„Onderhoud
huls domein
voor de doe-
heit-zelver"
GOËIP ADVIES
IS NODIT WEI3
Spelen
met
Jbeliang
uiten'
•oef
GELEENSE ARCHITECT
LOUIS KEULEN
euke kleine vakjes in de
n van middeleeuwse
en werden echt niet zo
akt omdat onze voor- E
ren tegen grote venster- E
n waren. Technisch za- E
[ze gewoon geen kans om E
jrote ruit te maken. Toen E
ater wèl kon, verdwenen E
kkenraampjes. Maar nu
ntiek weer troef is, wil-
eel mensen ze weer te-
samen met de oude pe- E
umlamp, waarvoor me- E
en een hoop geld wil E
tellen. Een écht vakken- E
zou nog heel wat kost- E
der zijn dan menig stuk E
ek. Maar als u ergens een E
hebt, dat zich ertoe E
t in vakjes te worden in- E
eld, is dat betrekkelijk E
oudig zelf te doen. Het E
hoeft er niet eens uit, en E
oeft zelfs geen timmer- E
k aan te pas te komen. E
"e dhz-winkels zijn pro- E
atjes te koop, die netjes E
naat gezaagd (in verstek) E
de ruit gelijmd kunnen E
den. Nog makkelijker E
de kunststof lijsten die E
Hubozaken verkopen: E
chillende profielen, in E
verschillende houtdes-
Desnoods kunt u ze nog
rschilderen ook Ze splij-
niet, werken niet, kort-
eenmaal bevestigd blij-
ze zoals ze zijn.
uitmeten van de vakken,
zagen van de verstekken
et lijmen zijn wel secure
weitjes, maar zorgvuldig
ken hoeft nog niet moei- E
te zijn. Schaf voor het
;en een klein verstekbakje
|t een toffelzaagjeaan. Dat
1 komt ook later wel weer
ens voor te pas. Probeer
st uit, of het allemaal met
maten klopt, voordat u
t lijmen. En maak dan
eerst het glasoppervlak
ndig vetvrij, door het met E
ammoniakoplossingaf te E
en, met schoon water na E
assen, en dan goed te la- E
drogen. E
t lijmen aan de binnen- E
t kan desnoods met con- E
tlijm gebeuren. Beter is E
uurlijk wel een tweecom- E
entenlijm, bijv. de be-
de constructielijm. In de
este gevallen worden de E
jes aan de binnekant van E
ramen gelijmd. Wie op een E
t, ergens in de hoogte E
ont, zal er geen behoefte S
hebben de vakjes ook
eens aan de buitenkant
lijmen. Niemand die de E
strepen daar ziet. Maar E
ndere gevallen is dat niet E
mooi. Dan moeten de vak- E
ook aan de andere kant E
het glas worden gelijmd. E
s hetzelfde profiel (of een
|dere vorm, maar wel van
elfde breedte) op dezelfde E
jze als aan de binnenkant E
en. Op die manier wordt E
t een écht vakkenraam. E
e kunststof lijsten zijn
uwens ook nog voor ande- E
minder romantische doel-
den bruikbaar. Als van
ruiten de stopverf in
chte conditie is, waardoor E
sschien bij nat weer vocht E
ar binnen komt, steek die E
de stopverfboel er dan uit, E
maak de sponningen goed
oon. De ruit blijft tijdens E
e operatie wel zitten, want H
zijn als het goed is glas- E
ijkertjes aangebracht. In
aats van nieuwe stopverf E
n men van kunststof lijs-
n glaslatten maken. Zet
n dunne streep weipasta of E
chtingskjt in de sponning E
F op de twee binnenvlak-
n van het kunststof pro- E
:1) en druk het profiel in de
onning. Veeg de uitpui-E
nde pasta weg. Met dunne
iploze spijkertjes wordt het
ofiel goed vastgezet. Om-
it het kunststof is, zal erË
en sprake zijn van wegrot-
n van de latjes. En de ra-Ë
en zijn ook voor wat hetË
>g betreft keurig afge-E
rkt.
MAR GROEN
it extra bouwnummer
nder Dak is een uitgave
in de gezamenlijke
UDET-bladen.
edewerking verleende
ider meer doe-het-zelf-
ecialist Mar Groen.
oorpagina:
d Karremans
ormgeving:
ert van Amerongen
ndredactïe:
ugene Loomans
„Een van de grootste problemen bij het onderhoud van
huizen ligt momenteel niet zozeer op het technische vlak,
maar vooral op financieel gebied. Mede door de hoogte van
het arbeidsloon kost een grondige opknapbeurt van een
doorsnee huis op het ogenblik zo'n vier a vijfduizend gul
den en dat kunnen de meeste mensen niet opbrengen. Daar
staat weer tegenover, dat de mensen vandaag de dag door
een betere indeling van de werktijden, werktijdverkorting
en natuurlijk ook door de werkloosheid veel meer vrije tijd
hebben. Zo kan men als doe-het-zelver met enig overleg en
goede voorlichting over materialen en werkwijze door des
kundigen best zijn eigen huis in een goede staat van onder
houd houden op een veel goedkopere manier dan door het
te laten doen. Ik zie niet in dat een handig persoon niet zijn
eigen huis eens onderhanden zou kunnen nemen. De ont
wikkeling van de doe-het-zelf produkten op het gebied van
huizenonderhoud stellen hem daar best toe in staat."
Dat is de mening van de Ge-
leense architect Louis Keulen,
voorzitter van de Vereniging
van Nederlandse Praktiserende
Architecten. Hij ziet op het ge
bied van huizenonderhoud nog
een hele wereld braak liggen
voor de doe-het-zelver. Maar bij
die constatering moeten volgens
hem wel een tweetal opmerkin
gen gemaakt worden. „Op de
eerste plaats is het van belang of
men eigenaar van een huis is of
een huis huurt van een woning
vereniging of andere instelling.
De huurder van een huis is na
melijk niet verantwoordelijk
voor het grote onderhoud aan
een huis. Dat komt in alle geval
len volgens de wet voor reke
ning van de huiseigenaar. En op
de tweede plaats moet het dui
delijk zijn, dat ook weer niet alle
onderhoud door een doe-het-
zelver opgeknapt kan worden.
Onderhoud kan namelijk niet
alleen conservering van een huis
betekenen tegen weersinvloe
den of de tand des tijds.
Andere indeling
Maar een huis onderhouden kan
ook met zich brengen dat iets
veranderd wordt aan de inde
ling of de constructie van de
woning bijvoorbeeld ter verho-
ging van de sfeer of het gerief.
Een en ander gaat dan gepaard
met het wegbreken van muren
of het totaal verbouwen van de
woning. Als men dat van plan is,
doet men er beter aan deskundi
gen in de arm te nemen, omdat
(zie hiervoor elders op deze pa
gina) veranderingen aan de con
structie van een huis niet zonder
kwast. Daarbij is te constateren,
dat de weerbestendige lakken
steeds meer op de achtergrond
raken. De markt wordt momen
teel veroverd door een scala van
houtveredelingsprodukten,
zoals beitsen in allerlei kleuren
of ook kleurloos, zodat de oor
spronkelijke struktuur van het
hout naar voren komt. Dan kan
er gedacht worden over het uit
kappen en opnieuw vullen van
de voegen van het metselwerk.
Daarvoor zijn vandaag de dag
aparte materialen te krijgen met
een recept voor de verhoudin
gen, waarin de bestanddelen
met elkaar vermengd kunnen
worden.
Een heel ander chapiter is het
onderhoud binnenshuis. Hier
zijn het vooral de smaak en de
behoefte van de individuele be
woner en niet zozeer de eisen
van de techniek, die zich laten
horen. En ook de binnenhuisar
chitectuur spreekt hier een
duchtig woord mee. Met het in
terieur van een huis, van wan
den. deuren en plafonds tot
vloeren en keukenaankleding,
kan van alles gebeuren en een
van de belangrijkste facetten
daarbij is het afstemmen van de
kleuren en materialen op el
kaar. Behang is hierbij helemaal
uitgeraakt en het werken met
hout en stuc komt steeds meer
op de voorgrond.
Een ander facet van huizenon
derhoud in deze tijden van
energie-schaarste is de isolatie
van woningen. Architect Keu
len is van mening, dat het aan
brengen van isolerende maatre
gelen in een huis te kostbaar is
LOUIS KEULEN
gevaar door een leek uitgevoerd
kunnen worden. Bovendien is
men bij verbouwing meestal
verplicht bij de gemeentelijke
overheid tekeningen in te leve
ren ter goedkeuring en het ma
ken van die tekeningen is het
werk van de vakman. Houdt
men het werk toch geheel in ei
gen handen, dan loopt men de
kans, dat het naderhand toch
weer aangepast moet worden
aan de hogere eisen van de vak
man met alle kosten vandien.
Het onderhoud van een huis be
strijkt volgens architect Louis
Keulen twee sectoren: de bui
tenkant van een huis en het inte
rieur. Wat het eerste betreft: de
intensiteit van het onderhoud
hangt af van de weerbestendig-
heid van het materiaal, dat ge
bruikt is. De eigenlijke
constructie-basis van het huis
meestal bestaande uit betonnen
elementen behoeft niet veel on
derhoud. Ook het dak kan met
tussentijdse vervanging van
eventueel afgewaaide pannen
een hele tijd mee. Het is vooral
het hout van kozijnen en deu
ren, dat aan de buitenkant het
meeste onderhoud vraagt: dat
wil zeggen af en toe een flinke
om gedurende de levensduur
van een huis meerdere malen te
vernieuwen. Bij de isolatie van
een huis worden dan ook mate
rialen gebruikt, die zeer lange
tijd meegaan en praktisch geen
onderhoud vergen.
Een wegwerphuis van niet
duurzame materialen zou het
einde betekenen van alle onder
houd en de huiseigenaren mis
schien van een zorg verlossen.
Zonder enig onderhoud zou je
een huis tien jaar kunnen laten
staan om het dan te laten op
ruimen en een nieuw te bouwen.
Een dergelijke ontwikkeling op
de woningmarkt ziet architect
Louis Keulen niet direct zitten.
En wel om twee redenen. Daar is
allereerst ons niet zo beste kli
maat met zijn wind, sneeuw, re
gen, hagel en zeer schaarse zon
neschijn. dat huizen van niet-
duurzame materialen meteen
met funeste gevolgen te lijf zou
gaan. En dan de financiële kant
van de zaak: „Naar mijn mening
zouden wegwerphuizen alleen
geschikt zijn voor mensen, die
over een hoop wegwerpgeld be
schikken dat zijn er niet zoveel.
Daarom is een wegwerphuis
geen rendabele zaak.
L. CROUZEN
Verbouwen is
geen feest
Verbouwen is geen feest. In
sommige gevallen komt dat
er na de verbouwing nog wel
eens van, maar meestal zijn
de kosten dermate de pan
uitgespetterd, dat de door
vrienden en bekenden afge
dwongen inwijdingsplech
tigheid naar een steeds latere
datum wordt verschoven.
Om tenslotte helemaal nooit
door te gaan.
Verbouwen is ook al geen feest,
omdat je zoveel onverwachte
problemen tegen komt dat je op
een gegeven moment niet meer
over de stapel onbeantwoorde
vragen kunt heen kijken. De
opdrachtgever herkent hier het
traditionele moment van was-
ik-er-maar-nooit-aan-begonnen.
Daar moet je wel even doorheen.
Een flinke borrel, 'want dat
maakt nou toch niks meer uit',
kan hier het gemoed vaak weer
wat op de been helpen.
Maar wie haalt het dan in zijn
hoofd om te verbouwen?
Over het algemeen moet deze
groep uit de particuliere huisei
genaren worden gehaald. Nog
niet zo heel lang geleden gold
dat een bevoorrechte sekte, die
het potdomme zo naar den vleze
ging. dat ze een eigen huis kon
den kopen. We kijken nu wat
langer dan onze neus en onze
straat lang is. Huiseigenaren
blijken dan hele gewone mensen
te kunnen zijn, die zich tegen de
geldontwaarding en de huur
verhogingen te weer stellen met
een eigen huis. In Nederland is
dat altijd nog een minderheid,
in het buitenland niet.
De adspirantverbouwers/huis-
eigenaren kunnen ruwweg ook
weer in twee categorieën ver
deeld worden. Er is een groep,
die op het niveau ligt van 'het is
zo lastig dat mijn vrouw voor
haar wagen geen garage heeft,
en dat de afwasmachine niet is
ingebouwd'. Maar er zijn ook
huiseigenaren die mm of meer
noodgedwongen de troffel in de
specie moeten zetten. Omdat het
dak achteraf blijkt te lekken, of
omdat het water in de kelder
steeds weer terug komt. Om per
soonlijke redenen ligt die laat
ste groep bij mij iets beter in de
markt.
Gaat het hier om een huis, dat
voor 1945 werd opgericht, dan
kan er een overheidssubsidie in
zitten. In het tegenwoordig ge
lauwerde kader van 'woning
verbetering' kan er best wat
versierd worden. Politiek ligt
het nu lekker om oude huizen
aan de moderne leefgewoonten
aan te passen. Daarbij wordt
bijvoorbeeld gedacht aan het
bouwen van een douchecel, het
aanpassen van de keuken of het
op zolder bijtimmeren van een
tweede of derde slaapkamer.
Brochures, die bij iedere ge
meente zijn af te halen, kunnen
je hier wel enig wegwijs maken
al moet je een toelichtend ge
sprek met de deskundige amb
tenaar nooit afwijzen. Die man
weet misschien wel niet hoe je
een spijker in de muur moet
slaan, maar hij kan je wel op
weg helpen om die spijker door
het Rijk betaald te laten krijgen.
Aanvraagformulieren liggen
ook bij de gemeente. En de inge
vulde papieren moeten bij het
gemeentebestuur bezorgd wor
den. Een algemene regel: ver
bouwingen waaraan al begon
nen is. komen nooit voor subsi
die in aanmerking. Bezint dus.
eer ge begint.
Wie moet die verbouwing nu
uitvoeren? Een zalige vraag. Ik
weet het niet. Je moet natuurlijk
wel beginnen met op verschei
dene plaatsen schriftelijk prijs
opgaven te laten maken. Een
mondelinge overeenkomst met
een opgewerkte doe-het-zelver
op basis van vriendelijkheid
kan niettemin toch lijden tot
ernstige financiële stroppen en
ruzies waar de spaanders van af
vliegen. Ik stel dus enkele min of
meer officiële prijsopgaven
voor. Dat maakt ook een solie-
der indruk op uw bank, waar u
toch geld van moet lospeuteren.
Aan geld komen is geen kunst.
Een redelijke overeenkomst
waaruit een betaalbare rente
blijkt, wel. Banken van naam en
faam weten hier precies de weg.
Met goedkope, persoonlijke le
ningen adverteren de 'financie
ringskantoren' ook. Maar ze
wijzen u toch de kant van de
woeker op. Enfin, reken het zelf
maar uit. Of laat het doen. Dat
kan dan iets kosten. Op de aan
nemingsom maakt dat geen
moer of schroef uit. Zo. die fi
nanciën heb ik dus even voor u
geregeld.
Maar wat nu? Wie moet die ver
bouwing uitvoeren. Ook dat
weet ik niet. Want een algemeen
antwoord kan niemand geven.
Op het terrein van de verbou
wingen lopen vaak zwartwer
kers rond. Dat zijn soms goede
Verbouwen heeft ook een, soms zeer ingewikkelde, amb
telijke kant. Want in de meeste Nederlandse steden heb je
voor ongeveer alles een vergunning nodig. En, zo zegt men
bijvoorbeeld bij Bouw- en Woningtoezicht in Maastricht,
het is altijd goed met ons kontakt op te nemen, een goed
advies is nooit weg. Bovendien is zo'n aanbeveling gratis.
„Je komt de gekste dingen
tegen", zegt. H. Kloor van
Bouw- en Woningtoezicht in
Maastricht. „Laatst nog. werd
ergens op een avond een bin-
nenmuurtje weggeslagen.
Prompt werden we door de
bovenburen opgebeld of we
even wilden komen kijken,
want ze konden de slaapka
mer niet meer af: de deur zat
klem. Wisten de verbouwers
veel, dat die muur in de con
structie nodig was..."
Hij zegt ook: „Als je hier komt.
vertellen ze je maar de helft.
Bovendien worden de kosten
van de verbouwing bijna altijd
veel te laag opgegeven. Mees
tal zitten daar verschillen in
van 50 tot 60%. Laatst kregen
we hier een tekeningetje voor
een binnenverbouwing. Be
groot op 6.000,-. Wij reke
nen alles na. Wat ons betreft
kwam de aannemingssom op
f 60.000,-. Dat hebben we de
adspirant verbouwer beleefd
laten weten. Waarna er nooit
meer is gereageerd. Och. hoe
gaat dat. Een tekenaartje zal
het wel eens even op papier
zetten. En rekent met de lin
kerhand: dat gaat je zo'n
,6.000,- kosten. Klopt na
tuurlijk niks van, maar hij
heeft de centen voor zijn teke
ning binnen."
Voor het veel te laag opgeven
van de bouwkosten is wel een
reden te vinden. In Maastricht
bijvoorbeeld moet je 1% le-
geskosten voor de vergunning
betalen. Bij hoge bedragen
tikt dat lekker door.
Kloor: „Ze denken er veel te
licht over. Zo van: even dat
binnenwandje er uit. dan
kunnen we mooi een open
keuken maken. Maar ze verge
ten dat er dan in die keuken
volgens de wet een afzuigin
stallatie moet komen met een
vermogen van 300 kub per
uur. Ik geloof, dat er maar één
afzuigkap te vinden is, die dat
aan kan."
Vaak wordt er ook zachtboard
of kunststofplatpn tegen het
plafond geplakt. Dat is hele
maal in. Kloor: „Maar heel
veel zachtboard of kunststof
soorten zijn, sterk rookont-
wikkelend. Het plafond' van
een salon is de bodem van een
slaapkamer. Komt er brand,
dan kunnen de mensen daar
boven er nooit meer uit. Ge
bruik van dat spul is dus ver
boden. Gewoon veel te gevaar
lijk."
Dat het afgeven van vergun
ningen vaak erg lang duurt,
wijst Kloor als verwijt aan de
gemeente af. „Als het lang
duurt, dan ligt dat aan de on
volledigheid en ondeskundig
heid van de bij ons ingeleverde
tekeningen. We hebben het
meegemaakt, dat we niet eens
wisten waar die verbouwing
werd aangebracht: adres en
ligging ontbraken. Doorsne
den waren niet aangegeven.
Dan moet je terugschrijven.
En op antwoord wachten.
Zo'n antwoord kan maanden
op zich laten wachten. Soms
duurt een procedure een half
jaar, terwijl het in twee maan
den bekeken had kunnen
zijn."
Daarom geeft hij het advies
deskundige, en volledige te
keningen in te leveren. „En",
zegt hij. „daar schort het nog
al eens aan. Met kleine ver
bouwingen onder eigen beheer
heb je de meeste moeite. Door
ondeskundigheid zijn ze soms
nog veel duurder uit dan nodig
is, Ook dat zeggen we de men
sen. Echt, het is in hun eigen
belang als ze bij ons komen."
vaklieden, die zonder veel om
haal voor een duurdere privé-
wagen werken. Maar je kunt
ook een prutser treffen die door
een echte aannemer van de stei
ger is gegooid omdat ie geen bal
uitvoerde. En. hoe moet ie afre
keningen met zwartwerkers fis
caal onderbrengen? Aangezien
het aanzetten tot strafbare fei
ten ook strafbaar is, doe ik er
hier het zwijgen toe. Dit pro
bleem is natuurlijk wel voor
eens en voor altijd op te lossen:
werk met bonafide mensen en
met bonafide afrekeningen. Ook
al haal je daar geen sterk ver
haal voor de vertrouwde vrien
den uit.
Ik ken iemand, die een vriendje
had, met een kennis die wel een
baasje wist op te sporen om in de
woonkamer een tegelvloer te
leggen. Helemaal in, tegels in 't
salon, dus dat zat goed. Een
echte aannemer wilde het voor
6D0,- doen. De zwartwerker
kon het voor de helft. Dus werd
voor de zwartwerker gekozen.
Ik zie hem nog liggen die vloer,
prachtig. Alleen was het wat
jammer, dat na twee dagen alle
tegels los gingen zitten. Toen
bleek de zwartwerker zo zwart
dat hij. noch de 300,- te vin
den waren.
Dus dan toch de echte aannemer
er maar weer bij. „Voor 600,-
doe ik het over. en dan met de
goeie specie, maar dan moet je
wel eerst de tegels er zelf uitha
len. Daar heb ik geen tijd voor."
Het in verbouwingsfobie bijna
ten onder gaande echtpaar ook
niet, en daarom werd het
nachtwerk. Een week later -
wat een geluk dat die aannemer
het meteen wilde doen - lag de
vloer er. Ten koste van 600,-
plus 300,- en twee afschuwe
lijke breeknachten. Wie zei, dat
verbouwen geen feest is?
Gelukkig ken ik meer mensen.
Zoals de man. die een aannemer
even het uitrekenen dat de ver
bouwing op 12.000,- uit
kwam. Dat vond deze kennis
wat al te bruut. Een kleinere
aannemer uit de buurt er bij. En
die wilde het voor dik 5000,-
doen. En hij heeft het er voor
gedaan. En goed ook. De post
keukentegels alleen al wist hij
van f 1200.- tot 600,- terug
te schroeven. Daar mag je nu
gaan kijken. Werk van een vak
mannetje, meneer.
Kijk. in het allergunstigste ge
val kan een verbouwing een
meevaller opleveren. Maar een
feest? Nauwelijks. Zeker niet
als de zwart ingehuurde stuka
door het onverhoeds halver
wege het plafond van de slaap
kamer laat afweten. Vindt dan
maar eens iemand, die het wil
afmaken. Te langen leste lukt
dat wel. maar er zit dan wel een
stijf prijsje in.
Nu moet ik oppassen. Want an
ders ga ik suggereren dat je
nooit moet verbouwen. Er zijn
in Nederland ontelbare bona
fide aannemers. En kwalitatief
zeer goede avondwerkers. Soms
geven ze ook redelijke garanties
op degelijkheid. Vooral op het
ogenblik, nu het niet zo lekker
loopt met de bouw, zijn er goeie
mensen tegen redelijke prijzen
te krijgen.
HANS KOENEN
I
i Erg veel doe-het-zelf-werk E
is toch maar een wand-
toestand. Het speelt zich af
op de muren van honderd-
duizenden huizen in Neder- s
land. En al hoeft dat niet al- e
tijd behang te zijn, het papie-
ren behangetje gaat er voor-
lopig nog niet uit. E
De fabrikanten zijn dan ook E
niet van gisteren. Ze hebben E
hun produkt helemaal aan- E
gepast aan de sfeer van deze E
tijd. Ze maken niet alleen E
kwalitatief puike behang- E
seis, ze verleiden ons ook met E
de fraaiste dessins en de E
meest gedurfde kleuren. Met E
behang kun je tegenwoordig
dan ook veel meer doen dan E
vroeger. Om maar eens een
paar mogelijkheden op een E
rijtje te zetten:
Behang met grote motieven:
een of meer wanden op de
normale manier beplakken, 5
en dan één wand behangen E
met papier in dezelfde ach-
tergrondkleur als het pa- S
troonbehang (vaak in het as-
sortiment verkrijgbaar), met
daarop enkele uitgeknipte
j motieven uit het patroonbe- E
hang. willekeurig verstrooid E
over het oppervlak. Of die E
uitgeknipte motieven op een E
i wat saai vlak van b.v. een
j kastenwand. op een deur of
iets dergelijks plakken. In E
kinderkamerbehang zijn E
j dessins met grote dierenfigu-
ren. Knip uit resten van de E
rol enkele van die figuren uit, E
f en plak die op de deur of een H
kast.
Effen behang of behang met
j streepmotieven: als u zorg- 5
vuldig te werk gaat, kunt u E
daar allerlei kunstjes mee E
uithalen. Effen behang in E
j contrasterende kleuren b.v. E
E op de hoogte van de deuren E
j haaks om plakken, zodat ba- E
I nen in twee kleuren ont- E
I staan. Datzelfde grapje kan E
heel goed met behang in E
streepmotief worden uitge- E
haald. Maak eerst wel een E
ontwerpje op papier, zodat u E
weet wat u gaat doen. Naast E
een deur plakt u b.v. een E
j baan. die bovenaan onder E
een hoek van 45 graden E
wordt afgeknipt. Daarop E
aansluitend plakt u een baan E
in horizontale richting, zo- S
dat de strepen net boven de E
E deur ineens haaks om gaan E
E lopen. Een beetje uitzoekerij, E
en het duurt wel wat langer E
E dan recht toe recht aan be- E
E hangen. Maar wel de moeite E
E waard. E
E Behang in vierkante vellen. E
Dat bestaat tegenwoordig E
l ook. Daarmee kun je de gek-
ste motieven maken. Zelfs
E met behangvellen (ze zijn 50 E
x 50 cm groot) van een en E
hetzelfde patroon kunnen
verschillende totaal-effecten
1 bereikt worden. Wie genoeg E
behang-handigheid heeft. E
l durft het zelfs wel aan om die E
vellen diagonaal, dus op de E
punten, te plakken. Geen S
werk voor iemand die voor E
E het eerst in zijn leven aan het E
E behangen gaat, maar 'n beet- E
je ervaring is voldoende om
op de wand je fantasie eens E
E helemaal uit te leven.
Onder behang rekenen we
ook de textielweefsels die als E
wandbekleding toegepast
worden, al is dat niet hele- S
EE maal juist. Voor de techniek
E daarvan hoeft niemand terug E
E te schrikken, als hij de ge- E
E makkelijk verwerkbare E
soorten kiest: textiel op een E
E rug van papier. Dat wordt E
E geplakt als gewoon behang, E
E al wordt er wel vaak een spe- E
E ciale lijm voor geadviseerd. S
E Met dit materiaal is het ook S
helemaal niet zo'n probleem E
E om de banen in horizontale E
E richting te verwerken. Dat E
E kan vooral erg voordelig zijn E
E als het om een muur gaat die E
voor een groot deel bedekt E
wordt dooreen wandmeubel.
Door boven en onder de ele- S
E menten van het wandmeubel S
E de banen in horizontale rich- E
E ting te plakken, kan een vol- E
strekt naadloze wandbekle-
ding worden bereikt.
I MAR GROEN I
I
