Jullie Nederlanders hebben altijd so h haast MM NAAR STEMBUS MIDDEN IN ECONOMISCHE MOEILIJKHEDEN De huisarts is geen oom meer Pat Hearst ontmoet haar ouders in de gevangenis JEAN VAN DER HEIJDEN-HOWIE, EEN ENGELSE IN BRABANT: VAN OVER DE GRENS Philips kleurentel Kritiek «p zwijgende kerken in oostblok V-l naar CulenitiorjS Voorlichting op platteland kan doorgaan Einde pompsfaking in VNO: nota vakbeweging onvoldoende Dr. J. Persoon: Patiënt moet meer kunnen praten Vader betaalt waarschijnlijk borgsom van f 1,2 miljoen binnenland n Veranderingen Weinig stijl Gevaarlijk Prawda ANS ontdekte hete gaswolken een miljoen gulden aan prijzen Voetstuk Voorgeleid Wat obstakels Bij toeval Hersenspoeling ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1975 ObSTERHOUT Mevrouw Jea<. van der Heijden-Howi* woont nog maar ee,i jaar of twee in Nederland maar i. weet nu al zeker dat ze blijft. „We wonen hier in Oosterhou' erg gelukkig en we l ebben plezierige contacten Dat is trouwens toch makkelijk li- Nederland, contact krijgen met andere mensen. Veel ge makkelijker dan in Engelana. Daar kun je uren in de tr-i,i zitten zonder dat iemand iets tegsn je zegt". Haar Nederlandse man, na een dertigjarig verblijf in En- gem d, minstens zoveel Dili als Nederlander, is het met haar eens. Ze hebben vee. Waardering voor buren en stadgenoten die, zonder pre cies nieuwsgierig te zijn, veel belaugstelling tonen en dat er vaart mevrouw Van der Heij den als iets plezierigs. Op hr; stad.iuis en op andeie kanto ren wordt ze vriend uijker De- handeid dan ze in Engela rd gewend was, vindt ze en in de winkels onderv:ndt zij meer hulpvaardigheid Omdat niet wil generaliseren ver meldt zij dat ze Oosterhout nu vergelijkt met haar woon plaatsen in de Midlands, waar van Birn-'ngham en Droitwicb wel de belangrijkste zijn ge werst. Jean Howie werkte tijdens de oorlog in een bedrijf dat beschadigde Spitfires repa reerde en zij werd uitverkoie» als ..gemiddeld mooiste Engel se meisjes" om als zodanig voo'gesteld te worden aan ds Amf rikaanse presidentsvrouw Eleur.or Roosevelt. Haar man was Engeland vaarder, ontsnapte in 1943 via Fra .krijk, de Pyreneeën en Spanje naar Engeland, leed tijd-ns die tocht zoveel ontbe ringen dat hij na aankomst voor alle militaire diensten werd afgekeurd, wat hem „de klap van z'n leven gaf". I- 1943 bezocht mevrouw Van der Heijden in het gezelschap van haar man, voor het eers Ne Ierland. „Sindsdien is Nederland enO' m veranderd", zegt ze „Toen leek het op het Enge land in de dagen van Edwiid VII en toen realiseerde ik mr voor het eerst wat vlak bef kenl. We hadden op schjoi geloeid dat Nederland vlak aan vat fout is in de wereió dat er voor gewone mensen te veel druk van uit gaat. Da ko nt denk ik ook omdat e zo.ie! omroepen zijn die ie de hun zegje willen doen over dezelfde politieke ramp. F,en voordeel daarvan is lat je snel en gemakkelijk verschillende visies op een onderwerp vet neemt". „In Engeland kijken de mensen nauwelijks over de grens. Buitenlands nieuws is alleen belangrijk ger.oeg om in de krant te komen als er Brit- was maar ik had er geen 1de- van hóe volmaakt vlak dat in werkelijkheid was. Het viel me ook op hoe schoon de ramen waren van de huizen in Hoek van Holland". Van het huidige Nederland va.t haar het meest op dat de „Nederlanders zo gemakkelijk open staan voor veranderin gen. In Engeland gaat men vaker uit van het standpun* dat iets nieuws doodeenvoudig niet kan en als ze tenslotte iets nieuws proberen dan doen de Engelsen net of zij daa*- mfi de eersten ter wereld zijn ederlanders zijn ook vee; betei geïnformeerd over wt er elders op de wereld te koop is. Ik vind wel dat de televi sie hier bijvoorbeeld, zo ont zettend veel aandacht schenkt ten of Britse belangen bij be trokken zijn. Een anecdote om dat le illustreren: Toen ik des tjjds op kantoor foto's liet zien van familieleden van mijn man, ste'cie een van mijn collega's vol oprechte verbazing vast „Ze zien er gewoon net uit als wi)" Hoe vriendelijk slj de Ne derlanders ook vindt, zij meent wel dat de Nederlander weinig stijl heeft en per se alle tradities overboord schijnt te willen gooien. „In de om gang met elkaar zijn Neder landers ook niet erg beleefd, vaa t zelfs wat onbehouwen. En ze hebben zo weinig ge duld. Het lijkt wel of ze altijd haast hebben, niet alleen in het verkeer maar ook haast om gelijk te krijgen in discus- (Van onze redactie buitenland) HELSINKI Finland kiest zondag en maandag een nieu we rijksdag. Na een korte maar hevige verkiezingsstrijd zijn 3,4 miljoen stemgerechtig den opgeroepen, met een re cord-aantal van 12 partijen, zo te kiezen dat de politieke om standigheden voor de voortzet ting van een economisch be leid op lange termijn verze kerd zijn. Deze wens had de door de sociaaldemocraten geleide eoa- liteiteregering van Kalevi Sor- sa eind mei uitgesproken, voordat zij na een ambtsperio de van meer dan 1.00-0 dagen een naoorlogs record in Finland haar aftreden aan kondigde en president Urho Kekkonen vervroegde verkie zingen uitriep. Sedertdien neemt een niet-politiek kabi net onder minister-president Keijo Liinamaa de zaken waar. Doorslaggevende oorzaken voor vervroeging van de ei genlijk in maart 1976 te hou den verkiezingen waren een gevaarlijke vertraging van de economische groei, een scher pe toeneming van het tekort op de betalingsbalans, een voortdurende inflatie en groei ende werkloosheid. Interne moeilijkheden on der de vier coalitiepartijen sociaaldemocraten, centrum, li beralen en Zweedse volkspar tij droegen er toe bij dat pre sident Kekkonen voor het eerst in een opzienbarende brief im april het houden van nieuwe verkiezingen als mid del tot opheldering van de si tuatie op lange termijn ter discussie stelde Gecompliceerd Maar het politieke beeld van Finland en de kwestie van de kabinetsformatie na de verkie zingen waren bijna nooit zo gecompliceerd als in deze da gen voor de gang naar da stembus. Nooit tevoren hebben zoveel partijen naar de 200 zetels van het Finse een-kamerparlement gedongen, nooit tevoren heb ben deze partijen onder elkaar zoveel verkiezingsafspraken gemaakt. In tegenstelling ook tot vroegere verkiezingen is de kwestie van de kabinets formatie volledig open. Werd nog enkele maanden geleden min of meer zeker verwacht dat Sorsa weer een coaliteiregering naar het mo del van de vorige zou vormen, politieke kringen in Helsinki houden nu meer rekening met de mogelijkheid dat vorming van een regering zich tot het eind van het ja-ar Zou kunnen voortslepen. In het zittende parlement hebben de niet-socialistisehe partijen een geringe meerder heid. Volgens de uitslagen van opinie-onderzoeken zullen zij de-ze, zij het met enig verlies, behouden. De steun van de linkse partijen gezamenlijk zou verminderen van 45.9 tot 44.7 procent. Het Sovjetru-ssische commu nistische partijblad Prawda richtte gisteren een bedekt verwijt aan de sociaaldemo craten in Finland, de grootste partij in het land, wegens haar weigering zich aan te sluiten bij een links georiënteerd ver bond voor de algemene ver kiezingen die dit weekeinde voor de rijksdag zullen worden gehouden. De weigering werd gezien als een teken van het gebrek aan bereidheid van de (soci aaldemocratische) leiders een koers in te slaan tot vestiging van samenwerking onder linksgerichte partijen, aldus Prawda's correspondent in Helsinki, Yoeri Koeznetsov. Tegelijkertijd beschuldigt hij „reactionaire kringen" in Finland ervan de anti-commu nistische hysterie op t e zwe pen en te pogen de vriend schappelijke betrekkingen met de Sovjet-Unie te ondergra ven. UTRECHT (ANP) Sen sationeel" noemen Utrechtse sterrenkundigen ontdekkingen van hun troetelkind ANS (A- stronomisdhe Nederlandse Sa telliet) op het gebied van röntgenstraling uit de ruimte. Het instrument heeft „corona's ontdekt bij twee sterren, dat wil zeggen hete gaswolken dde op grote hoogte een ster omge ven. Opvallend is de hoge temperatuur vam die corona's, op zo grote afstand van de oppervlakte van een ster zou men zulke temperaturen niet meer verwachten. (ADVERTENTIE) Philips kleuren, echte kleuren! Dal ervaart u als u straks de gelukkige winnaar bent van 'deze fanlaslischc Philips kleuren- ontvanger. U geniet I van het royale 66 cm. grootbceld.de natuurgetrouwe kleuren, I I hef kristalheldere geluid cn dc uiterst comfortabele bediening. I Dins pas echt TV. Deze luxe Philips all-transistor heeft een J winkelwaarde van: 2695.- TrTwInnen In de Nationale Puaelektle tb.v. Nationaal Fonda Sport Gehandicapten. SIOFOK (HONGARIJE) (ANP) De Amerikaanse theoloog dr. James Will heeft de kerken in de socialistische landen opgeroepen een eind te maken aan de lange tijd van zwijgen en weer mee te doen aan de gesprekken over de maatschappelijke problemen in hun land. Dr. Will zei dit op de bijeenkomst van de Praagse vredesconferentie in de Hongaarse stad Siofok, waar van 16 tot 21 september 150 vertegenwoordigers uit al le delen van de wereld spre ken oveï de voortzetting van het werk van de conferentie. „Ik weet", zo zei dr. Will, „dat vele kerken in de socia listische landen een tijd lang oen profetisch zwijgen hebben aangehouden, als teken van boete voor het verwaarlozen van het proletariaat en het verzet tegen de revolutie. Maar hebben ze intussen niet al zoveel loyaliteit laten blij ken, dat het nu tijd wordt weer profetisch te gaan spre ken?" CULEMBORG (ANP) De V-l, die onlangs in Putters- hoek op een stuk bouwland is gevonden, is gistermiddag om streeks vier uur in Culemborg aangekomen. Het projectiel is op een drietonner onder poli tiebegeleiding vervoerd. De explosieven - opruimingsdienst in Culemborg heeft de V-l veilig verklaard. Met een vloeibare substantie is een deel van het mechaniek vast gezet, zodat het projectiel niet meer kan ontploffen. sies. Het valt me telkens weer op op de televisie bijvoor beeld als politieke tegenstan ders met elkaar debatteren dat er niet eens naai eikaars argumenten wordt geluisterd. Ze moeten altijd gelijk heb ben Toen Jean van der Heijden naar Nederland kwam, was haar jongste zoon 14 jaar en volledig Engels sprekend. Tocl'. slaagde hij dit jaar vooi zijn mavo en student hij nu op de zeevaartschool in Vlis- singpn. Mevrouw Van der Hei den: „Het meest verrast DEN HAAG (ANP) —De Stichting Huishoudkundige Voorlichting ten Piattelande kan een halfjaar ianger door gaan dian aanvankelijk was bedoeld. De oommissie, die moet adviseren over huishou delijke en consumentenvoor lichting, is nog niet gereed met haar werk. De subsidie zou per 1 juli volgend jaar worden stopgezet. Het minis terie heeft thans sulbsidie toe gezegd om tot 1 januari 1977 door te gaan. (Van onze correspondent) PARIJS Na een akkoord tussen de Franse regering en de vakbonden van benzine pomphouders is de staking van deze laatsten thans prak tisch ten einde. Vrijdagmorgen kon men overal in Frankrijk weer normaal benzine krijgen, nadat overeengekomen was dat de supermarkten hun wit te benzine moigen verkopen ten hoogste voor een prijs die 5 tot 6 centimes beneden de officiële literprijs ligt. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het verbond van Nelerlandse ondernemin gen kan van de werkgelegen- beidenota van de vakbeweging moeilijk zeggen dat het een aanvaardbare en verantwoorde bijdrage is voor een betere economische situatie in ons land. Het VNO vindt de nota beslist onvoldoende. In de „Onderneming", het weekblad van het VNO, wordt gesteld dat de vrijheid van ondernemen een eerste voor waarde is voor een gezonde economie in een gezonde de mocratie. Dit tegenover de op roep van de vakcentrales om onmiddellijk over te gaan op een soort plan-commissie. De staat moet daarin zelf als on dernemer gaan optreden. TWEE gewapende onbekende mannen hebben gistermorgen het filiaal van de St.-Pancrati- usbank in Heerlerbaan over vallen en f. 12.000,- buitge maakt. Mevrouw Jean van der Heijden-Howie. wa-en wij voor de toeganke lijkheid van de leraren, ook buiten schooltijd. En we heb ben de grootste bewondering voo- de leraren die mijn zoon met voortdurende, speciale aandacht en extra Nederlandse les--ui over zijn taalproblemen her.i hielpen". J- an van der Heii-ien-Howie is best tevreden met haai niet we land, al ziet ze ook welz n gebreken. WIM KOCK (Van een onzer verslaggevers) NIJMEGEN De verhou ding tussen huisarts en pa tiënt begint zich in een gunstige richting te ontwik kelen. Het eenrichtingsver keer van de dokter heeft het voor het zeggen" maakt steeds meer plaats voor een situatie, waarin de patiënt ook terdege mee mag praten. Dat zegt dr. J.M-G. Persoon, wetenschappelijk medewer ker aan het Instituut voor Sociale Geneeskunde, die vandaag aan de Nijmeegse universiteit promoveerde op het proefschrift Veranderin gen in de patiënt-huisarts relatie". Volgens hem is er steeds meer sorake van een dialoog, waarbij het odium van „de dominante figuur van de huis arts' wordt losgelaten. Vooral de houding van de jongere patiënt heeft eraan meegeholpen dat de dokter van zijn voetstuk kwam. Persoon De huisarts had zich daar niet zelf op ge plaatst maar bevond zich daar noodgedwongen. De autoriteit van de dokter was buiten alle kijf. De laatste jaren zien we een menselij ker benadering. De dotkter wordt zo langzamerhand ook beschouwd als een meins met zijn voors en tegens. Hij is niet meer de onfeilbare fi guur, die het voor het zeggen heeft en waar men niets te gen in mag brengen. Men begint in te zien dat de huis arts niet alles hoeft te we ten om toch een goede dok ter te zijn. Veel meer dan vroeger wordt wel van hem gevraagd diat er met hem te praten valt. Dat hij ook kan luisteren en open staat voor een gesprek, ook al heeft dat niet direct te maken met de kwaal, waarvoor men aan vankelijk naar hem toe kwam." Het onderzoek dat de socio loog Persoon verrichtte vond plaats onder 40-0 gehuwde vrouwen tussen de 30 en 40 en tussen de 50 en 60 jaar) en ongeveer 100 huis artsen uit de regio Nijme gen (plus Arnhem). Naast de veranderende hou ding tussen jongere en (jon gere) huisarts vond Persoon dat er ook een kenmerkend verschil te constateren valt tussen het milieu, waaruit de patiënt komt en de verhou ding tot de arts. Persoon daarover:,, De geïn terviewde patiënten kwamen uit drie sociaal-economische milieus: het academische mi lieu, het zelfstandig midden standsmilieu en het arbeiders milieu. Daarbij is me duide lijk geworden dat een ge sprek tussen een arts en ie mand uit een academisch mi lieu veel gemakkelijker ver loopt dian dat tussen een arts en iemand uit een arbeiders milieu. Het is daarom wel In denkbaar dat een dakter gemakkelijker bij een pa tiënt uit een academisch mi lieu een kop koffie drinkt dan bij iemand uit een arbei dersmilieu. Ofschoon het na tuurlijk veel beter zou zijn als het andersom was". Persoon toont aan dat zowel de arts als de patiënt in een "moeilijke" situatie verko ren. De patiënt verkeert in moei lijkheden, is emotioneel zeer sterk bij deze moeilijkheden betrokken en verkeert in on zekerheid over de afloop, waarover hij zoveel mogelijk en zo duidelijk mogelijke in formatie wil. Voor de arts geldt dat voor hem onmogelijk is alle moei lijkheden van zijn patiënt op te -lossen. Dat het voor hem ook onmogelijk is de emotio nele betrokkenheid van de patiënt tot diens kwaal tot d« zijne te maken. Toch is het nog lang niet koek en ei met de relatie huisarts en patiënt. Voor de ouderen, zo kwam uit het onderzoek naar voren, is het vaak nog zo dat de 'ouder wetse arts' ver boven de 'huisarts van nu? uitsteekt. Een van de redenen daarvoor is dat de huisarts van vroeger meer tijd voor de patiënt had. En terwiil juist in deze tijd er veel behoefte aan een gesprek is, zitten veel huisartsen met een overbeladen praktijk en is het praten met een patiënt een kwestie van enkele mi nuten. Esn verbetering is wel dat al vrij algemeen gewerkt wordt op afspraken-systeem en dat niet alleen voor particulier verzekerden. Tochsteeds opnieuw duiken er publica ties op die duidelijk maken dat het nog lang niet botert tussen patiënt en huisarts. Persoon zegt dan ook: „De patiënten vragen steeds meer om een goed gesprek met de arts. En hieraan zal de huis arts moeten beantwoorden wil de onvrede nog niet gro ter worden". FRITS STÖMMIELS Pat Hearst (met donkere bril) balt lachend haar vuist, nadat ze voor de rech ter van onderzoek is geleid. (Van onze redactie buitenland) SAN FRANCISCO Patri cia Hearst, die donderdag na een langdurige politiejacht is aangehouden, heeft gisteren voor het eerst sinds anderhalf jaar weer haar ouders ont moet. Dit gebeurde in de San Mateo-gevangenis nabij San Francisco. De ontmoeting duurde een uur en werd nauwlettend gevolgd door vei ligheidsmensen Mevrouw Catherina Hearst zei na afloop diat ze „een ge lukkige bijeenkomst met Pat ty" had, „we omshelsden haar, we kusten elkaar". Volgens mevrouw Hearst is er tijdens het gesprek niet gerept over de activiteit van haar dochter binnen het extremistische symbiotische bevrijdingsleger (SLA). Ze had wel verteld graag naar huis te willen ko men. Een woord-voerder van de politie vertelde verslaggevers dat Patricia Hearst en de drie andere leden van het SLA die donderdag werden gearres teerd. elk afzonderlijk worden vastgehouden in streng bevei ligde cellen waar ze geen con tact kunnen hebben met ande re gevangenen. De borgsom voor elk van de gevangenen is vastgesteld op 500.000 dollar (ongeveer 1,25 miljoen gul den). Randolph (pa) Hearst heeft gezegd waarschijnlijk wel de borgsom te zullen be talen Patricia Hearst, de erfgena me van een kapitaal, die op- standelinge werd, had haar haar roodachtig bruin geverfd, kauwde harstochteliik kauw gom en glimlachte herhaalde lijk, toen ze in San Francisco voor de rechter van onderzoek werd geleid op beschuldigin gen die verband houden met haar lidmaatschap van het Symbionese Bevrijdingsleger (SLA) en haar deelneming aan een bankberovins. Toen „Fatty" Hearst de rechtszaal werd binnengeleid, bracht ze een groet met een gebalde vuist. Ze heeft verder geen woord gezegd, behalve toen haar naar haar. leeftijd werd eevrsa-ed en of ze inder daad Patricia Hearst was. Een van m'"" Hearsts advo- oaten, Ted Kleinnes, juridisch adviseur van de Hearst Corpo ration, zei: „?k weet dat ze voorlonige vriiheid wil". Hij zei ook dat zijn cliënte er priis od stelde, haar vader, dagbladuitgever Randolph Hearst te zien. Patricia heeft haar vader betiteld als „zwijn", na haar „bekering" tot de radicale zaak van het SLA.Rando-lph Hearst, die in New York was toen zijn doch ter door agenten van de FBI werd gepakt in een huis in San Francisco zei: „Ik ben erg blij diat het zo gelopen is" Hearst zei tegen verslagge vers op de luchthaven van New York dat hij niet geloof de dat er verder veel zou ge beuren. „Zij was slachtoffer van een ontvoering. Er zullen wat obstakels uit de weg ge ruimd moeten worden, maar dat zal niet veel te betekenen hebben", zei hij. Samen met Patricia Hearst werden voorgeleid William en Emily Harris, mede-oprichters van het SLA en in de laatste negentien maanden haar in tiemste medewerkers, en de Japans-Amerikaanse artieste Wendy Yoshimura, die klaar blijkelijk bij miss Hearst was toen ze werd gegrepen. Harris stak beide vuisten omhoog toen hij de rechtszaal betrad en zei: „Hallo kameraden, hou de bal aan het rollen". Ook William en Emily Harris en miss Yoshimura zijn in voor arrest opgesloten, maar kun nen voor een half miljoen dol lar elk hun voorwaardelijke vrijheid konen. Charles Bates, de FBI-agent die het onderzoek in de zaak- Hearst van het begin af aan heeft geleid, vertelde tegen verslaggevers dat de affaire tot haar ontknoping is geko men, doordat geheel bij toeval het echtpaar Harris werd ge signaleerd. De veteraan uit Vietnam en zijn vrouw, een voormalige onderwijzeres, werden twee dagen gescha duwd alvorens te worden aan gehouden, toen zij ern woning naderden niet ver van die van Patricia Hearst. Niets in het verleden van Patricia Hearst had erop kun nen wijzen dat haar leven grondig zou veranderen, nadat ze was ontvoerd on 4 febr. 1974. Al die tijd heeft haar familie volgehouden dat zij een hersenspoeling had onder gaan of werd gechanteerd. Toch was Patricia niet het schoolvoorbeeld van het rijke meisje wier leven langs stere otiepen verloopt. De rol van debutante begeerde ze niet. ze lifte en ze wilde eens dieren arts worden. Haar vrienden en leraren noemden haar wils krachtig en zelfverzekerd, maar ingetogen en op de uni versiteit enigszins terzijde van het studentenleven. Patricia Hearst, die 20 werd als slach toffer van een ontvoering en 21 als vluchtelinge voor de justitie, is de derde van vijf dochters. Toen ze eenmaal tot het ST.A was bekeerd, ging ze zichzelf Tania noemen. 'Je aanhouding van Patricia ftearst. het echtpaar Harris en Wendv VorV^ura, betekent volgens de FBI het einde van het S—nbinnpQe V>p^rriid'TlPslp- ger Zijn leider, Donald Def reeze. kwam om het leven in hef vuurgevecht met de politie in Los A.ngeles in me- 1974. Twee andere kopstukken, Pnaeet r ,'tt'o pn .Tnrer-h Rpmi- ro. zitten gevangen na te -iin een «ehrolhoofd in Oakland, Calif ornië. V

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 11