Sociale problematiek binnenschippers „Ik zou mijn leven willen geven voor een vrij Ambon" Geheime agent belegerd door collega's GIJZELINGSPROCES IN ARNHEM NA BESCHULDIGENDE UITLATINGEN IN OVERSPANNEN TOESTAND Man schiet inbreker neer Somalië ontkent Russische raket- basis in Berbera Hervormde synode tegen nieuwe investeringen in Zuid-Afrika binnenland buitenland 14 ia in de hand is op i'an de emancipa- igje winkelen in is voor hen al (lelijke dan een mancipatiestencils té had niet veel dergelijke, goede omen. Bovendien iet eerder in de om dergelijke estaties op touw liter ons liggende kan met de bes- de werld geen e ngenoemd. Ho- t daardoor toch afgesneden voor ifestaties in het de emancipatie, oblematiek ver- meer dan de acht die er tot nu besteed. EJA VAN AART (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het uitblij ven van een beslissing over het al dan niet handhaven van de evenredige vrachtverdeling veroorzaakt onzekerheid bij de binnenschippers en belemmert de sanering van de bedrijfs tak. Dit is een van de conclu sies van een onderzoek, dat de regering heeft laten instellen naar de sociale problematiek van de binnenschippers. Het verslag van dit onderzoek is aan de Tweede Kamer aange boden. Door de invoering van de leerplicht voor schipperskinde ren vindt een scheiding bin nen het gezin pLaats, die als erg bezwaarlijk wordt onder vonden. Daarom zou een tege moetkoming in de reiskosten moeten worden overwogen, evenals het inrichten van lo- giesgelegenheden bij de inter naten voor schipperskinderen, zo luidt een andere conclusie. Verdere conclusies uit het on derzoek zijn onder meer: De voorlichting aan de schippers over de verschillen de voorzieningen moet worden verbeterd. De invoering van een weke lijkse stilliigdag is wenselijk. Nieuwe ligplaatsen moeten zodanig worden gevestigd, dat de schipperSbevolking gemak kelijk vervoer heeft naar win kels en sociale centra. «Op de ligplaatsen zou te at len tijde doktershulp beschik baar moeten zijn. (Van een onzer verslaggevers) ARNHEM „Menselijke problemen moeten nimmer op gelost worden met onmenselijke methodes" dat was de sleutel waarmee president mr. E. Wijtema gistermorgen, de tweede dag van het marathonproces tegen achttien Zuid- molukkers, toegang zocht tot de verdachten die terecht staan voor hun aandeel in het gijzelingsplan waarvan ko ningin Juliana het slachtoffer had moeten worden. De president slaagde maar zeer ten dele in zijn opzet. De eerste verdachte, de 22-jarige Augustinus P.. zonder beroep, stelde ronduit „zijn leven te willen geven voor een vrij Ambon, zoals zijn ouders htm leven hadden ingezet voor de ..drie-kleuren-vlag" van Ne derland." Dat P. daarbij niet alleen diens eigen leven maar ook dat van mogelijk veel on- schuldigen in de waagschaal had gesteld, werd op de koop toe genomen. Augustinus P. was in de hiërarchie van het gijzelingsplan de onder com mandant onder Jack M., de hoofduitvoerder van de gijze- ng. Wel had P. enige blijk van spijt gegeven.-In alle Ne derlandse dagbladen was een excuusbrief aan de koningin geplaatst welke door hem me de was ondertekend. Dat nam echter niet weg dat hij zijn idealen overeind had gehou den. Mr. Wijtema toonde daar in ruime mate begrip voor. ..Een groot deel van het Ne derlandse volk is ervan over tuigd dat uw probleem een tragisch en groot probleem is", zo zei hij. ,.In het verleden zijn, zo stemde hij in, grote fouten gemaakt waardoor het probleem Ambon kon blijven voortleven. Maar zo stelde hij, dat neemt niet weg dat ge weld wordt afgekeurd In zo'n geval zult u ook in de toe komst in de Nederlandse sa menleving op een absoluut neen stuiten. Mr. Wijlema gaf verdachte P. volle gelegenheid met hem in debat te treden over zijn poli- *ieke idealen. Mr. Wijtema toonde ook groot respect te hebben voor het „bijzonder knappe reclasseringsrapport dat de culturele en sociologi sche achtergronden van de Zuidmolukker in Nederland goed belicht had." Een jaren lange opvoeding in Ambon- sfeer heeft, zo bleek, pp P. een niet weg te cijferen, vloed gehad. Zo zelfs dat deze op een vraag van de president verklaarde nog altijd achter het gijzelingsplan te staan' Overigens bleek nu dat het leven van de koningin nooit echt gevaar zou hebben gelo pen. Volgens P. had het slechts In de bedoeling gele gen het paleis Soestdijk te be zetten om daarmee internatio nale aandacht te trekken voor hun problemen. ..Als we de koningin hadden willen gijze len hadden we dat wel op een makkelijkere plaats kunnen doen dan in het paleis". President Wijtema belichtte ook de persoonlijke discrimi natie waarvan P. jaren voor de actie het slachtoffer was geworden Na de aanslag in 1970 op de Indonesische am bassaide in Wassenaar werd P. als enige Zuidmolukker wer kend op een kantoor, door zijn collega's weggepest Sindsdien had P. als ongeschoolde arbei der alleen nog maar baantjes kunnen krijgen waarbij hij ..vloeren moest vegen en as bakken kon ledigen". -Ik vind dat een trieste en erge zaak die ieder van ons rich ter harte kan nemen", zo waarschuwde de president, die overigens wel aan de verdach te voorhield dat acties als te gen Soestdijk de discriminatie alleen nog maar kan verslech teren. Roerend begrip toonde hij voor de serie roofovervallen die P. met andere terecht staande jonge verdachten had gepleegd om aan geld voor de eigenlijke actie te komen. In de ogen van de verdachten stonden die overvallen in dienst van een rechtvaardige zaak, maar ze tonen volgens de president tevens aan hoe de hele affaire escalleren kan ten koste van onschuldigen. Een van de mede-overvallers, de 20-jarige metaalbewerker Dom in goes A. werd door de president aanzie- uil- '.„'i.' \-,er te woord gestaan dan P. die de rij van verdachten had geo pend. Verdachte A. zou, aldus zijn verklaringen tegen de po litie. wanneer hij op tegen stand bij het paleis zou zijn gestuit, „blindelings maaiend' op paleispersoneel hebben ge schoten en hij zou ook leden van het personeel hebben geëxecuteerd wanneer de eisen die de groep voor ogen had niet zouden worden ingewil ligd Ter zitting hield hij vol „geen spijt te hebben" en door te zullen vechten in plaats van „weer 25 jaar met een span doek te moeten gaan lopen". „A. wilde ook niets weten van de excuusbrief. ..Allemaal leu gens in de kranten", zo ver klaarde hij. De president zwakte deze strijdvaardigheid nog enigszins af door te wij zen op het gewone criminele verleden van A. Diefstallen die, zoals mr. Wijtema laco niek constateerde, geen fluit met de actie voor Amibon te maken hadden gehad. „Ik zou mijn leven willen geven voor de Zuidmodlukse republiek", zei de 22-jarige reproduktiefotograaf J.P.T. uit Eist. Waarop de rechtbankpre sident mr. E. Wijtema op merkte: „Voor het vaderland dat u niet kent. Dat is op zichzelf een tragedie". „Ik ben opgegroeid met bepaalde idea len die mijn ouders hebben verteld en nu wil ik mijn recht zoeken", aldus een van de verdachten, die zich had teruggetrokken omdat zijn moeder, die enigszins wist wat er aam de hand was en daar door overstuur was geraakt. De 20-iarige Jones L- uit Eist was een der genen die de opdracht had naar het slaap vertrek van de koningin te gaan. „Had u daar geen be zwaar tegen", vroeg de presi dent. „Het is nu eenmaal een i>dieaial dat wij nastreven en dat er doden en gewonden ROTTERDAM (ANP) Een 28-.iari.ge eigenaar van een café aan de Vierhaivenstraat in Rotterdam heeft in de nacht van dinsdag op woensdag een inbreker, die hij in zijn woon huis op heterdaad had betrapt, met een pistool door het hoofd geschoten. De inbreker de 22- jarige A-S. uit de Maasstad, moest in zorgwekkende toe stand naar het ziekenhuis worden gebracht. De oaféhou- der was legaal in het bezit van het vuurwapen, omdat hij lid is van een schuttersvereni ging. Duizenden duiven de mist in: een mil ]oen sc hade SITTARD (ANP) Onge veer 4000 van de 4342 postdui ven van een Limburgse vere niging die zaterdagochtend in Bergerac (Frankrijk) waren gelost, zijn nog niet terugge keerd. Experts schatten de schade op meer dan f 1 mil joen. Volgens het KNMI in De Bilt moet de oorzaak van het verloren gaan van de postdui ven worden toegeschreven aan grondinversies, die in het ge bied van Bergerac tot Bor deaux heersten. Deze inversies warme vochtige luchtlagen laget dam 1200 meter met veel mist en lo/ge bewolking kunnen voor duiver fataal zijn. De vliuchtleiding zou voor de lossing van de dluiven geen adviezen hebben ingewonnen ii 'set meteorologisch insti- 'ïut kunnen vallen is het risico dat we er bij nemen", was het antwoord van Jones. Die een paar jaar geleden op Ambon is geweest, maar daar niet wil wonen onder het Indonesische bestuur. Volgens hem waren de roofovervallen de eniige manier om aan geld te komen voor het kopen van wapens. De officier van justitie, mr. H.R. Lauwaars, heeft de ze ventien verdachten in twee groepen onderverdeeld. De eerste groep omvat de zoge naamde kopstukken en de tweede groep de jongeren die de gijzelingsactie op paleis Soestdijk zouden uitvoeren. Vandaag zal hij zijn tweede requisitoir houden, gevolgd door de pleidooien die even eens door onderlinge afspraak van de raadslieden een zeker collectief karakter zullen dra gen. MOGADISJOE (UPI) So malië heeft gisteren tegenge sproken dat de Russen bezig zijn een raketbasis aan te leg gen in de Somalische haven stad Berbera. De Russen heb ben nooit om faciliteiten voor zo'n basis gevraagd aangezien zoiets tegen onze principes is, aldus de Somalische minister van buitenlandse zaken, Omar Arteh Glialib, in een verkla ring. Gha'lib zegt hierin verder dat de Amerikaanse berichten, waarin melding wordt ge maakt van een dergelijke ba sis, „Zionistische propaganda" zijn om de vestiging van een belangrijke Amerikaanse basis op het in de Indische Oceaan gelegen Britse eiland Diego Garcia te rechtvaardigen. De minister nodigde iedereen uit die zich voor deze kwestie in teresseert naar Somalië te komen om met eigen ogen te zien dat de gewraakte berich ten onwaar zijn. (Van onze correspondent) PARIJS Een agent van de Franse geheime dienst is begin deze week gedurende 7 uur door zijn col lega's van contra-spionaige „belegerd"". Gedurende deze tijd vuurde de betrokkene verschillende keren op deze collega's en op de politie ter wijl hij luidkeels beschuldi gingen uitte aan het adres van andere geheime agenten, waarvan hij de namen open baar maakte. Uiteindelijk gaf hij zich over waarna hij door zijn collega's naar een psychia trische inrichting overgebracht werd. De spion Henri Canoué ge naamd, was maandagavond in zijn flat op nummer 38 van die rue de Clichy in Parijs op vreemde wijze begonnen tekeer te gaan en eiste luidkeels de komst van die minister van binnen landse zaken, aan wie hij iets te vertellen had. Toen de mi nister uiteraad niet verscheen., begon Canoué, die commissaris is van de DST (de Franse contra-spionagedienst) hevig tekeer te gaan en riep vanuit zijn raam beschuldigingen aan het adres van andere geheime agenten en noemde een groot aantal namen, terwijl hij be weerde dat er op diverse am bassades geheime microfoons door de DST verborgen waren en betichtte een aantal van zijn collega's ervan bij het schandaal van het politiek sa tirische weekblad Le Can-ard Enchaiiné betrokken geweest te zijn: begin december 1973 werd in de in aanbouw zijnde nieuwe redactielokalen van dit blad een aantal geheime mi crofoons ontdekt die klaarblij kelijk dioor agenten van DST aangebracht waren. De destijds genoemde namen kwamen overeen met die wel ke Canoué vanuit zijn raam riep. Het was duidelijk dat de spion aan een zenuwcrisis leed de autoriteiten verklaarden later dat het een vlaag van ver standsverbijstering betrof. Het is evenwel niet bekend, waar door deze ontketend werd, maar het werd in Parijs merk waardig geacht dat deze ze nuwstoring of plotselinge waanzin van Canoué blijkbaar niet onverwacht gekomen was: sedert 48 uur zouden twee wa gens van de oontra-spionage dienst met geheime agenten voor de woning van Canoué ■gewacht hebben. Het werd in Parijs eveneens merkwaardig geacht dat in geval van plotse linge verstandsverbijstering zo belangrijk geacht werd dat enkele minuten later de hoog ste politieautoriteiten van het land ter plaatse waren: de Fa- rijse politieprefect, de direc teur van de nationale politie, die van de gerechtelijke poli tie en het hoofd van de con- tra-spionagedienst. Verder wa ren alle alarmeenheden opge roepen en kort na de eerste manifestaties van Canoué ver schenen de anti-gang brigade, de seherpschutterseenheden van de politie, de zogenaamde gasbriigaide en de groepen met politiehonden. Intussen beschuldigde de ge heime agent een aantal van ziin collega's ervan dubbele agenten te zijn, voor vreemde mogendheden te spioneren en maakte het hele organisatie schema van de inlichtingen dienst luidkeels bekend, een schema dat onder de militaire geheimen valt. Met zijn uitla tingen over de schuld van de geheime dienst inzake de af faire van de Canard Enchainé bevestigde de spion hetgeen de autoriteiten lange tijd ge dementeerd hadden- terwijl hij met een revolver vuurde op elke agent en elke politie man dje ook maar de gering ste beweging maakte. De politieprefect verklaarde later dat niets in de uitlatin gen van de spion coherent was, dal het hier verzinsels van een geestelijk gestoorde betrof. Intussen lijkt het zeer waar schijnlijk dat Canoué inder daad aanzienlijk overspannen was, waarop een aantal recen te gedragingen wijzen. Dit neemt niet weg diat althans een aantal vain de controleer bare uitlatingen die hij gedaan heeft, juist bleken te zijn. (Van een onzer verslaggevers) DRIEBERGEN „In afwach ting van meer duidelijkheid over het effect van buiten landse investeringen in het al gemeen", heeft de generale synode van de Nederlands Hervormde Kerk, op grond van de thans beschikbare ge gevens, zich uitgesproken te gen meuwe investeringen in Zuid-A l:r: ka. Zij deed dat gis teren in een motie die met 39 tegen 9 stemmen werd aan vaard na een discussie die een hele ochtend in beslag had ge nomen. In de motie roept de synode het bedrijfsleven op tei'zake van investeringen in gebieden waar de apartheid in stand wordt gehouden, niet alleen de economische, maar ook sociaal- ethische en politieke aspec ten te laten gelden. Uitgaande van de overweging dat Neder landse aandeelhouders recht hebben te weten welke uit werking hun beleggingen heb ben, dringt de synode er bij de Nederlandse bedrijven en banken op aan, ten spoedigste de mogelijkheid te openen tot onpartijdige controle en ver slaggeving met betrekking tot net effect van hun investerin gen op de gelijkberechtiging van de werknemers, blanke en zwarte. De hervormde synode doet ook een beroep op de Neder landse regering oim haar me deverantwoordelijkhedd voor de instandhouding van de apartheidssystemen in Zuid Afrika, niet langer uit de weg te gaan en andere relaties tus sen Ned"rl-md en Zuid-Afrika kritisch te beoordelen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 15