AMERIKAAN: GEWENNING
AAN MISDAAD MAAKT
WILLOZE SLACHTOFFERS
Polygamisten van
Amerika treden
meer op voorgrond
PETER MULDER ZOEKT GOD
VIA FOTOGRAFIE
GASTANKERS: EEN ONBEKEND GEVAAR
Din ri een I erna
Veranderingen
Ring
Interview
Sekte
Ontmoeting
Buurman
Gevangenis
Sociaal probleem
Spanningen
Maastrichtse
cafés
verzameld
in een boek
Aanvaring
Vervoer
Gissen
NEW YORK (Reuter) - Het
stijgende aantal misdaden in
de Amerikaanse steden kan
leiden tot een land met wil
loze slachtoffers die bang
zijn voor hun rechten op te
komen, aldus dr. Thomas
Moriarty van de universiteit
van New York. Hij zegt dat
jijn onderzoek heeft aange
toond dat de Amerikanen in
breuk op hun rechten steeds
passiever dulden.
Dat jonge Amerikanen nog
minder dan ouderen bereid zijn
zich tegen psychologische druk
te verzetten vindt hij onheilspel
lend. Hij meent dat de oorzaak
daarvan is te zoeken in het
steeds herhaalde advies van de
autoriteiten, moeilijkheden uit
de weg te gaan.
„In steden waar de misdaad
een dagelijkse bedreiging vormt
heeft de angst om erbij betrok
ken te raken ons misschien hui
verig gemaakt voor het be
schermen van onze rechten, niet
alleen van anderen maar ook
van onszelf", zegt Moriarty in
een verslag van zijn onderzoek
in het tijdschrift „Psychology
today".
In een later vraaggesprek zei
dr. Moriarty tot zijn onderzoek
gekomen te zijn „omdat ik mijn
hele leven in de stad New York
heb gewoond en enige subtiele
veranderingen heb oj
in de manier waarop
zich gedragen".
Dr. Moriarty vroeg dertien
studenten vast te stellen, hoe
niets vermoedende studenten en
zakenlieden in New York reage
ren op rechtstreekste bedreigin
gen.
„De aanvallen waren meer
psychologisch dan legaal, leven
of eigendom werd er niet door
bedreigd, wel iemands rechten
als mens"
In een van de proeven werden
volwassenen mannen die uit een
telefooncel in het station Grand
Central kwamen door een stu
dent aangesproken met de
vraag, of zij geen ring gevonden
hadden in de cel. Op een ont
kennend antwoord zei de stu
dent dan: „Weet u het wel ze
ker Soms steken mensen din
gen bij zich zonder erbij na te
denken. Zoudt U uw zakken wil
len legen
Slechts één van de twintig
mannen duwde de student opzij
met de opmerking „je bent gek",
tachtig procent van de proefper
sonen maakte onderdanig de
zakken leeg.
Omdat de mogelijkheid be
stond dat de proefpersonen zich
bedreigd voelde werd het expe
riment enigszins gewijzigd, er
werd een tweede student bijge
voegd die moest zeggen: „je hebt
er geen recht op dat te vragen".
Het maakte niet veel uit. 75 pro
cent maakte toch zijn zakken
leeg.
Andere proeven waren het op
volle sterkte spelen van rock
muziek en hard praten in bio
scopen en bibliotheken In bijna
alle proeven wilde 80 procent
niet tussenbeide komen met be-
SALT LAKE CITY (AP) - De meerderheid isoleert zich in kleine dorpjes. Anderen wonen
in steden en hun naaste buren weten van hun levenswijze af. De afgelopen maanden
hebben enkelen de moed gehad om in het openbaar te verklaren dat. zij polygamie
bedrijven. Met andere woorden: zij houden er meer dan een vrouw op na.
Dat zij in de openbaar
heid treden doen ze voor
namelijk omdat zij geloven
dat de Amerikanen steeds
toleranter worden ten aan
zien van hun levenswijze.
In het grootste deel van de
Verenigde Staten is poly
gamie echter illegaal.
Overheidsfunctionarissen
schatten dat 25.000 tot
35.000 Amerikanen een po
lygame levenswijze heb
ben, de meesten van hen
wonen in de staten lltah,
Arizona, Idoha, Nevada,
Montana of even over dc
grenzen van Mexico en Ca
nada.
Polygamisten worden zel
den vervolgd. Maar het is
nogal gemakkelijk om er ach
ter te komen dat zij meer dan
een vrouw onderhouden. Zij
trekken 25 kinderen in hun be-
lastingopgave af. Broers en
zusters die in leeftijd slechts
enkele maanden van elkaar
verschillen zitten op school in
dezelfde klassen Enkelen van
hen leven een in het oog lopend
bestaan in de steden. Een van
hen is een lange wit-harige
man uit Salt Lake City, die ze
ker zes vrouwen en 40 kinde
ren heeft.
In zijn woonplaats bezit hij
verscheidene woningen
Deze polygame patriarch
stemde toe in een interview op
voorwaarde dat zijn naam niet
zou worden vermeld De man
vertelde dat hij enkele jaren
geleden nooit bereid zou zijn
geweest om in het openbaar
over zijn levenswijze te vertel
len De afgelopen tijd hebben
verscheidene polygamisten en
hun vrouwen toegestemd in in
terviews voor de televisie.
Deze mensen vonden het goed
te worden gefilmd en openhar
tige gesprekken met hun in
terviewers te voeren Zij gaven
echter geen toestemming voor
het nemen van foto's of voor
het gebruiken van hun werke
lijke naam.
De 39-jarige Alexandei Jo
seph, die toestemming gaf vooi
een interview, heeft een reli
gieuze sekte opgericht en
woont met 13 vrouwen en acht
kinderen in het zuidelijke deel
van de staat Utah Zijn volge
lingen zijn meestal ook poly
gaam
Het eerste amendement van
de Amerikaanse grondwet ga
randeert de burger gods
dienstvrijheid en de meeste po
lygamisten schrijven hun le
venswijze toe aan hun gods
dienstige overtuiging.
Joseph en veel andere poly
gamisten waren voorheen
mormonen, maar zijn vanwege
hun levenswijze uit de mor-
moonse kerk gezet. Eens be
dreven de mormonen 7 e lf ook
polygamie, maar ze verboden
dit gebruik in 1890.
„Ik heb in de gevangenis ge
zeten en mijn vrouwen en kin
deren zijn me afgenomen. Ik
heb onbeschrijfelijk geleden",
aldus de godsdienstige leider.
„Maar ik geloof dat de waar
heid helemaal niet louche is.
Indien sommigen van ons het
lef niet hebben om erover in
het openbaar te praten, blijft
het misverstand voortbes
taan".
Onlangs nam Joseph een
journalist mee naar een kleine
woning om een van zijn vrou
wen en een 15-jarige dochter
te ontmoeten. Het meisje
maakte haar huiswerk aan de
keukentafel Na deze kennis
making werd de journalist via
de voordeur naar de achter
deur van een aangrenzende
wooneenheid geleid, waar hij
een andere vrouw van Joseph
zag.
Vervolgens nam de man zijn
gast mee naar enkele luxueuze
appartementen enkele kilome
ters verder, waar nog twee
vrouwen van hem woonden.
Hij weigerde te zeggen hoeveel
vrouwen hij had, maar liet een
foto zien waarop er zes ston
den afgebeeld.
„Mijn buurman heeft daar
verschillende gezinnen", zo zei
Joseph terwijl hij over het hek
naar een andere woning wees
De 21-jarige Judy Joseph,
die haar familie in Montana
verliet om een van de vrouwen
van Alexander Joseph te wor
den zei „Je moet de voorliefde
voor bezit, egoïsme en jaloers
heid opgeven, meer leren lief
hebben wanneer je een poly
game vrouw wordt Ik heb ge
leerd een relatie gebaseerd op
liefde op te bouwen met de an
dere vrouwen Daarom was
het ook gemakkelijker om m<
aan te passen. Mijn ouders
begrijpen met hoe ik zo geluk
kig ben geworden"
Een vrouw die haar man met
drie andere vrouwen deelt
verklaarde dat de kinderen
profijt trekken uit een poly
gaam huwelijk „Ze hebben
moeders die werkelijk om hen
geven en wanneer de moedei
niet thuis is is er altijd iemand
die'voor hen zorgt. We hou
den van al onze kinderen", al
dus de vrouw.
De laatste polygamist die
een veroordeling opliep werd
in 1969 uit de gevangenis van
de staat Utah vrijgelaten na
anderhalf van de vijf jaar
waartoe hij was veroordeeld,
te hebben uitgezeten.
Aan zaken tegen polygamis
ten is sinds 1969 geen grand
jury meer te pas gekomen. De
laatste keer was in december
1969, toen een grand jury in
Davis County (Utah) 16 man
nen in staat van beschuldiging
stelde. Geen van hen is ooit in
de gevangenis terecht geko
men en van de aanbevelingen
die de jury toen deed om het
verschijnsel polygamie de kop
in te drukken is er nooit een
uitgevoerd.
Rond de eeuwwisseling
heeft de Amerikaanse regering
een federale wet aangenomen
die polygamie verbood op
Amerikaans grondgebied en in
de meeste Indianen reserva
ten. Deze wet was echter niet
automatisch geldig in de sta
ten afzonderlijk.
De Mormonen, wier vroe
gere leiders het polygame hu
welijk in de staat Utah intro
duceerden, zijn tegenwoordig
sterk gekant tegen dit soort
huwelijken. Leden van de kerk
die dit gebruik in ere houden
worden geëxcommuniceerd.
De meeste godsdienstige po
lygamisten noemen zich „fun
damentalistische mormonen"
en zij geloven dat zij zich hou
den aan de heiligste principes
van de kerk. Net zoals de
mormonen roken en, drinken
de meesten niet Zij houden
een gedetailleerde stamboom
bij, leggen voedselvoorraden
voor een jaar aan en lezen het
boek van Mormon.
In Utah zijn nog veel over
blijfselen te vinden van vroeg
polygame levenswijze, waar
onder het Beehive House van
Bigham Young, de Mormonen-
leider die daar met een van zijn
19 vrouwen heeft gewoond
Verder staat er nog een m 1888
geboutjjd huis, dat vroeger
dienst deed ais tehuis voor
vrouwen die zich tegen poly
gamie hadden gekeerd
Paul Holt. hoofdaccountant
van de belastingkamer van de
staat Utah, zegt dat polygamie
hem nogal wat hoofdbrekens
bezorgt Hij voegde er echter
aan toe dat de polygamisten
hun kinderen, indien deze of
ficieel zijn geregistreerd, van
de belasting kunnen aftrek
ken, ongeacht hoeveel vrou
wen zij hebben.
zwaren of een verzoek om stilte.
Moriarty meent uit de resulta
ten te mogen opmaken dat „de
grote meerderheid van de proef
personen willoze slachtoffers
bleken wanneer anderen in
breuk maakten op hun rechten".
Die passiviteit wijst volgens
hem op een ernstig sociaal pro
bleem. „Ik geloof dat velen van
ons zich bij de gedachte hebben
neergelegd dat er maar weinig
dingen de moeite waard zijn om
erom te gaan twisten, vooral niet
met vreemdelingen. Ik denk dat
dat vooral geldt voor de jonge
ren. In laboratorium-onderzoek
voelden de jongeren wel dat er
iets onjuist was in het gedrag
van hun rechten, maar er waren
er slechts ,-nkelen die konden
uitleggen waarom dat zo was".
Op de vraag waarom oudere
proefpersonen zich meer verzet
ten zei dr Moriarty dat deze zich
nog kunnen herinneren hoe het
vroeger was, toen dergelijke
dingen minder voorkwamen De
jongeren daarentegen hebben
steeds te horen gekregen dat zij
moeilijkheden maar beter kun
nen vermijden of er onderuit
kunnen komen zonder zich te
verzetten.
Om zich te handhaven moet
een stadsbewoner veel spannin
gen kunnen incasseren, zowel li
chamelijk als geestelijk. Bero
ving en geweldpleging komen
zoveel voor dat de politie en de
kranten openlijk raad geven hoe
men als slachtoffer er net beste
van af komt.
„Hoewel steeds meer mensen
wapens gaan dragen en les gaan
nemen in verschillende exoti
sche vormen van zelfverdedi
ging, raden de meeste deskundi
gen aan zich niet te verzetten.
Hoewel verzet niet altijd het
beste antwoord is kan het steeds
zwichten voor alle aanvallen op
de persoon de stadsbewoners tot
de vraag leiden „of het leven ei
genlijk wel de moeite waard is".
Hij is het niet eens met altijd
maar toegeven". De kwaliteit
van het leven kan voor ons allen
op het spel staan. Wetten die
niet worden afgedwongen hou
den op wetten te zijn en rechten
die niet worden verdedigd kun
nen wegslinken"
MAASTRICHT - Buurtcafés,
volkscafés, stapcafés, jeugdca-
fés, nieuw-bruine cafés, conven
tionele cafés - ze zijn allemaal te
vinden in het groot Maastrichts
kroegenboek, dat vandaag ver
schenen is. Alle echte cafés die
tussen Amby en Borgharen,
Limmel en St. Pieter te vinden
zijn, worden erin gekarakteri
seerd. Dat zijn er aan zo'n 311,
hetgeen wil zeggen dat Neder
lands zuidelijkste stad een café
bestand heeft van een op elke
300 inwoners
Het werd tijd, vond een groep
studenten van de Hogere Hotel
school van Maastricht - een van
de twee die Nederland rijk is -
verleden jaar september, dat dit
cafébestand eens werd geïnven
tariseerd en teboekgesteld. Met
veel moed, bewijs en trouw,
werden alle cafés „genomen",
sommige zelfs twee keer als het
stukje na het eerste bezoek wat
wazig uitviel. Op die manier
kwamen ze in de wonderlijkste
etablissementen terecht, of
maakten ze de meest onwaar
schijnlijke avonturen mee.
In een cafeetje aan de kleine
Looiersgracht, bijvoorbeeld
waar de kastelein en zijn vrouw
zich met geen mogelijkheid
konden herinneren hoe hun
zaak eigelijk heette Dus trok
ken de tientallen gasten tegen
middernacht met het pilsje in de
hand naar buiten, waar de gevel
met een zaklamp beschenen
werd om de gevelsteen te ont
dekken. Ook de namen zijn soms
wonderlijk. „Zeezicht" bijvoor
beeld voor een cafeetje in een
smalle binnenstadstraat, dat
uitzicht biedt op van alles be
halve de zee. Of „de Boeme
rang", volgens de kastelein zo
genoemd omdat hij zijn gasten
's-nachts op straat gooit waarna
ze de volgende ochtend vanzelf
terugkomen. Of „Sleepdienst
Sanders", zo genoemd omdat de
kastelein, een oud-schipper een
sleepboot had die zo heette. De
omzet gaat de f 25,00 gulden
per dag niet te boven, maar het
gaat de kastelein dan ook meer
om de gezelligheid Dat kan ook
gezegd worden van hel ouder
wetse café tegenover de kerk in
Heer, dal alleen op zondagoch
tend enkele uren na de hoogmis
geopend is en verder de hele
week op slot is
Goud wordt er in de Maas
trichtse horecawereld lang niet
overal verdiend De samenstel
lers van het kroegenboek hebben
ontdekt, dat tenmiste de helft
van de Maastrichtse kasteleins
onder het minimuminkomen zit
en vaak met ander werk iets zien
bij te verdienen Zo bezien kan
van het voornemen van het ge-
meentbestuur. om het aantal
nieuwe vestigingen in de bin
nenstad aan bunden te leggen,
ook een stuk sanering uitgaan.
Met nachtvoorzieningen is het
gemeentbestuur ook niet scheu
tig De eisen die aan dergelijke
cafés worden gesteld „levende"
muziek bijvoorbeeld - drijven de
consumptieprijzen omhoog,
waardoor ze ontoegankelijk
voor de jongeren worden Die
wijken dan wel uit naar het na
bije België Drie kasteleins stel
den geen prijs op vermelding in
het groot Maastrichts kroegen
boek.
Peter Mulder, de in Rome
werkzame fotograaf van
Nederlandse afkomst
ree hts), tijdens de recente
tv-uitzending in Italië.
(Van onze correspondent)
ROME - „Elk lettertje op
zich is belangrijk, maar het
heeft minstens één andere
letter nodig om iets te bete
kenen".
Peter Mulder, Nederlander
van geboorte en sinds jaren in
Rome woonachtig en werkzaam,
verduidelijkt zijn uitgangspunt
waarop hij een nieuw (fotogra
fisch) boek heeft gebaseerd.
„Het woord Gods" heet dat
boek Eerder al verschenen van
Peter Mulder „Het positief van
TOKIO (AP) - Er is de laatste
tijd veel gesproken en geschre
ven over de gevaren van olietan
kers. Het grote spook der vervui
ling een ieder bekend. Maar er
zijn ook tankers die nog veel ge
vaarlijker kunnen zijn, en waar
van als daarmee iets mis zou
gaan, de gevolgen niet te over
zien zullen zijn, omdat men er
nog geen ervaring mee heeft.
Dat zijn de tankers die vloeibaar
gas vervoeren, lng (liquefied na
tural gas, vloeibaar aardgas) of
lpg (liquefied petroleum gas).
Die schepen hebben een dub
bele huid en zijn voorzien van
andere vergaande veiligheids
voorzieningen en er wordt met
schepen en lading op een bij
zonder omzichtige manier om
gesprongen maar toch
„Niemand weet wat er zou
kunnen gebeuren als een gas
tanker ergens hevig mee in aan
varing kwam", aldus is dezer
dagen namens de Japanse dienst
voor de veiligheid op zee ver
klaard. „Deskundigen hebben
ons verteld dat er althans in
theorie geen massale ontplof
fing zou ontstaan die het schip
uit elkaar zou rijten Maar hoe
groot en hevig zal de brand zijn
die er dan ontstaat' Wat gebeurt
er met de gaswolken die vrij zul
len komen? Wij zouden eigenlijk
eens een proefneming moeten
doen om die vragen te beant
woorden, maar dat kan natuur
lijk niet"
Lng wordt vervoerd bij een
temperatuur van 160 graden
Celcius en lpg bij een van 60
graden onder nul. De tank
waarin het vloeibare gas zich
bevindt is op speciale wijze ge
ïsoleerd en van binnen van een
bekleding van roestvrij staal
voorzien.
Want gewoon staal zou kun
nen verbrijzelen als het ineens in
aanraking kwam met het ijs
koude gas Niemand weet of kan
zich maar voorstellen wat er met
het schip zou gebeuren als er na
een aanvaring ineens grote hoe
veelheden van dat vloeibare gas
vrijkwamen
Als men een kleine hoeveel
heid lng over water uitgiet dan
schijfit het te ontploffen door de
razendsnelle verdamping, als de
hitte loskomt. Maar wat voor
soort brand zou er ontstaan als
de vloeistof zich over een schip
verspreidde en dan zodra het tot
verdamping kwam, gelijk tot
vuur werd?
Dit zijn zaken waarmee men
zich voortdurend bezighoudt in
geïndustrialiseerde landen waar
men het gevaar van vervuiling
van het milieu onderkent maai
waar de vraag naar het aardgas,
omdat dit zo „schoon" ver
brandt, van dag tot dag toe
neemt"
Aardgas en dergelijke pro-
dukten worden in Europa en in
de Verenigde Staten over land
vervoerd via buisleidingen
Omdat aardgas zo enorm in trek
is, zijn de oliemaatschappijen
het gaan importeren Dat moet
dan gebeuren per schip en in
vloeibare vorm Het gas wordt
samengeperst totdat het vloei
baar is geworden en als zodanig
600 maal zo compact als in de
natuurlijke staat en dan bij de
genoemde zeer lage temperatu
ren vervoerd.
Daarom is er een sterke vraag
naar gastankers en ook naar
steeds grotere.
Er worden thans gastankers
gebouwd die al 120 000 kubieke
meter vloeibaar lng of lpg kun
nen vervoeren, dat is evenveel
als er gaat in 6 000 rijdende 10-
tons gastankers met een capaci
teit van 20 kubieke meter elk
Een gas-supertanker kost
thans ongeveer 120 miljoen dol
lar.
Vooral in Japan maakt men
zich zorgen over de veiligheid
van die schepen omdat men er al
een voorproefje van heeft gehad
dat evenwel uiterst gelukkig af
liep. In oktober van verleden
jaar raakte in de baai van Tokio
een gastanker in aanvaring mei
een ander schip Maai de sterke
tanks van het gasschip weer
stonden de schok en ei ont
snapte niets van de lading
Een in Japan gevestigd Euro
pese scheepsbouwkundige in
genieur zei dat niet te gissen is
wat er zou gebeuren bij een aan
varing waarin een gastanker be
trokken is en het niet zo goed
afloopt „We hebben te maken
met een nieuw verbruiksartikel
waarvan het gedrag in grote
hoeveelheden ons niet bekend
Na de aanvaring in de baai
van Tokio was evenwel beves
tigd wat de grote oliemaat
schappijen al lang zeggen de
gastankers zijn „veilig" naai ge
lang de graad van voorzichtig
heid waarmee ermee wordt ge
navigeerd.
Volgens de Amerikaanse vei
ligheidsvoorschriften mag als
beschermende ballast tussen de
twee huiden van het schip alleen
maar water worden vervoerd
Volgens de Europese en de Ja
panse voorschriften mag die bal
last ook bestaan uit bepaalde
petroleumpmdukten
Deskundigen zijn het er ovei
eens dat de unieke constructie
van de „dubbele huid" een vei
ligheid verschaft die toch wel
heel vei gaal Dooi een aantal
Amerikaanse en Europese vak
mensen is al eens gezegd dal
olietankers ook zo gebouwd
moesten worden om het grote ri
sico van lekkage en vervuiling
van watei en kusi te kunnen ke
ren Deskundigen zeggen dal hel
risico dat Inp of lpg „uit zich
zelf' kunnen ontploffen gering
is. omdat er in de tanks geen
zuurstof aanwezig is
Een groot verschil tussen de
twee gassen is nog dat lpg tame
lijk zwaar is en zich als een po
tentieel ontplofbare wolk ver
spreidt langs grond en watei'
Lng is veel lichter en zal dus me
teen gaan opstijgen
God" en „Het negatief van
God": boeken waarin hij aan de
hand van foto's en tekst de aan
wezigheid van God door middel
van de fotografie wil verklaren.
„Als ik als fotograaf een nega
tief heb, zie ik daarin het gemis
aan licht Maar als fotograaf
weet ik, dat door het licht het
positief zal komen Zo ben ik er
van overtuigd dat ook een mens
in duisternis moet weten dat
God in het licht leeft en zal ko
men". Wat Mulder in zijn
nieuwste boek hanteert ts in
feite het alfabet
„Zelfs om het kleinste woord
je, bijvoorbeeld ik te vormen,
heb je twee letters nodig Elke
letter op zich zegt niets De be
tekenis komt in combinatie met
andere letters Zo heeft ook elke
mens minstens een andei nodig,
of zelfs meei deren Met tien let
ters kun je een prachtig woord
vormen of een schuttingwoord:
het ligt aan de rangschikking.
Zo ligt het ook aan de begelei
ding bi] mensen it ze in groeps
verband het goede zien en na
volgen"
Petei Muidei doet met zijn fo
to s en bijbehorende teksten
duidelijk aan een modern stukje
lekenapostulaat In het uitge
breide paasprogramma van de
Italiaanse telev isie heeft Peter
Muidei zijn gedachten en opvat
tingen kunnen vertellen tn een
zeei goed bekeken programma
Dal doen we samen' Hetiseen
wekelijkse rubriek, waarin aan
dacht wordt geschonken aan
gr< lepsacti vitei ten voorname
lijk van |ongere mensen
Petet Muidei vindt het van
zelfsprekend dat in alle technie
ken, m alle moderne vooruit
gang de tjiens blijft zoeken naar
de onmiskenbare aanwezigheid
van God
..ln de fotografie evengoed als
in bijvoorbeeld de diuktech-
niek
Mulders boeken hebben in
korte tijd grote opgang gemaakt
in Italië Et is inmiddels een
tweede drak verschenen en ver
talingen in diverse andere talen
liggen klaar