UNITAIR
I
D,
EEN HETZE?
Surinamers lopen nog niet
warm voor de "grote dag
ZWITSERLAND NAAR DE STEMBUS
lingen peilingen „peilingen peilingen peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „peilingen „«jaggjn ,®gf£n
Bomaanslagen
Opluchting
Koppig
Desperado
Nadelig
Vastberaden
Naar links
Buitenlanders
■"imbimi mm,,:. a
eren en intern vervoeren.
in overleg voor elke zondag
ifdeling personeelszaken van
liever direkt een persoonlijk
Steel. Desgewenst ook voor
toestel 137.
koop ik
zonder meer bij JOL
t 4 - tel. 1938 ~~~2"
OI O
C eengatsmengi'.ranen
INGEN PEILI^9,^M/~CM D^MINCENP?ILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PE'LING
ERINGEN PEaiNGEN PERINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
WAAROM EDDIE
GALLAGHER
DR. HERREMA
Gallagher
KIDNAPTE IN LIMMERICK
rie oktober 1975 is
een datum, die de fami
lie Herrema niet gauw
zal vergeten. Ze herin
nert zich precies, dat de
nachtmerrie begon toen
een van de vier zonen
papa's lege wagen vond.
Hij stond niet ver van
huis, met het portier van
de chauffeur half ge
opend.
Dr. Tiede Herrema (53)
had die morgen zoals elke
dag, rond kwart over acht
thuis de auto genomen om
naar de Ferenka fabriek in
Limmerick te rijden. In de
omgeving van het lege rijtuig
viel evenwel geen spoor van
hem te bekennen.
Bepaalde tekenen wezen op de
mogelijkheid van een ontvoe
ring. Enkele uren later werd dit
vermoeden bevestigd door een
jonge vrouw met een onmisken
baar Noord-Iers accent, die de
„Evening Press" van Dublin op
belde om de eisen van de kid
nappers bekend te maken.
Het bericht, dat Eddie Gal
lagher „maar" een Nederlandse
fabrieksdirecteur ontvoerd had,
veroorzaakte een grote opluch
ting in bepaalde Ierse kringen.
Voor de kidnapping van Tiede
Herrema koesterde men name
lijk het sterke vermoeden, dat
Gallagher plannen maakte om
een lid van de regering Cosgrave
te schaken. Een dergelijke ont
voering zou een zeer ernstig po
litiek probleem veroorzaakt
hebben.
Eddie Gallagher had vroeger
al enkele pogingen gedaan om
zijn geliefde revolutionaire te
bevrijden. Rose Dugdale zit in
de gevangenis van Limmerick.
In dit huis van bewaring kwam
tien maanden geleden een zootn-
je, Ruari, ter wereld. Afgelopen
april pleegde Callagher bo
maanslagen in drie hotels van
Limmerick om de vrijlating van
zijn Rode Rose af te dwingen,
Maar de Ierse overheid hapte
niet toe. In februari was hij erin
geslaagd enkele metaalzagen in
naar cel te smokkelen. Rose wist
de staven van haar celraampje
bijna door te zagen. Op het laat
ste moment werd ze betrapt.
Zij was Marion Coyle (19), af
komstig uit Ulsters Londonder
ry. Ze is een nicht van Mariene
Doyle (20) die door de Britten
beschouwd wordt als een van de
gevaarlijkste republikeinse ter
roristen. Afgelopen december
verspreidde Scotland Yard over
heel het Britse rijk een portret
van Mariene Coyle, met voor de
politie van alle lucht- en zeeha
vens het verzoek: „Arrest this
girl" (arresteer dit meisje).
De donkerharige Mariene
Coyle, die er op de foto bepaald
aantrekkelijk uitzag, werd toen
al 15 maanden gezocht. De poli
tie zei dat ze medeplichtig was
aan tenminste 59 bomaansla
gen.
De „Evening Press" kreeg van
de kidnappers te horen, dat het
leven van dr. Herrema slechts
gespaard zou worden als de re
gering van Dublin drie belang
rijke terroristen vrij liet uit ge
vangenissen van de republiek.
Een van die gevangenen was dr.
Rose Dugdale, de Engelse marx-
iste van rijke afkomst, die een
Marion Coyle
straf van negen jaar opgelopen
heeft voor haar aandeel in een
grote kunstroof ten behoeve van
de IRA in de Ierse republiek.
Voor Ierse insiders volstond
de naam Rose Dugdale om te we
ten uit wat voor hoek de wind
waaide. De ze ontvoering was
duidelijk het werk van Eddie
Gallagher (27), Rose Dugdale's
common law husband", dat be
tekent, dat zij niet wettelijk of
kerkelijk getrouwd zijn en al
leen op grond van het gewoon-
recht - omdat ze een kmd heb
ben - als man en vrouw be
schouwd kunnen worden.
De plaats (pijl) waar de ontvoerders en dr. Herrema werden gevonden.
Herrema op eigen initiatief uit
gevoerd heeft. Als zijn actie met
succes bekroond geworden was,
Het was voor iedereen duide
lijk dat Gallagher zijn verbeten
inspanningen om de moeder van
zijn zoon te bevrijden, niet zou
staken. Hij stond bekend als een
man van de daad, onversaagd
koppig en vastberaden. De re
publikeinse zaak, dit wil zeggen
de hereniging van Ierland ligt
hem al jaren nauw aan het hart.
Voor dat doel pleegde hij bo
maanslagen en roofde hij ban
ken leeg. Hij speelde sluipschut
ter en organiseerde een massale
ontsnapping van gevangenen.
Zijn liefde voor dr. Rose Dugda
le, die hij voor het eerst ontmoet
had in 1973 speelde altijd een
belangrijke rol.
De avonturen van deze boe
renzoon, afkomstig uit het
schrale graafschap Donegal,
waren altijd bijzonder spectacu
lair. Hij speelde geregeld de rol
van een desperado, die alles op
het spel durfde te zetten en
meestal wel een sensationele
uitweg vond, zoals zijn ont
snapping, met 18 andere repu
blikeinse terroristen uit de ge
vangenis van het Zuidierse Poi t-
laoise. Om die stunt mogelijk te
maken, had hij zich opzettelijk
laten arresteren. Daarna liet hij
een muur van de gevangenis in
de lucht vliegen.
Dat gebeurde in augustus
1974. Sindsdien leefde Eddie
Gallagher primitief en vogelvrij
in het ruige Wicklow-gebergte.
Hij stond aan het hoofd van een
„speciale eenheid" van de voor
lopige IRA en handelde vaak op
eigen initiatief.
De laatste tijd boterde het
echter niet meer tussen Gallag
her en het oppercommando van
de IRA, dat hem beschuldigde
van misbruik van vertrouwen.
Gallagher zou IRA-informatie
gebruikt hebben om bankroven
te kunnen plegen, waarna hij de
buit voor zichzelf hield.
Vier weken geleden liep hij in
West-Kerry in een IRA-
hinderlaag. Hij wist te ontko
men door duchtig gebruik te
maken van zijn vuurwapens.
Herrema
zou de voorlopige IRA ze ge
roemd hebben als een helden
daad. Over mislukkingen wordt-
echter niet gepraat. Zij zijn
slechts propaganda voor de re
publikeinse zaak.
De vastberadenheid van de
regering Cosgrave, die een ze-
kere verbazing verwekt heeft,
zal de terroristen tot nadenken
kunnen stemmen. Dat was
trouwens altijd de bedoeling
van Dublin. Als de regering toe
gevingen gedaan had, zou er
geen einde komen aan de kid
nappingen en zouden wellicht
ook politieke ontvoeringen uit
gevoerd worden. De regering
Cosgrave heeft nu getoond dat
ze zich niet laat intimideren.
Haar prestige is merkbaar gro
ter geworden, terwijl de terro
risten een toontje lager zingen.
Dublin mag zich inderdaad
gelukkig achten, dat het slach
toffer van dit avontuur een bui
tenlander was en geen Ierse poli
ticus, wiens kidnapping had
kunnen leiden toteen crisis met
onafzienbare gevolgen. Het vre
selijkste wat Ierland zou kunnen
overkomen is een nieuwe burge
roorlog. Dublins politiek s ge
richt op een vreedzame even
tuele hereniging. Het beseft, dat
Ierland compleet ten onder zal
gaan als aan het bloedvergieten
geen einde komt.
Daarom mag Dublin geen
duimbreed wijken voor terroris
ten zoals Eddie Gallagher, die
trouwens met het opperbevel
van de voorlopige IRA ruzie had
over de huidige wapenstilstand.
Als man van de daad gaf hij de
voorkeur aan actie, zonder re
kening te houden met mogelijke
schadelijke gevolgen.
Er is weinig scherpzinnigheid
nodig om vast te stellen dat het
met de katholieke kerk niet goed
gaat. Het is in elk geval wel dui
delijk dat haar macht en invloed
snel afbrokkelt. Dit feit laat
eventueel een gunstige interpre
tatie toe, want het is niet zo van
zelfsprekend dat macht iets ker
kelijks is en het valt moeilijk te
ontkennen dat de kerk haar in
vloed wel eens misbruikt of ten
onrechte niet aangewend heeft,
b.v. om het regiem van Franco
onmogelijk te maken.
Eén feit is er dat ondubbelzin
nig wijst op aftakeling van oude
macht. Dat is het verschijnen
van gieren en hyena's. Een zwak
dier maakt hyena's dapper, een
zwak instituut blijkt plotseling
talloze vijanden te hebben. Wat
valt wordt getrapt. Wie het niet
uit andere bronnen wist, zou uit
de talloze tekenen van agressie
kunnen opmaken, dat het katho
licisme zwak wordt. Het is de
laatste tijd, vooral misschien in
ons land, voorwerp van niet
minder dan een hetze. Ik gebruik
dit woord met enige aarzeling
omdat ik mij thuis voel in de
vervolgde, gediscrimineerde
groep en dus licht de indruk kan
wekken bezeten te zijn door pa
ranoïde vervolgingswaanzin.
Van de andere kant weet ik te
goed dat de behoefte aan discri
minatie, op zoveel terreinen ge
blokkeerd, naar een zondebok
blijft zoeken, om niet te begrij
pen dat de katholieken nu weer
eens aan de beurt zijn.
Gegevens komen bovendien
DOOR
CORN.
VERHOEVEN
met scheppen binnen. In allerlei
varianten wordt de uitspraak
van Gruyters (en van Heldering)
over de roomse onbetrouwbaar
heid herhaald. Een lawine van
hoon is over kardinaal Alfrink
uitgestort na zijn reis naar
Spanje. Daaraan wordt bv. in de
Haagse Post van 4 okt. '75 met
evenveel gemak een aantal per
soonlijke beledigingen gekop
peld als generaliserende uit
spraken over katholieke televi
sieprogramma's en de glibberig
heid van katholieke commenta
tors. In hetzelfde nummer van
HP wordt denigrerend over ka
tholieke humor gesprokendat
thema wordt door Piet Grijs in
Vrij Nederland van 10 okt. nog
eens pittig ter hand genomen. Zo
is er elke dag wel wat. Er is wer
kelijk geen paranoia nodig om
hier de aanzet van een hetze in te
zien; eerder is er blindheid nodig
om het niet te zien en om boven
dien niet op te merken, dat het
hier om exact dezelfde eigen
schappen gaat, waarom destijds
de Joden gehoond werden. Het
begint een beetje benauwend te
worden.
De grofste schelder tot nu toe,
televisierecensent Jef Radema
kers in HP van 4 okt., weet aan
zijn lompheid een politiek tintje
te geven. Hij decreteert dat er
over Spanje zoveel mogelijk ka
baal moet gemaakt worden. Wie
genuanceerd denkt is volgens
hem een verrader. Nu, ontwik
kelde katholieken hebben ge-
woonlijk geleerd genuanceerd te
denken. Dat is een prijzens
waardige verworvenheid van
o.a. de scholastiek. Het leidt tot
een afkeer van polariseren, tot
een voorkeur voor een gema
tigde middenpositie en een af
keer van massahysterie, mis
schien ook wel eens tot wat ge
treuzel. Vfie kabaal prefereert
boven eerlijke twijfel, zal zich
daar wel aan ergeren, vooral
wanneer hij tv-resencent is en
van spannende uitzendingen
houdt: gladiatoren moeten do
den of sterven. Maar als de
woede tegen de in zich niet
vijandige, maar te weinig hyste
risch optredende middengroep
groter wordt dan die tegen de
tegenpool, zoals hier duidelijk
het geval is, dan verliest zij alle
politieke redelijkheid en kan er
allleen in termen van onrede
lijkheid over gesproken worden.
„Hetze" is zo'n term en het hoeft
voor niemand onduidelijk te zijn
wat ermee bedoeld is.
(Van
onze speciale
verslaggevers)
ANP-
Hoeveel buitenlandse fa-
briekdirecteuren zullen na de
kidnapping van Tiede Herrema
nog in Ierland willen blijven?
Zelfs de toekomst van Ferrenka
in Limmerick is een groot vraag
teken geworden. Onderontwik
keld Ierland heeft de buiten
landse industriële vestigingen
hard nodig, maar geen volk ver
staat beter de kunst als de Ieren
om zich geregeld de keel open te
snijden.
ROGER SIMONS
Cosgrave
PARAMARIBO De moei
lijke politieke situatie in Suri
name heeft zijn weerslag op de
organisatie van de onafhanke
lijkheidsviering op 24, 25 en 26
november. Volgens ingewijden
in Paramaribo is vertraging ont
staan in de uitvoering van ver
schillende plannen en laat het
enthousiasme en de medewer
king van de Surinaamse bevol
king als gevolg van de politieke
onzekerheid nog te wensen over.
Binnen het organisatiebureau
voor de viering van de onafhan
kelijkheid bestaat bovendien
bezwaar tegen het door de Suri
naamse regering gewenste so
bere karakter van de viering, die
niettemin enkele miljoenen gul
dens gaat kosten. De critici zo
wel binnen als buiten het bureau
vrezen, dat de Surinaamse be
volking een te klein aandeel zal
krijgen in het totale programma
van de onafhankelijkheidsvie
ringen. Het is moeilijk daarover
gegevens te krijgen. De Suri
naamse regering heeft het orga
nisatiebureau - de officiële
naam is COC: Coördinatie On
afhankelijkheidsceremonieën
opgedragen niets los te laten zo
lang het politieke klimaat in Su
riname niet is verbeterd.
Weinig gelukkig
Toch wordt in Paramaribo
langzaam duidelijk wat de rege
ring en het organisatiebureau,
geadviseerd door de onafhanke
lijkheidsexpert, de gepensio
neerde Britse kolonel Hefford,
hebben uitgewerkt. Naar ver
luidt is vooral de kolonel weinig
gelukkig met de soms starre
houding van de Surinaamse
overheid als het gaat om geld en
zou hij de voor de onafhanke
lijkheidsfeesten verantwoorde
lijke minister Ooft van Binnen
landse Zaken reeds hebben ge-
Het is vrijwel zeker, dat Eddie
Gallagher de kidnapping van dr.
(Van onze redactie buitenland)
BERN - Zwitserland gaat
aanstaand weekeinde naar de
stembus voor het kiezen van een
nieuw parlement. De kwesties
die spelen zijn even verwarrend
als de politieke partijen die
meedoen.
In de verkiezingscampagne
zijn bijna uitsluitend binnen
landse problemen aan de orde
geweest, waarbij de kandidaten
zich druk maakten over alles
tussen de kaasprijs, kernenergie
en de uitwijzing van de helft van
's lands één miljoen buiten
landse gastarbeiders.
De inflatie was een van de
weinig landelijke onderwerpen
die een rol speelden.
Er zijn 1.947 kandidaten van
19 partijen voor de 400 te bezet
ten zetels, tegen 1.687 in de
laatst gehouden kamerverkie
zingen in 1971.
Behalve „nationale raadge
vers" kiezen de Zwitsers ook de
44 leden van de staatsraad of
Eerste Kamer.
Het Zwitserse parlement heeft
een zittingsduur van vier jaar en
is sinds 1971 grotendeels over
heerst door drie partijen: socia
listen, radicalen en christende
mocraten.
Hier en daar heerst de ver
wachting dat de zaterdag en
zondag te houden verkiezingen
een zwaai naar links te zien zul
len geven, maar veel zal afhan
gen van de opkomst. Als vijftig
of meer procent van het kiezers
korps opkomt zal de trend naar
links duidelijker zijn, omdat de
conservatieven op het platte
land doorgaans de moeite ne
men om hun stem uit te brengen.
Vrouwen in Zwitserland ne
men voor de tweede keer aan
verkiezingen deel. De politieke
partijen in Zwitserland hebben
doorgaans misleidende namen.
De liberalen bijvoorbeeld
staan duidelijk rechts van het
centrum en de arbeiderspartij is
in feite de communistiscne par
tij. Maar zo mag zij zich niet
noemen.
Het zou kunnen zijn dat de ar
beiderspartij haar zetelaantal
van drie komend weekeinde
vergroot. Daarentegen gelooft
men niet dat extreem linkse
groepen', zoals de marxistische
revolutionaire bond en de pro
gressieven, voldoende stemmen
zullen krijgen om zetels te ver
overen.Hetzelfde geldt voor een
groep die zich „Ploeg '67" noemt
en maar in een kanton werk
zaam is.
De democratische unie van
het centrum, de partij oude pro
testantse families, en de onaf-
hankelijken, staan beide rechts
van het centrum.
Onder de splinterpartijen zijn
de „Europese federalisten", het
„Vrouwenverbond Zurich" en
de „Liga voor de bescherming
van het individu en de kwaliteit
van het bestaan".
Voor een verdere inperking
van het aantal buitenlanders in
Zwitserland heeft zich zoals ge
bruikelijk de rechtse republi
keinse partij van James en haar
extreemrechtse geesteskind, de
nationale actie tegen over-
buitenlandisering van volk en
vaderland" van Valentin Öhen
ingezet.
Van de 1.947 kandidaten voor
de tweede kamer zijn er 116 on
der de 26 jaar die overwegens lid
zijn van linkse partijen. Nege
nenzestig zijn ouder dan 65 en
vertegenwoordigen overwegend
conservatieve groepen.
Arron.
dreigd op te stappen.
Wat staat er te gebeuren op en
rond de 25ste november, de dag
waarop Suriname zich losmaakt
uit het Koninkrijk der Neder
landen? Centraal staat onget
wijfeld de officiële onderteke
ning van de soevereiniteitsover
dracht door regeringsvertegen
woordigers uit Nederland, Su
riname en de Nederlandse Antil
len. Deze ondertekening vindt
plaats op dinsdag 25 november
om negen uur 's morgens in het
gebouw van de Surinaamse sta
ten (parlement) aan de Graven
straat in Paramaribo. Negen
uren daarvoor, rond het mid
dernachtelijk uur in de nacht
van maandag 24.op dinsdag 25
november zal dan de zoge
noemde vlaggenceremonie heb
ben plaatsgevonden in het sta
dion van Paramaribo (16.000
plaatsen): na het spelen van het
Wilhelmus wordt de Neder
landse vlag onder afnemend
tromgeroffel gestreken (neerge
haald zeggen sommige Surina
mers) en gaat de nieuwe vlag van
Suriname waarvan het ontwerp
nog moet worden goedgekeurd
door de staten, omhoog, ditmaal
onder aanzwellend tromgeroffel
afkomstig van typisch Suri
naamse slaginstrumenten. Met
het spelen van het Surinaamse
volkslied eindigt deze plechtig
heid, de enige van het zoge
naamde protocollaire deel van
de feestviering waarbij het Su
rinaamse volk in min of meer
groten getale aanwezig kan zijn.
Want bij plechtigheden als het
staatsbal (op 25 november ruim
1000 genodigden) en het staats
banket (24 november - 500 ge
nodigden) zullen weinig „gewo
ne" Surinamers zijn. De plaat
sen voor deze plechtigheden
alsmede voor de recepties van
premier Arron en gouverneur
Ferrier voorafgaande aan de on
afhankelijkheid, zijn vooral ge
reserveerd voor de naar ver
wachting 200 genodigde buiten
landse gasten en de 300 zorgvul
dig uitgekozen Surinaamse ge
nodigden.
Niet geantwoord
Wat betreft de buitenlandse
gasten: het organisatiebureau
heeft namens de regering Arron
twee weken geleden uitnodigin
gen gestuurd naar 35 landen en
15 internationale organisaties.
Onder de uitgenodigde landen
bevinden zich behalve Neder
land en de Nederlandse Antil
len, alle EEG-landen, Surina-
mes buurlanden, naties met een
consulaire vestiging in Suri
name en tenslotte enige staten
waarmee Suriname economi
sche betrekkingen heeft of
wenst aan te gaan. Een klein
aantal landen heeft intussen
toegezegd officiële vertegen
woordigers en persmensen te
zullen sturen. In de komende
weken zullen meer landen al dan
niet ingaan op de invitatie van
de Surinaamse regering die
ruim 300 bedden in vier hotels te
Paramaribo heeft gereserveerd
voor haar buitenlandse gasten.
Nederland heeft nog niet ge
antwoord. Premier Arron heelt
in dit geval zelf zijn Neder
landse collega Den Uyl schrifte
lijk uitgenodigd met een delega
tie van ministers naar Suriname
te komen. Voorts staat intussen
vast dat een lid van „Het Huis
van Oranje" de onafhankelijk
heidsplechtigheden zal bijwo
nen. Dat is zeker niet koningin
Juliana, aldus goed ingelichte
kringen in Paramaribo. Suri
name verwacht prinses Beatrix
en prins Claus.
De onafhankelijkheidsfeesten
in Suriname beginnen officieel
op maandagmiddag 24 novem
ber om 15.00 uur. De laatste dag
van de feestelijkheden, woens
dag, zal worden uitgeroepen tot
dag van de jeugd, terwijl dan
ook de ambassadeurs hun ge
loofsbrieven zullen aanbieden
aan het dan twee dagen in dienst
zijnde (tijdelijke) staatshoofd
van Suriname.
Nieuwe driekleur
Over niet al te lange tijd zullen
de inwoners van Paramaribo de
voorbereidingen van de onaf
hankelijkheidsviering zelf kun
nen waarnemen. Begin novem
ber wordt begonnen met het
aanbrengen van versieringen in
de stad en het in orde maken van
bijvoorbeeld het stadion. Be
langrijke gebouwen in het cen
trum ontvingen al een nieuw
verflaagje, terwijl het zoge
naamde onafhankelijkheidsho
tel (100 kamers) aan de Surina-
merivier zijn voltooiing nadert.
Het onafhankelijkheidshotel
staat dichtbij het in Suriname
bekende Torarica hotel, waar
het staatsbal en -banket worden
gehouden. Vanaf 19 november is
Torarica van de buitenwereld
afgesloten om de buitenlandse
gasten ongestoord te laten.
Ete 34 dee foe go, nog 34 dagen
te gaan, stond deze week in de
hal van het organisatiebureau.
Ruim een maand dus voordat
Suriname, politieke tegenwind
voorbehouden, zijn nieuwe vlag
kan hijsen: een gele, een groene
en een rode baan, wordt gesug
gereerd. Een nieuwe driekleur
dus.