Nederland doet beroep
op partijen in Suriname
Tweespalt in kabinet
over ondernemingsraad
Een degelijk huis?
Dan ookeen degelijke
RPS-hypotheek!
Rijkspostspaarbank
ISSE
MUS PAULUS PRIJST NEDERLAND
Rolstoel voor trappen
Britse consul in
Ethiopië ontvoerd
3STER0M
Zevende wethouder
in Eindhoven:
P.C. krabbelt terug
Nobelprijs literatuur
voor Montale
TELLE BOTSING LACHMON-VAN EER
Boersma komt met nieuw idee
talnnenlar.rf j. jaDa' U-
GLASSERVIEZEN
ES Gero
5ETS
riA
XE- EN
ARTIKELEN
^KLEDING
m diner vrij.
ARVERZ0RGING
ITERSHAVE
Suriname
Boemerang
een miljoen gulden
aan prijzen
Verwijten
Grondwet
HAL vervangt
weer Nederlands
personeel door
Indonesiërs
uw nationale spaarinstelling
IDE STEM VAN VRIJDAG 24 OKTOBER 1975
Isuwstraat 16
n 01140-2381
flULST
(Van onze correspondent)
VATICAANSTAD Loven
de woorden van paus Pauius
VI aan het adres van Neder
land en liet Nederlandse volk
-oor alle humane ïnspannin-
„n voor minder goed bedeel-
|e landen in deze wereld.
lk wil nogmaals mijn war-
—if gevoelens voor het goede
Bfederlandse volk uitdrukken,
een natie zo rijk aan vitaliteit,
Jjtijd klaar voor edelmoedige
Initiatieven, waarvan een
ot deel geïnspireerd is op
•istelijke tradities". De paus
noemde speciaal de grote ver
diensten van de Nederlanders,
die in het evangelisatiewerk
in de wereld zo'n groot aan
deel hebben- Paus Pauius
sprak in deze vriendelijke
toon tegenover de nieuwe Ne
derlandse ambassadeur bij de
Heilige Stoel, mr. J.I.M. Wel-
sing, die gisteren in Vaticaan
stad zijn geloofsbrieven aan
bood.
De nieuwe ambassadeur -
opvolger van baron Van
Voorst tot Voorst - werd bij
deze gelegenheid vergezeld
door zijn attachée. mej. M.
Bartelds en de honorair-am-
bassaderaad voor kerkelijke
aangelegenheden, mgr. J. Da-
men.
Op dezelfde dag, dat mr.
Welsing zijn geloofsbrieven
aanbood, ontving de paus in
privé-audiëntie ook mgr. An-
gelo Felici, pronuntius in Ne
derland.
Mgr. Felici is al sinds een
maand in Rome. Volgens eer
dere mededelingen zou hij
reeds op de 20e van deze
maand op zijn standplaats in
Den Haag zijn teruggekeerd,
maar zijn verblijf in Rome is
verlengd.
Het is zonder meer duidelijk
en zeker, dat tijdens de ont
moeting tussen paus en pro
nuntius ook over de opvolging
van kardinaal Alfrink is ge
sproken, maar daarover zijn
per traditie geen bijzonder
heden bekend gemaakt.
Kardinaal Alfrink verblijft
nog in Rome, waar hij een
aantal achtereenvolgende con
ferenties heeft bijgewoond en
nog meegemaakt.
Kardinaal Alfrink zal van
daag door de paus in privé-
audiëntie ontvangen worden.
Morgen keert de kardinaal te
rug naar Utrecht.
n of sjiek, wij leveren
0 - 2294.
U uit.
n.
)0 personen."
het nieuwste orgel,
t 01140 - 2294 en wij
d advies geven.
ITV AARTEN.
)ren.
;horen.
IULST.
i afspraak.
sonrtmentaar
'r-y' r
V. - y .-Sf
Am
^KTet kamerdebat over Suriname heeft niet direct uitgeblonken
BI door een beheerste en zakelijke benadering van de pro
blemen. Met name het steekspel tussen de Surinaamse deelne
mers aan de discussie werd zo fel gekleurd door Zuidamerikaans
temperament, dat de Nederlandse ministers en kamerladen
zich lieten verleiden tot reacties, die er geen enkele twijfel aan
lipten bestaan, dat zij het hele gedoe slechts konden waarderen
als een amusant politiek intermezzo, gezond voor de lachspieren
dus voor de lever.
De sprekers maakten het er soms ook naar, maar voor wie
or het operetfe-achtige sfeertje heen keek, was de situatie
schamender voor de Nederlandse dan voor de Surinaamse
ëelnemers aan het debat. We zijn hier in Nederland zo logisch
zo nuchter, zo welvarend, zo rationeel. We kunnen het ons per
mitteren om met de duim in het vest achteloos achterover te
leunen in de bank en neerbuigend welwillend te zijn. We kun
nen het ons echter niet permitteren te vergeten, dat Suriname,
poals het momenteel reilt en zeilt, gemaakt is door Nederland
en dat de armoede en de verdeeldheid in het binnenkort zelf
standige rijksdeel geen enkele reden tot lachen geeft, evenrmn
als de voorspelbare gevolgen daarvan voor de nabije toekomst
van de nieuwe staat.
BV georganiseerde handelsreizigers gaan op maandag 10 no-
B* vember in Amsterdam protesteren tegen de hogere lasten
'op cie auto Ze doen dat door massaal met hun wagens naar he
tentrum van 's lands hoofdstad op te trekken, waardoor het ver
keer daar finaal geblokkeerd zal worden
T Op zichzelf is het niet onbegrijpelijk dat die groep auto
bruikers die voor haar broodje moeilijk buiten eigen vervoer
jan, haar misnoegen over de toenemende heffingen op het be
zit en gebruik van automobielen spectaculair wil uiten
Iets anders is dat haar demonstratie bij een te verwachten
elslagen precies het tegenovergestelde zal uitlokken van wat
zij bedoelt. Het „grote ongenoegen" dat in brede kring over
auto is ontstaan, vindt immers zijn oorzaak in de lasten welke
•ze he lige koe oplegt aan milieu en leefbaarheid, voorai ir
stedeliikte gebieden, maar daar niet alleen. Eén van de argu
enten welke door degenen worden aangevoerd, die menen
lat er grenzen aan de auto-mobiliteit moeten worden gesteld is
u juist, dat de auto bij massaal gebruik zichzelf onmogelijk
laakt.
Een succes van de manifestatie van de handelsreizigers zou
dat argument wel eens zwaar kunnen onderstrepen. Dan zou
ide demonstratie als een boemerang werken, wat de organisa
tors wel niet zullen bedoelen.
(ADVERTENTIES)
Elke week
toorjaangeveqde
mode iii
kuistjpudtextiel
18 Birdy tafelgar
t.w.v. 27,50.
Te winnen In de Nationale Puzzelaktie t.b.v.
Nationaal Fonds Sport Gehandicapten.
een groot leer- lees- en speelboek over allerlei
onderwerpen.Tekst en tekeningen vullen elkaar oi
elke bladzijde aan tot een eenheid van beeld en taa
volledig in vier kleuren gedrukt.
Omvang 240 pagina's op het royale formaat van
24,5x31 cm.,gebonden in stevige band.
1 de maanden november
en december 1975 voor f 19,50,
daarnaf 29,50. isbn9022022164
Verkrijgbaar in de boekhandel.
DE HAAN BUSSUM
Suriname en ik schaam me er
voor. Maar ik meen, dat tegen
over de zwarte ook de lichte
kanten gezet moeten worden".
In deze fase van het debat
dat pas vroeg in de nacht
voltooid zou worden ont
raadde de regering de inge
diende moties en amendemen
ten, die erop uit zijn de datum
van 25 november voor het in
gaan veui de onafhankelijkheid
op losse' schroeven te zetten.
Minister De Gaay Fortman
ontraadde ook de aanneming
van een door de Surinaamse
oppositie ingediende motie,
waarin gevraagd wordt in Su
riname verblijvende Surina-
mers een tijd van vijf jaar te
geven om te beslissen of zij
Nederlander willen blijven dan
wel de Surinaamse nationaliteit
willen krijgen.
Staatssecretaris Zeevalking
(Justitie) raadde oppositielid
Adhin indiener van de mo
tie aan deze in te trek
ken.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Zowel minister-president Den Uyl als minis
ter De Gaay Fortman (Koninkrijkszaken) hebben een dringend
beroep gedaan op de partijen en bevolkingsgroepen in Suri
name om samen de komende onafhankelijkheid veilig te stelten.
Premier Den Uyl hield de Surinaamse delegatie in de Tweede
Kamer voor, dat Suriname alleen dan een goede toekomst tege
moet kan gaan als de politieke scheidslijn niet langs de ethische
groepen loopt, maar als er bereidheid is elkaai te aanvaarden.
Minister De Gaay Fortman,
duidelijk geroerd, zei aan het
slot van zijn rede: „Het wordt
tijd dat onze Surinaamse
vrienden de gelederen sluiten.
De Nederlandse regering doet
een dringend beroep op u,
thans met elkaar hard aan het
werk te gaan om de noodzake
lijke wetgeving tot een goed
einde te brengen. Wij maken
de geschiedenis niet, maar van
ons wordt gevraagd onze ver
antwoordelijkheid op beslis
sende momenten waar te ma
ken. Laat van ons Neder
landers en Surinamers niet
gezegd kunnen worden, dat
wij op het beslissende moment
gefaald hebben in het voldoen
aan onze roeping en het ver
vullen van onze opdracht.
De woorden van Den Uyl en
De Gaay Fortman konden niet
voorkomen, dat regeringscoali
tie en oppositie van Suriname
gisteren opnieuw met elkaar
in de clinch raakten. En op
nieuw was de inzet de nieuwe
grondwet. Oppositieleider
Lachmon verzekerde de ka
mer, dat de huidige Surinaam
se regering de komende onaf
hankelijkheid in gevaar brengt
nu zij woensdag het ontwerp
grondwet bij de staten heeft
Ingediend. „Dat druist in te
gen alle afspraken. Als de
grondwet verworpen wordt,
ligt dat niet aan ons". Volgens
Lachmon is de afspraak ge
maakt, dat er eerst een voor
behandeling van het ontwerp-
grondwet zou komen. Pas
daarna zou indiening bij de
staten volgen.
Maar de gevolmachtigde mi
nister van Suriname, Van Eer,
kaatste de bal terug naar
Lachmon, die hij verweet, zelf
afspraken met voeten getreden
te hebben. „U was tien dagen
te laat met uw commentaar op
het ontwerp-grondwet. U hebt
zich niet aan afspraken gehou
den".
Staten voorzitter Wijntuin
trachtte olie op de golven te
gooien door mee te delen, dat
het ontwerpgrondwet direct na
thuiskomst van de Surinaamse
delegatie in de staten behan
deld zal worden. Hij deed een
dringend beroep op Lachmon
om samen te werken, aan het
totstandkomen van een grond
wet „het fundament voor het
nieuw-Suriname-huis, waarin
wij straks samen moeten le
ven".
Zowel premier Den Uyl als
minister Van Eer hielden de
Kamer voor, dat zij ervan uit
gaan dat de Surinaamse rege
ring zich aan gemaakte afspra
ken zal houden.
l Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Nadat Ge
deputeerde Staten van Noord-
Brabant in hun woensdag ge
houden vergadering met meer
derheid van stemmen besloten
hadden hun goedkeuring te
hechten aan de uitbreiding
van B. en W. van Eindhoven
met een zevende wethouders-
zetel, bereidt de fractie van
de Progressieve Combinatie
haar terugtocht voor.
Aanvankelijk had de Pro
gressieve Combinatie bekend
gemaakt dat zij haar wethou
ders uit het College zou terug
trekken, als de zevenide wet
houderszetel er onder druk
van het CDA en de WD er
toch zou komen. Thans heeft
do waarnemend fractievoorzit
ster van de Progressieve Com
binatie, mevrouw J. Tlelens-
Haan, verklaard dat zij ver
trouwen heeft in het interfrac-
tioneel overleg dat met het
CDA en de VVD moet worden
gevoerd, al zullen wel garan
ties moeten worden gegeven
voor het nakomen van het
overeengekomen programma.
Maar de Progressieve Combi
natie „heeft niet om de strijd
bijl gevraagd en zal die ook
niet oograven", aldus me
vrouw Tielens.
ppi^^iHSiipnsfisrnii
DE vertaalster en de uitgeef
ster van de Griekse uitgave
van de sex-bestseller „Emanu-
elle" zijn door een rechtbank
in Athene ieder tot tien maan
den gevangenisstraf veroor
deeld.
Augusta (V.S.) De werk.
tuigkundige Malcolm Windsor
heeft na vier jaar noeste ar
beid een rolstoel onfwikkeld,
die in staat is trappen te be
klimmen en af te dalen. De rol
stoel, die volledig opvouwbaar
is en in een kleine auto ver
voerd kan worden, heefl
naast normale wielen ook
een soort rupsbanden. Ontwer
per Windsor hoopt in '76 zijn
stoel in produkfie te hebben.
(Van onze redactie
buitenland)
LONDEN (AP) De Britse
consul honorair in het Ethiopi
sche Asmara is gisteren door
twee gewapende mannen ont
voerd.
De consul, de 58-jarige za
kenman Basil Burwood-Tay-
lor, woont al vijftien jaar in
Asmara, de hoofdstad van de
opstandige Ethiopische provin
cie Eritrea.
Premier Den Uyl en minis
ter De Gaay Fortman reageer
den op de kritische opmerkin
gen die zowel van Nederlandse
zijde (Franssen, PvdA) als Suri
naamse zijde (Mungra, Somo-
hardjo) waren gemaakt over
het koloniaal verleden. Den
Uyl: „Het waarborgen van de
rechten van de mens en van
de minderheden heeft een de-
koloniserend land niet in de
hand. De problemen en span
ningen in Suriname zijn een
historisch gegeven. Nederland
bracht uit Afrika, India en
Nederlands-Indië mensen naar
Suriname. Die koloniale ge
schiedenis kan niet ongedaan
gemaakt worden". De Gaay
Fortman trachtte evenwicht te
vinden in de beoordeling van
het Nederlandse koloniale ver
leden. Tegenover de felle kri
tiek stelde hij. dat door Ne
derlanders ook veel goeds tot
stand is gebracht.
Met name noemde hij missio
narissen en zendelingen. De
communist Bakker verweet
daarop de minister „een schan
delijk betoog" te hebben ge
houden. Waarop de bewinds
man reageerde: „Nee. ik weet
wat wij misdreven hebben in
(Van onze sociaaleconomisch
redacteur)
DEN HAAG Binnen het
kabinet Den Uyl zijn proble
men gerezen tussen een aantal
ministers over de democratise
ring van de ondernemingsra
den, zoals minister Boersma
(Sociale Zaken) die voorstaat
Boersma heeft zijn gedachten
over „een verzelfstandigde on
dernemingsraad" in een dis
cussiestuk in het kabinet laten
circuleren. De minister streeft
naar een krachtiger positie
van de ondernemingsraad
naast de ondernemingslei
ding.
Tn het stuk wordt niet meer
gesproken over de „perso-
neeisraad", een woord dat de
minister eerder bezigde en dat
vooral in de onder neme rakrin
gen besmet raakte. Het discus
siestuk moet de basis vormen
voor een wetsontwerp tot wij
ziging van de wet op de on
dernemingsraden, waaraan
momenteel wordt gewerkt.
Aan de gekozen werknemers
leden wordt daarin het recht
toebedacht zonder leiding van
de onderneming te vergaderen
en besluiten te nemen. De be
sluiten moeten overigens wei
met de ondernemingsleiding
worden overlegd. Vooraf is
ook overleg mogelijk.
Minister Boersma (ARP)
neemt daarmee feitelijk een
standpunt in tussen de menin
gen van het CNV en de KVP
en ARP-fraeties in de Tweede
Kamer enerzijds en het NW-
NKV en de PvdA-fractie an
derzijds.
Vorige week maakte het
CNV zijn standpunt duidelijk
in een vergadering van de
SER. Dit standpunt wordt ge
deeld door Boersma's partijge
noten in de Tweede Kamer en
ARP-minister De Gaay-Fort-
mnr, De KVP- en ARP-frac-
ties vinden dat de gewijzigde
ondernemingsraad de onderne
mingsleiding en de werkne
mers uit elkaar drijft,. Zij ge
ven de voorkeur aan een sa
menwerkingsverband, waarin
de voorzitter niet per se uit de
ondernemingleiding hoeft te
komen. De fracties zetten de
minister Boersma onder zware
druk.
De PvdA-fractie schaart
zich meer achter de gedachten,
zoals het NVV-NKV die in de
SER vertolkten. Overleg tus
sen de ondernemingsleiding en
de gekozen leden houdt zij
evenwel open. Het gaat er
haar vooral om dat de werk
nemers een zelfstandiger posi
tie in de ondernemingsraad
krijgen, zonder verdere be
voegdheden van de directie,
omdat de directeur een gewo
ne werknemer moet zijn.
be indruk bestaat, dat pre
mier Den Uyl minister Boers
ma voor het tusseustandpunt
heeft gewonnen. Dit tegen de
achtergrond van de verwach
ting, dat er geen loonsstijging
voor volgend jaar zal zijn. In
de immateriële sfeer kan het
kabinet de vakbeweging dan
wat tegemoet komen met de
gewijzigde ondernemings
raad.
Een woordvoerder voor de
Britse ambassadeur in Addis
Abeba heeft gemeld, dat twee
gewapende mannen in burger
gisterenmorgen om kwart voor
tien het kantoor van Burwood-
Taylor binnenstapten en de
consul honorair meenamen.
Volgens de Ethiopische radio
zijn de ontvoerders waar
schijnlijk lid van een afschei
dingsbeweging of sympathi
santen van een dergelijke be
weging. De Ethiopische veilig
heidspolitie is een zoekactie
naar de Brit en zijn ontvoer
ders begonnen. Groot-Brittan-
nië heeft geen echte diploma
ten in Asmara en benoemde
Burwood-Taylor daarom drie
of vier jaar geleden tot con
sul-honorair in die stad.
Als consul honorair geniet
Burwood-Taylor een salaris
van enkele honderden ponden
per jaar voor zijn dienstverle
ning aan in Eritrea wonende
Britten.
Het Eritrese bevrijdings
front (ELF), dat buiten de
grote steden in Eritrea heer en
meester heet te zijn, heeft al
eerder met ontvoeringen inlos
sing van een aantal eisen pro
beren af te dwingen. Dinsdag
bood het front de vrijlating
aan van twee vorige maand
ontvoerde Amerikaanse solda
ten, in ruil voor een toezeg
ging van Washington om alle
militaire en economische steun
aan Ethiopië stopte zetten.
De soldaten werden samen
met zes Ethiopische technici
ontvoerd uit het sindsdien
door Washington opgeheven
Amerikaanse waarnemingssta
tion in de Eritrese hoofdstad.
Nog vermist worden twee
Amerikaanse burgers en vier
Ethiopiërs die in juli bij de
zelfde basis werden gekidnapt.
ROTTERDAM (ANP) Op
grond van de economische ont
wikkeling van de cruisevaart
ziet Holland America Cruises
zich genoodzaakt om thans ook
op het s.s. Rotterdam en s.s.
Statendam een deel van de
Nederlandse bemanningsleden
te vervangen door Indonesiërs.
Daardoor zullen op korte ter
mijn 52 personeelsleden in
vaste dienst moeten afvloeien,
zo heeft de Holland Amerika
Lijn bekendgemaakt.
DE veiligheidsraad van de
V.N. heeft een resolutie aan
genomen waarin het mandaat
voor de VN-troepen bij de
bufferzone in de Sinaï-woes-
tijn voor een jaar wordt ver
lengd. China en Irak onthiel
den zich van stemming.
BIJ Overveen is gisterochtend
om half twaalf de locomotief
van de intercity Zandvoort
Heerlen met een as ontspoord.
De rijtuigen van de intercity
zijn met een andere locomotief
teruggesleept naar Zand
voort.
IN het centrum van de Liba
nese hoofdstad Beiroet zijn
gisteren twee mortiergranaten
ontploft, waarbij minstens zes
mensen om het leven zijn ge
komen en ruim twintig ge
wond, onder wie kinderen.
EEN anonieme correspondent
heeft het Oostenrijkse persbu
reau A.P.A. telefonisch mede
gedeeld dat de moord op de
Turkse ambassadeur in We
nen, Danis Tunaligil, het werk
is geweest van een „rechts
nationalistische Grieks-Cypri
sche organisatie", die zich „E
oka-B" noemt.
DE Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Henri Kis
singer, is gisteren uit de Chi
nese hoofdstad vertrokken
zonder een ontmoeting gehad
te hebben met zijn Chinese
ambtgenoot Tsjoe en Lai, met
wie hij wel een onderhoud
heelt gehad tijdens elk van
zijn zeven voorgaande uitzoe
ken aan China.
Even een serieus stukje van
een hooggeleerde heer. Het
hebben van spanningen is een
noodzakelijke voorwaarde
voor het menselijk functione
ren. Zoals er onder elektri
sche spanning geen licht is, zo
is er zonder emotionele span
ning geen leven. Spanning is
de verklikker van een onge
wenste situ/Me, spanning is de
drijfveer tot verandering, de
prikkel om nee te zeggen, de
mogelijkheid tot ontplooiing
van het menselijk bestaan.
Zonder spanning zou het leven
een egale lijn zijn, die meer
op (doffe) berusting dan op
welbevinden zou lijken",
Punt. Citaat van prof. dr.
H.J. van Aalderen, verbonden
aan de vakgroep huisartsge
neeskunde van de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam.
En ook dat is een mondvol.
De prof. vraagt zich af, of
mensen die over hun spannin
gen (bij artsen) klagen gehol
pen moeten worden door die
spanningen weg te nemen of
op een andere manier.
Ik geef dit maar even door,
weet verder ook niet wat je er
mee aan moet. Maar ik heb
wel eens gehoord dat mensen
die voortdurend onder hoog
spanning leven, werken of
„zijn" meer kans op een hart
aanval hebben. Dus-..?
Er was weer eens een
brandje in het Rijnmond-ge
bied. Snel even een esSOS
uitgeven dus.
„Wij maken niet gewoon
programma's, wij doen uitvin
dingen, totaal nieuwe formu
les. En de enigen die de
VPRO laat vallen zijn wij.
Het is hetzelfde als het weg
sturen van Cruyff bij
Ajax. Wij zijn voor 80 procent
verantwoordelijk voor het suc
ces van de VPRO. Wij zijn de
Cruyff en Neeskens van de
VPRO" (Wim van der Linden
en Wim T. Schippers, de man
nen achter b.v. de Sjef van
Oekei- en Barend Servet
show.
Toch leuk hoor. Diverse
mensen doen voortdurend er
gens wel eens een aardige uit
spraak. En soms maken wij
daar, zoals u weet, wel eens
gebruik van. Ik hoop dat u het
ook aardige uitspraken
vindt.
En dit was het dan weer,
nuu tabé dan.
MERIJN
(ADVERTENTIE)
□e damesmantel met stijl
STOCKHOLM (RTR) De
Nobelprijs voor letterkunde van
1975 is in Stockholm toege
kend aan de Italiaanse dichter
Eugenio Montale.
Montale is op 12 oktober
1848 in Genua geboren. Hij
publiceerde zijn eerste gedich
ten In 1922 in een tijdschrift
in Turijn.
Montale werd in 1938 als
medewerker van een uitgeve
rij en bibliotheek in Florence
ontslagen, omdat hij geen lid
van de fascistische partij was
of wilde worden.
In 1948 trad hij in dienst als
redacteur bij de Corriere Delia
Sera.
(ADVERTENTIES)
Informeer eens naar de aantrekkelijke rente. Bel gratis 0017. Haal een folder in het
postkantoor. Schrijf - zonder postzegel - naar de RPS, Amsterdam
