid durven
nemen voor het eerste schot,
een eerste slag, het opnemen
van de eerste steen. Daarna
echter zijn verwiiikikeliimgen en
moeilijkheden van politieke
aard zeker niet uitgesloten, en
deze kunnen zich op algemeen
plan voordoen en eveneens op
politiek technisch terrein bij
de vo-rming van een nieuwe
regering. Intussen besteedt de
Spaanse pers sedert maandag
meer aandacht aan de ziekte
en het verwachte einde van
generaal Franco, terwijl ook
de bevolking zich levendiger
voor het gebeuren begint te
interesseren, waarbij men ech
ter de indruk krijgt dat dit
gedeeltelijk het gevolg is van
de grote belangstelling waar
mee het buitenland de doods
strijd van de oude dictator
volgt.
DEN HAAG De ministers Boersma (Sociale Zaken) en
Lubbers (Economische Zaken) zijn met de Enka-bonden van
mening dat internationaal overleg over de problemen bij Enka-
Glanzstoff en Akzo opnieuw en wel zo snel mogelijk weer
o-p gang moet komen.
De ministers beraden zich
nog over de vraag hoe dat
overleg moet worden gevoerd.
Op langere termijn willen zij
met Akzo praten over de mo
gelijkheden voor het concern
om vervangende werkgelegen
heid te scheppen.
Boersma wilde zich - na af
loop van gesprekken die hij
en minister Lubbers gisteren
met vertegenwoordigers van
de drie industriebonden en de
Urn BLHP en de centrale on
dernemingsraad van Enka had
- niet uitlaten over mogelijke
sancties als de Akzo-top nee
blijft zeggen tegen internatio
naal overleg. „Een van de gro
te problemen gaat dan worden
wat er dan aan ontslag wordt
voorgedragen", aldus mi
nister Boersma die er verder
op wees dat ontslagaanvraag
een zaak is voor de directies
van de gewestelijke arbeids-
bureau's. De bonden nebben
de ministers gevraagd druk
uit te oefenen op de Akzo-top
om de gesprekken te hervat
ten.
De minister had uit de ge
sprekken van gisteren ge
proefd dat de vakorganisaties
verder willen praten met Enka
en Akzo, maar dan wel betref
fende de tweede fase van de
sanering: het stadium van het
plannen maken. Lubbers en
Boersma waren het met de
bonden eens dat een gezamc
lijke aanpak van de proble
(ADVERTENTIE)
men, ook ln internationaal
vemand, de voorkeur neeft.
Voor de bonden blijft als
voorwaarde voor hervatting
van het internationaal overleg
dat de huidige plannen Dein-
vloedbaar moeten zijn. Dit
overleg werd afgebroken toen
een meningsverschil ontstond,
waarover het overleg moest
gaan.
De industrlbond NW zal
niet deelnemen aan het ge
sprek op 30 oktober met de
Akzo-top over de derde fase
van de sanering, de uitvoe
ringsplannen, zoals ze in het
McKinsey-rapport (eerste fa
se) zijn oogenomen- De indus
triebond CNV sluit zich hier
bij aan, onder de voorwaarde
dat het internationaal overleg
wordt hervat. De Unie BLHP
wil voorhands praten over net
plannen maken en niet over
de uitvoeringsmaatregelen,
terwijl de betrokken leden
van de industriebond NKV
nog geen besluit hebben geno
men.
LELYSTAD Mogelijk Is
de T-Ford, die verleden week
bij landbouwwerkzaamheden
In de Flevopolder te voor
schijn kwam, in 1929 bij een
rally over het Zuiderzeeijs in
een wak gereden. Een tiental
mensen hebben de Rijksdienst
voor de IJsselmeerpolders Ia-
ten weten zich zoiets te herin
neren- De T-Ford zal donder
dagmiddag om 14.00 worden
gelicht.
(Van onze redactie
binnenland)
GORINCHEM Ruim 3000
werknemers van de vier in
Gorinchem en Arkel gevestig
de Nederhorst-bedrijven heb
ben maandagmiddag met in
woners van deze plaatsen ge
demonstreerd tegen het uit
blijven van een beslissing
over de toekomst van het Ne-
derhorstconcern. Hierbij zijn
8.000 arbeidsplaatsen in het
geding in de vier regionale
bedrijven Nederhorst Staal
Drenta Radiatoren, de Vries
Robbé ramen en Betonbak
Arkel.
Drieduizend demonstranten,
die samen ruim een derde van
de mannelijke beroepsbevol
king in de regio Gorincnem
uitmaakten trokken van
een van de Nederhorst-
vestigingen naar de binnen
stad van Gorinchem waar een
telegram verstuurd werd naar
premier Den Uyl. Hierin on
derstreepten de ongeruste
werknemers dat de sluiting
van de N-ederhorstbe drijven
rampzalige gevolgen zal heb
ben voor de werkgelegen
heid.
De
UTRECHT (ANP) -
vervoersbomden van NVV en
NKV, die 1 januari 1976 een
„zware" federatie aangaan,
menen dat hun twee vakcen
trales op den duur zullen moe
ten gaan fuseren. Dit blijkt uit
een ontwerp-beleidsplan, dat
eerst in de twee bonden en
daarna in de federatieraad zal
worden besproken.
(Van onze speciale
verslaggever
MADRID ln het pa
leis van het Pardo in
Madrid spelen zich de
macabere taferelen af
van een onwerkelijk lij
kend middeleeuws to
neel. Men beschikt ui
teraard niet over concre
te gegevensmaar de ge
ruchten en enkele indis
creties zijn van dien
aard, dat er geen twijfel
meer atv bestaat, dat
rond het sterfbed van
Franco in zijn zoge
naamde bunker vreemde
dingen gebeuren en dat
er intriges en enscene
ringen plaats vinden.
Sommigen gacrn zelfs zo
ver te beweren dat de
generaal al politiek en
klinisch dood is, maar
dat die door zijn omge
ving geheimgehouden
wordt zolang de bittere
strijd tussen de familie
en de diverse tendensen
voor de opvolging nog
niet uitgevochten is. Dit
is ongetwijfeld niet juist
maar de hallucinerende
sfeer waarin Franco de
wereld aan het verlaten
is roept herinneringen
op aan het Spanje van
de duistere eeuwen. In
de sterfkamer waar Do-
na Carmen (de 73-jarige
echtgenote) tekeer gaat
tegen prinses Sophia, de
echtgenote van Don Ju
an en „gevaarlijke"
moeder, koningin Fre-
derica, sluipen de schim
men rond van enkele
stokoude prelaten die uit
de schilderijen van El
Greco gestapt konden
zijn. In de sterfkamer
was de meest gehate
man van Spanje, de
markies van Villaverde,
de schoonzoon. Stokoude
generaals uit de Burger
oorlog steunen op hun
paradezwaarden en de
super-fascisten Blaz Pi-
nar en Giron kijken in
de schijn van flakkeren
de kaarsen naar het gro
te schouwspel van Span
je: de eeuwige en ter
gende wurgende over
winning va/n de dood,
waarvan dit volk in een
fanatieke en alleen hier
te begrijpen leuze
schreeuwt: „Viva la Mu-
erte" (Leve de dood).
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Tussen de afdeling
Zuid- en Noord-Beveland van
de Koninklijke Maatschappij
tot Bevordering van de Ge
neeskunst en de Ambulance
dienst Bevelanden is ernstig
meningsverschil ontstaan over
de organisatie van het ambu
lancevervoer op beide Beve
landen.
De artsenorganisatie verwijt
de directie van de ambulance
dienst dat deze gedane belof
ten over informatie vooraf en
Inspraak betreffende beslissin
gen over het ambulancever
voer niet is nagekomen. Het
geschil is zo hoo.g opgelopen
dat de afdeling van de KNMG
afstand neemt van iedere ver
antwoordelijkheid betreffende
het ziekenvervoer door de am
bulancedienst. De heer M.F
Boogert, directeur van de am
bulaneedienst Bevelander»
wijst de klachten van het af
delingsbestuur van de KNMG
van de band. Anderzijds geeft
hij in een nota aan het be
stuur van de ambulancedienst
opening van enkele kwalijke
zaken die zich de afgelopen
maanden bij het Bevelandse
ambulancevervoer hebben
voorgedaan.
(Zie ook pagina
stad en streek)
IJZENDIJKE Maandag
morgen is bij een verkeerson
geval te IJzendijke de 16-jari-
ge bromfietser M.L. Kuijl uit
die plaats dodelijk veronge
lukt.
Het ongeval ontstond toen
de jongeman op de kruising
Klakbaan - Scherpenheuvelse-
weg - volgens de politie -
geen voorrang verleende aan
een vrachtwagencombinatie
bestuurd door H. V. uit Zuid-
zande. Kuijl kwam frontaal
met de vrachtauto in botsing
en liep hierbij een schedelba-
sisfractuur en andere verwon
dingen op. Dokter Van der
Pas verleende eerste hulp en
liet het slachtoffer naar een
zieaenhuis in Brugge over
brengen. Daar is hij in de loop
van de middag overleden. Bij
een ontwijkingspoging kwam
de vrachtwagen in een sloot
terecht.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De Verenig
de Bedrijven Nederhorst (Ne
derhorst United) N.V. en eni
ge van haar dochteronderne
mingen, t.w. Nederhorst Staal
B.V., Montinex - Holvrieka
B.V. en Nebig B.V. zullen sur
séance van betaling aanvra-
gei. De VBN heeft dit maan
dagavond in een communique
meegedeeld.
Het Ministerie van Economi
sche Zaken heeft de regering
na ruggespraak met de advies
groep „Nederhorst" besloten
mee te werken aan de oprich
ting van een nieuwe bouwon
derneming in samenwerking
met Ogem.
De opzet van deze gezame-
lijke onderneming tussen
overheid en Ogem zal zijn dat
Ogem de verantwoordelijkheid
voor het management op zich
zal nemen, dat de verhouding
in het aandelenkapitaal zal
zijn 50-50. Ogem verkrijgt on
der een aantal voorwaarden op
het 50-procent-pakket van de
overheid een optie van 30 pro
cent, waarbij de overheid zich
het recht voorbehoudt 20 pro-
celt te behouden.
(ADVERTENTIE)
DINSDAG
EN WOENSDAG
BIJ Al RFRTHFIJN
(Van onze parlementaire
redactie)
UTRECHT „We moeten
eens kijken of we minister
Lubbers straks de schuld van
de andere tweehonderdduizend
werklozen in ons land kunnen
geven", zo reageerde Arie
Groenevelt, voorzitter van de
Industriebond NVV, gisteren
op het bondscongres op een
uitlating van minister Lubbers
(Economische Zaken). De mi
nister deed zijn uitspraak het
afgelopen weekeinde op een
bijeenkomst van AR-jongeren
In Noordwijkerhout, waar hij
letterlijk zei: „Als ik mij net
zo karikaturaal zou uitlaten
als hij (Groenevelt) op zulke
momenten doet, zou ik kunnen
zeggen: Groenevelt is verant
woordelijk voor ongeveer hon
derdduizend werklozen.,
Het zou verstandiger zijn
geweest wanneer de minlstet
naar Philips was gestapt en
daar had gevraagd hoeveel
mensen eruit moeten en wat
het beleid is. Maar het bloed
kruipt nu eenmaal waar het
niet gaan kan: minister
Lubbers houdt de hand boven
het hoofd van de ondernemers
en geeft een schop naar de ar
beiders. 't Is een schandelijke,
verwerpelijke zaak", zo zei
Groenevelt.
De minister wees er In zijn
Inleiding tot de AR-jongeren
op, dat de werkloosheid niet
alleen wordt veroorzaakt door
de daling van de rendementen
en de technologische ontwik
keling, maar ook door psycho
logische factoren. Lubbers
noemde In dit verband de
naam van Groenevelt, van
wiens uitspraken hij zei, dat
ze nooit te bewijzen zijn. „Het
zijn verdachtmakingen, die
een zeker beeld oproepen.
Maar juist hierin zit het ge
vaar," vond de minister. Lub
bers ging met name In op de
kritiek op Philips, die Groene
velt na een congres van de
Internationale inetaalbewer-
kersbond in Tokio voor
VARA-radioprogramma
Rooie Haan had gespuid.
het
De
Groenevelt had daar gezegd
dat het vervelend is. dat een
Nederlandse multinationale
onderneming zich conformeert
aan het bewind in Chili en
Spanje. „Het is beschamend te
horen hoe Philips zich ge
draagt in gebieden, waar men
sen het meest weerloos zijn",
zei hij gisteren op het bonds
congres. „In Hongkong is door
Philips een hypermodern fit-
tingbedri.if gesticht, dat sterk
geautomatiseerd is. De gevol
gen voor de arbeidsmarkt hier
zullen we straks merken".