rnn
H H Ei
ajD~
JOL
H dB
w
.WWV
a a a a a
3»
Noorse
Bloten
m m
De Beer
Het konijn
IN HEEL West-, Midden- en
Zuid-Europa vinden we konijnen
Deze knaagdieren graven holen,
die bestaan uit een grote woon
ruimte waarop gebogen gangen
uitkomen en waarin hele families
wonen En hele families wil bi) ko
nijnen we) wat zeggen, ze fokken
bi) de wilde beesten af Men heeft
wel eens uitgerekend dat een ko-
mjnepaar, als alle jongen in leven
zouden blijven, in viei jaai een
familie van een miljoen leden in
het leven zou roepen
Het moederkonijn kan van februari
tot juli wel zeven worpen van elk
vier tot tien jongeren (lampreien)
aan Daarvoor wordt een apart hol
(de wentel) gegraven waarin de
blindgeboren konijntjes veilig zijn.
Tweemaal per dag, 's morgens
vroeg en in de avondschemering
komt het moederkonijn haar kroost
zogen en sluit bij het weggaan de
ingang van de wentel af met aan
gestampt gras Na drie weken ko
men de jongen tevoorschijn
Een volwassen wild konijn is on-
feveer veertig centimeter lang,
eeft een bruinachtig-grijze rug en
een witte buik Men kan hem on
derscheiden van zijn zenuwachtige,
langeronge broeder haas doordat
hij op de vlucht altijd zal proberen
in een hol te schieten, terwijl ha
zen ui alle omstandigheden boven
de grond blijven Hazen en konij
nen houden van hetzelfde voedsel,
het zijn beide plante-elers. Mals
gras en klaver zijn favoriet
Als zich in een gebied konijnen
vestigen kiest de haas meestal het
hazepad en vertrekt naar een
streek waar hij niet hoeft op te
boksen tegen een concurrent die
zich in de kortst mogelijke tijd zo
vermeerdert dat er voor de haas
nauwelijks voedsel meer over is.
Gelukkig blijven lang niet alle jon
gen leven Hun natuurlijke vijan
den hermelijnen, bunzings, vossen
en roofvogels zorgen daar wel
voor Bovendien heeft een virus
ziekte, de myxomatose, 'n aantal
jaren geleden in Nederland en Be
lgië aardig huisgehouden Deze
ziekte leek een oplossing voor de
konijneplagen in Nieuw Zeeland
en Australië, maar de dieren heb
ben alweer een soort immuniteit
opgebouwd. Voordat men het ko
nijn uitgeroeid heeft moet de we
reld helemaal van beton gemaakt
zijn, want daann kan hij geen ho
len graven!
JAAP WILLEMS
HORIZONTAAL
1. weekvlnnige vis S.
kledingstuk 8 geluidloos
12 bevoegdheid 16.
naamloze vennootschap
(afk 18 symbool voor
rhenium 19 telwoord
21 wiet 24 huid 25.
symbool voor praeseo-
dymium 26 vulkanische
substantie 27 hebeltde
28 centigram (afk 29.
persoonlijk voornaam
woord 30 ondersoort 32.
shilling 33 ml|ns inziens
(afk 34 hulsgrond 36.
indien 38 emeritus
(alk 40 uniek 41 uit
bouwsel aan een gevel
42 Italiaanse munteen
heid 43 symbool voor
neodymlum 44 wilde
haver 46 open strook In
een bos 48 cum tem
pore (alk 49 land
bouwwerktuig 50. een
heid van energie 52.
Technische Hogeschool
(afk 53 symbool voor
erblunj 54 mannetjes
gans 55 bloedhuis 56.
elektrotechnisch Inge
nieur (afk 58 naald
boom 59 centweight
(afk.) 61 alcoholische
drank 62 voegwoord 67.
regiment artillerie (afk
68 beurt om te preken
74 Indonesische af
standsmaat 75 soort
papegaai 76. deel van
de voet.
VERTIKAAL
2. anno currente (afk.)
3. levensomstandighe-
den 4. millimeter (alk.)
5. persoonlijk voor
naamwoord 6. koraalei
land 7 symbool voor se
lenium 8. salvo tltulo
(afk 9 niet harde slag
10 ld esl (afk 11.
steltloper 13 plae me
moriae (afk 14 oon ac
tie! (afk.) 15 deel van
een wiel 17 beletten 18.
speurder 20 open plek
In een bos 21 bloelwljze
22. verhoogde toon 23.
grote hoeveelheid 31.
stuk bouwland 33. onbe
paald voornaamwoord
34. Latijns persoonlijk
voornaamwoord 35. mo
degek 36 zangstem 37.
groente 39. voorzetsel
45. voorzetsel 47. tuig-
makerswerk 50. et ce
tera (afk.) 51. opening
53. van adel 57. mo
hammedaans voorganger
60. periode gedurende
welke men waakt 63.
tijdrekening 64. en der
gelijke (afk.) 65. lid
woord 66. vlaktemaat
68 post annum (afk)
69. lengtemaat 70 per
soonlijk voornaamwoord
71. burgerlijk armbes
tuur (afk 72 grondtoon
73. voorzetsel.
Oplossing van
vorige week:
|wA SfeE C "I4' ATR.AAPI
ABT BA A l BE
ZOALS BEKEND Is de laatste ronde
van het Infotec damloemooi sensatio
neel verlopen De vier Friese topdam-
mers. die zo fraai de ranglijst aanvoer
den met Harm Wiersma als kopman,
werden allen verslagen Rob Clerc die
remise speelde tegen Douwe de Jong
werd daardooi tweede mei 13 punten,
terwijl liefst 6 deelnemers mei ieder 12
punten de plaatsen 3 I'm 8 bezetten
Dooi een belet S B gemiddelde werd
Cees Vaikevissei als derde en Jan de
Ruller als vierde geklasseerd wal recht
geeft op deelneming aan het persoon
lijk kampioenschap van Nederland
1976.
Anton Schotanus Pietei Bergsma. Je
roen Goudt en Ft ank Drost zullen zich
via de halve finales weet een plaats
moeten veroveren
De nederlaag van Wiersma tegen Var-
kevtssei kwam tol stand na IC zetten in
het volgende fragment
W
y>
wtcibllld I11CI C wan aan ki
hier (34-43?) waarna volgde 17-11!
(43x21) 47-42' (6x28) 42-38 en Wiers
ma, die enige jaren ongeslagen bleef,
moest zich gewonnen geven
Ook Frank Drost speelde met zwart in
zijn partij tegen Frans Hermelink op de
35e zet niet sterk
111 i
|B H H Bf
fa *%IVWC3
a m
WnVa
o an D a
TH B
naai
bh m m w
a m m m
o o a a a
an ace
WdVO
g ana nM
Hij vervolgde hiei met (17-217) 26x17
(12x21) 31-26 (13-18) 26x17 (23-29)
33x24 (27-32) 38x27 (22x31) 36x27
(11x31) en meende voor zijn schijfver-
hes compensatie te hebben in door-
braakkansen Dat dit met uitkwam ziet
u in het volgende diagram
Verrassend speelde Varkevisser mei wit
aan zei hier 40-34 (29x40) 45x34'
(14-20 of 33-29 (24x83) 4Hx18 (19-24)
50-45 (24-30) 35x24 (20x40) 45x34
(15-20) 42-38' (9 14) 16x9 (4x13) Wit
staal nu volledig een «chijl voor en wij
bekijken ou de «tand op de 57* iet
3 I B B'l
aai a
nWaV
«"PM.
N» 20-14 (45-11 14-9 (1 -48) 9-3 (45 li
3-20' staakte zwart de strijd
JAN EDINK
v" VH*'
fÜ
DE ECHTE liefhebber zal zich wel
afvragen „Moet dat nou?" maar om
het heidetuintje kan ik niet heen
Weliswaar zie je dit tuintje met tal
van heideplanten te pas en te on
pas. - en vooral dat laatste - aan
de andere kant verzekert het bezit
van een goed aangelegd exemplaar
u wel vele jaren plezier Maar wat
is goed aangelegd?
De beste grond is nog altijd de
arme zandgrond, hoewel wij het
heidetuintje nu op alle grondsoor
ten tegenkomen Ook op klei doet
hei het wel, zij het dan we in elk
geval nooit moeten bemesten Veel
turf rond de kluit kan de plant
langzaam doen wennen aan de on
natuurlijke omgeving
In feite komt een heidetuin het
best tot zijn recht in een bosach
tige omgeving En dan liefst met
wat (stuif) zand en berken op de
achtergrond Ook een lijsterbes in
de buurt doet het goed Maar niet
iedereen beschikt over zo n ideaal,
zij het dat u dit wel kunt benade-
ren. zorg voor een goede omslui
ting Daarmee bereikt u immers de
rust, die van een heidetuintje moet
uitgaan En eventuele scherpe kon
trasten met de buren vallen dan
ook weg Leuk is het aanbrengen
van wat hoogteverschil
Wees niet bang met combinaties:
bepaalde soorten coniferen doen
het heel goed in een heidetuintje.
Ik noem b v de Pinus, Taxus en
Juniperus Ook de Berberis kan
heel goed evenals de verschillende
Cotoneastersoorten En een enkele
vaste plant als siergras of tijm
raad ik u ook aan Maar niet te
veel, zeker niet voor de beginner
En nog een tip Snoei regelmatig.
Mischien vindt u dat zonde maar
denkt u dan maar aan de schapen,
die vroeger op de heidevelden wer
den losgelaten. Zomerbloeiers
knipt u in het vooijaar terug, win-
terbloeiers iets later (april/mei)
HANS VELDHUIS
HET JAAR van de vrouw is ook op
de postzegels losgebroken Onge
veer voorop staan de Skandinavi-
sche landen Denemarken deed het
gewoon met de eigen Koningin, de
eerste sinds eeuwen en dus een
zeer geëigend symbool hoever de
vrouw is opgerukt. Het embleem
van het Vrouwenjaar erbij opged
rukt en gereed was de zegel De
Noorse post gooide er twee zegels
tegenaan (1,25 en 1,40 Kronen) en
meteen maar drie blote joffers om
rankt met wat klimop, dat er als
prikkeldraad uitziet Daaraan is
echter de ontwerper niet schuldig,
want de vrouwen komen voor op
een deur in het Frogner-park in
Oslo, wat het Noorse Openlucht
museum is. Beeldhouwer Gustav
Vigeland ontwierp dit vlechtwerk
destijds Maar er lopen Noren rond
die nog progessiever zijn dan bloot
in het driedubbele doet vermoeden.
Een postambtenaar in het haven
stadje Haugesund weigerde deze
zegel te stempelen Niet dat hij de
zege immoreel vond, maar het
plaatselijke blad Haugesund Avis
wist te melden, dat de PTTer het
immoreel vond on een welge
vormde borst van een stempel te
voorzien.
De man is uit de droom geholpen.
Hem werd verteld dat hij slechts
een ambtenaar was, die volgens
overgeleverde normen te doen
heeft waarvoor hij betaald wordt:
Stempelen. De geschiedenis die
aan deze zegel vastzit, maakt haar
tot een aardig bezit. De zegel zelf
valt goed tegen. Niet alles wat de
natuur biedt is geschikt voor re-
produktie. De zware blauw-
uitgevoerde belijning tegen een
paarse of blauwe achtergrond, doet
de zegel geen goed. Het moet een
lijnenspel zijn en dat is bij deze
kleurstelling slecht te onderschei
den. Hoeweldie postbeambte
zag het wel.
HARRY KOLKS
OPLOSSING van onze vorige Plekerpoker: 1 b
2 Margriet en Marijke (Christina)
3 Margriet
PIPO de
clown werd
gespeeld door
een van deze
vier acteurs
De vraag is:
Wie?
OP DE sport-visserij-tentoonstelling
Visma '75 in de Ahoy hallen te Rot
terdam introduceerden de impor
teurs van hengelsportartikelen Alba
tros te Aalsmeer een nieuwe serie
werpmolens, de zogenaamde Silver
Serie Volgens de heer H C. Denng
van Albatros zijn deze molens het
beste van het beste en durft de im
porteur, gesteund door de Japanse
Seiko-fabneken, een levenslange ga
rantie te geven bi] aankoop van een
Silver Sene-molen „Hel kan - uit
eraard bij normaal gebruik - niet
kapot", zegt Denng.
Wat zijn nu de voordelen van een
Daiwa Silver Sene boven de alom
Een demonstratiemolen uit Daiwa
Silver Serie, met opengesneden
spoel om in het binnenwerk te kun
nen kijken
befaamde erkende en ook geliefde
werpmolen van de Franse Mitchell?
De Daiwa is nóg meer dan Mitchell
een precisiefabrikaat. Er staat we
liswaar de merknaam Daiwa op,
maar het soepel draaiende binnen
werk wordt gefabriceerd in de hor
logefabriek van Seiko, toch een ge
vestigde naam.
Directie wisseling
Volgens Albatros is de kwaliteit van
Mitchell gaan lijden door de
directie-wisseling Mitchell is nu in
Amerikaanse handen en is binnen
kort ook verkrijgbaar in supermark
ten tegen sterk verlaagde pnjzen.
Daarom stootte Albatros de zaken
met Mitchell af, vooral ook omdat
men veel toekomst ziet in de Daiwa
Super Sene Deze molens zij in alle
maten verkrijgbaar in de prijsklasse
tussen 36,50 en 117.- gulden (Zee
molen)
De kwaliteit van de Daiwa Supei
serie is gebaseerd op twee (in de
goedkopere uitvoeringen) en de drie
kogellager waarop de molen soepel
draait Die kogellagers zijn een pri
meur Daiwa is voorlopig de enige
molen die op kogellagers draait
Slinger, spoel en omhulsel zijn ge
maakt van een zeer licht metaal zo
dat de molen haast geen gewicht
heeft Het mechanisme en staal zijn
volgens Albatros ook volkomen on
aantastbaar voor bijvoorbeeld zout
water De Daiwa Silver Serie is
reeds bij winkeliers in hengelspor-
tartikelen verkrijgbaar
LEO VAN DE RUIT
DE GROTE verrassing van het Frie-
sche Vlag toernooi om het kampi
oenschap van Nederland is voor het
grote publiek Hans Böhm geweest
Voor de insiders was de verrassing
minder groot Böhm haalde in een
Zweeds toernooi al eens een mees-
terresultaat en samen met Jan Tim
man werd hij derde ui de sterkbe-
zette wedstrijd om het Open Kampi
oenschap van de VS het vorige jaar.
Bij die gelegenheid versloeg hij be
roemdheden als Reshevsky en Be-
nko Ceeft dat met te denken? De
grote kracht van Böhm ligt in het
eindspel, zoals o a bovengenoemde
grootmeesters moesten ondervin
den Ook onderstaande partij uit de
Nederlandse titelstrijd wordt in deze
fase beslist De partij is niet specta
culair maar wel heel typerend voor
de kandidaat meester die stellig nog
meester kan worden en wellicht ook
nog grootmeester! De geïnteres
seerde naspeler gelieve de grote lij
nen van dit gevecht - waarop vele
weddenschappen werden afgeslo
ten! - zelf te ontdekken en een üinke
dosis geduld te reserveren!
Wit R G Hartog Zwart H Böhm
Onregelmatig
I g2 g3, d7-d5 2. Lfl-g2, c7-c6. 3
d2-d;i Pg8-f6 4. f2-f4, Dd8-b6, 5.
c2-c3, PfB g4. 6. d3-d4. I,c8 15, 7
Pgl f3, e7-e6. 8 Pf3-e5. Pg4-e5, 9
f4xe5 c6-c5, 10 e2-e3. Pb8 c6, 11.
0-0 Lf8-e7. 12 Ddl b3 I.f5-d3 13.
Tfl f2 0-0. 14 Pbl d2. Ta8-c8. 15
l«2-fl. IxUxf 1. 16 I>b3xhti a7xh6.
17 Kglxfl. f7 f6 18 e5xf6. U7xffi.
19. Pd2-f3, efie5, 20. d4xe5, pc6xe5,
21. Pf3xe5, Lf6xe5, 22. Lcl-d2, h7-
h5, 23. Tf2xf8 Tc8xf8 24. Kfl-
g2, g7-g6, 25. h2-h3, Kg8-g7. 26 g3-
g4, Tf8-a8, 27. a2-a3, Kg7-f6, 28.
Tal-dl, Kf6-e6, 29. Ld2-et, b6-b5,
30. g4 xh5, g6xh5, 31. Kg2--f3, Ta8-
f8 32. Kf3-e2, Tf8-g8, 33. Let-f2,
Tg8-g2, 34. Tdl-gl, Tg2-h2, 35.
Ke2-fl, Ke6-f5, 36. h3-h4, Le5-f6,
37. Tgl-g8, Lffixht, 38. Tg8-f8
Kf5-e6, 39, Lf2xh4, Th2xh4
A
Bal
mmm
1
BA
SO l
A -
PS i 1
li
1
II
Wit is eindelijk zijn van meet af aan
"slechte" loper kwijt maar het heeft
wel een pion gekost Het Torenein-
dspel is nog erg lastig maar Böhm
beschikt over een onuitputtelijk ge
duld
40. Kf1-g2, Th4-g4+ 41. Kg2-f3,
Tg4-gl, 42. Tf8-b8, Tgl-fj+ 43.
Kf3-g3, Tfl-f7 44 b2-b4, c5-c4, 45
Tb8-h8. Ke6-e5 46 Th8-e8 Ke5-
f5. 47. Kg3-f3, h5-H4. 48. Te8-h8,
Kf5-g5 49 Kf3-g2, Kg5-g4, 50.
Th8-h6, Tf7-e7 51 Kg2-f2. Te7-g7
52. Kf2-g2. Tg7-f7, 53. Th6-h8, Tf7-
f6, 54 Th8-h7. Tf6-«6. 55 Th7-g7+,
Kg4-f5, 56 Kg2-f3. Ta6xa3. 57 Tg7-
f7 Kf5-e5 De partij moest hier
voor de tweede keer worden afge
broken en wil gaf zich gewonnen Na
58. Tf7xh7. Ta3xc3, 59 Tb7xh5,
h4-h3. 60 Tb5-b8. d5-d4 is de rest
eenvouüig
CONSTANT ORBAAN
HET VERHAAL van „De Beer" is
al zeer oud - het stamt uit Haar
lem, waar mijn onlangs overleden
vnend Piet Boender, toen nog in
zijn beste jonge jaren, furore
I maakte met deze episode
H B
N
W O
Z
r>
Spelleider
8 5
Ruiten was nog nooit gespeeld OW
hadden wél veel ruitens wegge
gooid - maar zuid had er geen no
tie van wie het Aas en wie de
Vrouw had Zuid speelde dus rui
ten vijf - bij west een kleintje En
noord? Zuid dacht even na en kon
digde toen aan dat in noord (de ta
fel) bijgespeeld moest worden De
Beer1
De gedachte hierachter was even
slim als simpel als oost de vrouw
zou „zetten", zou zuid zeggen ik
heb de Heer laten spelen. En als
oost ruitenaas op tafel bracht, kon
zuid weg met de mededeling, ik
bedoelde natuurlijk de Boerl
Nu waren OW ook niet van giste
ren, oost vroeg dus aan Zuid zich
duidelijk uit te spreken - en niet te
praten over de Beer, maar over de
Heer of de Boer. Sindsdien echter
is wèl het gevleugelde woord voor
dergelijke situaties blijven bestaan:
speel de beer maar bij....
Naar is, als je als spelleider begin
van het spel moet besluiten wat je
op tafel (noord) moet zetten Soms
geeft het bieden enige houvast,
maar ook dat is lang niet altijd het
geval.
En wat als je in slag 1 moet beslis
sen - als west met een kleine rui
ten uitkomt?!
Tegen experts kunt u er zéker van
zijn, dat zij NIET onder het Aas
uitspelen het risico om een slag
weg te geven vinden zij te groot.
In de laatste weken is het mij
twéémaal gebeurd dat west met
een kleine ruiten in slag 1 uit
kwam In beide gevallen legde Ik
op tafel de boer - oost nam de
vrouw - en speelde ruiten na, voor
wests ruitenaas.
Ik heb weer wat geleerd In BEIDE
gevallen n.l. speelde ik tegen
zwakke spelers - en ik had beter
moeten weten. Want zwakkere spe
lers komen - preaes tegenoverge
steld aan de experts - niet onder
een vrouw maar wèl onder een aas
uit Waarom' Omdat zij zó redene
ren. onder een vrouw speel ik niet
uit, want die mdük ik straks mis
schien - maar onder een aas kan ik
veilig uitspelen, want die hoge
kaart maak ik tn elk geval!
Denkt u er eens over na, groot
meester?
H W FILARSKI
•VtViYt'I'i'iYi iVIYI
