NA INITIATIEF SCHOLTEN VAN AR
Sterreclame
bedreigd in
haar bestaan
'*^1 pm.
televisie
raélio
radio
Scholten
Indringender
Uithangbord
Inkomens
even piekeren
ONTDEK DE VERSCHILLEN
«•it
1
2
it
0
t
HILVERSUM - Het zal velen van u gaan als mij: als ik
hevig in een stuk vaderlandse politiek geïnteresseerd raak
omdat er duidelijke standpunten worden ingenomen en er
echt iets lijkt te gaan veranderen, komt bijna altijd de koude
douche. Links en rechts worden stoere uitspraken ingeslikt,
standpunten verlaten en na uren praten is er van de hele zaak
waar het om ging nauwelijks meer iets te bekennen.
Het kan, misschien, ook eens
anders. Wat begon als de hobby
van een paar mensen kan half
november in de kamer werke
lijkheid worden. Het einde van
Ster-reclame, waar we bijna
met z'n allen nou al jaren tegen
aan trappen, maar die zo vast als
een bunker in het bestel veran
kerd leek, lijkt voor de deur te
staan.
U mag gerust met de ogen
knipperen, want nog maar een
paar jaar geleden was bijvoor
beeld de socialst Voogd, die elke
gelegenheid aangreep om zijn
afschuw van de etherreclame te
spuien, voor de overgrote meer
derheid van zijn collega's een
brave, maar nauwelijks met be
ide benen op de grond staande
idealist.
Begin van dit jaar bleek er een
doorbraak te zijn: de Kamer
wees in meerderheid, op initia
tief van de AR, de uitbreiding
van de etherreclame af.
Diezelfde antirevolutionai
ren, die zich de laatste tijd zo
nadrukkelijk beroepen op uit
gangspunten die niet direct „za
kelijk" of „economisch" zijn,
hebben het daarbij niet gelaten.
Het was mr. J.N. Scholten uit
het Brabantse Andel die kortge
leden in de Kamer het voorstel
aankondigde om de ster de nek
om te draaien, via een periode
van 5 jaar, waarin de toegeme
ten tijd steeds kleiner moet wor
den.
En zie: van alle kanten komt
de bijval. In zo'n mate, dat de
AR-man eigenlijk wat verbaasd
constateert dat zijn plan het half
november, als de begroting van
CRM behandeld wordt, best
eens zou kunnen gaan maken.
Ik praat met mr. Scholten tus
sen twee delen debat in, terwijl
hij een lunch bestaande uit wa
ter en brood nuttigt. Zegt: „Dat
lijkt erg demonstratief, maar ik
houd gewoon van water en
brood. Ik ben trouwens fijn-
proeverig hoor, want ik heb deze
fles water van thuis meege
bracht, wat er hier Den Haag uit
de kraan komt is niet te drin
ken".
Het is, in elk geval, een mooi
binnenkomertje voor een ge
sprek over wat er nou achter die
anti-STER-campagne zit. Twee
redenen zijn aangegeven: de
STER is bij uitstek het instru
ment om ons allemaal op te zwe
pen tot meer consumptie, en als
je de STER afschaft vloeit er
meer reclamegeld naar de kran
ten die dan gemakkelijk het
hoofd boven water kunnen hou
den. Ik constateer dat er tussen
die beide argumenten wat
tegenspraak te noteren valt.
Schol ten: „Da's maar betrek
kelijk. Wij gaan er vanuit dat de
STER-reclame veel indringen
der is, veel rechtstreekser is. Dat
blijkt ook wel uit het feit dat zo
veel adverteerders het grootste
deel van hun geld in tv-reclame
willen steken. Ons standpunt is
misschien niet helemaal conse
quent, maar we zagen hierin een
mogelijkheid: kranten kunnen
niet bestaan zonder reclame en
zijn erg waardevol, en met het
verdwijnen van de etherreclame
zijn we een consumptie-doorn in
het oog in elk geval kwijt".
Ik zeg dat ik niettemin de
draad kwijtraak. Ik kan best
meegaan met het bestrijden van
de manier waarop ons dag in dag
uit het consumeren als hoogste
goed wordt voorgesteld - maar
ook de AR staat in een maat
schappij waarin consumeren
blijkbaar nodig is om de zaak
draaiende te houden. Als zelfs
een min of meer linkse regering
ons oproept om méér te kopen en
minder te sparen, wat wil men
dan?
„Dat", zegt Scholten, „is na
tuurlijk de kern van de zaak.
Onze hele samenleving is waan
zinnig - blijkbaar is het zo dat
als we ons niet de waanzinnigste
dingen aanschaffen, we mensen
hun werk ontnemen. De derde
wereld heeft armoe, we verpes
ten ons milieu, maar we moeten
produceren en consumeren tot
we er letterlijk bij neervallen".
Ik: „O.k., waanzinnig - maar
als je nou de STER wilt laten
verdwijnen moet je je dan niet
tegen het hele systeem keren? En
als je dat werkelijk doet ben je
met de grondslagen van onze
samenleving bezig. Het is nogal
wat voor een partij die toch niet
als uiterst extreem te boek
staat".
Scholten: „Ik weet niet of het
zo extreem is - we zien allemaal
dat het stelsel krankzinnig is,
dat het allerlei wezenlijke din
gen aantast - mag je daar alsje
blieft tegen aan gaan?
Maar u wilt nou natuurlijk
weten hoe we het ons dan alle
maal wèl voorstellen. Nou, dan
kan ik alleen maar zeggen dat
we dat nog niet weten. Het móet
veranderen, maar hoe? Kijk, die
STER, dat is een mooi afgerond
onderdeel, een soort uithang
bord van de consumptiemaat
schappij. Dat is nog te overzien,
al zijn er natuurlijk toch weer de
nodige problemen. Moet je de
omroepbijdrage verhogen om de
wegvallende reclame
inkomsten op te vangen? Ik ben
eerder geneigd die 120 miljoen
uit de algemene middelen te ha
len - maar die moet je dan ook
weer vinden....
Maar goed, het blijft overzich
telijk. Eén spaak uit het wiel van
de consumptiemaatschappij,
maar wel een felgekleurde, die je
gemakkelijk béét kunt pakken.
Elke dag opnieuw worden ons
allemaal waarden voorgehou-
Mr. J.N. Scholten.
den die geen waarden zijn. Ver
tel je kind maar eens dat snoe
pen niet het hoogste goed is als
de tv elke dag roept dat er zoveel
lekker, schoon en de eetlust niet
bedervend spul te koop is. Een
vrouw is het einde als ze deodo
rant gebruikt, maar of ze ook
medemenselijk is, daar maakt
de STER'zich niet druk om. Ik
voel mezelf ook een slachtoffer
ik voel heel duidelijk dingen op
me afkomen die horen in een pa
troon waar ik niet in wil zitten.
En op mijn kinderen. Soms pra
ten we erover. Dan zeg ik tegen
de kinderen: is er nou één goede
reden om dit te doen of dat te
kopen? Maar hoe vaak heb je er
de gelegenheid voor? Hoeveel
keren worden de kinderen ge
bombardeerd met de stelling dat
eten, drinken, snoepen, kleren
hetzelfde zijn als geluk - zonder
dat ze te horen krijgen dat het
gewoon niet waar is?".
wegkwijnen van heimwee naar
Jantje de Boer die zo nodig ka
tjes uit de boom moet halen en
glimlachende jongedames die
het zo logisch vinden dat tam
pons met ronde hoeken béter
zijn.
ERIK ANNEMA
Ik: Maar ook na de STER zul
len politieke partijen de ene dag
uitroepen dat er volledige werk
gelegenheid moet zijn, en de
volgende dag dat het milieu
moet worden beschermd en dat
we een eind moeten maken aan
volvreterij hier en armoede
daar. En de mensen zullen zeg
gen: mooi hoor, die bestrijders
van de consumptiemaatschappij
- maar het zijn wel mensen met
forse inkomens, die tenminste
weten wat onbekommerd con
sumeren is...
Mr. Scholten: „Dat laatste
geef ik toe, daarom is ons uit
gangspunt niet dat we allemaal
moeten versoberen - een hele
boel van ons zullen terugmoe
ten, anderen zullen nog kunnen
„groeien", zodat we in eikaars
buurt uitkomen. En verder - na
tuurlijk, we blijven voorlopig
zitten met waanzinnige tegen
stellingen - maar als je zou
wachten tot je voor de hele
maatschappelijke orde een op-
app<
lossing hebt, dan kun je wachten
tot je een ons weegt. Gewoon be
ginnen, die spaak uit het wiel
trekken. En de reacties bewijzen
dat het een goeie spaak is. De
irritatie over de STER is leven
sgroot, mensen krijgen hoe lan
ger hoe meer de pest aan het feit
dat ze avond aan avond worden
voorgesteld als onnozelingen die
in de zevende hemel komen door
een bonbon of een nieuw soort
tandpasta....".
Dat is in ieder geval duidelijk.
Mocht het Schol ten en de zijnen
in november lukken Loekie de
Leeuw de nek om te draaien, dan
zullen er weinig Nederlanders
Het geluk van de leeuw uit het
Trosprogramma is pas volmaakt
als in de dierentuin waar hij
woont, ook een beer arriveert.
De twee besluiten samen naar de
stad te gaan om de mensen op te
zoeken. Leerlingen van de mu
ziekschool Pierre van Hauwe en
van de balletgroep van Marijke
van der Hammen brengen dit
verhaal op een eigen manier.
(Nederland I, 17.05 uur).
„God schiep de mens, omdat
hij van verhalen houdt" is de ti
tel van een IKOR-uitzending
over Chassidische verhalen. Ze
worden verteld door Cees Lin-
nebank. (Nederland 1, 19.05
uur).
Eberhard Leuschner promo
veert. Reden voor het arbeider
sgezin, waaruit hij komt, om een
feest te organiseren. Eberhard
laat zijn familie echter met de
feestmaaltijd zitten. Hij komt
wel even binnen, maar doet dit
alleen omdat hij geld nodig
heeft, zodat hij met collega's en
professoren nog wat kan gaan
drinken. Zijn familie is hierbij
niet welkom. Een en ander
brengt grote spanningen teweeg
in het arbeidersgezin. (Neder
land II, 20.35 uur).
In Werkwinkel" worden
vandaag mensen opgeroepen die
het activiteitenprogramma van
verenigingen, clubs of tehuizen
een of meer avonden kunnen
verzorgen. Bijvoorbeeld door
iets interessants te vertellen, de
groep te amuseren of samen met
de groep iets te doen. (Nederland
II, 21.45 uur).
Na een korte, inleidende uit
zending van het programma
Dokter ja, dokter nee" kunnen
kijkers vragen stellen over twee
onderwerpen die in de komende
maanden zullen worden behan
deld: omgaan met bejaarden en
angsten. (Nederland II, 22.50
uur).
NEDERLAND I
NOS-NOT
9.30 Schooltelevisie.
TROS
15.30 De levensroman van Jo
seph Schmidt (Ein Lied
gent um die Welt), speel
film.
18.05 De gelukkige leeuw,
jeugdprogramma.
18.15 Computerkunde - les 5.
NOS
18.45 Barbapapa
18.55 Journaal.
IK OR
19.05 God schiep de mens om
dat hij van verhalen
houdt.
IKOR-KRO-RKK
19.?1 Kenmerk: informatie
over kerk en samenle
ving.
NOS
20.00 Journaal.
E.O.
20.20 Een dag uit het leven van
Ivan Denisovich, film.
22.00 Russische werkkampen,
gesprek.
22.25 Nader Bekeken Extra.
22.35 Doug Oldham zingt in
Leiden.
NOS
23.00 Journaal.
NEDERLAND li
NOS
18.45 Barbapapa.
18.55 Journaal.
19.05 Van Gewest tot Gewest.
SOCUTERA
19.50 Nederl. Stichting v.h.
Zintuigelijk Gehandi
capte Kind.
NOS
20.00 Journaal.
P.P.
20.20 Communistische Partij
Nederland.
NOS
20.30 Trekking Staatsloterij.
20.35 Het Promotiefeest, tv-
film.
21.45 Werkwinkel.
22.05 Studio Sport.
22.50 Dokter ja, dokter nee.
23.00 Den Haag vandaag.
23.15 Journaal.
DUITSLAND I
10.00 Journaal. 10.05 Aktuali-
HILVERSUM I
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S)
Ontbijt-soos, licht- en populair
klassieke muziek. (7.30 Nieuws.
7.41 Aktualiteiten. 8.30 Nieuws.
8.36 Gymnastiek voor de huis
vrouw.) 9.00 (S) Wegwezen, tips
voor trips. 9.30 (S) Van heinde
en verre. 10.00 (S) Voor de kleu
ters. 10.30 Nieuws. 10.33 (S)
Sphinx, programma voor de
vrouw. 11.45 (S) Café chantant,
liedjes en muziek uit den goeden
ouden tijd. 12.26 Mededelingen.
12.30 Nieuws. 12.41 Aktualitei
ten. 13.15 (S) Sport na sport,
programma voor jonge luiste
raars. 13.45 (S) Amusements
muziek. 14.15 (S) Close up, ge
varieerd muziekprogramma.
15.30 Nieuws. 15.33 (S) After
Sesjun-jazz. NCRV: 16.00 Mid-
dagdienst. 16.20 (S) Een uur na
tuur, milieuvriendelijk magazi
ne. OVERHEIDSVOORLICH
TING: 17.20 Tekst en uitleg.
NCRV: 17.30 Nieuws. 17.32 (S)
'Aktualiteiten. 18.00 (S) Band
stand. 18.30 Nieuws. 18.41
Spectrum, aandacht voor chris
telijk organisatieleven. 18.46 (S)
Lied van de week. 18.55 (S) Po-
oulaire soloconcerten. 19.30
Theologische etherleergang.
TROS: 20.00 Eight O'clock spe
cial, muzikale ontdekkingsreis.
21.15 (S) Specialiteiten a la car
te: operaconcert. 22.30 Nieuws.
22.40 Aktualiteiten. 23.00
Schemering, hoorspel. 23.48 (S)
Lichte Grammofoonmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
teiten en muziek. 10.25 Parabel.
10.35 Kultureel magazine. 11.20
Hallo - Hotel Sacher...Portier!
tv-film. 12.20 Umschau. 12.50
Persoverzicht. 13.00 Journaal.
16.15 Journaal. 16.20 Sterns
Stunde, dokumentaire serie.
17.05 Kinderprogramma. 17.55
Journaal. 20.00 Journaal en
weerbericht. 20.15 Der heisse
Ritt, filmreportage. 21.00 Amu
sementsprogramma. 21.45 So-
zialismus - made in Britain, re
portage. 22.30 Journaal, kom-
mentaar en weerbericht.
DUITSLAND II
BELGIË (Nederl.)
16.30 Top-Top, kinderpro
gramma. 17.20 Kapitein Zep-
f>os, jeugdfeuilleton. 17.45 Pau-
us de boskabouter. 17.50 Mu
ziekfestival Neerpelt. 18.10
Atelier-bis, interview. 18.20
Vakantiekwis (4). 18.50 Corona
tion Street, tv-feuilleton. 19.40
Mededelingen en weerbericht.
19.45 Journaal. 20.15 Chico, tv-
feuilleton. 20.40 De dame met
het hondje, tv-spel. 21.35 Fland-
ria extra Muros, serie kunstpro
gramma's. 22.15 Journaal.
HILVERSUM IU
Ieder heel uur nieuws.
16.25 Gymnastiek voor kinde
ren. 16.35 Flipper, tv-serie.
17.00 Journaal. 17.10 Am Ende
der Welt, tv-film. 17.40 Aktuali
teiten en muziek. 18.20 Bitte
keine Polizei, detective-serie.
18.55 Mainzelmknchen. 19.00
Journaal. 19.30 Sport. 20.15 In
formaties en meningen over ak-
tuele thema's. 21.00 Journaal.
21.15 Muziekjournaal. 22.00 Die
Verwandlung, tv-spel. 22.55
Journaal.
In het figuur komen woorden
van vier letters te staan. De laat
ste letter van een woord is tevens
de beginletter van het volgende
woord,
Horizontaal: 1. de^l v.d. arm -
paar; 3. huidbedekking van vo
gels; 4. rivier in Spanje; 6. ziekte
schop; 8. zuivelprodukt - stuk
hout; 10. watervogel - voorzet-
sel;H'. muziekinstrument - lang
rond hout; 13. deel v.d. voet -
ongaarne; 15. vochtig - redelijk
wezen; 17. gast; 18. middag; 19.
bakplaats - luizeëi.
Verticaal: 1. plezier - deel v.d.
schop; 2. stelsel - vreemd; 3.
langdurige twist; 5. jongens
naam; 6. deel van Limburg - ent;
7. gewicht - telwoord; 8. gebo
gen - Duitse munt; 9. tandbeen -
mogelijkheid; 11. niet laag - be
taalwijze; 12. niet vroeg - kam-
peergerei; 14. riv. in Duitsland;
16 ontkenning.
•uaau '9t iaqjg 'fl !^ua}
;eei !ort3-§ooq 'XI isuesj-xfeeif g !3(jem-mor3i g :aup-puod
!jooi" jaaj 9 !o}jo 'S laxaA 'g '.jeer- jaaj -g laaj}- jard -j qeeoijja^
jaeu - uaAO gx luaou -gx Iraxa i\ ïsuaui - uiejij -gx
!apou - uaaj -gx 
