Tweede kerncentrale Zeeland
logischerwijs bij Borssele
leeland geen vergaarbak
ervuilende industrie
zeeuws
Waaêce/c
ZEELAND VANUIT MMUWHHMftS
HOGER SFEREN
Expositie Andersen
gisteren in
Middelburg geopend
■1
W.A.N. TIJDENS HINDERWETZITTING
VW-WEEKENDTIP
Hoechst
streek
Botulisme
Warmer
Tegen
Weekenddienst
Stemredactie
7ATERDAG 12 JULI 1975
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG - „Het zou
een beetje gek zijn als wij een
ventuele tweede kernenergie-
entrale in Zeeland niet in Bors-
ele zouden gaan bouwen". Deze
eaktie gaf gisteren desgevraagd
drs. J. K. de Jong, adjunkt-
/irecteur economische zaken
van de P.Z.E.M., op het struk-
uurschema Electriciteitsvoor-
iening tot het jaar 2000, dat
deze week bekend werd ge-
aakt.
Zoals bekend noemt de rege
ring als mogelijke vestigings
plaatsen voor kerncentrales in
Zeeland naast Borssele ook Tho-
len/St. Philipsland. De regering
ziet zelf ook grote bezwaren
tegen deze plaatsen, maar dan
vooral uit landschappelijk oog
punt. Volgens de heer De Jong
zal de planologie een steeds gro
tere rol gaan spelen in de ener
gievoorziening. Maar bovendien
zijn er vanuit P.Z.E.M.-
standpunt gezien nog twee fak-
toren, die Borssele het meest ge
schikt maken. Dat is op de eerste
plaats het feit, dat in de omge
ving van Borssele de industrie
ligt, maar zeker niet op de laat
ste plaats ook het feit, dat er in
Borssele al een kerncentrale
staat die bemand is met deskun
dig personeel.
In het struktuurschema Elek
triciteitsvoorziening worden
ook een aantal Zeeuwse vesti
gingsplaatsen genoemd voor
conventionele centrales: Osse-
nisse en de Strook tussen Bath
en Hoedekenskerke. Maar vol
gens de heer De Jong is het uit
oogpunt van kosten verre te ver
kiezen om de bouw van elektri
citeitscentrales te concentreren.
Want bij gespreide centrales heb
je voor elke centrale drie konti-
nuploegen personeel nodig.
Adjunkt-direkteur De Jong van
de PZEM voegt er echter aan
toe, dat de kosten slechts één as-
pekt vormen in deze zaak.
(Vervolg van pag. 1)
Er zijn zes typen botulismen.
Bij watervogels is het type 6 het
ieest voorkomende. Veel vogels
izijn drager van de bacterie die
botulisme overbrengt. Ze on-
ervinden er geen kwalijke ge
volgen van. Pas als de dieren
terven en het kadaver krijgt
Itijd om te ontbinden, in een
•'arme omgeving, gaat de bacte
rie zijn gif afscheiden. Vogels en
ok mensen kunnen door aanra-
-ing besmet worden. Vooral het
'ype E is voor de mensen schade
lijk.
De vogels die op Saefthinge
"evonden zijn, kwamen door
erstikking om het leven. Dat is
de gebruikelijke gang van zaken
bij het type C. Deze soort botu-
;sme werkt op de zenuwuitein-
?en van waterwild, naar de spie-
en toe. vooral naar de ademha-
ngsspieren. De vogels komen
uiteindelijk door ademnood om
het leven. De meest effectieve
lamer van bestrijding tot nog
jvoe is een jacht naar de bronnen
van het botulisme: de besmette
kadavers.
Vooruitzichten voor zondag
en maandag, opgesteld door het
vNMI op vrijdag om 18.00 uur:
Overwegend droog met zon-
iige perioden. Geleidelijk war
ier.
Weersvooruitzichten in cijfers
emiddeld over Nederland.
Voor zondag: aantal uren zon:
IB tot 13; min. temp: omstreekz .q
rader. max. temp: omstreeks
3 graden; kans op een droge pe-
iode van minstens 12 uur: 95
rocent; kans op een geheel
roog etmaal: 80 procent.
Voor maandag: aantal uren
£on: 3 tot 12; min. temo: om-
treeks 14 graden; max. temp:
omstreeks 24 graden; kans op
een droge periode van minstens
12 uur: 90 procent; kans op een
"eheel droog etmaal: 70 procent.
DEN HAAG - De waterhoog
ten van vrijdagmorgen, meege-
deeld door Rijkswaterstaat:
Konstanz 496 plus 1, Rheinfel-
den 366 plus 5, Plittersdorf 556
plus 2, Maxau 618 onveranderd,
Plochingen 189 min 7, Mann-
hein 471 min 5, Steinbach 124
plus 1, Mainz 411 min 5, Bingen
264 min 6, Kaub 334 min 7, Trier
247 min 7, Koblenz 320 min 8,
Keulen 312 min 13, Ruhrort 474
min 16, Lobith 1109 min 16,
Pannerdense kop 1073 min 15,
Nijmegen 908 min 14, IJsselkop
957 min 11, Eefde IJssel 490 min
9. Deventer 360 min 9,
Katerveer-Spooldersluis 83 min
3, Monsin 5460 min 12, Borgha
ren 3809 min 32, Belfeld 1117
plus 7, Grave beneden de sluis
490 min 9.
Morgen, zondag 13 juli -
Bergen op Zoom 6.38 en 19.01
Hansweert 5.48 en 18.03
Terneuzen 5.13 en 17.29
Vlissingen 4.41 en 17.00
Wemeldinge 6.29 en 18.52
Maandag, 14 juli -
Bergen op Zoom 7.24 en 19.45
Hansweert 6.25 en 18.44
Terneuzen 5.53 en 18.13
Vlissingen 5.22 en 1'7.44
Wemeldinge 7.15 en 19.36
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN - Het chemische bedrijf Broomchemie is geen welkome gast in Terneuzen.
Dat bleek gisteren tijdens een drukbezochte en af en toe wat roerige hoorzitting in het kader
van de hinderwetaanvraag van Broomchemie. Tijdens de bijeenkomst in de burgerzaal van
het Terneuzense stadhuis, overhandigde Addie Leyte namens het Milieu Aktiecentrum
Nederland afdeling Terneuzen, vijfduizend handtekeningen, tegen de komst van Broom
chemie, aan de aanwezige gedeputeerde mr. J.F.G. Schlingeman. Met de vestiging van dit
bedrijf dreigt Zeeland naar de mening van het M.A.N. een verzamelbak van „sterk vervui
lende industrieën te worden". Andere instanties die bezwaar indienden waren (de vereni
ging Milieuhygiëne Zeeland, het Terneuzense bedrijf Elopak, enkele landbouwers en verder
particulieren.
chemische vestiging door de
verschillende woordvoerders
naar voren werden gebracht,
kwamen op het volgende neer:,
de lozing van teveel fosfaten en
stoffen met broomsporen, erin,
via de afvalwaterleiding naar de
Westerschelde, luchtveron
treiniging, het gevaar tijdens
transport van chloor en broom,
grondstoffen van het bedrijf,
over het water en over de weg
door woonkernen, het gevaar
voor calamiteiten, ongelukken
tijdens het in werking zijn van
de broomfabriek.
„Wij maken nu massaal be
zwaar tegen de komst van het
broomgevaar". Een speciaal ge
componeerd broombliedje ge
zongen door een twintigtal
M.A.N.-sympathisanten ver
welkomden de bezoekers van de
hinderwetzitting al voor de deu
ren van het Terneuzense stad
huis. Gewapend met spandoe
ken ging het vervolgens naar
binnen.
„Ons bedrijf Elopak komt 750
meter van Broomchemie te lig
gen, in zuid-westelijke richting.
Jat is de grootste concentratie
van mensen, honderdvijftig in
de omgeving. Vijftig procent van
de tijd is er een windrichting
tussen zuid en west. Dat is in
geval van een alamiteit een uit
erst ongunstige stituatie", zo be
toogde de heer H. Rijnders, die
namens het bedrijf Elopak het
woord voerde. Hij wees er ver
der op dat een Noors onderzoek
had aangetoond, dat melkkar
tons het voornaamste produkt
van dit bedrijf bijzonder gevoe
lig zijn voor de geur van broom.
Dat kon naar zijn mening gevaar
opleveren voor consumenten
van de melkprodukten in de
verpakking.
ken, kunnen ook bij Dow te
recht". Met het oog op de af
stand tussen het bedrijf en de
woonkernen beroep hij zich op
richtlijnen uit een CRM-
rapport: „Volgens die nota moet
er tussen industire en bebouwde
kom een strook van vier kilome
ter liggen. In Terneuzen is er dan
vier kilometer te weinig". De af
stand van het terrein van
Broomchemie tot de dichtstbij
zijnde woonkernen is ongeveer
■twaalfhonderd meter.
De bezwaren, die tegen de
,In Terneuzen is tachtig a vij
fentachtig procent van de be
volking tegen de bouw van
Broomchemie. De gemeente
raad weet dus waar ze aan toe
aldus gistermiddag de bon
dige conclusie van een van de
M.A.N.-aktievoerders, die hun
bezwaren ondersteunden met
een pakket van vijfduizend ge
tekende bezwaarschriften.
Het Terneuzense PPR-D'66-
raadslid H. Magermans zag de
vestiging van het bedrijf wel
doorgaan: „Gedeputeerde Sta
ten trekken zich weinig van be
zwaarschriften aan,. Dat heb
ben we gezien bij de mosselban-
ken". Hij maakte vooral be
zwaar tegen de on
democratische gang van zaken
binnen het havenschap, wat be
treft de grondverkoop. Ook de
hinderwetprocedure lag hem
niet lekker. De heer Magermans:
„De overheid bereidt vaak jaren
een plan voor en de burgerij
heeft veertien dagen om een
verweer in te brengen. Het van
verschillende kanten aange
voerde argument ten gunste van
Broomchemie: werkgelegen
heid, had volgens hem geen en
kele grond: „Die zestig mensen,
die bij Broomchemie gaan wer-
(vervolg van pag. 1)
Dit voorjaar vertoonde ook de
afzet van fosforprodukten een
sterke daling. Dat betrof in
hoofdzaak wasmiddelfosfaten.
Speelde hierbij enerzijds het
seizoen een rol, anderzijds toch
ook een extra voorraadvorming
door afnemers tijdens de ener
giecrisis van vorig jaar, een
zuiniger verbruik van wasmid
delen en verlaging van het fos
faatgehalte in enkele landen. De
afzet van fosforprodukten is
sinds eind mei van dit jaar onge
veer gelijk aan 65 procent van de
totale produktiecapaciteit.
Daarom is sinds half mei één van
de drie fosforovens in Vlissingen
buiten werking gesteld.
De vooruitzichten voor de af-
zetontwikkeling in de komende
maanden zijn onzeker, aldus
Hoechst Holland. Wel wordt
verwacht, dat de verkoop van
fosforprodukten tegen het einde
van het jaar weer zal aantrek
ken.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Gistermid
dag is in het stadhuis te Middel
burg de herdenkingstentoon
stelling over de Deense sprook
jesschrijver Hans Christian An
dersen officieel geopend. Tege
lijkertijd werd een nieuwe bio
grafie over Andersen gepresen
teerd van de hand van mevr.
Dra. H. Koppejan-Van Woelde-
ren, die uit Vlissingen afkomstig
De
Andersen-
in Middelburg te zien van 12 juli
tot 31 augustus in de vleesnal
van het stadhuis. De expositie
Meneer Broom
(Van een onzer verslagge
vers)
TERNEUZEN - Door
de Burgerzaal van het
Terneuzense stadhuis
waarde vrijdagmiddag de
geest van „meneer
Broom". De aanwezige
direktie van Broomche
mie, in de persoon van de
heer W.C.G. Baars, kreeg
deze naam ook toege
voegd van een van de par
ticuliere vragenstelsters,
de Utrechtse mevrouw J.
Schmidt. Zij wilde graag
weten hoe de gang van za
ken zijn met de te verrich
ten metingen rond het be
drijf Broomchemie.
„Meneer Broom"
voelde overigens weinig
behoefte om in te gaan op
de regen van ingebrachte
bezwaren.
Havenschapsdirekteur
H. Blok, niet aanwezig,
kreeg een vette veeg uit de
pan van het
M.A.N.aktie-comité. Vol
gens het relaas van
M.A.N. - woord voerdster
Addie Leyte, had de heer
Blok toen men wellicht
per vergissing, bij hem
aanbelde om een handte
kening tegen Broomche
mie te vragen, het vol
gende gezegd: „Kom je
soms uit Holland". Toen
de verbouwereerde aktie-
voerder hem daarop ver
telde dat zijn voorouders
uit Zeeuwsch-Vlaanderen
kwamen, had de haven
schapsdirekteur hem ten
antwoord gegeven: „Als je
zo'n stomme Hollander
was, dan had ik me kun
nen voorstellen dat je ak-
tie voerde, van iemand uit
Zeeuwsch-Vlaanderen
niet".
geeft een indruk van het leven en
het werk van de wereldbe
roemde Deense schrijver. Tij
dens de tentoonstelling is er ook
werk van Andersen te koop.
Onder de vele gasten voor de
officiële opening bevond zich
gisteren in Middelburg ook de
ambassadeur van Denemarken
in Nederland, de heer B. Kron-
mann. Burgemeester drs. P. A.
Wolters toonde zich in zijn wel
komstwoord verheugd over het
feit, dat de Andersenherden-
kingstentoonstelling juist in de
zomer zo lang in Middelburg te
zien was. Hierdoor kreeg een in
ternationaal publiek de gele
genheid nader met de Deense
schrijver kennis te maken.
De expositie werd officieel
geopend door de Deense acteur
Freddy Albeck, die vele sprook
jes van Andersen vertolkt heeft.
De heer Albeck, die voortreffe
lijk Nederlands bleek te spre
ken, ging wat nader in op het
leven van Andersen. Tijdens zijn
toespraak voltrok zich een
snelle verkleedpartij en Ander
sen zelf als het ware vertelde het
verhaal van een theepot.
Tenslotte presenteerde mevr.
Koppejan haar Boek „Wie an
ders dan Andersen", dat twee
dagen geleden van de persen
was gerold. Zij bood een exem
plaar aan aan de Deense ambas
sadeur, burgemeester Wolters
en de heer Freddy Albeck, die
haar tot het schrijven sterk had
geïnspireerd.
Op 4 augustus vindt in Mid
delburg de officiële herdenking
plaats van het honderdste sterf
jaar van Hans Cristian Ander
sen.
Schuur uitgebrand
door blikseminslag
(Van onze correspondent)
SEROOSKERKE
- Vrijdagmiddag om halfeen is
door blikseminslag de land
bouwschuur van de heer A. Gi-
deonse aan de Kokerheuleweg 4
te Serooskerke in de as gelegd.
Ondanks het feit dat de brand
weerkorpsen van Middelburg en
Serooskerke spoedig ter plaatse
waren, kon niet worden voor
komen dat de schuur een prooi
werd van de vlammen. In de
schuur bevonden zich hooi en
enkele landbouwwerktuigen.
Omtrent de omvang van de
schade is nog niets bekend. Om
18.00 uur was men ongeveer
klaar met de nablussingswerk-
zaamheden. Het woonhuis van
de heer Gideonse, dat aan de
landbouwschuur was gebouwd,
kon worden behouden. Het
meubilair liep evenwel aanzien
lijke waterschade op.
Honderden gezinnen vragen
zich elk weekend weer af, wat
nu eens te gaan doen, zien of
beleven. Natuurlijk, wanneer
het weer goed is kan men naar
het strand of naar het water,
maar wat te doen wanneer de
zon verstek laat gaan en de
Zeeuwse kusten niet direct
noden tot een zonnebad? Hebt
u ooit gedacht om eens een
vlicgtochtje boven Zeeland te
maken? 't Is niet direct goed
koop, maar 't is wel een spe
ciale belevenis. Vanuit vlieg
veld Midden-Zeeland kan dat
dagelijks, bij voorkeur na tele
fonische afspraak (01196-
12644) maar u kunt ook ge
woon naar het vliegveld rijden
en daar een afspraak maken.
De meest-geboekte vluchten
duren een kwartier of een half
uur. Tijdens een vlucht van een
kwartier kunt u het yeerse
Meer, Middelburg, Vlissingen
en het Sloegebied vanuit de
lucht bekijken óf, wanneer u
de andere kant wilt uitvliegen
Goes en het Veerse Meer.
Bij een vlucht van een half
uur kunt u natuurlijk verder
weg en bezichtiging van Wal
cheren, de Deltawerken en het
Veerse Meer behoort dan zeker
tot de mogelijkheden. Wüt u
naar Zeeuwsch-Vlaanderen
dan kunt u met een tocht van
zo'n 30 minuten vliegen tot
aan Terneuzen en de Kanaal
zone en zo misschien uw eigen
woning vanuit de lucht bekij
ken. Over Zuid-Beveland vlie
gend komt u tot aan de Kreek-
raksluizen bij Rilland. Wat de
kosten betreft kunnen wij
meedelen dat een tocht van een
kwartier 30.- per persoon
kost en een tocht van 30 minu
ten 50.- per persoon. Per
vlucht kunnen 3 volwassenen
en 1 kind mee.
Een andere vorm van vlie
gen is het meevliegen in een
zweefvliegtuig. In Zeeland
zijn er drie zweefvliegvelden,
te weten bij Axel, vliegveld
Smitsschorre, bij Arnemui-
den, vliegveld „Midden-
Zeeland" en bij Haamstede
vliegveld „Haamstede". In alle
drie gevallen neemt de aldaar
operende vliegclub op verzoek
passagiers mee voor een
zweefvliegtocht die afhanke
lijk van de thermiek zo'n 10
minuten duurt. De tarieven
voor een zweefvliegtocht ver
schillen enigszins van elkaar
espectievelijk 12,50, 15,-
en 20,- per persoon. Er
wordt hoofdzakelijk in de
weekends gevlogen (onder
goede weersomstandigheden
uiteraard) en in de vakantie-
tijd ook op weekdagen. Voor
boekings-adressen en tele
foonnummers mogen wij u
verwijzen naar de Zeeuwse
Recreatiegids die bij alle
VVV-kantoren en bij de Pro
vinciale Zeeuwse VVV in Mid
delburg verkrijgbaar is.
Torens
Een andere, erg leuke ma
nier om Zeeland vanuit de
lucht te bekijken, is één van de
tientallen Zeeuwse torens te
beklimmen. Vanaf trans of
omgang kan men mijlen ver
over zee en land zien. Een der
gelijke klim is wel erg inspan
nend maar het voordeel is dat
het goedkoper is dan een vlieg-
tochtje en dat het ook langer
duurt. Het is weinig Zeeuwen
bekend, dat er zoveel torens en
andere gebouwen beklommen
kunnen worden. In
Zeeuwsch-Vlaanderen kan
men bijvoorbeeld de St. Baaf-
storen in Aardenburg, de kerk
toren in Biervliet en de stad
huistoren van Sluis en de wa
tertoren van Oostburg op. In
Midden-Zeeland kan ge
klommen worden in Kapelle,
Nisse, Middelburg, Veere,
Vlissingen en Westkapelle en
op Schouwen-Duiveland in
Burgh-Haamstede, Koude-
kerke, Ouwerkerk en Zierik-
zee.
De hoogste toren is de Lange
Jan van Middelburg met zo'n
85 meter hoogte. Van daaruit
heeft men een prachtig uit
zicht over heel Walcheren en
de Westerschelde, maar ook de
St. Lievens Monstertoren in
Zierikzee met 56 meter hoogte,
de vuurtoren van Westkapelle
met 50 meter hoogte, de toren
van de Dom van Veere met 42
meter hoogte en de watertoren
van Oostburg met 60 meter
hoogte (233 treden) zijn zeker
de moeite waard.
Het voert te ver om hier alle
openingstijden en entreeprij
zen te vermelden. Deze zijn
uitvoerig vermeld in de al eer
der genoemde Zeeuwse Re
creatiegids (verkrijgbaar bij
alle VVV-kantoren). Voor de
prijs behoeft U echter zo'n
trim (klim)partij niet te laten.
Vele torens zijn gratis te be
klimmen en de duurste kost
nog maar ƒ0,70 en ƒ1,- per per
soon. Het uitzicht na de klim
partij is in alle gevallen werke
lijk interessant. Wij wensen u
dan ook een prettig weekend,
en voor het geval u gaat klim
men een lange adem!
!T
Hier komt de twintigste en laatste vraagstelling in onze
monumentenprijsvraag. Voor degenen die hun antwoorden
nog eens in het net willen overschrijven, publiceren we bo
vendien weer de invulbon, die van vandaag af kan worden
ingezonden.
De vraag:
Dit voormalige gemeentehuis leent zich momenteel voor
allerlei culturele bedrijvigheden. Vooral bij slecht weer is
het een trekpleister voor de toeristen die zich in de streek
ophouden. Men treft er een kamer aan waarin men oude
klederdrachten uit een naburige plaats kan bewonderen.
Bovendien zijn er voorwerpen uit de Romeinse tijd te bezich
tigen. In welke plaats staat het gebouw?
Dit zijn de antwoorden in de prijsvraag „Ken Uw Streek" en
el in volgorde van de publikatie der foto's:
De watertoren in Oostburg.
Voor redactionele aangele
genheden is dit weekend be
schikbaar redacteur Rein van
der Helm, tel. 01170-3370,
b.g.g. 01150-2535. Dit geldt
zowel voor Zeeuwsch-
Vlaanderen als voor Midden-
Zeeland. Fotograaf is Erik Os-
sewaarde, tel. 01140-3100.
Hier afknippen
0
1
4
5
6
7
8
9'
0
nzender
Adres
Deze bon uitknippen, daarna invullen, maar eerst inzenden
vanneer alle foto's zijn gepubliceerd, dus na vandaag. Inzendin-
en moeten uiterlijk zaterdag 19 juli binnen zijn.
Inzenden aan: Redactie De Stem, Reigerstraat 16, Breda. In
nkerbovenhoek van enveloppe vermelden: Prijsvraag Ken uw
treek.
Een historische foto van de Onze Lieve Vrouwekerk te Veere
