n
w
Philips ontkent te
zijn betrokken bij
omkoping in Bolivië
De duidelijke extra's van de
grote voorraadpot Moccona.
Prins Charles geen vrijmetselaar
Nu al vier doden na behandeling
in tandtechnisch instituut
REGERING VAN BANZER DREIGT TE VALLEN
Half juni krant
over levensstijl
\wering
:ope~
:onncfilter
LUNSCO]
ÏMCIPADE NOG
SLECHT BEZOCHT
Gruyters: Openheid wil
niet zeggen dat je met
Jan en alleman praat
Vrijwilligers moeten
Bangladesj verlaten
Ontmoeting Turkse
en Griekse
premiers in gevaar
Waardiger
gedenkteken
bij Babi Yar
Bruine Figuren
Studiecommissie
wil maatregelen
tegen legbatterijen
Doperwten
njn
Doperwten/
ielen fijn 70
Doperwten
heijn
binnenland
buitenland
Televisies
United Brands
Kerk
Moccona, lekker pittige korrelkoffie van Douwe Egberts.
RAAD VAN KERKEN
Biljarten
rbleken
'te
littering
angere levensduur
ordeliger
n onderhoud
ta Bouw b.v.
tbus 108 Hazerswuuae RMr,.
Jefoon 01714 3056 )d'|k
nge problemen als onver-
I werd. mei een blikopener
f raad strekt
|en/fruit/bloemen, brood
n gelden t m zaterdag
mbiedingen gelden t.m
pONDERDAG 22 MEI 1975
19
1HHHB
(Van onze correspondent)
BUENOS AIRES Behal
ve de Gulf Oil zou ook het
Nederlandse Philips-concern
in de zestiger jaren betrok
ken zijn geweest bij omko
pingsaffaires in het Zuid-
amerikaanse land Bolivië. De
recente bekentenissen van
Bet Noordamerikaanse Gulf-
concern, dat men tijdens het
Barrientos-bewind voor
460.000 dollar (toen ruim 1,3
miljoen gulden) aan steek
penningen heeft uitgedeeld,
beeft een golf van veront
waardiging in het land te
weeggebracht. Zelfs is het
mogelijk dat het schandaal
de val van het huidige be
wind in Bolivië inluidt.
Een van de betrokkenen in
de omkopingsschandalen in
Bolivië verzekerde tegen
over onze correspondent, dat
ook het Nederlandse con
cern Philips zich in Bolivië
op glad ijs zou hebben ge
waagd. Philips liet in een
commentaar op deze berich
ten weten, dat ze volkomen
onwaar zijn en elke grond
missen.
Tijdens het bewind
van generaal René Barrientos
Ortuno (1966-69). toen de om
kooppogingen van Gulf Oil en
Philips zouden hebben plaats
gevonden, was de huidige pre
sident van Bolivië generaal Hu-
go Banzer, minister van on
derwijs, terwijl toen ook mi
nisterposten bekleden Rolando
Prado (zwager van Banzei),
generaal Carlos Alcoreza Me'-
garejo (thans opperbevelheb
ber van de stri id krachten) en
Juan Lechin Suarez (thans
eveneens minister).
Volgens onze woordvoerder
overhandigde het Nederlandse
concern aan het Barrientos be
wind een bedrag van 350 000
dollar voor het verkrijgen van
bepaalde rechten. Het bedrag
zou zijn overgemaakt aan de
privé-serretaris en zwager van
UTRECHT (ANP) De
tweede dag van de emancipa-
de. de manifestatie in het ka
der van het jaar van de
vrouw, in Utrecht is begonnen
met een zeer laag bezoekers
aantal. De voorlichting sprak
van een teleurstellende op
komst.
Bij de informatiestand zei
men het somber in te zien
voor de komende drie weken.
De emancipate duurt tot 8 ju
ni. Toch was er enige hoop bij
de infomiaitrices: „Misschien
komen er 's avonds meer
vrouwen omdat ze zich over
dag niet kunnen vrijmaken"
De themabijeenkomst over
..het wat en hoe van de eman-
oiDatie" werd bezocht door
welgeteld 24 mensen, onder
wie vier mannen. De film ..het
andere Bethlehem" over de
SOS-kinderdorpen trok iets
meer bezoeksters.
Barrientos, Marcel Galindo
Desondanks besloot het be
wind de rechten niet aan Phi
lips maar aan het Spaanse be
drijf Inelee te verstrekken.
In 1962 had, aldus onze infor
mant. het Nederlandse concern
ook al geprobeerd functiona
rissen van de toen regerende
MNR-partij om te kopen voor
een bedrag van een half mil
joen dollar. Het bedrag zou
toen namens het Nederlandse
bedrijf door Jorge Vasquez,
een bekende persoonlijkheid
in de Boliviaanse hoofdstad,
zijn aangeboden aan een van
de naaste medewerkers van de
toenmalige president Victor
Paz Estenssoro.
Volgens onze woordvoerder
wilde het Nederlandse bedrijf
in ruil voor dit bedrag gedu
rende een aantal jaren het
verkoopmonopolie van televi
sies verkrijgen. Voorts zou in
ruil rijn aangeboden de bouw
van tv-studio's en gebouwen
en de gratis voorbereiding van
technici in Nederland. Deze
omkooppoging ging volgens
hem niet door omdat de toen
malige president „in het ge
heel niets positiefs zag" in de
invoering van de televisie in
het overwegend straatarme
Bolivië. Zoals al gemeld ont
kent Philips de juistheid van
deze beschuldigingen.
Bij het huidige omkopings
schandaal wordt in Bolivië
vooralsnog alleen de naam van
de Gulf Oil genoemd. Het is
niet aan te nemen, zo merkte'
een woordvoerder van dit con
cern op, dat Gulf zich beter of
slechter gedraagt dan de
meeste anidere internationale
concerns. Wel is het merk
waardig dat Gulf het schan
daal erkent en het zelfs met
openbare bekentenissen aan
het rollen heeft gebracht.
De onthullingsgolf begon in
april jl. met de United Brands
(ex-United Fruits), die met
bekentenissen kwam aandra
gen over omkoping in Hondu
ras. De vergie dat die bekente
nissen tot doel hadden de Uni
ted Brands vijandig gezinde
militaire regering te vervan
gen door bevriende militairen
(wat gebeurde), is niet te be
wijzen. Nog twijfelachtiger is
de versie dat de Gulf-bekente-
nissen tot doel hadden een ja
ren geleden toegezegde scha
deloosstelling van ruim 50
miljoen dollar los te peuteren.
Gulf heeft dit bedrag van Bo
livië tegoed in verband met de
nationalisatie van de Gulf-ei-
gendommen in Bolivië in 1969
kort na de dood van Barrien
tos
Hoe het ook zij, de bekente
nissen hebben in het continent
onverwacht felle én vijandige
reacties opgeleverd. In Peru
nationaliseerde dezer dagen de
vooruitstrevende militaire re
gering alle Gulf-bezittingen.
De nieuwe, vrij rechtse mili
taire regering iD Honduras
dreigt ook met de onteigening
van de United Brands door te
zullen gaan. In Bolivië lijkt de
Gulf definitief zijn schadeloos
stelling van ruim 50 miljoen
dollar niet uitgekeerd te krij
gen.
Terwijl van regeringszijde in
Bolivië de afgelopen week te
genstrijdige verklaringen over
de Gulf-bekentenissen werden
afgelegd, is onder de bevol
king een algemene veront
waardiging ontstaan. De ka
tholieke kerk en vakbonden
verweten de Gulf „unfair ge
drag" door alleen de naam van
Barrientos te noemen. „Het is
laf iemand te beschuldigen die
zioh niet kan verdedigen," al
dus de teneur van de diverse
communiqués (begin 1969
kwam Barrientos om het leven
toen door nooit opgehelderde
redenen zijn helicopter -een
geschenk van de Gulf- neer
stortte). Vrij algemeen wordt
nu geëist aan de huidige Boli
viaanse regering, die voor een
goed deel uit ex-aanhangcr
van Barrientos bestaat, dat zij
aan de Noordamerikaanse re
gering en de Gulf volledige
opheldering vraagt, inclusief
de bekendmaking van de na
men van alle medeplichtigen
in de omkopingsaffaire.
U^ltECHT (ANP) „O-
penheid wil niet zeggen dat je
nu maar met Jan en alleman
praat. Openheid wil zeggen
dat je daar, waar je je beleid
hoort te verdedigen, dat open
hartig doet, zonder feiten ach
ter te houden, zonder de zaak
te manipuleren".
Deze uitspraak is afkomstig
van drs. J. P. A. Gruijters,
minister van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening, in
een van de eerste vraagge-
SDrekken na een lange tijd
waarin de minister de pers
niet te woord wi-lide staan, in
het blad „Volkshuisvesting"
van het Nederlands Christelijk
Instituut voor Volkshuisves
ting.
In het interview zegt de mi
nister dat hij persoonlijk nog
steeds niet gemotiveerd is om
met de pers te praten. „De
perscontacten komen tot stand
omdat men er mij op gewezen
heeft dat in zo'n moeilijke si
tuatie ais waarin men in de
bouw zit, het nodig is dat het
publiek voorlichting krijgt",
aldus de minister, die eens
zelfs journalist is geweest.
In zijn visie moet openheid
tot uiting komen in een vol
strekt open informatie naar de
Tweede en Eerste Kamer, en
ook „in de bereidheid om met
belangengroepen, met actie
groepen overleg te plegen, om
je beleid bij belanghebbenden
toe te lichten. Daarin heeft de
pers volgens mij een dienende
functie, die ze niet goed ver
vult", zo zegt de heer Gruij
ters.
Hij erkent dat een aan hem
toegeschreven uitspraak over
aftrekbaarheid van de rente
destijds aanleiding is geweest
om met de pers te breken,
„maar die uitspraak is noodt
door mij gedaan".
DEN HAAG (ANP)
Twee Nederlandse ontwikke
lingssamenwerkers moeten op
korte termijn Bangladesj ver
laten. Het zijn Arnold Holle-
man (44) en Hans de Gier
(23) die beiden vanaf april
1973 in Bangladesj werken. De
heer Holleman was teamleider
en Hans de Gier verzorgde het
onderhoud van medische appa
ratuur.
Waarom zij het land moeten
verlaten was bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken nog
niet bekend. In Bangladesj
werkt rau alleen nqg de assis
tent taamleidster meg. Van
Oven vóór de Stichting Neder
landse Qntwikkelingssamen-
werkers.
Eerder dit jaar werd de Ne
derlander Hans Bolkenstein
uitgewezen op verdenking van
spionage.
ATHENE (DPA) De ont
moeting tussen de Griekse
premier, Karamaniis, en zijn
Turkse ambtgenoot, Demirel,
in de periode van de NAVO-
topconferentie in Brussel eind
deze maand, waarbij op een
doorbraak tot oplossing van de
kwestie-Cyprus gehoopt
wordt, is door een vraagge
sprek van Demirel met ,.Le
Monde" in gevaar gekomen.
Dit is van welingelichte zij
de in Athene vernomen
Griekse regeringskringen
noemden de horuiding van De
mirel gevaarlijk, onverzoenlijk
en tegenstrijdig. Zij was in
tegenspraak met de inspannin
gen van Ankara een dialoog
op hoog niveau met Grieken
land in te leiden.
Demirel had in het vraagge
sprek met het Franse dagblad
gezegd dat de Grieken de si
tuatie op Cyprus als een vol
dongen feit moesten aanvaar
den.
HET opstellen van een advies
over de bejaardenverzekering
door de Ziekenfondsraad is
uitgesteliHet was de bedoe
ling, dat het advies vandaag
zou worden geformuleerd,
maar de commissie verzeker
den van de raad, die het con
cept moet opstellen, is er nog
niet uit. Op zijn vroegst komt
dat advies eind juni.
(ADVERTENTIE)
750522
Grote voorraadpot, dus voordelig.
In glazen stopfles die de aroma vasthoudt.
160 Gulle koppen pittige korrelkoffie,
geurig tot het laatste kopje.
Altijd 40 waardepunten voorwaarde-
volle geschenken.
Roodmerk
200 gram Q^Q
75 DO 09/2
(Van onze correspondent)
LONDEN Kroonprins
Charles (25) van Groot-Brii-
tannië weigert vrijmetselaar
te worden. Hij trekt zich
niets aan van de eeuwenoude
traditie, die wil, dat de man
nelijke leden van het Britse
koninklijk huis toetreden tot
de vrijmetselaarsorde zodra
ze 21 jaar zijn.
Ofschoon de kroonprins
onder sterke druk staat sinds
hij meerderjarig werd, is tot
nu toe niemand erin geslaagd
hem te doen afzien van rijn
oorspronkelijke beslissing,
dat hij geen lid wenst te
worden van geheime vereni
gingen. Als hij volhardt ui
zijn weigering, zal Groot-
Brittannië voor het eerst
sinds eeuwen een koning
kunnen krijgen, die niet het
titulaire hoofd is van de
Britse vrijmetselarij.
Aangezien de vrijmetse
laars erg gesteld rijn op tra
ditie, hopen zij de kroon
prins nog tijdig van mening
te doen veranderen. Zijn
moeder, die nochtans als
vrouw niet kan deelnemen
aan vrijmetselaarsriten, is ti
tulair hoofd van de Britse
vrijmetselaarsorde. Zij worfit
de beschermster van het am
bacht genoemd.
Haar gemaal, prins Philip,
is als vrijmetselaar lid van
de exclusieve marineloge. De
„broeders" van die afdeling
vormen de elite van de Brit
se oorlogsvloot. Het is een
openbaar geheim, dat prins
Philip niet veel houdt van de
vrijmetselarij.
Alle andere mannelijke le
den van de Britse koninklij
ke familie, onder wie de her
tog van Kent, een neef van
prins Charles, bekleden be
langrijke posities in de vrij-
metseïaarsorde. Het enige
wat Charles erover wil zeg
gen is: „Als ik ooit toetreed,
word ik lid van de lucht
machtloge".
De 50-jarige stuntman
Mike Costello, bekend als
Blondini, neemt even rust
tussen het graven van zijn
eigen „graf" door in het Bel
le Vue Leisure Park in Man
chester. Volgende week wil
hij zich onder de grond laten
stoppen om het daar min
stens 100 dagen vol te hou
den.
MOSKOU (REUTER) Bij-
Babi Yar, een ravijn in de
buurt van Kiev waar in de
Tweede Wereldoorlog 200.000
Russische burgers, van wie de
helft jood, door de nazi's wer
den vermoord, zal de stenen
gedenkplaat die er nu ligt,
worden vervangen door een
herdenkingscomplex van 8
hectare, zo heeft een directie
lid van het persbureau Novosti
aan de pers meegedeeld.
De aanleg van het complex
moet voltooid zijn tegen 29
september, 34-ste verjaardag
van de eerste executies. Joden
in de Sowjet-Unie en in het
buitenland rijn Babi Yar gaan
beschouwen als een symbool
van de onwiil van de Sowjeto-
verheid, openlijk te erkennen
dia-t Duitse wreedheden voor
namelijk tegen, joden wairen
gericht.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Half juni, bij
voorkeur in de kerkdiensten
van zondag 15 juni, zal onder
de leden van alle kerken in
Nederland op ruime schaal de
informatiekrant „Nieuws is
anders - Verandering van stijl
doet leven" worden verspreid.
Ze werd samengesteld door de
Werkgroep Nieuwe Levensstijl
van de Raad van Kerken.
Binnen veertien dagen zal
deze informatiekrant een
vouwblad van vier pagina's in
de kleuren zwart en groen -
ter kennismaking worden toe
gestuurd aan alle kerkeraden
en parochieleden in het land,
vergezeld van een aanbeve
lend schrijven van de leiding
vam het betrokken kerkgenoot
schap en het verzoek om de
nodige exemplaren voor de
(ADVERTENTIE)
lekkere drop van Langenberg
verspreiding te bestellen.
Met de verspreiding van de
ze krant wordt de eerste fase
afgesloten van het grote bezin
ningsproces onder de christe
nen op een nieuwe levensstijl,
waartoe de beleidsconferentie
van de kerken in november in
Lunteren heeft opgeroepen.
De tweede fase start in sep
tember van dit jaar, de maand
van de opening van het parle
ment. Deze maand is gekozen
om die bereidheid van de indi
viduele christen te symbolise
ren om niet alleen zijn eigen
levensstijl te vernieuwen,
maar ook de politieke maatre
gelen te steunen die noodzake
lijk zijn om een nieuwe le
vensstijl in de samenleving
gestalte te geven.
Die tweede fase zal bestaan
ln bezinning in plaatselijke or
ganen en werkgroepen. De
landelijke werkgroep zait die
bezinning in de plaatselijke
werkgroepen ondersteunen
door om de twee maanden via
de landelijke media en de
kerkelijk kanalen gerichte in-
farmatieteverspreid en.Dez
informatie zal gegroepeerd
rijn rond een vijftal thema's:
consumptiepatronen, productie
consumptiepatronen, produktie
en werkgelegenheid, arme en
rijke landen, vrije tijd en ar
beidsethos. minderheidsgroe
peringen in onze samenleving.
In de „vrije" maand tussen
twee onderwerpen zullen de
vragen worden „opgepakt",
die rond het laatste thema zijn
gerezen.
paoier
uw pen
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
onderfekend. Bij publikafte zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, c.q. strekking.
In uw blad van vorige week
kwam die kop voor: „Zeeuwse
biljartcup voor bejaarden
Goes". Ais lid van de bejaar
den biljartclub „De Beste"
Terneuzen hebben wij voor dit
kampioenschap geen uitnodi
ging ontvangen. Daarom vin
den wij de boventdtel ln uw
blad cmjuist. Met de spelers
waarover we thans beschikken
geloof ik niet diat er in Zee
land een bejaardenbiljartclub
is die ons kan verslaan, als we
wedstrijden zouden spelen
naar 20 beurten. Het is na
tuurlijk heel wat anders, als
er gespeeld wordt in handicap.
Hierdoor is mevr. A. Harinck-
Schaalje uit Goes de Zeeuwse
dames biljart kampioene 1974
geworden, terwijl toch de
sterkste speelster van de da
mes uit Terneuzen komt n.l.
mevr. Joke v. Tiel-Breure die
hieraan heeft deelgenomen
maar ln handicap meer dan de
helft van de te maken caram
boles moest voorgeven aan de
overige deelneemsters.
TERNEUZEN P. FREIJSER
DEN HAAG (ANP) De
studiecommissie „Intensieve
Veehouderij" van de Neder
landse Vereniging tot Bescher
ming van Dieren vindt het no
dig dat er wettelijke maatre
gelen komen om het gebruik
van zogeheten legbatterijen in
hun huidige vorm onmogelijk
te maken Het legbatterijsys
teem schiet naar de mening
van de commissie tekort om
dat de kippen er te weinig
ruimte in hebben, omdat er
geen bodembedekking in de
legbatterijen is, omdat er geen
legnesten in zitten en omdat
een zitstok ontbreekt.
Die conclusies staan in een
rapport van de studiecommis
sie „Intensieve Veehouderij".
Door maatregelen voor het
welzijn van de Nederlandse
legkippen in legbatterijen, zal
de prijs van eieren met ten
hoog9te anderhalf tot twee pet
behoeven te stijgen.
Zo'n prijsstijging voor eie
ren vindt de commissie voor
de consument geen bezwaar
omdat in de laatste tien tot
vijftien jaar de prijzen van
eieren nauwelijks zijn geste
gen, in tegenstelling tot ande
re kosten van het huishoudbud
get. De prijsstijging is er niet
geweest omdat de produktie
van eieren steeds goedkoper kon
gebeuren, maar de kippen
hebben daarvan voor een be
langrijk deel het gelag be
taald, aldus de studiecommis
sie.
In een legbatterij zitten de
kippen met vier of vijf bij
elkaar in hokken van veertig
bij vijftig centimeter in etages
boven eLkaar. In het rapport
zegt de commissie er niet
blind voor te zijn dat de prijs
verhoging van eieren in ver
band met zulke maatregelen
invloed kan hebben op de con
currentiepositie ten opzichte
van het buitenland.
UTRECHT (ANP) Met
het overlijden van de 27-jarige
mevr. G. M. van Delden uit
Meppel, dinsdag, is het aantal
sterfgevallen onder mensen
die zich hadden laten behan
delen in een tandtechnisch in
stituut opgelopen tot vier. Zo
als gemeld, is de vrouw niet
meer bijgekomen nadat zij in
een Rotterdams instituut voor
het trekken van haar gebit
onder narcose was gebracht.
De Nederlandse maatschap
pij tot bevordering der tand
heelkunde voert al een jaren
lange strijd tegen dergelijke
instituten. Maar tot dusver
met weinig succes. De Schie-
damse tandarts J. H. Cornelis-
se, adviseur van het landelijk
bestuur en lid van de commis
sie ter bestrijding van die on
bevoegde uitoefening dier
tandheelkunde van de maat
schappij, zegt desgevraagd dat
de onbevoegde uitoefening van
de tandheelkunde nog hoogtij
viert, met name in Rotterdam
en Amsterdam.
Het tekox-t aam tandartsen
bevordert de beunhazerij en
de overheid knijpt volgens
hem gemakkelijk een oogje
dicht. De wet op de tandheel
kundige inrichtingen maakt
het bestaan van dergelijke in
stituten trouwens mogelijk.
Maar volgens de heer Corne-
lisse vertoont deze wet zoveel
mazen, dat controle vrijwel
ondoenlijk is.
„Zo'n instituut is gewoon
een markt, waar men met bus
sen tegelijk naar toe gaat.
Men weet niet door wie men
vvordt behandeld. Door die
anonimiteit is het bijzonder
moeilijk, om onbevoegden te
grijpen. Daarvoor moeten zij
namelijk op heterdaad worden
betrapt en met naam en toe
naam bekend rijn", aldus de
lieer Comelisse.
De patiënten worden gelokt
door folders en advertenties,
een vorm van reclame, die
overigens in strijd is met de
regels voor de aanprijzing van
genees- en verbandmidde
len.
De tandtechnici die de insti
tuten meestal leiden, doem vol
gens da heer Cornelisse „alles
wat bij de wet verboden is".
Het enige wat ze mogen doen,
is gebitten repareren, maar ze
doen veel meer. „Ook het
trekken van tanden en kiezen
gebeurt dikwijls door onbe
voegden" Aan de instituten is
doorgaans wel een arts of een
tandarts vèrbonden, maar die
werken soms op vier of meer
adressen. „En ze kunnen toch
moeilijk overal tegelijk zijn",
stelt de heer Cornelisse, „Ze
fungeren voornamelijk als
dekmantel" Volgens hem gaat
het deze artsen zuiver om het
niet onaanzienlijke financiële
gewin.
Het „onbevoegd uitoefenen"
is geen misdrijf, maar een
overtreding. De maximum
straf, een boete van 1000,
wordt zelden gegeven. Het
enige risico voor de betrokke
nen is dat de patiënt die zich
benadeeld voelt, een civiele
procedure aanspant om een
schadevergoeding te eisen.
Maar om iemand die onbe
voegd medische handelingen
verricht voor de rechter te
kunnen brengen is de mede
werking van de patiënt nodig
en die weet vooral in de grote
instituten helemaal niet. wie
er onder de witte jas zit.
Het indammen van illegale
praktijken van dergelijke in
stituten is tot dusver volgens
de heer Cornelisse een lijdens
weg gebleken, temeer daar de
overheid niet of nauwelijks
ingrijpt. Er staat nu een nieu
we wet op de uitoefening van
de geneeskunde op stapel, die
zowel op artsen als op tand
artsen van toepassing zal
zijn. en die naar zijn mening
wel enige verbetering inhoudt
omdat hij concreter is zodat
patiënten minder gemakkelijk
kunnen worden misleid. In
België zijn tandtechnische in
stituten wettelijk verboden.
Het gevolg daarvan is, dat er
ook veel Belgen naar Rotter
dam komen voor een behande
ling in een van de daar welig
tierende instituten.