Kleren voor de
volgende zomer
Op de boerderij
Waalse socialisten
willen weer in
Belgische regering
Werkklimaat beïnvloedt ziekteverzuim
België helpt Brazilië aan wapens
Dn mi
dood
Saint-
des Pi
MAAR VLAAMSE NIET
VAN DRIE KLEINE MUISJES
ONDERZOEK IN WEST-DUITSLAND WIJST UIT:
Kijken
Beurskoersen
DE STEM VAN WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1975
Terwijl jullie nog ijverig
zoeken naar kleding voor de
komende winter hebben de
mensen die jullie kleren ont
werpen alweer bedacht wat
jullie in de zomer van volgend
jaar kunnen gaan dragen.
Ze hebben de ontwerpen on
derverdeeld in verschillende
groepen. Zo zijn er kleren
voor jongens en meisjes, die
de dingen leuk vinden die in
de jaren zestig werden gedra
gen, er zijn kleren waarvoor
in Japan inspiratie werd opge
daan en sommige modellen
doen sterk denken aan de ma
rine.
Opvallend zijn verder vooral
de overalls, die volgens de
modevoorepellers veel zullen
worden gedragen. Voor wat
betreft de schoenen kan wor
den gekozen uit de volgende
modellen: Robin Hoodsanda-
len, baseball schoenen, gym
schoenen, flatjes en munt-
schoenen. Op de tekeningen
een paar voorbeelden van de
nieuwe mode.
Jongens en meisjes die iets in de Kleine Stem willen
laten plaatsen kunnen hun werkstuk sturen naar de
Kleine Stem, Reigerstraat 16 Breda.
DE KIP
E" was ééns
een kip op zijn stok.
Hij kakelde, kakelde tok, tok, tok
Want hij had eitjes gelegd o, wat fijn.
Wat zal de boer daar blij mee zijn
DE KOE
Er stond ééns een koe in de wei.
En de boerin staat erbij.
De koe moet gemolken worden,
anders wordt de boerin kwaad.
Een koe moet gemolken worden in dc maat.
Ingrid Jurriens
Et ten-Leur
Daar kropen eens drie muisjes,
Ondeugend één voo- één,
Voorzichtig en heel zachtjes,
Door een klein gaatje heen
Ze maakten in de keuken.
Uit blijdschap o, zo fijn,
En rondedans tezamen,
Al in de zonneschijn
Toen slopen ze vervolgens,
Naar de provisiekast,
En smulden daar wel uren,
Als waren ze te gast
Ze konden dik van 't eten
Niet meer door 't gaatje heen.
En poes, die stoute rakker,
Pakte ze één voor één.
Elly van Ommen,
Amsterdam
r„,
Jacco van Hooren uit Waspik tekende dit mannetje.
Etienne Neve stuurde ons drie tekeningen met oorlogsschepen. Deze vonden wij de leukste.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De twee groot
ste Belgische regeringsparijen,
de christelijke CVP en de li
berale PVV zijn niet van plan
de socialisten weer in de rege
ring toe te laten.
Zowel de liberale partij
voorzitter Grootjans als CVP-
leider Martens gaven dat in
Brussel in antwoord op uitla
tingen van socialistische zijde
in de Belgische pers, dat de
BSP (Belgische socialistische
partij) weer bereid is om in
hel kabinet zitting te nemen.
Maar opnieuw bleek giste
ren de tegenstelling tussen
Walen en Vlamingen. Terwijl
de Waalse socialisten-leider
Leburton een voorstander is
van deelneming aan het kabi
net, verklaarde de Vlaamse
socialisten-leider Willy Claes
dat de BSP er helemaal niet
voor voelt tot de huidige rege-
ring-Tindemans toe te treden.
Politieke waarnemers in Brus
sel zien hierin slechts het be
wijs voor de tegenstellingen
die de Waalse en Vlnam«. so
cialisten thans verdeeld hou
den. De Waalse socialisten
willen per se met de andere
Waalse partijen in de rege
ring, de Vlaamse socialisten
voelen daar niets voor. Ook
dit keer is de oorzaak van de
tegenstelling dus weer duide
lijk terug te voeren op de
taalstrijd.
De Waalse partijen, die nu
van het kabinet-Tindemans
deel uitmaken, staan sympa
thiek tegenover socialistische
deelname, omdat de Walen op
deze manier een aantal Waalse
eisen inzake het beheer van 's
lands water, belangrijke com
pensatie voor Wallonië als te
genprestatie voor de Schelde-
en Maasverdragen met Neder
land, extra steun voor het in
dustriële Maasbekken in Wal
lonië en de vestiging van een
olieraffinaderij in Wallonië er
in Brussel doorgedrukt zullen
krijgen. Daarnaast zijn de
twee grote vakbonden ABVV
en ACV ook voor socialistische
deelname aan het kabinet.
Dezer dagen hebben socia
listische kopstukken als Le
burton, en een aantal afge
vaardigden van twee Waalse
regeri^gsnartiien Rascemble-
tor»OVGT-
leg gevoerd. Als resultaat
kwam daarbij uit de bus dat
dit gesloten Waalse front zal
proberen de liberalen uit de
regering te werken. Daartoe
zullen de Waalse politieke
partijen, gesteund door Waalse
vakbonden en industrie probe
ren Tindemans tot uitsluiting
van de liberalen te dwingen.
Zou deze opzet lukken, dan
zou het Franstalige element
in de Belgische regering flink
versterkt zijn, hetgeen zou
hebben moeten leiden tot in
williging van bovengenoemde
Waalse eisen. Maar de Waalse
socialisten hadden erop gere
kend dat hun Vlaamse broe
ders hun eisen zouden steu
nen. Willy Claes heeft die
hoop nu weer de grond in ge
boord.
Daarnaast stelen zowel CVP
als PVV dat het huidige re
geerakkoord, dat voor vier
jaar is gesloten, moet worden
volgemaakt. Of de Waalse re
geringspartners daarover ook
zo denken, zal in de komende
tijd moeten blijken.
BONN Duitsers zijn
het weliswaar van hun
eer verplicht vlijtiger te zijn
dan andere volkeren, maar dat
neemt niet weg, dat het „ziek
vieren" van de arbeiders ook
hier een sociaal en econo
misch probleem vormt. De be
antwoording echter van de
vraag wie er werkelijk ziek is
ere wie simuleert, is zo gecom
pliceerd, dat dit meer tijd zou
kosten dan de gemiddelde
duur van de ziekte. Dr. H.
Pillmi van de Münchense uni
versiteit trachtte de kwestie
daarom van de andere kant te
benaderen en onderzocht in
een groot aantal bedrijven de
diverse oorzaken van het ziek
teverzuim.
Hij oogstte hierbij taltijke re
sultaten, waarvmi wel de
voornaamste waren, dat in on
dernemingen met een aange
name atmosfeer, een goede ar
beidsmoraal en een hechtere
binding aan de zaak, het ziek
teverzuim het geringste is,
terwijl ook de verantwoorde
lijkheid van de positie hierop
een wezenlijke invloed uitoe
fent. Voor afzonderlijke be
drijven, waar de sfeer intern
nogal verschillend was, stelde
hij nauwkeurige cijfers op. Zo
ontdekte hij, dat in de afde
ling, waar het onderlinge „kli
maat" het beste was, de werk
nemers gemiddeld 7.4 dag per
jaar wegens ziekte thuisble
ven, maar in de afdeling met
de slechtste sfeer liefst bijna
22 dagen, dus ongeveer drie
keer meer.
Min of meer terloops stelde
dr. Pillau tijdens het onder
zoek ook de funeste uitwer
king van het werken voor stuk
loon bast. Hoewel het hier
als regel arbeiders betreft, die
liever niet ziek worden, con
stateerde de arts onder hen
twee en een half keer meer ver
zuim dam onder „normale" ar
beiders, die veel minder te
verliezen hebben wanneer zij
eens een paar dagen niet op
het werk verschijnen. Niet al
leen de grotere lichamelijke
inspanningen, aldus dr. Pillau,
zijn hiervoor verantwoordelijk,
maar ook de psychische druk
en de dwang, waaronder de
voor stukloon werkende arbei
ders staan.
Met een nagenoeg feilloos sys
teem zag hij bovendien kans
de binding van de werkne
mers aan hun bedrijf te bepa
len en hierbij kwam aan het
licht, dat degenen, die er bij
zonder aan verknocht waren,
per jaar gemiddeld 3Vz dag
wegens ziekte uitvielen, maar
de werknemers met een losse
binding liefst bijna 13 dagen.
Daartussen kwamen dan nog
diverse variaties, die echter
nauwkeurig correspondeerden
met de graad van de liefde,
waarmee de mens voor „zijn
baas" werkt.
Een zeer opvallend verschijn
sel ontdekte dr. Pillau nog in
de politieke sector, vlot echter
wel verklaard kan worden
met de grotere polarisatie van
de twee grote partijen in de
Bondsrepubliek. Daar, waar
chefs een bepaald partijstand
punt innemen, zijn de arbei
ders gemiddeld 17 dagen per
jaar ziek, maar werknemers
met onpartijdige chefs boven
zich, laten daarentegen maar 9
dagen verstek gaan.
Hoewel het onderzoek belang
rijke aanuknopingspuntem op
leverde om het ziekteverzuim
te verminderen, werd de
vraag hoe men simulanten op
het spoor kan komen, in we
zen niet beantwoord. Volgens
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Er hangt in Bel
gië een nieuwe „koop van die
eeuw" in de lucht die dit keer
echter niet zoals bij de aan
koop van de F-16 gevechts
vliegtuigen handen vol geld
kost, maar 's lands wapenin
dustrie in één klap op z'n
minst enkele miljarden francs
rijker zal maken. De Belgische
wapenfabrikanten FN in Her
stal bij Luik en de Poudrerls
Réunie Beiges staan namelijk
op het pu-nt om gigantische
contracten af te sluiten met de
Braziliaanse militaire dicta
tuur ter oprichting van ge
mengde Braziliaans-Belgische
wapen- en munitiefabrieken in
een zestal Braziliaanse steden.
Het betreft hier de produiktie
van een aantal FN-lfandwa-
peos (voornamelijk geweren
en pistolen), munitie en land
en zeemt jnen.
Onlangs heeft de Belgische
krant „Het belang van Lim
burg" een boekje open-gedaan
over die Belgisch-Braziliaanse
plannen om samen wapenfa
brieken te bouwen. Het blad
wees daarbij ook op het feit
dat Brazilië door een vrij bloe
dige militaire dictatuur wordt
bestuurd en dat men name de
buurlanden van Brazilië be
vreesd zijn voor de expansio
nistische politiek van de mili
taire machthebbers in Brasilia.
Het Belgische ministerie van
buitenlandse zaken, dat de bui
tenlandse activiteiten van de
Belgische wapenfabrikanten
steeds met de mantel der lief
de bedekt, doet dat ook nu
weer. Het ministerie zegt dat
de wapenhandel tussen beide
landen niet van vandaag of
gisteren, maar reeds sedert
lang floreert en voert verder
als excuus aan, dat wanneer
België niet langer wapens zou
leveren, de Fransen en de En
gelsen dat toch zouden doen.
Terwijl West-Duditsland lever
ancier nummer één van kern
centrales aan Brazilië is, zijn
de Belgen de trouwste wapen
leveranciers. De directies van
F.N. en P.R.B. hebben alle
kritiek dat ze wapens leveren
aan een dictatuur van de hand
ge-wezen. Beide direoties zeg
gen nog dat Brazilië al vanouds
de grootste wapenfabrikant
van heel La-tijns-Amerika is
en dat het contact met de
Belgen da-ar nauwelijks iets
aan verandert. Blijft echter
het feit dat vrijwel alle lichte
wapens in Brazilië van FN af
komstig zijn en dat een loslip
pige woordvoerder van de FN-
fabrieken in Brazilië op een
cocktailparty in Rio heeft ge
zegd dat „zijn fabriek" maar
eventjes met een order van 20
miljard francs zou gaan strij
ken... Vergelijken we diat cij
fer met de kosten van de aan
schaf van de F-16 voor Belgié
(rond de 33 miljard francs)
dan heeft FN zeker een goede
slag geslagen.
Dat België het met de interna
tionale wapenhandel toch al
niet zo nauw neemt is geen
nieuws. Zeker nu de Belgische
export stagneert nemen de
Belgen het zekei- niet zo
nauw meer. Dat blijkt trou
wens niet alleen uit hun wa
penhandel met de Brazilianen,
ook elders in de wereld vin
den de Belgische wapens, spe
ciaal die van FN dam, gretig
aftrek. Chileense vluchtelingen
hebben beweerd dat de Chi
leense junta, die het ai even
min nauw neemt met de meest
elementaire mensenrechten,
ook over grote voorraden Bel
gische wapens beschikt. Hoe
die het land zijn binnengeko
men, weet niemand, ook FN
niet. Mogelijk zijn zij via de
internationale wapenhandel en
wapensmokkel duur naar Chili
doorverkocht. Want speciaal
de regimes, die om politieke
redenen niet gemakkelijk aan
wapens kunnen komen, zijn
bereid tot de uiterste prijs te
gaan.
Ook in Zuid-west Afrika wor
den FN-wapens gebruikt om
het daar opererende bevrij;
dingsfront SWAPO in Namibië
uit te roeien. Het SWAPO
heeft op 18 juli jl. veertien
kisten met FN-geweren en
munitie buitgemaakt. De ge
weren waren van het type
FN-70119 en FN-70219. En in
Zuid-Afrika veroverden SWA-
PO-opstandelingen op de basis
Singalamwe FN-wapens en
munitie. Deze gegevens ont
hulde onlangs Peter H. Katja-
vivi, vertegenwoordiger van
de Namibisehe verzetsorgani
satie SWAPO in West-Europa
tijdens een bezoek aan Brus
sel, België blijkt dus ook het
VN-wapenembargo tegen Zuid*
Afrika niet zo nauw te nemen.
JAN SCHILS
dc Duitse sociale rechtspraak
is iedereen, die zich ziek
voelt, ook werkelijk ziek en
er is amper een arts, die het
tegendeel zou willen beweren.
Hij zou zich namelijk wel
eens kunnen vergissen.
Desondanks ziet dr. Pillau wel
een remedie. Zo adviseert hij
zijn collega's zich meer tijd te
gunnen voor een gesprek met
zich ziek meldende arbei
ders, wanneer volgens hem
ook ondanks de tegenwoordig
overbezette wachtkamers nog
wel gelegenheid is. Met deze
gesprekken kunnen namelijk
oorzaken, die onbewust tot het
gevoel van ziek zijn leiden,
opgespoord worden. De
Münchense arts wijst in dit
verband op spanningen in het
gezin of in het bedrijf en op
ander factoren, die zeer speci
fieke ziekteverschijnselen ver
oorzaken.
DE STEM VAN WOENSDAl
PARIJS - „U n'y a plu
Pres," zong Juliette Grecl
was profetisch. Het is ne
keurigheid het einde van
periode vast te stellen.
Germain-des-Pres in 197
het vermoedelijk niet erf
ons te schrijven dat Mol]
een jaar te vroeg.
Saint-Germain-des-Pres
werd als abdij rond 555
sticht en de wereld ontdek
het als „centrum van esthel
sche borreling, een excerce
terrein voor zelf-expressie
zelf-vernietiging" in de jarj
na de tweede wereldoorlog,
zelf-vernietiging van de wij
van het begrip, van de atmo
feer heeft zich in deze wek.
en maanden van 1975 voltro
ken. Het legendarisc|
Saint-Germain-des Pres is
legende geworden. Een mytl]
waarin sprake is van de
thologische namen uit
vroege tijd en de bloeitijd
niet meer van het verval. Del
croix, Corot, Ingres en Da\f
hebben hier gewoond en
werkt. Wagner heeft een ja
op nummer 14 van de Rue
cob gewoond, Racine is er j
storven, Auguste Comte leg,
er de grondslagen voor de
ciologie, Napoleon woonde
nummer 8 van de straat die i
de Rue Bonaparte heet en
thaud en Vian hebben er hj
stempel gedrukt. Maar ook f
zijn doo.d, en Greco en Sar
zijn vergeten. En alleen
oude tempels zijn nog ovl
bijna als ruïnes van een gre
tijd, die men fluisterend
zoekt, maar waar sedert la|
al geen eredienst meer plaai
heeft: Le Flore, Lipp en
Deux Magots.
Vroeger, in de veertiger
ren, ging men er naar „de int
(Van onze redactie binnenlaq
DEN HAAG Gegeven
verwachtingen over de mac:
economische ontwikkelij
zoals die voorkomen in
macro-economische verkenn
1976 van het Centraal Planlj
reau, ziet het er naar uit dat]
economische situatie in
midden- en kleinbedrijf in lf
zal kunnen verbeteren. Ah
het Economisch Instituut v<
het midden- en kleinbed
(EIM) in zijn economische
kenning midden- en kleinb
rijf 1975/1976.
In hoge mate bepalend vl
deze verwachting is volgens
EIM de minder explosil
stijging van de loonkosten,
DIf
le kolom slotkoen
a 1
d exdividei
Actieve aandelen
Handel en industrie
AKZO f 20 34,10
ABN f 100 307,50
AmRo f 20 71,50
Deli-Mij f 75 74,00
Dordtsche f 20 122,80
Dordtsche Pr. 121,00
Heineken f 25 142,10
HeinekenH.f25 135,50
HAL H-flOO
Hoogov. f 20
HVA-M. eert
KNSMcrt f100 129,00
KLM f 100 51,40
Kon.Olie f 20 95,10
Nat.Ned.lf 10 79,50
Ommeren Cert 235,00
Philips f 10 23,40
Robeco f 50 181,90
Rolinco f 50 128,50
Scheepv.U f 50 105,50
Unilever f 20 105,50
64,10
49,00
64,10
33,30
305,00
70,40
75,00
121,60
120,00
139,50
131,00
64,00
50,60
63,00
126,50
51,50
94,50
79,20
234,50
23,20
181,00
128,00
103,80
104,60
Actieve obligaties
staatsleningen
10.50 Ned. 74
9.75 id 74
9.00 id 75
8.75 id 75
8.50 id 75
8.00 id 69
8.00 id 70-95
8.00 id 71-96
8.00 id 701
108,20 107,80
103,80 103,40
100,20 100,30
99,95 99,90
99,80 99,70
93,50 93,30
94,80 94,60
92,90 92,60
100,60 100,60
