Kolonel Hans Oster
POR TRET VAN N KANDIDAA T
VOOR DE NOBELPRIJS
We
mei
UITROEIINGSKAMPEN
PROB
MEER
Verschil
ARTILLERIE
POLITIEK
VERWIJDERD
door
corn:
verhoeven
BEWIJZEN
SNEEUW
„TRANSPORT"
Historie
iM&f* WnwCi*» MttmGl* ««.wet» mimGEM ft FUN Gil* NutNOlM -futtNctw finmciN fttUNCi* MKH*CIN «FUNGI» «HPCI» «FUNGI» «FUNGIH
C«» MlMNGIF* «ItlNCI* «FUNGI* «FUNGI* ««UNGIN HKWeiH «RFNGf* «RFNGIN «RFMG»* MRFNGIN «RFNGIN «RFNGIN «R1NGI» MRFNGIH
ffümoiw «ringi» «fungi» «fungi* «rfngi» «rfncin «fungi» «rfngi» riKmeiN t irfngin «fungi» firing
t*MG«» «FUNGI» «FUNGI» tlKWCM «RING IFF «RFF4GIN «RFNGIN «RFNGIN «RFNGIN «RFNG1H «RFNGIN NRMCIN «RFNCIN MHtNCEM «FUNGI
Mijn beste vriend. Het is
nu werkelijk afgelopen. Er
zijn geen tegen hevelen meer
gegeven Het „zwijn" is weg
gereden naar het westelijk
front. Hef is nu werkelijk de
finitief voorhij. Ik hoop dat
we elkaar na de oorlog weer
zullen ontmoeten..."
Dat zei op de avond van 9
mei 1940 - vlak voordat de
Duitse troepen de grenzen
van Nederland en België
overtrokken - Hans Oster in
Berlijn aan majoor Sas. De
Duitser gaf de Nederlandse
militaire attaché zeer gede
tailleerde en zeer nauwkeu
rige inlichtingen. Hij had ook
de Belgische attaché laten
waarschuwen. Sas vertelde,
opgewonden, via een open
telefoonlijn aan zijn Haagse
chefs dat „morgenvroeg bij
het aanbreken van de dag"
de Duitsers zonder oorlogs
verklaring zouden aanval
len. Dat bericht ontmoette
over het algemeen ongeloof
en schouder-ophalen bij die
chefs.
„Wij blijven tot onze laatste
ademtocht de behoorlijke man
nen waartoe wij in de kinder
kamer en in onze soldaten-
opleiding zijn gevormd Wat er
ook gaat gebeuren' Wij zijn al
leen bang voor Gods toorn, als
wij niet eerlijk en met fatsoen
onze plicht doen". Met die
woorden nam Hans Oster vlak
voor zijn dood afscheid van zijn
zoon Achim.
Het zijn twee uitspraken die
de man tekenen. Die eigenlijk
zijn hele achtergrond en inner
lijke overtuiging bloot leggen.
Zijn afschuw van het
nationaal-socialisme en zijn
vasthouden aan een militaire
erecode zoals zij officieren die
nog waien opgevoed in de geest
van het keizerrijk van Bismarck
en Wilhelm met de paplepel was
ingegeven Maar ook. en bij Os
ter was dat doorslaggevend ge
weest. een mens die niet boog
vooi het „Befehl 1st Befehl" Die
ook wenste te leven en te hande
len naar de normen van alge
meen menselijk fatsoen die hem
zoon van een predikant en een
moeder van Engelse afkomst
van kindsaf waren ingeprent.
Oster was niet voorbestemd
om een man te worden die zich
tegen „het gezag" zou gaan ver
zetten Hij was een gematigd en
streng conservatie! man ln 1907
nam hij dienst bij de bereden ar
tillerie Hij hield van paardrij
den. Dat bepaalde zijn keuze.
Hij vocht aan het westelijk front
in de eerste wereldoorlog en
bracht het tot officier van de ge
nerale staf Hij bleef overeind
bij de Duitse ineenstorting in
1918 Zijn trouw aan de keizer
bleef rotsvast Zijn gevoelens
van vriendschap voor Neder
land waren daarvan het
De weigering van koninj
helimna de naar Nederland ge-
ingin V
irtand
vluchte Wilhelm aan de Gealli
eerden uit te leveren in 1919
maakte hem voorgoed tot een
vriend van ons land Die gevoe
lens van vriendschap werden
nog sterker, toen Nederland
Wilhelm asiel verleende
Oster is nooit een meeloper
geweest toen tiet nationaai-
socialisme zich ui zijn land ging
roeren Vooi en na de overname
van de macht in Duitsland door
Hitlei beschouwde hij de Oos
tenrijkse korporaal als een ge
vaarlijke avonturier die met al
leen Duitsland, maai Europa en
de hele wereld onheil zou bren
gen heeds in 1929 werd Hans
Oster inlichtingen-officier van
de heichswehr Hij zette met de
aanvaaiding van die benoeming
de eerste stap op de lange weg
die hem tenslotte naai de galg in
Elossenburg zou voeren.
zoon Achim Oster, «en ge
pensioneerd generaal van de
Duitse Huiideswetii. weet Ie ver
tellen dal n vader in die laren
een politieke opdracht bod Hij
moest het legei op de hoogte
houden van alle linkse saiueu-
zweruigen ln en door dal werk
echter kreeg tuj snel grote be
langstelling vow hel doen en la
ten van de uazi s.
Dit zegt z ii bejaaide zoon er
nu over „Terwijl de meeste
Duitseis nog steeds meenden
dat de nazi s mensen waren met
vuile boorden, luid m n vader
dóói dat de verv uiting niet op
hield bij hun halsen Hij was
Kolonel Hans Oster was 57
jaar toen hij - maandag 9 april
1945 - in het Beierse concen
tratiekamp Elossenburg werd
opgehangen. Een maand vóór
de totale ineenstorting van
Duitsland Daarmee bracht de
BS een man om het leven die
ongetwijfeld vele jaren een
van de centrale figuren van het
daadwerkelijk binnenlands
verzet tegen Hitier en het
nationaal-socialisme was ge
weest. Een man die. naast z'n
vriend admiraal Canaris, op
een na de machtigste figuur
van de Duitse contra
spionagedienst was geweest.
Een dienst, die hij algemeen-
organisatorisch en admini
stratief leidde. Zijn (heimelijk)
verzet tegen Hitier begon hij,
toen deze aan de macht kwam
in 1933.
De Westduitse jurist Ulrich
Klug heeft Hans Oster nu
voorgedragen voor de Nobel
prijs voor de vrede Hij vindt
dat het comité dat over de toe
kenning van die prijs beslist de
voortdurende pogingen van
Oster om Hitier en zijn nazi's
uit te schakelen en zo de vrede
te herstellen dient te erkennen.
Omdat daardoor niet alleen
Oster en de moed van de wein
igen die hem steunden wordt
gewaardeerd Maar ook. om
dat daardoor voor toekomstige
generaties de nadruk wordt
gevestigd opdt- morele normen
die Oster nastreefde en vol
gens welke Ihlj leefde. Want
voor Oster Was het niet een
voudig om tegen het staats
hoofd in actie te komen. Dat
heefl hem een ware strijd ge
kost. Hij had, als beroepssol
daat, immers geleerd dat hij te
allen tijde aan dat staatshoofd
gehoorzaamheid verschuldigd
was. Hij koos uiteindelijk
tegen dat staatshoofd, omdal
hij zijn persoonlijke morele
opvattingen zwaarder lief we
gen.
Wie was deze kolonel Hans
Osier, die in 1940 herhaalde-
lijk had bewezen een vriend
van Nederland te zijn? Die in
de maanden voorafgaande aan
de Duitse inval in ons land
meer dan eens z'n vriend, de
Nederlandse militaire attaché
in Berlijn - majoor Gijshertus
Jacobus Sas had gewaar-
schuwd voor de op handen
zijnde Duitse overval. Waar
schuwingen die in l)en Haag in
de wind werden vsMgen.
vooral onderteboven van zulke
verdorven mannen als, bijvoor
beeld, Roehm En hij was ook
kapot van het bloedbad dat Hit
ler liet aanrichten om van die
verdorven mannen af te ko
men
Toen Hitler in 1933 Rijkskan-
geltei werd, tiet Duitse opperbe
vel meende hem te kunnen ge
bruiken, kreeg Oster opdracht
dossiers aan te leggen van Hit-
Iers beulen in 1935 kwam de
held van de zeeslag bij de
Ealklarid-eilanden, admiraal
Canaris, aan het hoofd van de
inlichtingendienst der contra
spionage te slaan Hans Oster
was toen 47 jaar Een rustige,
vriendelijke en correcte man
met uiterst goede manieren Zijn
chef, Canaris. werd spuedig zijn
vriend Ze speelden tennis en
Hans (Jstei een goed cellist, ver
tolkte samen met Canaris'vrouw
een begaatd violiste - kamermu
ziek Himmlers veiligheidschef,
Heydnch, speelde vaak mee.
Canaris hoopte laatstgenoemde
ais dubbelspion Ie kunnen ge
bruiken.
Lange gesprekken met zijn
chet bevestigden de vriendschap
en de overtuiging dat belden fel
tegen Hitler en zijn bende wa
ren Beiden organiseerden de
militaire inlichtingendienst
voortreffelijk. Ze moesten dat
doen om de centrale posities te
behouden die hen in staat stel
den, het verzet voor te bereiden.
In 1937 werd een beslissende
stap gezet. De dienst richtte toen
de afdeling Z op. Alle activitei
ten van die dienst waren gericht
op de verwijdering van de Füh-
rer. Het was de bedoeling van
het tweetal eeh verbindingssys
teem te ontwikkelen dal niet
door de Geheime Staats-politie
(Gestapo) kort worden opgerold
en dat overal in het Rijk over
aanhang en explosieven kon be
schikken.
Binnen een jaar hadden zij
contacten met een groep gelijk
gezinde militairen, zoals de
stafchef generaal Ludwig Beek
en een aantal burgers, zoals de
gewezen burgemeester van
Leipzig. Carl Goerdeler Oster
werd hoe langer boe meer de
man die de initiatieven nam.
Canaris, die zeit met zo sterk
meer gelooide ui de mogelijk
heid Hitter te verwijderen bleef
de figuur die z'n vrienden-m-
het-verzet dekte.
Voor de Duitse invasie van
Tsjechoslowakije besloot Oster
toe te slaan, Hitier gevangen te
nemen en vooreen Volksgerecht
te brengen. Dat vereiste een
openlijke verklaring van Frank
rijk en Groot-Brittannië dat zij
de Tsjechen zouden helpen. Os
ter maakte contact met het
Britse ministerie van Buiten
landse zaken. Churchill, toen
een politieke balling binnen het
Britse Lagerhuis, schreef een
bemoedigende brief. Maar
Chamberlain liet niets van zich
horen. Het plan moest daardoor
in de ijskast worden gestopt.
Een nieuw plan werd gemaakt
vlak voor de Duitse inval in Po
len. Het mislukte, omdat Hitiers
reis schema op het laatste mo
ment werd gewijzigd Hans Os
ter begon toen een hele reeks
contacten te leggen met verte
genwoordigers van landen die
Hitier, naar zijn overtuiging,
eén voor één zou aanvallen Juist
die activiteiten hebben hem de
haat van heel wat van zijn land
genoten bezorgd. Ai zijn waar
schuwingen over aanstaande
invallen werden overal met on
geloof ontvangen.
Later maakte hij, via het Vatl-
caan en de toenmalige paus, op
nieuw contact met de Engelsen.
De oorlog was toen al begonuen.
Er werd een regeling ontworpen
voor een vredes-overeen komst.
Ook dat mislukte, omdat de
Britten niet reageerden. Oster
nam zo langzamerhand enorme
risico's. De oorlog was in volle
gang. De nazi's stonden op het
toppunt van hun macht en ver
keerden in een voortdurende
overwinningsroes.
Hij werd de spil van een hele
reeks komplotten. Doei: Hitier
gevangen nemen als hij het
hoofdkwartier van de centrale
Duitse legers in Smolensk be
zocht. Hi tier kwam daar met
zo'n sterke lijfwacht dat het
plan niet uitgevoerd kon wor
den.
Hans Oster maakte achte
reenvolgenscontact met de Brit
ten via Dietrich Bonhoeffer die
in Stockholm een vergadering
van kerkelijke leiders bezocht
(1942). In 1943 zorgde hij ervoor
dat er een bom kon worden ge
plaatst in het vliegtuig waarmee
Hitler van Rusland naar Duits
land vloog. Maar de bom van
Britse makelijk explodeerde
niet! Hij moest een dag later
door Fabian von Schlabrendorff
uit het toestel worden gehaald.
Een nieuwe aanslag op Hitler in
Berlijn moest worden afgelast,
toen de Führer een parade vroe
ger verliet. De ontstekeningen
werden uit de twee bommen
verwijderd.
Hans Oster werd eind 1943
door de Gestapo op non-actief
gezet. Hij was verdacht gewor
den via een lid van zijn dienst,
een zekere Schmidthuber - een
zakenman - die geld over de
Zwitserse grens bracht voor
joodse vluchtelingen. Toen de
Gestapo hem op het spoor was,
ontkwam hij naar Merano in Ti-
rol. Hij zond een code-telegram
naar zijn dienst in München. Die
had hem moeten redden via een
antwoord dat hem in staat zou
stellen op een geheime plaats
diplomatieke papieren op te ha
len, waarmee hij naar neutraal
gebied kon ontkomen.
Maar jaloerse collega's van de
dienst beantwoordden dat
code-telegram niet. Om
Schmidthuber „te laten zwe
ten", want hij had zich steeds
beroemd op de vriendschap van
Oster. De Gestapo sloeg toe. En
Schmidthuber sloeg door. Oster
redde zich, en de man via wie de
Gestapo hem vond, door bluf.
„Als jullie deze man arresteren,
moet je mij ook te pakken ne
men". Dat durfde de Gestapo
niet. Maar het leidde er wel toe
dat Hans Oster als ambteloos
burger naar z'n zuster in Leipzig
werd gestuurd.
De Gestapo bleef doorzoeken.
Toen kwam de twintigste juli
1944, de dag van de mislukte
bomaanslag op Hitier ln diens
hoofdkwartier in Oost-Pruisen.
Oster had daarmee niets te ma
ken. Maar hij kende de voor
naamste zamenzweerders heel
goed. Vooral Stauffenberg. Toen
Oster hoorde van de aanslaghij
bezocht een kerkdienst toen het
gebeurde, zei hij „die ondeu
gende jongens". Hitier over
leefde de aanslag. Maar de sa
menzweerders voerden een deel
van hun plannen uit. Onkundig
van het feit dat de aanslag mis
lukt was. Er kwam bij het hoof-
kwartier in Dresden een open
telegram, gezonden in opdracht
van Goerdeler die het nieuwe
Duitse staatshoofd moest wor
den, waarin Oster werd be
noemd tot de nieuwe hoge com
missaris voor Saksen. Binnen
enkele uren werd Oster gepakt.
Zijn leven werd nog gespaard.
Merkwaardig genoeg. Want zo'n
tweehonderd anderen werden
onmiddellijk en op de gruwe
lijkste wijze ter dood gebracht.
Hans Oster, zo hoopte Himmier,
zou misschien in staat zijn de
geallieerden te bewegen Duits
land gunstige vredesvoorwaar
den aan te bieden! Die opzet
mislukte. En negen april 1945
werden Oster en Canaris opge
hangen.
Een van laatste, karakteris
tieke daden van deze man was
het opstelten en tekenen van een
dokument waarin hij, geheet on-
juist, verkiaaiden dat zijn verzet
tegen Hitler zijn vrouw en zijn
zoon van hem hadden ver
vreemd. Hij hoopte zo beiden uit
handen van de SB te houden.
JACQUES LEVU
Ergei.s las ik de zinsnede ,,het
?raf waarin hij begraven ligt".
He constructie kwam mij enigs
zins komisch voor. Een goede
stilist zou, naar ik aanneem
eenvoudig over „zijn graf" ge
sproken hebben en het aan de
fantasie van de lezer overlaten te
bedenken wat de man daar uit
voert. Er bleek sprake te zijn van
het echte grafdat van alle an
dere graven hierdoor verschilt,
dat de man daar inderdaad ter
aarde besteld is, terwijl die an
dere graven alleen maar cenota-
fev zijn.
Het lijkt of dit zinnetje be
vreemding wekt, omdat je in een
graf alleen maar begraven kunt
liggenEen graf is niets anders
dan de plaats waar Iemand be
graven ligt. Mededeling van dit
feit is dus overbodig, omdat het
in het voorafgaande opgesloten
ligt. Een mededeling als „het
jaar waarin hij geboren is"
klinkt helemaal niet vreemd,
omdat je in een jaar nog heel wat
andere dingen kunt doen dan al
leen maar geboren worden. „Het
graf waarin hij begraven ligt"
klinkt ongeveer even mer
kwaardig als „het jaar waarin
hij jarig is" Is het probleem
hiermee opgelost?
Wat vanzelfsprekend is, hoeft
niet vermeld te worden. In een
graf worden we begraven en elk
jaar ztjn we jarig. Wat in het
zelfstandig naamwoord al ge
noemd is, hoeft in het werk
woord van de betrekkelijke bij
zin die daarop volgt, niet her
haald te wordenwant dan krijg
je zoiets als „bevroren ijs". Maar
toch is een zinnetje als „de
schrijfmachine waarmee hij
schreef' veel minder bevreem
dend, ofschoon met een schrijf
machine redelijkerwijs niets
anders gedaan kan worden dan
schrijven. Een schrijfmachine is
per definitie het instrument
waarmee men schrijft. Het zin
netje is niet veel minder gewoon
dan „de hamer waarmee hij
timmerde" of „de kleren die hij
droeg". Ook hierin kan het
werkwoord weggelaten worden
en „de" vervangen door ,jel)n".
Maar in „de boot waarmee hit
overstak" is dat niet het geval.
Die hoeft helemaal niet „zijn"
boa* te zijn. Ook met het graf is
dat trouwens niet Het geval
Wat is dan het verschil? Bij de
boot gaat het om een eenmalig
feit, waardoor geen speciale re
latie tot de boot ontstaat, zoals
die m het bezittelijk voornaam
woord wordt uitgedrukt. Bij een
graf is dat wel net geval; het ia
niet een voorwerp waarvan men
even gebruik maakt Ook de
schrijfmachine, de hamer en de
kleren ontlenen hun bioqrafi.
sch.e betekenis of hun waarde,
als bv relikwie, aan een langdu.
ng gebruik.
Maar waarom is dan „het graf
waarin hij begraven ligt"
vreemder dan „de schrijfma
chine waarmee hij schreef' af
„het bed waarin hij sliep"? Zelfs
de bevreemding zelf wordt na
bevreemdend, omdat zij zich
nestelt in dingen die hetzelfde
lijken te zijn. Zou misschien de
actieve keuze er iets mee te ma
ken hebben? Bedden, kleren,
schrijfmachines en hamers wor.
den gekozen. „Het bed waarin
hij sliep" klinkt gewoon, omdat
het iets zegt over hem en zijn
keuze - en wellicht omdat je ln
een bed nog allerlei andere din
gen kunt doen. „Het graf waarin
hij begraven ligt" zegt niets over
hem. ,JHet bed waarin hij stierf
kan weer heel goed door de be
ugel, ook al heeft dat waar
schijnlijk niets met keuze te ma
ken, terwijl „het sterfbed waarin
hij stierf even vreemd is ah
„het graf waarin hij begraven
ligt". Waarschijnlijk is het toch
de herhaling en de al te opval
lende tautologie die in deze zin.
nen irriteert, maar ik denk, dat
die irritatie versterkt wordt
door de ervaring van volstrekte
passiviteit in het ene voorbeeld
en dat ze afgezwakt wordt door
de ervaring van actieve betrok
kenheid in het voorbeeld van de
schrijfmachine. Ome allergie
voor passiviteit, denk ik, speelt
ons ook parten in de grammate
ca.
Chileense junta is 2000
gevangenen „kwijt"
SANTIAGO DE CHILE -
Bestaan er uitroeiingskam
pen in Chili? Wat is er gebe
urd met veie honderden ge
arresteerde gevangenen die
nu plotseling door de spe
ciale junta-politie (DINA)
als vermist of gezocht wor
den opgegeven? Waarom is
nog nooit iemand vanuit spe
ciale DINA-kampen in on
toegankelijke streken terug
gekomen?
Dese vragen hadden familie
leden van de nog steeds groei
ende groep „verdwenen gevan
genen" willen stellen aan de
commissie van de Verenigde Na
ties die van 19 tot 28 juli ean
ondersoek had moeten instellen
naar de behandelingen van de
gevangenen en de naleving van
de mensenrechten in Chili.
„Nee", zei juntaleider gene
raal Augusto Pinochet op het
laatste moment, „die commissie
komt Chili niet in". Hij trok de
objectiviteit van de commissie
in twijfel en sprak van een com
plot van het internationaal
communisme om Chili in dis-
crediet te brengen.
Vorig jaar om deze tijd be
zocht een commissie van de Or
ganisatie van Amerikaanse Sta
ten (OAS) Chili. Alhoewel de
commissie was samengesteld uit
vertegenwoordigers van omrin
gende dictaturen kwam er een
vernietigend rapport over de na
leving van de mensenrechten in
Chili uit de bus. Eind juni jl.
bracht ik zelf een bezoek van een
week aan Chili. Uit de gesprek
ken met advocaten, geestelijken
en familieleden van gevangenen
kwam unaniem de mening naar
voren: vergeleken bii vorig jaar
s de situatie verslechterd.
De Chileense junta had zich
de afgelopen maanden voorbe
reid op de komst van de VN-
commissie. Het martelen went
officieel verboden verklaard en
de schuldigen zouden worden
vervolgd, waar in de praktijk
niets van terechtkwam, maar zo
moet de junta gedacht hebben
het is toch leuk ais je zo'n offi
ciële verklaring aan een VN-
commissie kunt overhandigen.
Ook werden installaties can ver
scheidene (officiële) gevangen
kampen, waaraan de commissie
een bezoek zou brengen, opgek
napt en verhumamseerd.
Het grote probleem waarmee
de junta zat, waren de ongeveer
tweeduizend „vermiste gevan-
Smen". De berg getuigenver-
artngen over martelingen was
daarbij slechts een klein pro
bleem Die kun je deels ontken
nen of toeschrijven aan „exces
sen" of „geïsoleerde gevallen"
en misschien zelfs deels ..weer
leggen door verklaringen van
te intimideren gevangenen.
Maar hoe verdwenen gevange
nen te verklaren?
De beruchte DINA-politie
heeft in een serie geheime do
cumenten, waarvan tk er een ter
inzage heb gehad, geprobeerd
aan de junta hiervoor „verkla
ringen" aan de hand te doen die
zo ongeloofwaardig zijn, en
waartegen aan de andere kant
(Van onze correspondent)
Het Chileense tijdschrift „El
Telex" eist in zijn juli-nummer
de „onmiddellijke vrijheid" can
de Duitse oorlogsmisdadiger
Rudolf Hess. Het tijdschrift,
woordvoerder van de meest
rechtse sectoren in de Chileense
strijdkrachten, biedt de m Be
rlijn opgesloten oorlogsmidadi-
ger „politiek asiel" aan in Chili.
„El Telex" eist voorts de on
middellijke vrijlating van de
overige nog vastzittende oor
logsmisdadigers in Nederland
en andere Europese landen,
waar ze vol;
erst slechte behandeling onder
gaan.
Het tijdschrift baseert zijn ei
sen „op grond van de interna
tionale campagne voor vrijla
ting van politieke gevangenen m
Chili en op grond van de rechten
van de mens."
ire Europese landen, echtgenote wiei
volgens het tijdschrift ren erkend tegei
i half verlamd' een uit- ambassade? wt
op de VN-commissie zoveel door
familieleden verzamelde bewij
zen lagen te wachten, dat de
junta waarschijnlijk op grond
hiervan op het laatste moment
besloot de commissie te weren.
Om de DINA-verklaringen te
ondersteunen begon in Chili een
maand voor de geplande komst
van de VN-commissie een pers
campagne waarin melding werd
gemaakt van het oprukken van
gewapende Chilenen vanuit Ar
gentinië naar Chili. Het ver
meende invasieleger sou be
staan uit 2000 eerder naar Ar
gentinië uitgeweken Chilenen
(2000 is toevallig ook het aantal
vermiste gevangenen).
Volgens de Chileense krant
„La Segunda" sou die Informa
tie eijn verstrekt door Argen
tijnse autoriteiten, maar in Ar
gentinië noemt men ak bron
Chileense radiostations. De Ar
gentijnse autoriteiten stelden
desondanks een ondersoek in en
ontkenden vervolgens het be
staan van gewapende groepen
Chilenen in d« door de junta ge
noemde gebieden. De Argen
tijnse gendarmerie ontzenuwde
sells volledig de Chileense cam
pagne door er op Ie wijzen dal in
nel betreffende gebied (ter
hoogte van Talen) op dit tijdstip
van hei jaar geen mens hei be
sneeuwde Aadesgehetgte kun
doorkruisen.
Deze weerlegging van de Chi
leense campagne wordt in Chiii
verzwegen De duid van een ka
pitein in Taiea begin juni. werd
toegeschreven aan de guerril
la's, die - en daar werd voortdu
rend op gehamerd - bestaan uit
personen die door familieleden
ais vermist worden opgegeven
(overigens werd de kapitein
vermoedelijk met doodgescho
ten maar pleegde hij zelfmoord
nadat frauduleuze handalingen
aan hel licht waien gekomen).
Op 25 juni meldt ,Xa Segun-
da" de arrestaties van 25 guer
rilla's m Talcs en dat zich daar
onder verschalden# personen
bevinden dis ais vermist waren
opgegeven en „waar naai inter
nationale organisatie» hard
nekkig reclameren up grond van
de Rechten van ds Mens" Na-
i men zijn evenwel nog steeds niet
bekend gemaakt.
Onder de familieleden van de
ongeveer 2000 „verdwenen ge
vangenen heeft deze campagne
en het uiteindelijk toch niet toe
laten van de VN-commiasie de
vrees doen toenemen, dat de
vermiste familieleden in ge
heime DINA-kampen zijn ver'
moord
Wat is er gebeurd met de
„verdwenen gevangenen" Ed
win van Vurich Altamirano en
echtgenote wier arrestaties wa
ren erkend tegenover de Engelse
ambassade? Waar is de archi
tect® Ida Vera Almarza die vol
gens publicaties in de Chileense
Kranten na een vuurgevecht In
haar eigen huis werd gearres
teerd in november jl Wat iser
gebeurd met Maria Ramirei
Gallego en haar zwager die 30
november Jl. werden gearres
teerd toen ze een familielid te-
zochten in het (offictéle) gevan
genkamp „Tres Alamos
Tweehonderdzeventig gede
tailleerde verklaringen over
even zovele „verdwenen gevan
genen" lagen in Santiago te
wachten op de VN-commissie.
In het gehele land bestaan er
zo'n tweeduizend van dergelijke
gevallen en er komen nog voor
tdurend nieuwe „vermiste ge
vangenen" bij.
Zo nu en dan lekken er wat
interne informaties uit over de
DINA-activiteiten. Door de on
ganiaatievorm van de DINA we
ten maar een heel weinig leden
wat precies hun DINA met de
ïogsmisdadigere. öok boten ter
i Talon
gevangenen doet. De activitei
ten van de meeste agenten blij
ven beperkt tot arrestaties, deel
van het transport en martelin
gen in de DlNA-onderkomensin
Santiago
Daarna verdwijnen deze nu
„vermiste gevangenen'' en voer
zover men heeft kunnen nagaan,
zijn velen afgevoerd naar ontoe
gankelijke DINA-kampen, zoals
die ui het woestijngebied in de
noordelijke provincie Antofa-
gaste id in de driehonderd kilo
meter ten zuiden van Santiago
gelegen „Coionia Digmdao
een gebied afgeKtaan aan de
Duitse gemeenschap en al jaren-
gevtu
Ook l
hoogte van Taicahuano zouden
als DINA-kampen zijn inge
richt
Ünder de duizenden Chilenen
die de ai gelopen 22 maanden
door de junta zijn jjearreswe™
en daarna niet als vermist »)r
opgegeven, bevindt er zich niet
één die een tijdelijk verblijf
heeft doorgebracht in de ge
noemde DINA-kampen Getui
gen zijn er dus niet De hoop®
de door de junta geboycotte
VN-commiseie wat van de
waarheid had kunnen achterha
len, at nu ook vervlogen.
Voor de duizenden familiele
den die van bijna twee eveluat 19
ai bijlui twee jaar aast I»'
i gevangenen" •P®"'
de tijdens weg kW
allerlei tneianttes voort, rot te*
lang? Tm dm na de val vm
junta, auale «tok na de val es*
Naai-Duitsland, de vell»«l[
waarheid aaa hel Ifcht komt"
JOB gCHl WN'
Sc
(Van ee
Het gaat niet
nenvaart. Haar
joen ton en veru
onvoldoende we
rugslag, fors tei
tie, heeft ook de
dat, terwijl er v
van een over-cs
nenscheepvaart
Er is, natuurlijk, o
wat er precies met d
landse binnenscheepv
zeer belangrijke exp
en dus deviezen-ve:
sector - aan de hand
over die studies eind z
begin zeventiger jar
liefst negentien rappe
schenen. Om een heel
haal, de stapel studie
dertig centimeter hoo
houden: onze binnenv
een tekort aan grote,
schepen. Dat is een v
langrijkste conclusies
structuur-onderzoek,
nenvaart heeft, aldus
rapport in oktober J
overschot aan kleine
derde schepen. Boven
een grote versnippert
aanbod van vracht. En
een uitspraak die
waarom op dit momei
zenden Nederlandse
schippers op scherp s
grote versnippering v
zal met name tot uitii
bij een opheffing van c
dige vrachtverdeling.
Welnu, dat dreigt nu
gebeuren, die opheffii
Tweede Kamer 28 auj
wetsontwerp dat da
gaat aannemen. H
schippers-eigenaars -
6.500 en er zijn zo'n
rijen - vrezen dat zij 1
zullen leggen, als die
van de bini
scheepvaart-markt ko
vallen.
In de vooroorlogse c
zat ook die binnensc
in de knel. Er is toen, ii
maatregel genomen or
der geval voor te zorg
particuliere onderni
want dat zijn die s
eigenaars - zoveel mo;
deel kregen van de aa
vrachten. Er kwam ee
op de „evenredige vra
ling". Die wordt gerea
zo'n 35 schippersbeu
zijn overheidsinstelli:
leid door ambtenaren,
en vervoerder moete
binnenlandse activit
die beurzen laten lc
schipper mag dus niet
UTRECHT - Het
1970 tot nu teruggc
kwart van het tota
werken door om op
men moet er geen wc
het aantal doden en
nog altijd op ruim
maar niet te spreken
haast krijgen en ste
Machinist Joop Ja
.weet waar hij over prt
34 jaar bij het spoor e
die tijd vier ongelukkt
delijke afloop meegen
"iet te noemen aantal
den en ontelbare
botsingen. Iedere
moet er op rekenen d
z n loopbaan mee c
teerd wordt. „Het pf
aan. Je weet dat je
schuld hebt maar in
ten,kun je er niet gauj
maken". Toch moet
aldus machinist Jan
ermee bezig blijft wo
if ,®n dan maak
brokken. We zijn eer
met hem meegereden
i8Ct Utrecht-Leiden
sen hoe het nou is z
bok uitziend over 1
Verschillende keren
u6 uuen fluitsignaal n
hebben gezien wai
bujken spelende kind
die-ver van huis-ter