Zilversmid André Lassen
handelt in
Japanse Samoerai-zwaarden
Griekse communist Theodorakis
-gelooft niet meer in partijen—
Nijmeegs echtpaar
naar Filippijnen
Bedankt voor
uw mee doen
Evangelist
op voettocht
MOSA-PORSELEIN WEER IN DE HANDEL
Oplossing puzzel 10:
binnenland
buitenland
Stand
Koppen -
snellen
ZATERDAG 12 JULI 1975
11
i3
MAASTRICHT - De porse
leinfabriek Mosa keert terug op
de markt voor huishoudelijke
artikelen. Vanaf half oktober
zijn in de winkels weer koppen
en schotels van de Mosa ver
krijgbaar, nadat het merk zes
jaar geleden van de markt voor
serviesgoed verdween.
In dat jaar viel namelijk het
besluit, dat het bedrijf zich be
halve op vloer- en wandtegels
geheel zou concentreren op de
markt voor hotelporselein. Dit
wordt vervaardigd voor horeca
bedrijven, kantines, ziekenhui
zen e.d. In de winkels is op het
ogenblik geen Mosa-porselein
meer verkrijgbaar, ondanks het
feit dat het bedrijf hiermee een
goede naam had verworven.
Het besluit van 1969'om de
produktie van huishoudelijk
goed te staken, volgde op een
lange periode, waarin als gevolg
van de te geringe produktieca-
paciteit en voortdurend perso
neelsgebrek veel lange levertij
den moesten worden bedongen.
In het andere keramische bedrijf
in Maastricht de Koninklijke
Sphinx was de hele produktie
van serviesgoed gestaakt en toen
viel een „gat" in het niet onaan
zienlijke afzetgebied voor ho-
telporselein. De Mosa heeft met
succes getracht dit „gat" op te
vullen, maar staakte daarvoor
de vervaardiging van huishou
delijk goed.
Nu voor het hotelporselein
een sterke en stabiele positie op
de Nederlandse markt is opge
bouwd en de produktiemoge-
lijkheden bovendien wat ruimer
zijn geworden, komt de Mosa te
rug met huishoudelijk goed.
Voorlopig beperkt het bedrijf
zich tot koppen en schotels, een
combinatie, die alleen in Neder
land gewild is. In België, Frank
rijk en Duitsland koopt de huis
vrouw niet enkel koppen en
schotels, maar verlangt zij er op
zijn minst een ontbijtbord bij,
zodat ze een volledig déjeuner-
stel heeft. De Mosa streeft er
naar het assortiment weer gelei
delijk uit te breiden.
Tijdens een eerste presentatie
voor groothandelaren en winke
liers in Amsterdam bleek, dat de
goede naam van de Mosa op dit
gebied nog lang niet verklonken
is. De Mosa kon alvast een be
vredigend aantal orders note
ren. Vanaf half oktober werden
nieuwen produkten constant
geproduceerd en kunnen ze
zonder lange levertijden worden
afgeleverd.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM - „Martelen was nooit de bedoeling in hun
krijgsmansopvatting, integendeel je moest de tegenstander
in één klap kunnen doden. En dat ze die zwaarden gebruik
ten voor het plegen van harakiri - zelfmoord - dat is een
fabeltje".
André Lassen (24), zilversmid
van beroep, is helemaal weg van
samoerai-zwaarden. Zwaarden
waarmee vanaf de 12e eeuw Ja
panse edellieden, behorend tot
de krijgerskaste van de samoe
rai, zich bewapenden. Ze deden
dat met een door de eeuwen heen
volgehouden exclusiviteit voor
wat betreft de lengte van het
lemmet. „Een gewone boer of
kleine koopman mocht zich
slechts met een zwaard van zo'n
50 cm meslengte uitrusten om
zich tegen rovers te beschermen.
De samoerai zelf hadden mees
tal drie steekwapens bij zich,
een kort zwaard links, een lang
zwaard rechts en dan nog een
dolk."
André Lassen weet er (nage
noeg) alles van. In een met enige
moeite veroverd souterrain in de
Amsterdamse Nieuwe Spieghel-
straat (voor kenners het mekka
van de antiekhandel), heeft hij
zich naast het smeden van sier
lijke zilveren ringen toegelegd
op de handel in deze Japanse
wapens. „De smeedtechniek van
samoerai-zwaarden is zo fantas
tisch knap", zo vertelt hij ons,
„dat ik er al tijdens mijn oplei
ding tot zilversmid door gefa
scineerd raakte."
De Japanse wapensmeden be
steedden soms enkele maanden
aan de vervaardiging van één
enkel werkstuk. Hard en zacht
staal werd daartoe platgesmeed
en in elkaar geschoven, „omge-
weld" en weer plat geslagen en
opnieuw in hete ovens tot onge
lofelijke hardheid gebracht,
waarbij dan het er in verwerkte
zachtere ijzer ervoor moest zor
gen dat het zwaard ondanks zijn
hardheid toch niet in stukken
kon breken. „Je kunt er mee
door een harnas heen slaan", al
dus Lassen, een van zijn zwaar
den op de hand wegend. Japanse
hoge edellieden wilden zwaar
den die sterker waren dan die
van Damascus en Toledo, van
oudsher trefpunten van be
roemde wapensmeden.
In de tweede helft van de 19è
eeuw werd de „stand" der sa
moerai door de keizer opgehe
ven. Dit in het kader van de cen
tralisering van het landsbes
tuur. Daarvoor hadden de sa
moerai - net als de Midde
leeuwse ridders in Europa -
eeuwen doorgebracht met
„landje-pikken". Bloedige en
langdurige vetes om uitbreiding
en verdediging van het eigen
grondgebied. Ondanks dat de
samoerai als opdrachtgevers
wegvielen werden toch tot tus
sen de twee wereldoorlogen in,
van die machtige slagzwaarden
meestal voorzien van een twee
handig gevest - vervaardigd.
„In de Japans-Russische oor
log is er nog mee gevochten en
ook in de laatste oorlog nog wel
hier en daar", aldus Lassen. An-
tiekwaarde hebben uiteraard de
oudere wapens. De oudste van
uit de 12e tot I4e eeuw vind je
alleen nog maar in enkele grote
musea maar voor zwaarden uit
de 18e en 19è eeuw wordt - af
hankelijk van de staat waar ze in
verkeren - tussen 1000 en de
10.000 betaald, terwijl bij de
Londense veiling Sotheby voor
mooie exemplaren zelfs wel tot
25.000 is neergelegd.
Aardige bijzonderheden weet
de bijzonder zachtaardig
ogende André Lassen nog over
zijn scherpe handelsobjecten te
vertellen. Zo zit er bij elk zw
aard in de schede een klein
mesje verstopt, dat diende om de
hoofden van gesneuvelde tegen
standers te ontvlezen. Anders
dan men misschien van het Ja
panse cultuurvolk zou verwach
ten deed men er aan koppensnel
len. Maar niet uit magische
overwegingen, puur als methode
om aan bewijsmateriaal te ko
men voor de opdrachtgever in
'wiens krijgsdienst men trad.
Bijzonder intrigerend is ook
de „tameshigiri" de in de loop
der eeuwen verfijnde methodiek
waarmee men voltooide
samoerai-zwaarden op hun
waarde testte. Belangrijke opd
rachtgevers die een fortuin voor
een zwaard overhadden wilden
weten of hun aankoop inder
daad efficiënt was. Daartoe
werd het zwaard uitgeprobeerd
op veroordeelde misdadigers.
Lassen toont ons enkele fraai ge
ïllustreerde boekwerken om zijn
verhaal te staven.
Zo bleken de „zwaard
testers" een eigen ambacht uit te
oefenen, dat los stond van de
wapensmeden. In aanwezigheid
van getuigen (-een soort nota
riële akte werd er dan ook
opgemaakt-) beproefden zij het
wapen op hun levende materi
aal. Uitvoerige rituelen werden
daarbij in acht genomen. De
goed getrainde samoerai zelf
diende te beschikken over wel
geteld zestien verschillende
„slagen" die alle vooraf moesten
worden uitgevoerd met het
nieuw af te leveren zwaard. Als
moeilijkste gold het klieven van
het slachtoffer van schedel tot
bekken, als makkelijkste het ho
rizontaal wegslaan van de sche
del op ooghoogte. Een en ander
uiteraard in één slag te verrich
ten.
In de 17e eeuw was de ethiek
in de Japanse samenleving in
middels zo ver gevorderd dat
men voor het testmateriaal nog
wel misdadigers gebruikte maar
dan slechts als ze al op „gewo
ne" wijze vooraf onthoofd wa
ren. Legendarisch is het tweege
sprek geworden tussen een wa-'
pentester en een zeer fors ge
bouwde roofovervaller die over
een flinke tors beschikte. Een
zeer hoge samoerai wilde zien of
zijn zwaard een man van dat
formaat in één slag van schou
der tot heup in tweeën kon hak
ken.
„Het is zeer wreed dat te doen
terwijl ik nog leef", zo zei de
veroordeelde toen hij voor zijn
beul stond. „Voor of na de dood,
André Lassen met enkele van zijn zwaarden.
het effect zal hetzelfde zijn" was
het barbaarse antwoord.
Waarop de rover trots een laat
ste weerwoord had: „Als ik dat
vooraf had geweten dan had ik
mijn laatste dagen doorgebracht
met het inslikken van keistenen
om je zwaard voorgoed te be-
zoals
derven".
„Want tegen steen",
André Lassen ons ten over
vloede uitlegt, „is zo'n zwaard
niet goed opgewassen".
En om aspirant-kopers niet af
te stoten voegt hij er geruststel
lend aan toe dat lang niet alle
zwaarden op dergelijke wijze
getest zijn. „Zoveel misdadigers
waren er in het oude Japan nu
ook weer niet en de meeste
samoerai-vechters hadden vol
doende „gewone" tegenstanders
om hun wapens op uit te probe
ren."
ATHENE (DPI) - De Griekse
componist Mikis Theodorakis,
sinds zijn jeugd een overtuigd
communist en een fel bestrijder
van het vorig jaar verdwenen
dictoriale militaire bewind in
zijn land, gelooft niet meer in
partijen.
Teleurgesteld verklaarde hij
onlangs dat hij de partijpolitiek
heeft opgegeven en dat hij van
nu af een nieuwe vredes- en cul-
tuurrbeweging gaat organiseren
die de Griekse cultuur zal uit
dragen naar de gewone man,
vooral de boeren en de jeugd op
het platteland. „Mijn beweging
zal onafhankelijk van elke poli
tieke ideologie zijn en zij zal een
beslissende rol gaan spelen in
het politieke en sociale leven
van alle dag in Griekenland."
Theodorakis, die op 29 juli 50
jaar wordt, werd als jongeling
communist toen hij zich aan
sloot bij het Griekse bevrij
dingsfront dat tijdens de
Tweede Wereldoorlog de Nazi's
bevocht. Hij werd in 1967 gear
resteerd en door de militaire
junta die in dat jaar de macht, in
Athene greep naar Frankrijk
uitgewezen. In 1972 brak hij
voor korte tijd met het commu
nisme, maar toen vorig jaar de
democratie in Griekenland her
steld werd stelde hij zich in Pi
raeus kandidaat voor de com
munistische partij. Tot veler
verbazing en tot zijn eigen tele
urstelling behaalde hij echter
geen parlementszetel. De verbit
tering van Theodorakis vloeit
kennelijk voort uit het feit dat
hij bij zijn pogingen in het par
lement te komen niet door de
leiding van de communistische
partij werd gesteund. Deze had
blijkbaar geen behoefte aan een
uitgesproken individualist als
Mikis Theodorakis
„Ik geloof niet langer m par
tijen en personen die zichzelf
boven de massa plaatsen. Ik zou
mij niet willen opofferen voor
een systeem als het Russische".
zegt Theodorakis, zijn verbitte
ring over het feit dat men hem
niet waardevol genoeg voor de
functie van volksvertegenwoor
diger achtte, nauwelijks verber
gend.
De componist gaat sindsdien
uit van de overtuiging dat jonge
mensen hunkeren naar culturele
idealen en intellectuele zelfver
wezenlijking. „Zij weten dat er
geen nationale politieke herge
boorte kan plaatsvinden zonder
een culturele wederopstan
ding", zegt hij.
De beweging die Theodorakis
in gedachten heeft zal culturele
centra in de dorpen oprichten en
concerten en andere culturele
activiteiten zoals de vorming
van dorpsbibliotheken organi
seren. Hij maakte niet duidelijk
hoe dit allemaal gefinancierd
zal worden en wie zijn idee steu
nen.
„Ik geloof niet langer dat
communisten en andere poli
tieke bewegingen het volk naar
vrijheid en democratie kunnen
leiden. Als een volk eenmaal
vrijheid en democratie is gege
ven moet het die ook kunnen be
leven en mag het niet gebukt
gaan onder het paternalistisch
systeem van een enkele partij.
Men hoeft ons niet te vertellen
wat en hoe we iets moeten doen.
Wij mensen van de Middel
landse Zee doen graag de dingen
op onze manier. Wij willen geen
van bovenaf geleide, maar een
echte democratie", zo verdedigt
Theodorakis zijn nieuwe over
tuiging.
De componist wijdt niet al
zijn tijd aan zijn nieuwe bewe
ging. Hij werkt nog steeds inten
sief aan de muziek. Momenteel
is hij bezig met de repetities van
„Canto general", zijn jongste
werk, dat geschreven is op ge
dichten van de Chileense poëet
Pablo Neruda.
De Hand-in-hand-deleaatie bij de prijswinnaars: vlnr. de heer H. W.J. Derksen, chef redactie van
De Gelderlanderde AUDET-krant, waarvan de prijswinnaar abonnee is; de heer C. M. v.d. Vorst,
hoofd van de afd. marketing van AUDET N.V.; het echtpaar Arts-Baltissen; de heer R. Vosveld,
voorzitter van de stichting Little Philippines voor Nederland, en de heer J. Derix, redacteur van het
Dagblad voor Noord-Limburg te Venlo, belast met de redactionele begeleiding van de puzzelactie.
„Ja zeker, we gaan, hoor!"
Aldus reageerde heel beslist en
energiek de 80-jarige me
vrouw Arts-Baltissen op de
verrassende tijding van een
hand-in-hand-delegatie, dat
haar man, eveneens een 80'er,
de tiendaagse vliegreis voor
twee personen naar Manilla op
de
als
Hand-puzzelactie.
De heer A.F. Arts, „rustend"
expediteur aan de St. Anna-
straat te Nijmegen, trok een
wat zorgelijk gezicht omdat
hij „aan zijn hart moet den
ken", zoals hij het voorzichtig
uitdrukte. „Ik moet er toch wel
even met de dokter over pra
ten", meende hij, maar zijn
vrouw wuifde alle bezwaren
weg.
s Filippijnen had gewonnen,
s hoofdprijs in de Hand-in-
Beiden hebben al vaker ge
vlogen, naar Spanje enkele
malen, en naar Tunesië, maar
een trip naar het andere einde
van de wereld is natuurlijk wel
wat anders. Het echtpaar heeft
een zoon wonen in Nieuw-
Zeeland, die het nog nooit be
zocht heeft. „We zijn dan wel
een aardig eindje op weg", al
dus mevr. Arts, geboortig uit
het Noordlimburgse rozen-
dorpje Lottum, waar zij 55
jaar geleden in het huwelijk
trad met de soldaat Arts, een
rasechte Nimwegenaar, die in
de mobilisatiejaren 14-18 daar
aan de grens als militair doua
nier paraat stond voor het
(neutrale) vaderland.
Onfortuinlijk in het spel is
de heer Arts bepaaldelijk niet.
Hij won al eens eerder een zeer
fors bedrag in de voetbaltoto.
Puzzelen doen beiden „om wat
te doen te hebben maar aan
puzzelacties nemen ze slechts
deel als er een goed doel achter
zit. „In het begin hadden we
wel wat moeite met de hand-
in-hand-puzzel, maar gaan
deweg viel het allemaal best
mee", aldus de heer Arts, die
het maar wat gemakkelijk
vond om per giro te kunnen
deelnemen. En secuur had hij
het aantal f's bijgehouden,
want dat was beslissend om in
aanmerking te komen voor de
grote eindhoofdprijs.
De heer en mevrouw Arts-
Baltissen trekken ongetwij
feld welgemoed met de KLM
„op pad" naar de Filippijnse
hoofdstad, waar zij, geheel
verzorgd, hand-in-hand kun
nen gaan als gasten van pater
Lagerwey en zijn mensen.
De Audet-puzzelactie Hand in Hand is teneinde. Hier
volgt de lijst van de extra-eindhoofdprijzen, waarvoor
men het totaal aantal F's van de puzzels 1 tot en met 10
moest raden. Dat aantal was 28 (achtentwintig). Hier
komen ze:
GROTE EINDHOOFDPRIJS
Reis naar Manilla voor 10 dagen per KLM (voor 2 per
sonen): A. F. Arts, St. Annastraat 349, Nijmegen-6805.
EXTRA EINDHOOFDPRIJZEN BIJ PUZZEL 10
Kleurentelevisie van Philips: M. E. v.d. Staaij-Nijst,
Rozenstraat 36, Maastricht.
Open haard van Bellfires: J. A. van Nijnatten, Tilburg-
seweg 28, Breda-4302.
Zwart-wit televisie (draagbaar) van Philips: M.
Keijsers-Rongen, Windhond 121, Tegelen.
Sankyo projector van B. V. Transcontinenta: A. H.
Klaassen, Madelievenstraat 10, Arnhem-6007.
PRIJZEN VAN f 200,- in contanten: U. Hennekam-
Van Zon, Pastoor Oomenstraat 25, Rijen (NB);
Mevr. H. J. van Ginneken Hindersteinstraat 25 Breda-
4304.
En de prijzen voor puzzel 10:
WEEKHOOFDPRIJZEN: Petri camera van B. V.
Transcontinenta: J. G. Claassen, Kasteel' Hïllenraedt-
straat 477, Roermond; Zwart/wit televisie van Philips:
E. Boersbroek, Molecatenstraat 12, Arnhem; Stereo
grammofoon van Philips: T. H. Engels, Grenulaan 48,
Terneuzen; Tafelradio van Philips: H. Grotens, Gaffel
straat 4, Nijmengen; Sankyo digitaalklok van B.V.
Transcontinenta: K. van den Berg. Herm. Potgieter
straat 14, Venlo.
WEEKPRIJZEN: Snelkoker: Mevr. Wetzels-
Gerards, Bergstraat 8, Belfeld (L); Keukenmachine van
Wegenbouw, Didam: Mej. C. H. M. Simmelink, Ser-
vaasweg 35, Nunhem P. Haelen; Broodrooster van Mer
cator Drumpt: Mevr. de wed. H. Nouwen-Smeets, Ba
roniestraat 38, Weert; koffiezetapparaat van Mercator
Drumpt: H. van Rossum, Citadelstraat 8, Alphen (Gld);
3 LP's van Eminent Orgels: T. Breukers, Varenstraat 9,
Hunsel (L); Electrisch mes van Wegenbouw, Didam:
mevr. P. M. van de Boer-Noy, Pius 10-straat nr. 11,
Rijen; Infraphil-lamp: mevr. M. Raafs-Aben, Oeffeltse-
weg 2a, Beugen; Mini-boiler v.d. auto van Unison^C. J.
F. Font Freide, Potterieplein 25, Maastricht; Mini-
boiler v.d. auto van Unison: Jack Koops, Nieuwe Steeg
5, Dussen; Strijkijzer: J. G. Claassen, Kasteel Hillen-
raedtstraat 477Roermond; Snoerloos scheerapparaat:
mej. J. W. Bul: Balfortstraat 18 Breda; Haarknipappa
raat: Gezusters Buijs, St. Janstraat 22, Hoeven (NB)
3816; Haardroger: H. Roelof se, Rijnwijk 6, Arnhem;
Drooglijn: Mevr. C. M. Driessen, Ernst Casimirstraat
12, Eist (OB)l; Kantelprullebak: J. A. H. Eshuis, Haydn-
straat 9, Groesbeek-6920.
De oplossing van puzzel 10 luidde: Bedankt voor uw
meedoen.
UTRECHT (ANP) - De Neder
landse evangelist Jan Eaviez be
gint maandag met zijn voettocht
naar Spanje. Het eerste gedeelte
van de tocht - tot de Belgische
grensplaats Visé (in de buurt
van Maastricht) zal per trein
worden afgelegd. Daarna gaat
de groep - er zijn inmiddels vier
definitieve aanmeldingen ge
daan - te voet verder, richting
zuiden.
Faviez verwacht, dat het aan
tal deelnemers de komende we
ken echter nog zal stijgen, als
vele belangstellenden terug zijn
van hun vakantie en zich in Be
lgië bij de groep zullen voegen.
De evangelist kwam eind mei
in het nieuws, toen hij zijn plan
nen bekend maakte om een be-
zinningstocht te houden naai
het zuiden van Spanje. Met de
voettocht wil Faviez ruimte
scheppen „voor al die mensen,
die het niet meer zien zitten",
■>m zich met elkaar te bezinnen
over hun bestaan. Onderweg wil
hij, geïnspireerd door het evan
gelie, discussiëren met zijn
tochtgenoten. „Ook niet-
gelovigenzijn welkom. Het moet
geen pelgrimsreis worden,
waaraan alleen christenen on
der elkaar deelnemen. Met deze
tocht wil ik iedereen bereiken,
die in de vrije natuur tot rust wil
komen", aldus Faviez.
Hij heeft veel reacties gekre
gen op zijn plannen. Vier be
langstellenden zegden toe, de
hele reis, die een jaar zal duren,
te willen meemaken. Faviez
verwacht dat men ongeveer een
maand in België en Luxemburg
zal verblijven. Vandaar gaat de
groep verder naar de Franse al
pen. „Mochten we door een of
andere oorzaak in moeilijkhe
den komen, dan kunnen wij al
tijd nog uitwijken naar Zwitser
land of andere landen, aldus de
evangelist.
Per dag aal ongeveer tien ki
lometer afgelegd worden. „Niet
iedereen hoeft de tocht echter in
zijn geheel mee te maken. Het is
een ieder vrij om zich onderweg
aan te sluiten of naar huis te
gaan. Ik verwacht dat een gror l
aantal mensen van die moge
lijkheid gebruik zal gaan ma
ken, gezien de reacties, die ik
heb gekregen", zegt hij.
Voor belangstellenden: Fa
viez hoopt maandag om 11.43
uur te vertrekken per trein
vanaf het centraal station in
Utrecht. De eigenlijke voettocht
begint om ongeveer 14.30 nij het
slation in Visé.
