roblemen? DDD-lotion] i y i i i i i i doopfeest met ruziënde peetvaders Het CDA vallen en opstaan VVDM: WORDT MARINE VRIJWILLIGERSLEGER RW. Kooien b.v. SITUATIE IN PORTUGAL STEEDS ONDUIDELIJKER Rijkspostspaarbank 50JAAR. binnenland rïmmHjlil jT I jf, 1 METZLER- Land glijdt naar volledig bankroet Looptijd 6 jaar, vaste rente 814% Looptijd 5 jaar, vaste rente 81/4% Vraag uitvoerige informatie Minimum storting f 1.000- Rente jaarlijks opneembaar f Tussentijdse opneming mogelijk voor aankoop eigen huis. uw nationale spaarinstellinff n huishouding gt sfeer kijken in OLIE GEZEUR' Document Handgemeen Kwade genius Verzoener Handtekening Zend mij de folder met uitgebreide inlichtingen over deze spaardeposito's Naam Straat Woonplaats VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1975. Puistjes, uitslag, liuidirritnu roodheid, meeöters. atle- Daar is een werkzaam middpi tegen verkrijgbaar: DDD-wL DDD-lotion bevat 5 anti- I t septische bestanddelen die Rn Ij de jeuk en het branderige gevoel verlichten. Het drincrf direkt diep in de huid, wam? de antiseptische en heilzame bestanddelen meteen beginno te werken. Geen ander midïï {heeft de unieke, snelwerkend! DDD-formule. ncle Gebruik daarom DDD-lotion als u huidproblemen hebt. euken horen apparaten, Tijdbesparende nschatbare waarde voor rouw van vandaag, aatwasmachines, zelf- iwovens, fornuizen, krijgen ruimschoots de <ijkhuis. inden worden roman- 'oller, met een goed glas open haard. Grillige e muur. Oe dansende gezellige geknetter van rorgen voor een huiselijke reen naar verlangt, in eens een bezoek aan unt daar kennis maken jelijkheden die 'n open jen. Exclusief in ons :ranse Pouyet open 'ooral eens op de fraaie >laten. Het afgebeelde meige" is één van de Pouyet kollektie. Frans p hoog niveau. Nu ook in ewonderen. j. Kijken kost niets. En., d is niet duur. Een team jj dviseurs geeft graag hun A hting van Uw woning. ziet U meteen waarover^ lus eerst eens m huis voor U gaat ouwen. <V P>> yó Zaterdag wordt in het Haagse Congresgebouw het CDA samenwerkingsverband van KVP, ARP en CHU „in het openbaar ten doop gehouden". Dertien jaar nadat de toenmalige KVP-voorzitter mr. P. Aalberse opriep tot bun deling van christen-democratische krachten. Ruim zeven jaar nadat de toenmalige politieke leiders Sclimelzer (KVP), Biesheuvel (ARP en Mellema (CHU) van bovenaf het „samen uit, samen thuis" probeerden te decreteren. Onvoorstelbaar veel is er in al die jaren geschreven, ge sproken en vooral getheologiseerd. Over de grondslag van het CDA, over zijn positie temidden van de andere politie ke partjjen, over uitgangspunten van beleid. Een typisch Nederlandse discussie. Men praatte en praatte terwijl in tussen de positie van met name de KVP in het politieke krachtenveld verzwakte. Het CDA brengt het nu tot zijn eerste congres. De weg daarheen is afgelegd onder de immer optimistische leiding van prof. P. Steenkamp, die zaterdag gekozen wordt tot CDA-voorzitter. Vooral de laatste maanden heeft hij, moede lozer dan in zijn aard ligt, toegezien hoe het onderling ge krakeel toenam naarmate de congresdatum naderde. Van uit de recente historie een voorbeschouwing op dat congres door onze parlementaire redacteur. den HAAG Nu 1300 sfgevaardigden zich opma ken om het doopfeest van 't CDA te vieren, hebben de peetvaders voor enkele ste vige dissonanten gezorgd. Ze delgen het feest te versto- I ren. Het leek zo mooi en zorgeloos te kunnen worden, jjet veel toespraken en (dus) veel applaus. Gesterkt door de gebleken eenheid zouden de afgevaardigden de thuis reis aanvaarden, beseffend dat op enkele kleinighe den na de top eindelijk aansluiting bij de basis had gevonden. Maar nu ls de gerede twijfel in de gelederen geslopen. Het CDA is gegroeid vanuit de ba sis. Op provinciaal en gemeen telijk niveau werkt de nieuwe eenheid, maar aan de top blij ven de moeilijkheden voortdu ren. Ze dreigen nu de zeker heid van de basis aan te vre ten. Enkele feiten van het laatste half jaar, die nu tot een stroomversnelling in de dis cussies hebben geleid: I Op 22 februari komen de drie partijen tijdens de confe rence van Woudschoten tot overeenstemming over de CD A-statuten. Artikel 2 luidt: ,Het CDA aanvaardt het evan gelie als richtsnoer voor het politiek handelen." Als voet noot komt daarbij: „Hieronder wordt verstaan de gehele bij bel, aangeduid met een in bre de kring gangbaaT woord." t Op 12 juli versdhijnt in „Hervormd Nederland" een interview met KVP-fractielei- der Andriessen, waarin deze zegt: „Iedereen dde het eens is met de politieke doelstellingen kan lid worden en dus ook ons vertegenwoordigen. Het CDA is das geen confessionele par tij meer, nee. Ook geen chris telijke partij". I Koit daarop reageert frac tieleider Aantjes (ARP) vol strekt afwij—nd op de opvat tingen van Andriessen. Op goed calvanistisehe wijze zet hij de puntjes op de i: Het zou onaanvaardbaar zijn, dat open stelling van het CDA voor die genen die zich alleen aange trokken voelen door het poli tieke program en niet (zozeer)' door de grondslag het CDA in functies zouden kunnen verte genwoordigen. Maandagavond j.L stelde het ARP-bestuur Ah achter de opvattingen van aantjes, maar voegde daaraan toe. dat de statuten voldoende duidelijk zijn om tot een op lossing van het gerezen me ningsverschil te komen. Woensdagavond j.l. taikt het KvP-bestuur zowel Andries- i*"' als Aantjes op de vingers, wanneer het enerzijds ver klaart, dat een politieke partij 'ADVERTENTIE) Eril: ieders oogmerk! geen eisen behoort te stellen aan de persoonlijke geloofso vertuiging van zijn leden of daaraan gevolgen behoort te verbinden voor de inhoud van het lidmaatschap (tegen Aan tjes" opvatting) en anderzijds zegt onverkort te blijven staan achter de afspraken van Woudsdhoten en daaruit ci teert. dat het CDA zich rddht tot de gehele Nederlandse be volking zonder onderscheid naar geloofsovertuiging of maatschappelijke groepering. „Daarom", aldus de KVP-ver- icliaring „mag men' het CDA christelijk noemen" (tik op Apdriessens vinger). De CHU tracht olie op de golven te gooien door een ver klaring van partijvoorzitter Van Verschuer 1% fractieleider Kruisinga: „Het CDA is een partij die zijn inspiratie en toetsing wil vinden in het Christelijk geloof. Als zodanig wil het ODA bepaald een christelijke of christen-demo cratische partij zijn. Het zich toe-eigenen van een zo univer seel uitgangspunt dient ons als christen-democraten met grote schroom te vervullen. Het dwingt ons tot voorzichtigheid als wij dit uitgangspunt zou den willen gebruiken, om be perkingen op te leggen voor degenen die lid willen wor den." Eerder heeft de rechtse vleugelman in de CH, oud minister Beernirïk, gezegd: „Andriessen moet zijn Woor den intrekken anders is het voor mij met het ODA afgelo pen." De verklaringen van KVP en CHU lijken rtet geëigend om de AR over haar twijfels heen te helpen. De KVP-ver- Maring heeft veel weg van de open-gesloten caissondam waaumee men de Oostersdhel- de wil afsluiten en toch open honden. Men mag van de KVP het CDA christelijk noemen (en dus gesloten, want het evangelie is richtsnoer voor het politiek handelen) maar ook open, want het CDA ridht zich tot allen. Het ziet er naar uit. dat men in AR-kring niet omwille van de lieve vrede de discussies over het uitgangspunt als beë indigd wil beschouwen. Wordt immers de zaak niet ten treu- re uitgepraat dan zal het CDA met deze tegenstelling gecon fronteerd blijven. En ook al zegt voorzitter Steenkamp dat een zo omvangrijk congres niet geëigend is om dit soort problemen door te spreken, het zou verbazing wekken als het congres hierover zaterdag zou zwijgen. Naast deze „theologische" discussie naa» beste Neder landse traditie speelt een meer politieke discussie een rol. En ook daarin blaast de AR met Aantjes, daarin gesecondeerd door mevrouw Van Leeuwen die mede daarom een staatssecretariaat liet schieten de voornaamste partij. De feiten: Half juli publiceert de per manente program advies com missie (PPAC) zijn eerste ad vies. Smaakmakers in die PPAC zijn de oud-ministers Scholten (OHU), Schmelzer (KVP) Udink (CHU) en Bo- gaers (KVP, ex-PPR). Belangrijk onderdeel vam CDA zal devies en realiteit moeten zijn bij elke volgende kabinetsformatie. De prijs van een toekomstige splitsing bin nen het ODA t.a.v. het deelne men aan een kabinet is te hoog. Het CDA moet eens gaan denken aan de opposi tie. „Onaanvaardbaar" noemt Aantjes een dergelijke doof partijpolitieke overwegingen Ingegeven opvatting. Niet het partijbelang, maar het lands belang dient richtsnoer te zijn. In het CDA-bestuur stemmen de AR-afgevaardigden Hammie van Leeuwen en de Zeeuwse gedeputeerde A. J. Kaland na drukkelijk tegen deze passage in het PI*AC-advies. In „De Tijd" van deze week zet Aantjes zich nog scherper af tegen het PPAC-advies. Hij rekent daarin ook af met het gezeur over de kabinetsforma tie 1973, dat vooral in CH- kring nog bijna dagelijks te horen is. Vooral de verwijzing naar die formatie die met name Voor de AR nogal pijn lijk was door de PPAC heeft Aantjes in de ziel gesne den. Hij acht dan ook het PPAC-advies op dit punt on nodig provocerend en tenden tieus. Maiar ook overigens laat de AR-fractieleider weinig heel van het PPAC-advies: de be schouwingen over zin en in houd van de demooratie bie den weinig positiefs over een typisch christen-democratische visie. Hetzelfde geldt volgens Aantjes van de paragraaf over de volkshuisvesting. Zeer ern stige kritiek heeft hl] op de beschouwingen over het Mid den-Oosten (,een christen-de mocratische beschouwing over het Midden-Oosten, waarin de bijzondere verantwoordelijk heid tegenover en christelijke verbondenheid met Israël niet duidelijk doorklinkt, sdhiet fundamenteel tekort"). Vrijwel helemaal afrekenen met het CDA doet Hannie van Leeuwen in de „Haagse Post" van deze week. „Als ailles za terdag op het congres weer met een nieuwe formule wordt bezworen en dichtgemetseld en we allemaal weer moeten klappen,als die stemming overheerst, dan groei ik de laatste tijd steeds meer naar de overtuiging dat het niks wordt met het CDA en dat Ik er dan straks maar mee moet ophouden." Ze zegt ook: „Wat ik mezelf verwijt achteraf, is dat ik me stap voor stap heb laten overtuigen. Dat ik op cruciale ogenblikken niet op m'n stukken ben blijven staan en niet heb gezegd: mensen toch, zo wordt het niks, er zijn werelden van verschil, we proberen het in formules te vangen, maar in wezen zijn we 't niet met eltoaiar eens". Stof te over voor het CDA- congres om te bespreken en elkaar in de haren te vliegen. Dat laatste zal overigens tij dens het congres niet gebeu ren. Het gemaakte, maar niet temin vaak aanstekelijke opti misme van Piet Steenkamp lijkt daar borg voor te staan. Het ziet er naar uit, dat het toch een klapgraag congres wordt tot slot waarvan de voorzitter kan zeggen: vrien den, het was een goed congres. Maar de hierboven summier weergegeven meningsverschil len zullen ook na het eon gres Goorw erken. Het CDA is naar zijn eerste congres gegroeid met vallen en opstaan. Dat proces lijkt nog niiet geëindigd Uitlatingen als die van Hannie van Leeu wen die de AR door en door kent gebeurtenissen als het uittreden van De Zeeuw uit de KVP, wijzen erop, dat het CDA niet verder zal komen zonder in eigen gelederen slachtoffers te maken. Feit is, dat de christein-democratische samenwerking op papier en aan de basis verder is dan de samenwerking ter liniker zijde. Daarop kan men in CDA-kring terecht wijzen Maar daarmee zijn de nog te overwinnen so ciologische, psychologische en ook politieke tegenstellingen niet te bagatelliseren. Over vallen en opstaan zullen uit eindelijk de kiezers beslissen. Zij zullen uitmaken of het waar is wat velen zeggen: dat er in het CDA te lang gepraat is over veel maar te weinig over politiek, waardoor de sa menwerking toch een gepas seerd station zal blijken. MAX DE BOK l'ÏRECHT (ANP) „Ter- W|R de staatscommissie Mom- wersteeg (oud-staatssecretaris defensie) nog bezig is met onderzoeken van voor- en «adelen van een vrijwilligers- ?er. lijkt de marine al te m begonnen met het instel- n van een dergelijk appa- "Hll Kt staat in „Twintig", het SSLïïÜ de yVDM. De solda- „j /""d komt tot de ver- barrt e'kng, dat de marine JJP weg is om een lege zonder dienstplich tigen te worden. Dit naar aan leiding van enkele ervaringen, die ledenwervers van de VVDM hebben opgedaan en aan de hand van enkele ge sprekken, die zijn gevoerd met marineofficieren. „De WDM merkte tijdens haar ledenwerfcampagne op, dat de lichtingen van de mari ne steeds kleiner worden. Een keer is het zelfs voorgekomen, dat een VVDM'er voor niets naar het marine opleidings kamp (MCK) ging omdat de hele lichting niet kwam opda gen. Een keuringsarts vertel- ADVERTENTIE) electro-technische groothanae< fabrikant van elektro-motoren voor aandrijving en triltechniek wikkel- en reparatiebedrijf KONIJNENBERG 38 BREDA TEL. 870450* de, dat hij deze keer vrijwel geen dienstplichtige had ge keurd", aldus Twintig. Volgens de VVDM ligt de verhouding tussen dienstplich tigen en beroeps bij de marine al scheef. „Voor de bezuini gingsmaatregelen van het mi nisterie van Defensie bestond de marine slechts voor 20 pro cent uit dienstplichtigen. Na de beperking van het aantal dienstplichtingcn zal dat per centage tot 10 zijn gedaald",. Uit verklaringen van het ministerie van Defensie blijkt aldus de VVDM dat dit jaar nog slechts 240 dienst plichtigen zullen worden aan genomen, als gevolg van de bezuinigingsmaatregelen. Een aantal dienstplichtigen, dat in de maanden september tot en met december met groot ver lof gaat, zou reeds op 25 au gustus op basis van vrijwillig heid de dienst kunnen verla ten. „Een officier, die liever ano niem blijft, verklaarde dat in 1978 het personeel vrijwel uitsluitend uit beroeps en vrij willigers zal bestaan", zo schrijft de VVDM, die we liswaar voorstander van diensttdjdvsrkorting vraag tekens plaatst bij de maatre gelen, die bij de marine zijn genomen. (ADVERTENTIE) Demonstraties zijn in Portugal aan de orde van de dag. Hier leiden militairen een demonstratie om steun te betuigen aan het document van Otelo Carvalho. (Van een onzer verslaggevers) Portugal is vandaag een gekkenhuis. Neem bijvoor beeld vrijdag 15 augustus, Maria Hemelvaart, in het katholieke Portugal is dat een vrije dag voor ieder een. Het is de eerste dag van een lang weekend en het strand lokt. Dezelfde dag meldt een weekblad dat nog dit weekeinde mo gelijk een staatsgreep ge pleegd zal worden. Maar, staatsgreep of niet, de mas sa laat de revolutie even links liggen en laat zich bruin bakken- Terwijl de economie op springen staat en het land razend snel afglijdt naar een volledig bankroet, zetten mi litairen en politici nu al zes tien maanden hun machts strijd voort. Niemand die er nog iets van begrijpt. Portugezen en zelfs politici die beter zouden moeten we ten, vragen buitenlanders wat eï in hun eigen land aan de hand is. Als gold het oor log en bezettingstijd luiste ren veel Portugezen naar uit zendingen van de BBC en de Duitse radio om het „echte nieuws" te horen, om de „bevrijding" te laten aankon digen. Om de vergelijking door te trekken: de „collabo rateurs" beginnen al onder te duiken. Stroomden de eerste maanden na de revolutie op portunisten in grote drom men naar de communistische partij, nu smeken ze die par tij hun lidmaatschapskaarten te verbranden. Verward, be duusd, onzeker, bang maar ook boos is het Portugese volk. Boos over de prijsstij gingen van zo'n dertig pro cent, boos op de communis ten die nu van alles de schuld, krijgen Terwijl toch ook de militairen medeschul dig zijn: deze omhooggeval len kapiteins begrijpen wei nig van politiek en van eco nomie en toch hebben zij zich alle politieke macht toe geëigend. talloze bedrijven overgenomen en bemoeien zij zich persoonlijk met alles en nog wat. Maar de Portugezen kun nen evenmin vergeten dat het dezelfde kapiteins waren die hen hebben bevrijd van Caetano en zijn fascistische dictatuur, van de rem op de lonen, van de beknotting van politieke vrijheden zoals het recht om een vakbond te stichten, het recht om een pornografisch blaadje te le zen. De reactie op deze be vrijding is te ver naar het andere uiterste doorgeslagen: in Lissabon is nu om de honderd meter pornografie te koop, de muren zijn volge- kalkt met politieke leuzen, de vakbonden hebben geen tegenwicht meer en de loon eisen zijn op eoonomische zelfmoord uitgedraaid. Een meisje, lid van een arbeiders raad, zegt daarover: „De mensen willen steeds meer geld, steeds meer. Maar het gevolg is onherroepelijk dat ze straks zonder werk komen te zitten". En intussen bakkeleien mi litairen en politici maar ver der. Het leger is heviger ver deeld dan ooit. De gematigde groep achter majoor Melo Antunes, de ex-minister van buitenlandse zaken, zou nog steeds verreweg het mach tigst zijn (80-90 procent van het leger zou voor het zoge naamde „Antunes-document" hebben gestemd, voor een gematigde koers). Welnu, je zou zeggen, dat is dan opge lost: Antunes wint, premier Goncalves en zijn communis tische aanhanger en generaal Otelo Saraiva de Carvalho verdwijnen van het toneel. Maar de machtsstrijd speelt zich af in Lissabon. Zoals president Costa Gomes heel terecht heeft opge merkt: „De revolutie reikt eigenlijk niet verder dan een straal van 30 kilometer rohd Lissabon". En ïn dit gebied beschikken premier G-oncal- ves en generaal Carvalho nog over veel aanhang. In Lissa bon haalden de communisten 19 procent van de stemmen. In deze stad met zijn miljoen inwoners heeft de partij (PCP) haar grootste leden aantal. Daar beheerst zij de kranten, radio en tv en tallo ze organisaties bijna volle dig. Vandaar opereert de machtige „vijfde divisie", die politieke voorlichting (het zogenaamde dynamisatiepro- ject) geeft. Saraiva de Carvalho heeft er zijn machtsbasis als op perbevelhebber van de leger- veiligheidsdienst Copcon. Als zodanig is hij lange tijd erg populair geweest en hij is het nog. De Copcon stelde zich op als een manusje van alles. Een oud vrouwtje moest naar het ziekenhuis en er was geen ambulance. Geen nood: een Copcon-jeep kwam voor rijden. Copoon loste burenru zies op, pakte de problemen bij het wegenaanleg aan, reikte de politie de helpende hand, maar het liep ook wel eens mis. Bij een conflict op school namen drie Copconof- ficieren het bestuur over. De scholieren jouwden hen ech ter uit en het kwam zelfs tot een handgemeen. De Copcon-aanpak is ty pisch die van Carvalho, die nog steeds geldt als de machtigste man in Portu gal. Hij is joviaal, een man van snel en spontaan handelen zonder veel overleg. Zo'n di recte en ook wel dappere actie was het optrekken naar Lissabon aan het hoofd van zijn parachutisten: de beslissende stoot tot de val van Caetano op 25 april 1974. Algemeen wordt aangeno men, dat zijn politieke idee- en niet erg diep gaan, ook niet na zijn bezoek aan Cu ba. Het gerucht gaat dat een vrouw (Carvalho staat niet alleen bekend als liefhebber van snelle sportwagens, maar ook als rokkenjager) de kwade genius zou zijn die hem allerlei trotzkistische ideeën als „revolutie van on derop, democratie aan de ba sis" influistert. Zijn vijanden noemen hem een clown, die graag in het middelpunt van de belangstelling staat. Zelf zegt hij, dat hij het liefst toneelspeler had willen wor den. Als hij voelt dat zijn invloed schijnt te tanen kan hij van rol wisselen en het op een akkoordje gooien met Melo Antunes (in feite zijn tegenspeler) om samen pre mier Goncalves te wippen. Premier Goncalves lijkt wel duizend politieke levens te hebben. Hij werkt bijna dag en nacht, een koppige gedrevene, niet te overtuigen van zijn ongelijk. En tussen deze kemphanen in staat president Da Costa Gomes, de verzoener van het onver zoenlijke, die het liefst alle partijen over de bol zou wil len aaien. Volgens kenners van Portugal is Da Gosta Gomes het prototype van de Portugees: hij pakt de pro blemen niet aan, maar schuift ze voor zich uit in de hoop dat ze zichzelf oplossen. Na elke stap vooruit doet hij haastig twee stappen achter- jut. Een voorbeeld: kort na het verschijnen van het „Docu ment van Melo Antunes" gaf Da Costa Gomes een verkla ring uit waarin hij de „on- disciplinadre actie" veroor deelde. De communistisch georiënteerde krant „Diario de noticias" maakte daarop Antunes en zijn acht volge lingen uit voor rotte vis. An tunes schreef een brief naar de krant waarin stond, dat de president het met de in houd van het stuk eens was. Gomes heeft dat nooit tegen gesproken. Toch worden Antunes en de zijnen do volgende dag door het driemanschap Costa Gomes, Goncalves en Carval ho uit de revolutionaire raad gezet, met de handtekening van de president. De chef van de generale stad maakt zelfs bekend dat de officie ren een andere functie zullen krijgen. De Copcon maakt de volgende dag in een vierde communiqué bekend, dat al leen zij die geen functie heb ben, een andere functie krij gen, een duidelijke stap te rug. De dag daarop zit pre mier Goncalves broederlijk naast twee officieren, die zijn aftreden hebben geëist, in de „dekolonisatiecom missie". Intussen werdt het Antunes-document op grote schaal in het leger verspreid als gold het een officieel do cument. Maar de luchtmacht, die nota bene als conserva tief bekend staat, geeft het parool dat er niet over de documenten van Antunes mag worden gestemd. Na tuurlijk gebeurt het toch. De stemmen worden zelfs met helikopters opgehaald. Volgens dezelfde Portugal- kenners kan dit spelletje nog wel een tijdje doorgaan, al gaat het langzaam maar ze ker in de richting van een gematigder koers. Maar de actie is te verwachten van de uitgeschakelde partijen en de katholieke liberalen in het noorden van het land. Een andere onzekere factor is of de economie intussen- nief helemaal uit elkaar spat. JAN MEULEMEESTERS Spaardeposito met 8/4% rente Oeze coupon ongefrankeerd opsturen naar: Rijkspostspaarbank,Amsterdam. .-Vj

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 11