VAN HOREN EN ZIEN
Opvallende uitvoeringen van
Koninklijke Vlaamse Opera
GEEN OPTREDENS IN ZUID-NEDERLAND
DAT HAD OOK MIJ
KUNNEN GEBEUREm
BtfftoEttoenot'..
radio
televisie
Rubriek Marcel de Groot
Goedkoop
Recepten
ONTDEK DE VERSCHILLEN
DONDERDAG 12 JUNI 1975
I, cakes, brood
sreik In Uw vriezer
Maquette van de eerste acte van De Zigeunerbaron, die in september bij de KRO in première gaat.
(Van onze kunstredactie)
ANTWERPEN' - „Het zijn
vooral onze zondagmiddag-
voorstellingen, die veel be
zoekers trekken uit Neder
land", zegt Sylvain Deruwe,
directeur van de Koninklijke
Vlaamse Opera te Antwer
pen. De 160 voorstellingen
van het afgelopen jaar wer
den door 4000 mensen méér
bezocht, waaronder heel wat
Nederlanders. Na één jaar
directie vraagt Sylvain Der
uwe, bij de presentatie van
het nieuwe programma '75-
'76, „begrip voor mensen,
niet voor toestanden. Het
systeem, waarin wij zitten is
fout, maar we moeten wer
ken met het materiaal, wat
we hebben". Toch ziet hij de
KVO in Antwerpen „als een
van de beste theaters van
West-Europa".
Het nieuwe seizoen biedt en
kele opvallende uitvoeringen,
zoals de musical Anatevka, met
in de hoofdrol de Nederlander
Jan Garri tsen; een nieuwe moei
lijke Rosenkavalier van Richard
Strauss en een Ravel-
programma. Het experiment vo
rig jaar om met eigen opera
koor en orkest concerten te ge
ven is succesvol geweest en
wordt herhaald met de uitvoe
ring van Dvoraks' Requiem, de
negende van Beethoven en
Rhapdodie in Blue van Ge
rshwin.
Chronoligisch ziet het pro
gramma er als volgt uit. In sep
tember De Rozenkavalier van
Strauss in het Duits en een an
dere prarüre (nieuwe enscene
ring) van Bartoks Blauwbaard,
waarbij het Ballet van Vlaande
ren Bartok Twaalf danst. Verder
een reprise van De lustige we
duwe van Lehar. In oktober gaat
De Zigeunerbaron van Jcihan
Strauss in een nieuwe Neder
landse vertaling en nieuwe op
vatting. November opent met
een concert van het Requiem
van Dvorak en een lyrische
Carmen van Bizetin een nieuwe
vertaling van Clem Schouwe
naars. December brengt twee
herhalingen (al zijn de bezettin
gen gewijzigd) nl. De toverfluit
van Mozart en Hello, Dolly van
J. Herman.
In januari wordt na een her
uitvoering van Verdi's Aida
(waarschijnlijk in regie van
Eichmann), op de valreep van
het Ravel-jaar, 1' Heure Espag-
nol en 1' Enfant et les Sortileges,
beiden van Ravel, gespeeld.
Deruwe hoopt voor het laatste
werk een kmd aan te kunnen
trekken. In februari gaan de ge-
lande Vlaamse werken met
oor en volgt een reprise, na en
kele jaren, van Brittens Een
Midzomernachtdroom. In maart
komt de opera van Luik de Faust
van Gounod zingen, volgt een
concert met Rhapsodie in Blue
van Gershwin (pianopartij
wordt gespeeld door de Engelse
hoornist van het eigen orkestlen
de negende symfonie van Be
ethoven en besluit KVO met een
wederopvoering van Wozzeck
van Alban Berg. April opent met
Anatevka, waama Deruwe zelf
Parsival zingt van Wagner. Hij
zegt: Ik voel me verplicht zelf
die rol te zingen tot iemand het
kan overnemen. Maar dan met
de gedachte, dat Parsifal geen
opera, maar een filosofie is In
mei tenslotte komen een nieuwe
cavalleria Rusticana van Ma-
scagni en een nieuwe Paljas van
Leoncavallo, waarna het sei
zoen besloten wordt met Wag
ners Tannhauser.
„De waag om met onze opera
in Zuid-Nederland op te treden
komt niet", zegt Sylvain Der
uwe. „Ik denk, dat het te dicht
bij Antwerpen ligt Wel komen
er vragen van boven de Moer
dijk. Zo waren we onlangs met
Butterfly in Arnhem. En hoewel
het Nederlandse publiek niet
erg voelt voor in het Nederlands
vertaalde opera's sloeg het goed
aan. Maar we zijn geen reizend
gezelschap. Bij zo'n tocht naar
Nederland kamt er voor ons te
veel kijken".
HILVERSUM - „Het gaat om
gebeurtenissen, waarvan ieder
een zegt: „Dat had ook mij kun
nen gebeuren", verhalen van
gewone mensen, die in onge
wone situaties zijn geraakt en
die daarover boeiend kunnen
vertellen", aldus Marcel de
Groot over zijn nieuwe rubriek
„Dichterbij", die de AVRO deze
zomer maandelijks zal uitzen
den. De eerste aflevering is van
avond te zien.
„Het gaat dus niet om mensen
die in het nieuws staan, om be
kende Nederlanders", stelt
Marcel de Groot. „In „Dichter
bij" komen onbekenden aan het
woord. Zij praten over hun pro
bleem, hun belevenis. De bedoe
ling is, de kijkers iets te vetellen
over de leefsituaties van ande
ren, hen te laten meeleven, mee
voelen ook. met wat een ander
mens bezig houdt".
Marcel de Groot zal in deze
serie portretten van gewone
mensen niet uitgaan van het „ge
lijk" of „ongelijk" in een be
paalde situatie „Het gaat mij
om het verhaal op zich, de ver
woording van een gebeurtenis
Als iemand mij vertelt dat hij
onschuldig in de gevangenis
heeft gezeten, ga ik op die
schuldvraag niet in; ik laat ook
een ander daarover niet aan het
woord. Ik ga uit van het verhaal
van de man die zelf meent on
schuldig te zijn en van die opvat
ting uit zijn relaas doet".
De idee voor deze gesprekken
is geboren, nadat Marcel de
Groot zijn met de „Premios On-
das 1974" - een internationale
Spaanse televisieprijs - be
kroonde reportage over „abor
tusbus uit Parijs" had gemaakt.
In deze uitzending van Televi-
zier Magazine had Marcel de
Groot gesprekken met Franse
vrouwen en meisjes, die naar
Nederland kwamen om hier ab
ortus te ondergaan: een aantal
boeiende en ontroerende inter
views met mensen in een situatie
die diep in hun bestaan ingreep.
Op diezelfde manier wil Mar
cel de Groot nu zijn gefilmde
portretten van onbekende Ne
derlanders gaan maken. In het
eerste gesprek in „Dichterbij"
gaat het om een man die langdu
rig in een psychiatrische inrich
ting verpleegd is geweest. Wat
betekent een dergelijke verple
ging voor een mens en hoe ver
werkt hij dat, zijn de vragen die
in dit interview centraal staan.
De bewoners van IJsland moe
ten voortdurend opboksen tegen
de meest uiteenlopende grillen
van de natuur. Een zomer lang
werden filmopnamen gemaakt
van het leven van de IJslanders.
Het resultaat toont de Vara van
avond in de documentaire „IJs
land". (Nederland 1,19.05 uur).
,JJiet onder de sneeuw" is de
titel van de aflevering van Kla
verweide, die vanavond wordt
uitgezonden. Als een Suri
naamse familie, die al meer dan
een jaar in Klaverweide woont,
grootmoeder laat overkomen
naar Nederland is dat het begin
van veel onverwachte en niet air
tijd plezierige gebeurtenissen.
(Nederland 1, 20.35 uur).
De zwager van Ronnie Corbett
iaat zowaar trouwen. Huize
'orbett wordt voor het feest be
schikbaar gesteld maar de on
verwachte viering loopt op een
gegeven moment uit de hand.
(Nederland 1, 21.50 uur).
Niemand minder dan Pele de
monstreert in Sportpanorama
het jongleren, dubbelen met de
bal en schieten.
(Nederland 2,19.05 uur).
VOLDEMAR LESTIENNE:
„FURIOSO", (Uitg. De Boekerij
Baarn, f 22,90).
Neem een paar keiharde, niet
sontziende mannen. Laat ze wat
„spectaculaire" dingen doen
tijdens de Tweede Wereld
oorlog. Maak daarbij dankbaar
gebruik van verschijnselen uit
die tijd welke kassucces garan
deren zoals concentratiekamp,
wat seksuele toestandjes, doden
als spelletje. Brei er een liefdes-
story tussendoor en laat figuren
als Hitler en Churchill meespe
len. Wanneer het dan een span
nend en humoristisch boek moet
worden en Lestienne is de au
teur, ontstaat een smakeloos en
„goedkoop" schrijfsel, waarin
echte ^panning en humor ver te
zoeken zijn.
NEDERLAND
18.45 Minimolen.
18.55 Journaal.
VARA
19.05 IJsland, filmdocumentai
re.
NOS
20.00 Journaal.
VARA
20.21 Achter het nieuws.
20.35 Klaverweide, tv-spel.
21.25 De Ombudsman.
21.50 Ronnie Corbett, komi
sche serie.
22.15 Achter het nieuws.
NOS
22.50 Den Haag vandaag.
23.05 Journaal.
NEDERLAND 11
18.55 Journaal.
AVRO
19.05 AVRO's Sportpanorama.
19.30 Lach 'ns naar de foto
graaf, jeugdprogramma.
NOS
20.00 Journaal.
AVRO
20.21 Moulin Rouge, speelfilm.
22.30 Dichterbij: mensen ver
tellen een verhaal.
23.00 De zomer in het hoofd:
tochten door Nederland.
23.10 Journaal.
richt. 20.15 Economisch maga
zine. 21.00 Columbo, Ameri
kaanse detective-film. 22.00
Televisie-dicussie. 22.45 Jour
naal, weerbericht en commen
taar
DUITSLAND II
DUITSLAND I
18.45 Kortweg.
10.00 Journaal. 10.05 Actuali
teiten en muziek. 10.25 Aus For-
schung und Technik. 11.05 Der
rick, misdaadserie. 12.05 Infor
maties en meningen over actuele
thema's. 12.50 Persoverzicht.
13.00 Journaal. 16.15 Journaal.
16.20 Spelprogramma. 17.05
Kinderprogramma. 17.55 Jour
naal. 20.00 Journaal en weerbe
Pi
kerkdag. 16.30 Au! der Suche
nach Adam (6). 17.00 Journaal.
17.10 Tekenfilm. 17.40 Actuali
teiten en muziek. 18.20 Be-
schlossen und verkündet, tv-
serie. 18.55 Mainzelmanchen.
19.00 Journaal. 19.30 Spelpro
gramma. 20.50 Balans van de ac
tie Zorgenkind. 21.00 Journaal.
21.15 Kontrovers. 22.00 16e
Duitse Protestantse Kerkdag.
22.30 Journaal.
19.00 Vic, de viking, jeugdserie.
19.25 Verkeerstips. 19.30 Cultu
reel magazine, gewijd aan het
Holland Festival 1975. 19.43
Mededelingen. 19.45 Journaal.
20.15 Natuurfilmserie. 20.40
Enquête-programma. 21.30
Amusementsprogramma. 22.10
Merkwaardige bomen. 22.15
Standpunten. 22.35 Fragmenten
uit nieuwe films. 23.20 Journaal,
met o.m. Wetstraat.
BELGIË (Frans)
18
18.30
BELGIË (Nederl)
18.55 Paulus de Boskabouter.
.10 Kinderprogramma.
0 De toekomst van de jeugd,
tv-serie. 19.00 Erreurs judiciai-
res, tv-feuilleton. 19.25 Regio
naal nieuws. 19.40 Konsumen-
tentips. 19.42 Weerbericht.
19 45 Journaal. 20.15 Tips voor
weggebruikers. 20.20 Pendez les
haut et court, westernfilm. 22.10
Nieuwe filmfragmenten. 22.50
Journaal.
HILVERSUM I
nieuws en commentaar. 22.30
Nieuws. 22.40 Hier en nu. 23.00
Waarom naar de christelijke
school? Lezing. 23.20 Album:
minder bekende muzikale ro
mantiek. 23.55-24.00 Nieuws.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het
levende woord. 7.08 (S) Prelu-
dium: klassieke muziek. 7.30
Nieuws. 7.40 (S) Hier en nu. 7.55
(S) Aangestipt: program
maoverzicht. 8.00 Te Deum
Laudamus: gewijde koormu
ziek. 8.24 Op de man af: evange
lisch commentaar bij de tijd.
8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek
voor de huisvrouw. 8.45 (S) Po
dium: informatie over gezin en
samenleving. 9.45 (S) Onder de
hoogtezon. 10.30 Nieuws. 10.33
(S) Orkestpalet: klassieke mu
ziek. 12.00 (S)BelCanio: operet
tefragmenten. 12.26 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.30 Nieuws. 12.41 (S) Hier en
nu. 12.55 (S) Middagpauze-
dienst. 13.15 (S) Lichte koor
zang. 13.30 (S) Europa-Globaal:
muziek, reportages en menin
gen. (15.30 Nieuws. 16.30 Hier
en nu.) 17.30 Nieuws. 17.32 (S)
Hier en nu. 18.00 (S) Tijd vrij
voor muziek in vrije tijd. 18.30
Nieuws. 18 41 Wereldpanora
ma. 18.53 Zojuist verschenen:
Boekbespreking. 19.00 (S) Leger
des Heilskwartier. 19.15 (S) De
wereld zingt Gods lof: gewijde
muziek. 19 55 Overdenking.
20.00 (S) Muziek, muziek, mu
ziek: licht platenprogramma.
21.50 (S) Opnamen van het Na
tionale Orgelimprovisatiecon
cours. 22.10 De kerk vandaag:
HILVERSUM n
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Och
tendgymnastiek. 7.20 (S) Dag
met een plaatje. (8.00 Nieuws.
8.11 Radiojournaal.) 8.50 Mor
genwijding. NOS: 9.00 Spiegel
van België: muziek en nieuws
van onze zuiderburen. 9.35 Wa
terstanden. AVRO: 9.40 School
radio. 10.00 (S) Kleutertje luis
ter. 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenpro-
gramma in mono en stereo.
(11.00 Nieuws. 11.03 Radiojour
naal.) 11.30 (S) Rondom twaalf:
een uur allerlei voor iedereen,
met om 11.55 Beursberichten.
12.30 (S) Sportrevue. 13.00
Nieuws. 13.11 Radiojournaal.
13.21 (S) De platenkeuze van
Willem Strietman: klassieke
muziek. 14.10 (S) 't Is historisch:
programma over geschiedenis.
14.30 Met muziek opstap. 15.15
(S) Aspecten: kunstrubriek.
16.00 Nieuws. 16.03 Radiojour
naal. 16.05 Kinderprogramma.
17.00 (S) Mobiel: een beweeglijk
programma voor beweeglijke
mensen. 17.55 Mededelingen.
18.00 Nieuws. 18.00 Radiojour
naal. P.P.: 18.20 Uitzending van
de ARP IKOR: 18.30 Kleur: in
formatie en commentaar over
kerk en samenleving. AVRO:
19.00 (S) AVRO-Jazz-Live.
NOS: 19.50 Den Haag vandaag.
RECEPTENBOEK VAN ME
VROUW MARSELIS (Uitg.
Meulenhoff, 17,50).
Het „Receptenboek van me
vrouw Marselis" is een leuk
boek. Leuk om door te lezen,
leuk om naar te kijken. Minder
leuk, dunkt me, is om uit het
boek te koken. Want waar blijf
ie als je bloem door een paarde-
naren zeef moet zeven en wie
maakt er vandaag de dag nog
„duyvenpastei" of „ongespou-
wen wafelen" of een, althans
volgens het boek, eenvoudig ge
recht als „appelmelk". „Recep
tenboek van mevrouw Marselis"
is een facsimileuitgave naar een
met de hand geschreven kook
boek uit 1790 van mevrouw
Marselis, een keukenmeid die
ongetwijfeld verstand had van
hakken en braden want ze ver-
za melde zo'n kleine vijfhonderd
recepten.
Aansluitend op de „terug-
in-de-tijd"-tendens van de afge
lopen tien jaar zal hel boek ze
ker aanslaan hoewel ik me af
vraag of de nostalgie zover gaat
dat men bereid is uren te spen
deren aan de bereiding van een
„poddi.ig" of de „insulting van
een speenvarken". Overigens
kom je bij het doorbladeren van
het boek wel tot ontdekkingen.
Zo blijken onze frikandellen al
als „frikkedell" in 1790 bekend
te zijn, want deze langwérpige
vette staven (maar waarschijn
lijk zagen ze er in die tijd anders
uit) smaken volgens mevrouw
Marselis heerlijkbij „slaa". Wel
„een weinig boekwyte" toevoe
gen en vooral niet vergeten te
„farseren".
Bij al dit kook-hocus-pocus is
de lijst van verklarende woor
den niet overbodig. En wat ik al
zei: ik vind het leuker om te we
ten dat een „gardepetiel" een
vergiet betekent en dat „sieu"
staat voor jus, dan dat me bij het
lezen van het boek echt de lust
bekruipt om al die „heerlijkhe
den" nu eens zelf te gaan berei
den. Waarschijnlijk zijn er men
sen die dat wel graag doen. Als
ze er dan nog wat eetbaars van
maken neem ik er mijn petje
voor af. Maar da's de kif, om met
Merijn te spreken. „Recepten
van mevrouw Marselis" werd
bewerkt door mevrouw
M. Loosecaat Vermeer-Veegens
en voorzien van tekeningen van
Caspar van Hoorn.
Ben van Eijsselsteijn schreef
een geestig voorwoord voor he
dendaagse „nieuwsgierige me
vrouwen, snoepzieke joffers en
pottenkijkende meneren". Het
boek is uitgegeven door Meu
lenhoff en kost f 17,50.
J.P.
20.00 Nieuws. AVRO: Radio
journaal. 20.10 Program
maoverzicht. 20.15 (S) Orkesten
viool: klassieke muziek. 21.50
(S) George van Renesse improvi
seert. 22.20 (S) Musica Andina:
muzikale reis door de Andes-
landen. 22.45 (S) Vanavond laat
cultureel. 23.35 (S) Vanavond
laat nieuws. 23.45 Radiojour
naal. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM Hl
Ieder heet uur
nieuws. TROS: 7.02 Drie op je
boterham. 9.03 Pep-op-drie.
11.03 Drie draait op verzoek.
12.03 Drie tussen de middag:
Boter, Klaas en Prijzen. 14.03
Pop-kontakt: De Hugo van Gel
derenshow, met de Nederlandse
tipparade. 16.03 De Hitmees-
ters: De Nederlandse top-40.
NOS: 18.03 De vacaturebank.
18.10 Joost mag niet eten.
TROS: 19.02 (S) Poster: De Be
ach Boys. 20.02 Ferry Maats soul
top-10. 21.02 (S) Sesjun: jazz en
blues. 22.02 (S) De Hugo van
Gelderenshow, met de Neder
landstalige top-10. 23.02 (S)
Jazz-sir: Jazz. 0.02. De Hugo
van Gelderenshow: LP's. 1.02
De nachtwacht. E.O.: 5.02 (S)
Old time religion: blue grass
gospelmusic. 5.30 (S) Matinata:
muziek voor de vroege ochtend.
BRUSSEL (Nederl.)
11.05 Gevarieerd program.
(12.00 Nieuws en SOS-
berichten.) 13.00 Nieuws. 13.10
Actualiteiten. 13.25 Buiten
lands persoverzicht. 13.30 Spie
gel van kunst en cultuur. (14.00
Nieuws.) 15.00 Nieuws. 15.03
Gevarieerd programma met in
formatie. (16.00 Nieuws). 16.30
Lichte muziek en verkeerstips.
(17.00 en 18.00 Nieuws. 18.15
Sport.) 18.30 Missierubriek.
18.45 Klassieke muziek. 19.00
Nieuws. 19.10 Actualiteiten.
19.30 Taalwenken. 19.33 Toe
maatje. 19.35 Politieke tribune:
P.V.V. 19.45 Muziekprogramma
met groeten en informatie. 20.30
Nieuws. 20.33 Magazine met
alle genres van het gezongen to
neel. 22.00 Nieuws. 22.05 Geva
rieerd programma. (23.00
Nieuws.) 23.40-23.45 Nieuws.
0v£« later rijdt de koets de oprijlaan p
van het kasteel op, met onze vrienden aan
boord!
BRR'l Js hier mddr koudindil kdsM.Uierh is nu eigenlijk
'ontbreekt centrdle verwdrminQ. Jn ruil voor 7 (don vdn uu
uu^s^^vrijhmdwiliM bezoek? j—
SUSKE EN
WISKE:
Beminde
Barabas
AU3 LUC KV LUKE WEEK OP ZOEK GAAT
NAAK RATAPLAN...
...EL A Ar NET &LUITEN VAN DE MIJNEN VAN
SVE/V&ON/NALB EEN BOM OP DE BEURE. VAN
NEW" YORK...
SN IK HAD NOC
W£L DRI6KWAR'
VAN M'N C3El_D IN
MIJNEN ÖESTOF
ZES JONESWAAK
HEB IK DAT ENE
KWAKT VAN AA'N
GELD IN) GïEÏN-
VESTEEKD
IN DE FABRIEK
DIE DAT PISTOOL.
PRODUCEERT...
