Verhouding tot overheid een brandend probleem USSELBRIIG DEVENTER GESLOTEN VOOR FILMOPNAMEN Zal t wel met een sisser aflopen, denkt u? SOCIAAL-ECONOMISCHE POLITIEK POPULAIR VERTAALD IN JAARBOEK Zwitserse synode wil nieuwe studie over celibaat Emancipatie op een dwaalspoor Zonne-energie in school en zwembad Eerste voor Amerika GROOTSCHEEPSE ADVERTENTIE CAMPAGNE ALFRINK - FONDS binnenland buitenland RECTOR ERASMUS-UNIVERSITEIT Extra mensen gevraagd voor bewaking Navo-object OORZAKEN Australische luchtvaart pionier vermist Woonoord Molukkers in Barneveld aat dicht De mist in papier oor uw pen Snorfiets Bisschop Gijsen DINSDAG 16 SEPTEMBER 1975 10 11 17 (Van onze redactie binnenland) ROTTERDAM De ver houding tussen de overheid enerzijds en de universitei ten en hoge scholen ander zijds geeft reden tot bran dende zorg. Dit zei prof. dr. P.W. Klein, rector magnificus van de Eras musuniversiteit in Rotterdam maandagmiddag bij de ope ning van het academisch jaar van deze universiteit. Alle andere universiteiten en hogescholen hebben deze plechtigheid al eerder deze maand gehouden. Prof. Klein concludeerde hieruit: „Dit is waarschijnlijk gebeurd om de buitenwacht te laten zien dat harmonie binnen de Neder landse universitaire wereld maar dan ook op geen enkel vlak binnen het bereik van het mogelijke ligt". Er is een wirwar van proble men, aldus prof. Klein, die tijdens deze bijeenkomst het rectoraat overdroeg aan prof, dr. B. Leijnse. Evenals bijna al zijn collega-bestuurders aan DEN HAAG (ANP) Het Tweede-Kamerli d Du Charti- nier (KVP) wil dat staatsse cretaris Van Lent van Defen sie op korte termijn vijftien man extra beschikbaar stelt voor de wachtdiensten bij een NAVO-object te Baren in Duitsland. Het Kamerlid vindt dat het huidige aantal Nederlandse dienstplichtigen, dat daar wacht loopt te zwaar belast wordt, aldus de KVP-er in schriftelijke vragen, die hij de bewindsman maandag heeft gesteld. Het vervullen van wacht diensten bij bepaalde objecten kan zware psychologische spanningen oproepen. Het Ka merlid vraagt zich verder af of militairen gestraft zijn, om dat zij hun wachtdienst niet op de juiste manier hadden vervuld. de andere instellingen van ho ger onderwijs ging hij uitvoe rig in op de (slechte) verhou ding met „Den Haag". „Voor zover ik het kan zien", zei hij, „wordt die ver houding in toenemende mate gekenmerkt door wederzijdse irritatie, welhaast onstuitbaar toenemend tot wederzijdse verbittering, ja zelfs minach ting en het ergste van alles wederzijds wantrouwen. Redelijk overleg door middel van openhartige samenspraak komt niet of moeizaam tot stand. In plaats daarvan re gent het Haagse oekazes en brandbrieven, waaraan de in stellingen op hun beurt met trucjes en pure onwil trachten te ontkomen". Prof. Klein gaf enkele voorbeelden daarvan, zoals de gang van zaken rond de wet herstructurering hoger onderwijs. Prof. Klein zag wel histori sche oorzaken van die slechte verhoudingen. Hij meende dat (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG Minister Westerterp van Verkeer en Waterstaat heeft ingestemd met het Verzoek van de Ame rikaanse filmproducent Levme om de Dsselbrug bij Deventer te gebruiken voor filmopna men over de Slag om Arnhem. Het gaat hier om de verfil ming van het boek „Een brug te ver" van Cornells Ryan. Voor de opnamen zal de brug volgend jaar mei en juni tweemaal voor een periode van zes dagen achtereen voor het verkeer worden afgeslo ten. Voet-, fiets- en bromfiets- verkeer over de brug blijft mogelijk over de fietspaden tussen 5 uur 's middags en 8 uur 's ochtends en overdag voor zover mogelijk langs één zijde van de brug. De eerste periode van afsluiting is voor lopig vastgesteld van 17 tot en met 23 mei, zo deelt het mi nisterie van Verkeer en Wa terstaat mee. De Tweede periode is drie tot vier weken later. De ter mijn tussen de twee afsluitin gen is nodig voor de opbouw van nieuwe deoors. In die pe riode zal de brug weer voor SYDNEY (RTR) De Au stralië Haus Tholstrup die als eerste wil proberen rond de wereld t «vliegen zonder automatische piloot, is waar schijnlijk verongelukt boven het noorden van de Stille Oce aan, zo werd maandag ge vreesd in Sydney. Met de in Denemarken ge boren, 30-jarige Tholstrup is sinds vrijdag geen contact meer geweest. Op die dag was hij in zijn kleine Grumman- trainingsvliegtuig opgestegen in Koesjiro in Noord-Japan, voor een vlucht naar de Ame rikaanse luchtmachtbasis in Sjemya op de Alcoeten. BERN (Kipa) Op de laatste zitting heeft de r.k. sy node van Zwitserland ervoor gepleit het verplichte celibaat voor priesters opnieuw aan een studie te onderwerpen. De synode van de r.k. kerk van Zwitserland, die in 1972 begon, was in Bern voor het laatst in plenaire zitting bij een. Algemeen stond men ach ter het voorstel de synode voort te zetten in een pastora le raad. Op de laatste zitting ls voor al aandacht besteed aan „nieu we vormen van kerkelijke dienst". De bisschappen kre gen de aanbeveling mee er in Rome op aan te dringen de wijding mogelijk te maken van gehuwde „beproefde" man nen. het verkeer toegankelijk zijn. De gemeente Deventer heeft ook haar medewerking toege zegd, maar omdat de brug over de IJ-ssel, de Wilhelmina- brug, in beheer is bij het rijk, was voor de afsluiting de toe stemming van het ministerie van Verkeer en Waterstaat no dig. De Rijnbrug bij Arnhem, waar de strijd zich in 1944 heeft afgespeeld, is door nieuwbouw en entourage en door het drukke verkeer niet geschikt voor de filmopnamen. De brug en de omgeving bij Deventer komen het meest overeen met de situatie van destijds bij Arnhem. Boven dien kunnen bij de opritten van de Wilhetminabrug de de cors voor de filmopnamen worde n opgebouwd. De film producent zal de kosten ver goeden die door de tijdelijke afsluiting van de IJsselbrug ontstaan. (an een onzer verslaggevers) BARNEVELD Deze maand zal het Zuidmolukse woonoord De Blezen in Barne veld worden ontruimd. De ge meente Barneveld heeft in sa menwerking met de officier van justitie de drie nog in het kamp verblijvende gezinnen er toe overgehaald een huuro vereenkomst te tekenen voor een woning in Barneveld. De gezinnen weigerden dit aanvankelijk omdat zij van mening zijn dat het rijk de verplichting op zich genomen heeft voor gratis woonruimte te zorgen. Terwijl de meerma len uitgestelde gerechtelijke ontruiming voor de deur stond besloten de gezinnen toch een overeenkomst te tekenen. Wel behouden zij zich het recht voor de principiële kwestie met de staat der Nederlanden verder uit te vechten. Het woonoord De Biezen heeft 25 jaar als opvang voor de Zuidmolukkers gediend. De meeste barakken zijn reeds afgebroken. (ADVERTENTIE) Verstandig met aardgas Stook een graadje lager We weten nog niet welk geluid het geeft, als het laatste restje aardgas uit de Groningse bodem komt. We horen dat pas in de volgende eeuw. Maar hoe later we 't horen, des te beter. Daar zijn allerlei goede redenen voor. Aardgas is bijvoorbeeld een 'rustige' energie: het wordt kris kras door heel Nederland vervoerd, in een ondergronds buizensysteem. Je ziet het niet en je hoort het niet. Daarom is het verstandig om zo lang mogelijk te doen met wat we hebben. Door nü al op aardgas te besparen. Hoe? Door bijvoorbeeld een graadje lager te stoken. Eén graadje minder scheelt echt niet zoveel in behaaglijkheid. Maar het scheelt wel een grote hoeveelheid brandstof. Als alle aardgasverbruikers in Nederland een jaar een graad lager stoken, komt er zoveel gas vrij dat alle Limburgers zich daarmee een jaar lang kunnen verwarmen. En dit mag toch wel een positief geluid worden genoemd. Publikatie van de Vereniging van Exploitanten van Gasbedrijven in Nederland (Vegin) en N.V. Nederlandse Gasunie Correspondentieadres: postbus 19. Groningen de Nederlandse universiteiten zijn voortgekomen uit een tra ditie van burgerlijke onafhan kelijkheid. De staat moest zich er niet mee bemoeien. Nu dat wel is gebeurd en de universi teiten volledig door de over heid worden gefinancieerd, botst het academische systeem met zijn onregelmatigheden,! zijn verscheidenheid en zijn veelvormigheid met het den-1 ken van bestuurders, die de karaktertrekken hinderlijk, vinden De bestuurder wil or denen, regelen en beheersen. Prof. Klein griezelde bij de gedachte aan nationaal geüni formeerde leerplannen met vaste roosters en van over heidswege voorgeschreven stu dieboeken. „Uit de geschiede nis blijkt dat staten niet per se humane doeleinden wensen te dienen", zo zei hij. Ook veronderstelde hij dat in het verleden menig bestuurder lie den als Galilei. Marx, Newton, Freud er Darwin wegens hun onmaatschappelijk denken een kopje kleiner had willen ma ken. Sedert enige tientallen jaren doen de vrouwen wan hopige pogingen om op gelijke voet met de man te komen. Deze strijd om gelijke rechten kent zijn ups en downs en momenteel bevinden we ons in een opgaande beweging, in geleid door het optreden van Dolle Mina's en soortgelijke groeperingen. De instelling van het jaar van de vrouw heeft deze opgaande lijn bovendien versterkt en zelfs de meest conservatieve publiciteitsmedia ertoe ge bracht, om althans enige aan dacht te besteden aan de QOOR GREET BUCHNER emancipatie van de vrouw. tegenover stellen zoals bij- Anno 1975 kunnen we dan ook voorbeeld behoedzaamheid rustig stellen dat er nog slechts weinig mensen zullen zijn in de Westerse wereld, die twijfelen aan de gelijk waardigheid van de vrouw met de man. Maar het feit dat de vrouw de gelijke is van de man, houdt nog niet in dat ze zich ook op dezelfde manier als de man moet gedragen. Integendeel, het emancipatiestreven van de vrouw moet er juist op gericht zijn om de specifieke waar den, die opgeld doen in de wereld van de vrouwen, te doen erkennen door de man nen. Zeer concreet: als mannen elk anders agressiviteit en strijd lust bewonderen, dan moeten vrouwen daar andere waarden met alles wat leeft en een hoge mate van onderhande lingsbekwaamheid. Maar wat zien we de laatste jaren gebeuren: de eerste vrouwelijke stierenvechtster wordt als zijnde zeer geëman cipeerd bejubeld, ofschoon ze 't tegendeel van geëmancipeerd is, te weten een mislukte imi- met een misselijk beroep. Ze maakt haar eigen vrouwelijke waarden simpeltjes onderge schikt aan de poenerige schijn waarden van de man. Hetzelfde geldt voor de twee mooie meisjes die met hun aandoen lijk lieve gezichten in het nieuws kwamen op een ma nier die alles behalve geëman cipeerd is. Daar heb je de kleine Lynn Alice Fromme, die al haar lieflijkheid ten spijt, toch maar een moordwapen richt op een mens, in dit geval de president van de USA, en daar is, ook pas in het nieuws, de mooie blonde Margaret Mc. Keamy die in opdracht van de IRA bomaanslagen uitvoert. Het zijn opvolgsters van de vrouwen in de Baader Me in- hofgroep, van vrouwelijke bankovervallers en moorde naars. Hun optreden werkt als het ware verlammend op de ware emancipatie, omdat deze vrouwen de schijnwaarden van de mannenwereld niet al leen bevestigen maar bena drukken. Als alle vrouwen dat inder daad zouden doen, dat zijn alle emancipatiepogingen in feite mislukt. Dan heeft de vrouw niets gewonnen, maar alles verloren. Dan is ze een imitatie-man die zich aanpast aan het mannelij ke cultuurpatroon dat daar door versterkt en verhevigd wordt, zodat de wereld in fei te onleefbaar wordt, omdat er geen groep van mensen meer is die het harde, zakelijke, kille, vaak moorddadige optre den van de man kan verzach ten. Dan hadden we met zijn allen beter achter de pappot kunnen blijven zitten, want daar doen we tenminste geen kwaad. In het Westduitse Wiehl gaat men een proef nemen met de installatie van ruim dui zend zonne-collectors op het dak van een zwembad en een school. Men hoopt dat de col lectors voldoende energie zullen leveren om het zwemwater te verwarmen en de tem peratuur in de school aangenaam te houden. DEN HAAG Na eerdere politieke jaarboeken is er nu ook een .sociaal-economisch jaar boek" verschenen, waarin de journalist Nic van Rossum de vaak ondoorzichtige sociaal-econo mische politiek populair tracht te vertalen. Hij is daar, ondanks de exact 91 gebruikte afkortin gen, aardig in geslaagd. Dat aantal afkortingen geeft al aan hoe moeilijk vaak het sociaal- economische beleid is te door gronden. Werkt men bij de algemene politiek al met een groot aan tal partijen en organisaties, waarvan het gebruik van de afkortingen, in de sociaal-eco nomische sector is het aantal belangengroeperingen, com missies, instituten en instellin gen zo groot, dat men er wel tureluurs van moet worden. En dan gebruikt Van Rossum ze nog lang niet allemaal. Toch is hij er in geslaagd de sociaal-economische politiek objectief te vertalen, al zal zijn jaarboek bepaald geen po pulaire literatuur worden. Het jaar waarim alle sociaal- economische prognoses goed de mist ingingen. Het jaar ook, waarin de „vergeten" vaak traditioneel gouverne menteel ingestelde groepen van zich lieten horen en zich die actiemiddelen toeeigenden, die nog niet zo lang geleden toebehoorden aan juist die (linkse) belangengroeperin gen, die ze altijd verfoeiden. De boeren parkeerden hun tractoren en andere landbouw machines op de openbare weg en de middenstanders sloegen hun tenten massaal op het Binnenhof op, zonder nog juist „burgerlijk ongehoorzaam" te zijn. Omdat het jaarboek van Van Rossum loop van juli 1974 tot juli 1975 is er (nog) geen plaats ingeruimd voor bijvoor beeld de binnenschippers, die gedachtig het spreekwoord „goed voorbeeld doet goed volgen" onlangs de waterwe gen blokkeerden. Andere „vergeten" groepen, zoals de chauffeurs en (alweer) - de binnenschippers (blokkkades België in 1974) kwamen ook met harde acties op de prop pen. En met werkende jonge ren, milieu-actiegroepen, gast arbeiders, PTT-ambtenaren en amateurs-zenders werd het sociaal-economisch jaar be paald. Die groep, die in het verleden immer van zich liet horen, de arbeiders, beperkte zich tot een massa-manifestatie in Utrecht, maar het ging er daar zo netjes aan toe, dat het nauwelijks te vermelden waard is. Maar dat zal wel komen door de signatuur van het ka binet-Den Uyl. Of die signatuur ook iets te maken heeft met de aaneenge schakelde k»t,en van foute prognoses over de te verwach ten sociaal-economische toe stand, valt niet te bewijzen. Maar naast het optreden van de vroeger „kleine Luyden" waren die foute ramingen me de-bepalend voor het sociaal- economische klimaat. Het kabinet, zo blijkt uit van Rossum's boek, maakte wel haar naam als progressief kabinet waar, maar het bleef vaker bii woorden dan bii da den Ontelbare nota's over in spraak, inkomensbeleid, socia le verzekeringen en noem mon zatren het licht -naar met de dagen wilde het niet allemaal zo vlot lukken. Ener zijds was dat zeker niet de schuld van dit kabinet: onze economie bestaat immers bij de gratie van het buitenland. Maar de uitspraken van som mige progressieve minister (zoals de berucht geworden rede van premier Den Uyl bij de christelijke werkgevers) deden een klimaat ontstaan, dat frusterend werkte voor de ondernemersgeest van de werkgever. Tenminste, zo con cludeert Van Rossum, de on dernemers kregen de schrik van hun leven. En of de sterk verminderde investeringsge neigdheid en de dus stijgende werkloosheid daar nou precies het gevolg van waren, laat hij wijselijk in het midden. Maar dat er enig verband bestaat is hem duidelijk. Uitgebreid gaat de schrijver in op de ontwikkelingen binnen de Nederlandse vakbeweging en het streven naar samen werking en vernieuwing van de maatschappij. Duidelijk geeft hij aan het verschil tussen de vakbonden van pak weg tien jaar geleden, toen er brood op de arbeidersplank moest, en vandaag: maatschap pijhervorming en medezeggen schap volgen dat brood op. Twaalf maanden recente soci aal-economische geschiedenis. Een boek over een bewogen jaar, waarin het kabinet Den Uyl manoeuvreerde tussen een betere spreiding van inkomen, macht en kennis en de sterk verminderde economische mo- geliikheden om die zaken te realiseren. PIETER-JAN DEKKERS (Van onze correspondent) VATIKAANSTAD Op een tot openluchttheater omge bouwd St. Pietersplein hebben enige tienduizenden Ameri kaanse pelgrims en toeristen hun eerste officiële katholie ke heilige gekregen. Het is Elizabeth Seton, we duwe, moeder van vier kinde ren en oprichtster van de con gregatie van zusters van barmhartigheid van St. Jozef, daterend uit 1809. Paus Paulus V I (zaterdag teruggekeerd uit het zomerverblijf in Gastel Gandolfo) had deze „dag voor de vrouw" in het kader van het heilig jaar uitgekozen om een vrouw officieel heilig te verklaren. Daarmee kreeg Amerika te vens zijn eerste echte katho lieke heilige. De plechtigheid op het St. Pietersplein werd bijgewoond door op zijn minst 20.000 Amerikaanse pel grims; er was een tiental Amerikaanse kardinalen aan wezig, alsmede bijna 100 bis schoppen en 700 priesters. De Amerikaanse regering was vertegenwoordigd door diverse ambassadeurs van di verse Europese landen. Presi dent Ford heeft in een specia le boodschap van het histo risch moment in het geestelijk leven van de Verenigde Staten gesproken. Ter gelegenheid van deze heilifverkl-aring was het St, Pietersplein herschapen in een open luchttheater, met tiendui zenden zitplaatsen. Enkele honderden werklieden zijn daarvoor dagen in de weer geweest. Het was in vergelijking met andere imponerende heiligver klaringen zoals die van Pius X en Maria Choretti een voor de pelgrims in alle opzichten een comfortabele plechtig heid. Omdat het een bijzonder ri tus betrof, hield een vrouw voor het eerst in een pauselij ke eredienst een lezing. Die eer was gereserveerd voor zuster Hildegard Mahoniy, presidente van de door de nieuwe heilige gestichte or de. Paus Johannes noemde Elizabeth Seton „de bloem van de Amerikaanse vroomheid" Volgens geleerden betekent de heiligverklaring van Eliza beth Ann dat d e katholieke kerk in de Verenigde Staten eindelijk volwassen is gewor den. Zij was tenslotte lang een kerk van emigranten, van mensen die te lang beschouwd werden als tweederangs bur gers met een derde rangs ge loof. Het verband tussen vol wassenheid en de produktie van heiligen is overigens min der duidelijk dan het feit dat Elizabeth Ann Seton een zeer Amerikaanse heilige is. Men zou '-aar, tenzij ze reeds is opgeëist door andere belangen- groenen, de patrones van de mobiliteit kunnen noemen. Want in haar korte leven ze stierf toen ze 46 jaar was was Elizabeth Ann aan hangster van de Episcopaalse kerk. katholiek, echtgenote, moeder, rijk, arm, weduwe, non, onderwijzeres, maat schappelijk werkster aristo crate, paria, oprichtster van de eerste r.or,ncn orde en, nu offic'ejl h'U'ge. Brieven voor dexe rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bi| publikatte lullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uit* zondering zal ven deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan blf de redactie bekend. Publikatie van bri«- ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens h met Inhoud, c.q. strekkinf. Vorige keer was de stand op het Ministerie van Westerterp 13-14, dertien plannen, veer tien ongelukken. Daarna kwam Van Hul ten met zijn knock-out tegen Leo van Laak van de binnenschippers en die rare spaarpostzegel, terwijl de overige kameraden van het kabinet zich uitsloven om ons ons zuur gepaarde geld over een of andere balk te later» gooien. Score dius nu 1'516 en dan komt Tjerk woensdag met zijn uitvinding van do snor fiets, een fiets, die al acht jaar lang door „Batavus" en „Spar ta" voor onze Duitse vrienden wordt gefabriceerd. De moei lijkheid is nu echter, dat die snorfiets gemakkelijk moet kunnen worden onderscheiden van de bromfiets, want anders gaat het bekeuren niet zo ge smeerd. Tjerk gaat daarvoor een praatgroep op zijn depar tement instellen, die dan een opvallend verschil moet „creë ren", zoals dat tegenwoordig heet. Dat kan 'nog wel een jiaiar duren. Er is een snellere oplossing: domweg vierkante wielen aan die wanïiets BREDA E. CAMPERT In de krant konden we le zen, dat bisschop Gijsen de andere bisschoppen maant niet aan dwalingen toe te geven. En daardoor is deze bisschop hoogmoedig verklaard. Wat hij zei heeft echter niets met hoogmoed te maken. Deze bis schop komt oprecht op voor de waarheden die de Paus ons voorhoudt. Veel is in het ge loof te soepel geworden. Voor beelden zijn de dingen die er gebeuren rond de zondags plicht, de priesteruittreding en de ontwrichting van de ge zinnen. Wijs de jeugd op hun plicht tegenover God, anders gaat het katholieke geloof voor het nageslacht verloren. Ik hoop dat kerk en samenle ving gaan inzien, dat gebon denheid in het leven zeker heid geeft. PRINSENBEEK MEVROUW MAAS UTRECHT (ANP) De Stichting Alfrink-Fonds in Utrecht wil met een adverten tiecampagne over de bisschop pelijke vastenbrieven 1973 en 1974 enkele gedachten op die mensen over te brengen, die weinig of geen nieuws over kerk en samenleving krij gen. De actie, diie bijna f 150.000,- kost, wordt van morgen tot midden oktober in zeventien media gevoerd. Via een zorgvuldig uitgekozen sys teem worden ongeveer zes miljoen mensen van 13 jaar en ouaer bereikt, zo heeft de persdienst van de r.k, kerk provincie maandag meeg- deeld. In de zeventien media (om roep-, dames-, familie- en opi niebladen, kranten enz.) wor den één of meer grote adver tenties van een set van vier geplaatst. De ene wijst op het gevaar van een egoistische le venshouding en pleit voor so berder leven. De ander breekt een lans voor evangelische so lidariteit met de buitenlandse werknemers. De derde handelt over de milieuvervuiling en benadrukt onze verantwoorde lijkheid voor latere generaties. De vierde advertentie vraagt meer christelijke aandacht voor de eenzamen. Het Alfrink-fonds is ge vormd ter vervulling van de wens van kardinaal Alfrink, de communicatie in alle rich tingen van de r.k. kerkprovin cie te bevorderen. Een zelf standig bestuur beheert het fonds. De Stichting Alfrink-fonds voert haar actie met opzet in deze periode, omdat vandaag het „schokjaar" voor een nieu we levensstijl van start gaat, waarin tot Prinsjesdag 1976 velerlei initiatieven worden gebundeld, zo deelde de r.k. kerkprovincie mee. Met haar campagne wil het Alfrink- fonds de interkerkelijke werk groep „Nieuwe Levensstijl" ruggesteun geven. VOLGENS het dagblad The Guardian in Londen heeft de protestantse, militante Ulster Defence Association vorige week aan een vertegenwoordi ger van de Libische regering gevraagd geen wapens meer te leveren a->n het Ierse Republi keinse leger.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 10