UNITAIR I D, EEN HETZE? Surinamers lopen nog niet warm voor de "grote dag ZWITSERLAND NAAR DE STEMBUS lingen peilingen „peilingen peilingen peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „«jaggjn ,®gf£n Bomaanslagen Opluchting Koppig Desperado Nadelig Vastberaden Naar links Buitenlanders ■"imbimi mm,,:. a eren en intern vervoeren. in overleg voor elke zondag ifdeling personeelszaken van liever direkt een persoonlijk Steel. Desgewenst ook voor toestel 137. koop ik zonder meer bij JOL t 4 - tel. 1938 ~~~2" OI O C eengatsmengi'.ranen INGEN PEILI^9,^M/~CM D^MINCENP?ILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PE'LING ERINGEN PEaiNGEN PERINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN WAAROM EDDIE GALLAGHER DR. HERREMA Gallagher KIDNAPTE IN LIMMERICK rie oktober 1975 is een datum, die de fami lie Herrema niet gauw zal vergeten. Ze herin nert zich precies, dat de nachtmerrie begon toen een van de vier zonen papa's lege wagen vond. Hij stond niet ver van huis, met het portier van de chauffeur half ge opend. Dr. Tiede Herrema (53) had die morgen zoals elke dag, rond kwart over acht thuis de auto genomen om naar de Ferenka fabriek in Limmerick te rijden. In de omgeving van het lege rijtuig viel evenwel geen spoor van hem te bekennen. Bepaalde tekenen wezen op de mogelijkheid van een ontvoe ring. Enkele uren later werd dit vermoeden bevestigd door een jonge vrouw met een onmisken baar Noord-Iers accent, die de „Evening Press" van Dublin op belde om de eisen van de kid nappers bekend te maken. Het bericht, dat Eddie Gal lagher „maar" een Nederlandse fabrieksdirecteur ontvoerd had, veroorzaakte een grote opluch ting in bepaalde Ierse kringen. Voor de kidnapping van Tiede Herrema koesterde men name lijk het sterke vermoeden, dat Gallagher plannen maakte om een lid van de regering Cosgrave te schaken. Een dergelijke ont voering zou een zeer ernstig po litiek probleem veroorzaakt hebben. Eddie Gallagher had vroeger al enkele pogingen gedaan om zijn geliefde revolutionaire te bevrijden. Rose Dugdale zit in de gevangenis van Limmerick. In dit huis van bewaring kwam tien maanden geleden een zootn- je, Ruari, ter wereld. Afgelopen april pleegde Callagher bo maanslagen in drie hotels van Limmerick om de vrijlating van zijn Rode Rose af te dwingen, Maar de Ierse overheid hapte niet toe. In februari was hij erin geslaagd enkele metaalzagen in naar cel te smokkelen. Rose wist de staven van haar celraampje bijna door te zagen. Op het laat ste moment werd ze betrapt. Zij was Marion Coyle (19), af komstig uit Ulsters Londonder ry. Ze is een nicht van Mariene Doyle (20) die door de Britten beschouwd wordt als een van de gevaarlijkste republikeinse ter roristen. Afgelopen december verspreidde Scotland Yard over heel het Britse rijk een portret van Mariene Coyle, met voor de politie van alle lucht- en zeeha vens het verzoek: „Arrest this girl" (arresteer dit meisje). De donkerharige Mariene Coyle, die er op de foto bepaald aantrekkelijk uitzag, werd toen al 15 maanden gezocht. De poli tie zei dat ze medeplichtig was aan tenminste 59 bomaansla gen. De „Evening Press" kreeg van de kidnappers te horen, dat het leven van dr. Herrema slechts gespaard zou worden als de re gering van Dublin drie belang rijke terroristen vrij liet uit ge vangenissen van de republiek. Een van die gevangenen was dr. Rose Dugdale, de Engelse marx- iste van rijke afkomst, die een Marion Coyle straf van negen jaar opgelopen heeft voor haar aandeel in een grote kunstroof ten behoeve van de IRA in de Ierse republiek. Voor Ierse insiders volstond de naam Rose Dugdale om te we ten uit wat voor hoek de wind waaide. De ze ontvoering was duidelijk het werk van Eddie Gallagher (27), Rose Dugdale's common law husband", dat be tekent, dat zij niet wettelijk of kerkelijk getrouwd zijn en al leen op grond van het gewoon- recht - omdat ze een kmd heb ben - als man en vrouw be schouwd kunnen worden. De plaats (pijl) waar de ontvoerders en dr. Herrema werden gevonden. Herrema op eigen initiatief uit gevoerd heeft. Als zijn actie met succes bekroond geworden was, Het was voor iedereen duide lijk dat Gallagher zijn verbeten inspanningen om de moeder van zijn zoon te bevrijden, niet zou staken. Hij stond bekend als een man van de daad, onversaagd koppig en vastberaden. De re publikeinse zaak, dit wil zeggen de hereniging van Ierland ligt hem al jaren nauw aan het hart. Voor dat doel pleegde hij bo maanslagen en roofde hij ban ken leeg. Hij speelde sluipschut ter en organiseerde een massale ontsnapping van gevangenen. Zijn liefde voor dr. Rose Dugda le, die hij voor het eerst ontmoet had in 1973 speelde altijd een belangrijke rol. De avonturen van deze boe renzoon, afkomstig uit het schrale graafschap Donegal, waren altijd bijzonder spectacu lair. Hij speelde geregeld de rol van een desperado, die alles op het spel durfde te zetten en meestal wel een sensationele uitweg vond, zoals zijn ont snapping, met 18 andere repu blikeinse terroristen uit de ge vangenis van het Zuidierse Poi t- laoise. Om die stunt mogelijk te maken, had hij zich opzettelijk laten arresteren. Daarna liet hij een muur van de gevangenis in de lucht vliegen. Dat gebeurde in augustus 1974. Sindsdien leefde Eddie Gallagher primitief en vogelvrij in het ruige Wicklow-gebergte. Hij stond aan het hoofd van een „speciale eenheid" van de voor lopige IRA en handelde vaak op eigen initiatief. De laatste tijd boterde het echter niet meer tussen Gallag her en het oppercommando van de IRA, dat hem beschuldigde van misbruik van vertrouwen. Gallagher zou IRA-informatie gebruikt hebben om bankroven te kunnen plegen, waarna hij de buit voor zichzelf hield. Vier weken geleden liep hij in West-Kerry in een IRA- hinderlaag. Hij wist te ontko men door duchtig gebruik te maken van zijn vuurwapens. Herrema zou de voorlopige IRA ze ge roemd hebben als een helden daad. Over mislukkingen wordt- echter niet gepraat. Zij zijn slechts propaganda voor de re publikeinse zaak. De vastberadenheid van de regering Cosgrave, die een ze- kere verbazing verwekt heeft, zal de terroristen tot nadenken kunnen stemmen. Dat was trouwens altijd de bedoeling van Dublin. Als de regering toe gevingen gedaan had, zou er geen einde komen aan de kid nappingen en zouden wellicht ook politieke ontvoeringen uit gevoerd worden. De regering Cosgrave heeft nu getoond dat ze zich niet laat intimideren. Haar prestige is merkbaar gro ter geworden, terwijl de terro risten een toontje lager zingen. Dublin mag zich inderdaad gelukkig achten, dat het slach toffer van dit avontuur een bui tenlander was en geen Ierse poli ticus, wiens kidnapping had kunnen leiden toteen crisis met onafzienbare gevolgen. Het vre selijkste wat Ierland zou kunnen overkomen is een nieuwe burge roorlog. Dublins politiek s ge richt op een vreedzame even tuele hereniging. Het beseft, dat Ierland compleet ten onder zal gaan als aan het bloedvergieten geen einde komt. Daarom mag Dublin geen duimbreed wijken voor terroris ten zoals Eddie Gallagher, die trouwens met het opperbevel van de voorlopige IRA ruzie had over de huidige wapenstilstand. Als man van de daad gaf hij de voorkeur aan actie, zonder re kening te houden met mogelijke schadelijke gevolgen. Er is weinig scherpzinnigheid nodig om vast te stellen dat het met de katholieke kerk niet goed gaat. Het is in elk geval wel dui delijk dat haar macht en invloed snel afbrokkelt. Dit feit laat eventueel een gunstige interpre tatie toe, want het is niet zo van zelfsprekend dat macht iets ker kelijks is en het valt moeilijk te ontkennen dat de kerk haar in vloed wel eens misbruikt of ten onrechte niet aangewend heeft, b.v. om het regiem van Franco onmogelijk te maken. Eén feit is er dat ondubbelzin nig wijst op aftakeling van oude macht. Dat is het verschijnen van gieren en hyena's. Een zwak dier maakt hyena's dapper, een zwak instituut blijkt plotseling talloze vijanden te hebben. Wat valt wordt getrapt. Wie het niet uit andere bronnen wist, zou uit de talloze tekenen van agressie kunnen opmaken, dat het katho licisme zwak wordt. Het is de laatste tijd, vooral misschien in ons land, voorwerp van niet minder dan een hetze. Ik gebruik dit woord met enige aarzeling omdat ik mij thuis voel in de vervolgde, gediscrimineerde groep en dus licht de indruk kan wekken bezeten te zijn door pa ranoïde vervolgingswaanzin. Van de andere kant weet ik te goed dat de behoefte aan discri minatie, op zoveel terreinen ge blokkeerd, naar een zondebok blijft zoeken, om niet te begrij pen dat de katholieken nu weer eens aan de beurt zijn. Gegevens komen bovendien DOOR CORN. VERHOEVEN met scheppen binnen. In allerlei varianten wordt de uitspraak van Gruyters (en van Heldering) over de roomse onbetrouwbaar heid herhaald. Een lawine van hoon is over kardinaal Alfrink uitgestort na zijn reis naar Spanje. Daaraan wordt bv. in de Haagse Post van 4 okt. '75 met evenveel gemak een aantal per soonlijke beledigingen gekop peld als generaliserende uit spraken over katholieke televi sieprogramma's en de glibberig heid van katholieke commenta tors. In hetzelfde nummer van HP wordt denigrerend over ka tholieke humor gesprokendat thema wordt door Piet Grijs in Vrij Nederland van 10 okt. nog eens pittig ter hand genomen. Zo is er elke dag wel wat. Er is wer kelijk geen paranoia nodig om hier de aanzet van een hetze in te zien; eerder is er blindheid nodig om het niet te zien en om boven dien niet op te merken, dat het hier om exact dezelfde eigen schappen gaat, waarom destijds de Joden gehoond werden. Het begint een beetje benauwend te worden. De grofste schelder tot nu toe, televisierecensent Jef Radema kers in HP van 4 okt., weet aan zijn lompheid een politiek tintje te geven. Hij decreteert dat er over Spanje zoveel mogelijk ka baal moet gemaakt worden. Wie genuanceerd denkt is volgens hem een verrader. Nu, ontwik kelde katholieken hebben ge- woonlijk geleerd genuanceerd te denken. Dat is een prijzens waardige verworvenheid van o.a. de scholastiek. Het leidt tot een afkeer van polariseren, tot een voorkeur voor een gema tigde middenpositie en een af keer van massahysterie, mis schien ook wel eens tot wat ge treuzel. Vfie kabaal prefereert boven eerlijke twijfel, zal zich daar wel aan ergeren, vooral wanneer hij tv-resencent is en van spannende uitzendingen houdt: gladiatoren moeten do den of sterven. Maar als de woede tegen de in zich niet vijandige, maar te weinig hyste risch optredende middengroep groter wordt dan die tegen de tegenpool, zoals hier duidelijk het geval is, dan verliest zij alle politieke redelijkheid en kan er allleen in termen van onrede lijkheid over gesproken worden. „Hetze" is zo'n term en het hoeft voor niemand onduidelijk te zijn wat ermee bedoeld is. (Van onze speciale verslaggevers) ANP- Hoeveel buitenlandse fa- briekdirecteuren zullen na de kidnapping van Tiede Herrema nog in Ierland willen blijven? Zelfs de toekomst van Ferrenka in Limmerick is een groot vraag teken geworden. Onderontwik keld Ierland heeft de buiten landse industriële vestigingen hard nodig, maar geen volk ver staat beter de kunst als de Ieren om zich geregeld de keel open te snijden. ROGER SIMONS Cosgrave PARAMARIBO De moei lijke politieke situatie in Suri name heeft zijn weerslag op de organisatie van de onafhanke lijkheidsviering op 24, 25 en 26 november. Volgens ingewijden in Paramaribo is vertraging ont staan in de uitvoering van ver schillende plannen en laat het enthousiasme en de medewer king van de Surinaamse bevol king als gevolg van de politieke onzekerheid nog te wensen over. Binnen het organisatiebureau voor de viering van de onafhan kelijkheid bestaat bovendien bezwaar tegen het door de Suri naamse regering gewenste so bere karakter van de viering, die niettemin enkele miljoenen gul dens gaat kosten. De critici zo wel binnen als buiten het bureau vrezen, dat de Surinaamse be volking een te klein aandeel zal krijgen in het totale programma van de onafhankelijkheidsvie ringen. Het is moeilijk daarover gegevens te krijgen. De Suri naamse regering heeft het orga nisatiebureau - de officiële naam is COC: Coördinatie On afhankelijkheidsceremonieën opgedragen niets los te laten zo lang het politieke klimaat in Su riname niet is verbeterd. Weinig gelukkig Toch wordt in Paramaribo langzaam duidelijk wat de rege ring en het organisatiebureau, geadviseerd door de onafhanke lijkheidsexpert, de gepensio neerde Britse kolonel Hefford, hebben uitgewerkt. Naar ver luidt is vooral de kolonel weinig gelukkig met de soms starre houding van de Surinaamse overheid als het gaat om geld en zou hij de voor de onafhanke lijkheidsfeesten verantwoorde lijke minister Ooft van Binnen landse Zaken reeds hebben ge- Het is vrijwel zeker, dat Eddie Gallagher de kidnapping van dr. (Van onze redactie buitenland) BERN - Zwitserland gaat aanstaand weekeinde naar de stembus voor het kiezen van een nieuw parlement. De kwesties die spelen zijn even verwarrend als de politieke partijen die meedoen. In de verkiezingscampagne zijn bijna uitsluitend binnen landse problemen aan de orde geweest, waarbij de kandidaten zich druk maakten over alles tussen de kaasprijs, kernenergie en de uitwijzing van de helft van 's lands één miljoen buiten landse gastarbeiders. De inflatie was een van de weinig landelijke onderwerpen die een rol speelden. Er zijn 1.947 kandidaten van 19 partijen voor de 400 te bezet ten zetels, tegen 1.687 in de laatst gehouden kamerverkie zingen in 1971. Behalve „nationale raadge vers" kiezen de Zwitsers ook de 44 leden van de staatsraad of Eerste Kamer. Het Zwitserse parlement heeft een zittingsduur van vier jaar en is sinds 1971 grotendeels over heerst door drie partijen: socia listen, radicalen en christende mocraten. Hier en daar heerst de ver wachting dat de zaterdag en zondag te houden verkiezingen een zwaai naar links te zien zul len geven, maar veel zal afhan gen van de opkomst. Als vijftig of meer procent van het kiezers korps opkomt zal de trend naar links duidelijker zijn, omdat de conservatieven op het platte land doorgaans de moeite ne men om hun stem uit te brengen. Vrouwen in Zwitserland ne men voor de tweede keer aan verkiezingen deel. De politieke partijen in Zwitserland hebben doorgaans misleidende namen. De liberalen bijvoorbeeld staan duidelijk rechts van het centrum en de arbeiderspartij is in feite de communistiscne par tij. Maar zo mag zij zich niet noemen. Het zou kunnen zijn dat de ar beiderspartij haar zetelaantal van drie komend weekeinde vergroot. Daarentegen gelooft men niet dat extreem linkse groepen', zoals de marxistische revolutionaire bond en de pro gressieven, voldoende stemmen zullen krijgen om zetels te ver overen.Hetzelfde geldt voor een groep die zich „Ploeg '67" noemt en maar in een kanton werk zaam is. De democratische unie van het centrum, de partij oude pro testantse families, en de onaf- hankelijken, staan beide rechts van het centrum. Onder de splinterpartijen zijn de „Europese federalisten", het „Vrouwenverbond Zurich" en de „Liga voor de bescherming van het individu en de kwaliteit van het bestaan". Voor een verdere inperking van het aantal buitenlanders in Zwitserland heeft zich zoals ge bruikelijk de rechtse republi keinse partij van James en haar extreemrechtse geesteskind, de nationale actie tegen over- buitenlandisering van volk en vaderland" van Valentin Öhen ingezet. Van de 1.947 kandidaten voor de tweede kamer zijn er 116 on der de 26 jaar die overwegens lid zijn van linkse partijen. Nege nenzestig zijn ouder dan 65 en vertegenwoordigen overwegend conservatieve groepen. Arron. dreigd op te stappen. Wat staat er te gebeuren op en rond de 25ste november, de dag waarop Suriname zich losmaakt uit het Koninkrijk der Neder landen? Centraal staat onget wijfeld de officiële onderteke ning van de soevereiniteitsover dracht door regeringsvertegen woordigers uit Nederland, Su riname en de Nederlandse Antil len. Deze ondertekening vindt plaats op dinsdag 25 november om negen uur 's morgens in het gebouw van de Surinaamse sta ten (parlement) aan de Graven straat in Paramaribo. Negen uren daarvoor, rond het mid dernachtelijk uur in de nacht van maandag 24.op dinsdag 25 november zal dan de zoge noemde vlaggenceremonie heb ben plaatsgevonden in het sta dion van Paramaribo (16.000 plaatsen): na het spelen van het Wilhelmus wordt de Neder landse vlag onder afnemend tromgeroffel gestreken (neerge haald zeggen sommige Surina mers) en gaat de nieuwe vlag van Suriname waarvan het ontwerp nog moet worden goedgekeurd door de staten, omhoog, ditmaal onder aanzwellend tromgeroffel afkomstig van typisch Suri naamse slaginstrumenten. Met het spelen van het Surinaamse volkslied eindigt deze plechtig heid, de enige van het zoge naamde protocollaire deel van de feestviering waarbij het Su rinaamse volk in min of meer groten getale aanwezig kan zijn. Want bij plechtigheden als het staatsbal (op 25 november ruim 1000 genodigden) en het staats banket (24 november - 500 ge nodigden) zullen weinig „gewo ne" Surinamers zijn. De plaat sen voor deze plechtigheden alsmede voor de recepties van premier Arron en gouverneur Ferrier voorafgaande aan de on afhankelijkheid, zijn vooral ge reserveerd voor de naar ver wachting 200 genodigde buiten landse gasten en de 300 zorgvul dig uitgekozen Surinaamse ge nodigden. Niet geantwoord Wat betreft de buitenlandse gasten: het organisatiebureau heeft namens de regering Arron twee weken geleden uitnodigin gen gestuurd naar 35 landen en 15 internationale organisaties. Onder de uitgenodigde landen bevinden zich behalve Neder land en de Nederlandse Antil len, alle EEG-landen, Surina- mes buurlanden, naties met een consulaire vestiging in Suri name en tenslotte enige staten waarmee Suriname economi sche betrekkingen heeft of wenst aan te gaan. Een klein aantal landen heeft intussen toegezegd officiële vertegen woordigers en persmensen te zullen sturen. In de komende weken zullen meer landen al dan niet ingaan op de invitatie van de Surinaamse regering die ruim 300 bedden in vier hotels te Paramaribo heeft gereserveerd voor haar buitenlandse gasten. Nederland heeft nog niet ge antwoord. Premier Arron heelt in dit geval zelf zijn Neder landse collega Den Uyl schrifte lijk uitgenodigd met een delega tie van ministers naar Suriname te komen. Voorts staat intussen vast dat een lid van „Het Huis van Oranje" de onafhankelijk heidsplechtigheden zal bijwo nen. Dat is zeker niet koningin Juliana, aldus goed ingelichte kringen in Paramaribo. Suri name verwacht prinses Beatrix en prins Claus. De onafhankelijkheidsfeesten in Suriname beginnen officieel op maandagmiddag 24 novem ber om 15.00 uur. De laatste dag van de feestelijkheden, woens dag, zal worden uitgeroepen tot dag van de jeugd, terwijl dan ook de ambassadeurs hun ge loofsbrieven zullen aanbieden aan het dan twee dagen in dienst zijnde (tijdelijke) staatshoofd van Suriname. Nieuwe driekleur Over niet al te lange tijd zullen de inwoners van Paramaribo de voorbereidingen van de onaf hankelijkheidsviering zelf kun nen waarnemen. Begin novem ber wordt begonnen met het aanbrengen van versieringen in de stad en het in orde maken van bijvoorbeeld het stadion. Be langrijke gebouwen in het cen trum ontvingen al een nieuw verflaagje, terwijl het zoge naamde onafhankelijkheidsho tel (100 kamers) aan de Surina- merivier zijn voltooiing nadert. Het onafhankelijkheidshotel staat dichtbij het in Suriname bekende Torarica hotel, waar het staatsbal en -banket worden gehouden. Vanaf 19 november is Torarica van de buitenwereld afgesloten om de buitenlandse gasten ongestoord te laten. Ete 34 dee foe go, nog 34 dagen te gaan, stond deze week in de hal van het organisatiebureau. Ruim een maand dus voordat Suriname, politieke tegenwind voorbehouden, zijn nieuwe vlag kan hijsen: een gele, een groene en een rode baan, wordt gesug gereerd. Een nieuwe driekleur dus.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 19