an
'EN
Naar de Ardennen, denken aan vakantie
Mazda: compleet en pittig
De falende economie van Chili
Anglikanen en katholieken: één kateehismus
BON
iterdam
PINOCHET MAAKT BELEID MINDER LIBERAAL
Welke
vrouw?\
|m te vragen J
Ttificaat
lilt wil investerenont.I
binnenland
E MEUBEL!)
01147-212
Voorbereiding
Onze wegen
Breda
Goes
Vlissingen
Bergen op Zoom
Gorinchem
Verdeeldheid
Geloofservaring
Christocentrisch
Vernieuwing
Nieuwe periode
[vHIJUAü iS AKHil i»/-'
11 een deskundige ej
[kspartner.
Een cntouragerir»!
draagt een gekleu:J
de edelsteen, dij
wordt omlijst
brillanten.
Dit is een andafo.
siet (inderdaad, af,
komstig uit Andalt
sië) die zijn donkei
schoonheid spiegel
in 16 brillanten
Prijs 4200,-.
Welke vrouw zal dejl
ze straks dragen?
Heetman heeft en.,
tourageringen me|
waterblauwe aqua,
marijnen, geflan
keerd door 20 bril
lanten - of verzadig
groene tourmalijnqt
met 20 brillanten
De prijzen ervan b
ginnen bij 2100;
Tegen inlevering van
deze bon controleert
Heetman gratis, ter
wijl u wacht, de zet
ting van de edelste
nen in uw sieraden.
Ook als die sieraden
elders zijn gekocht.
Eventueel worden ze
gratis gereinigd.
b.A./G.G.
ns
Opblaasbare badjes
Barbecues
Slaapzakken
Strandartikelen
Tuinschommels
Droogmolens
Kampeer-
accessolres
abriek
ÏHOWRUIMTE
voor belgië
tel.
91311172 166a
GEOPEND
I Op een steenworp afstand,
Ibuiten ons eigen grensgebied,
liezen de Ardennen. Alvorens
iets te vertellen over „juridische
iformatie buitenland" wil ik
«raag de aandacht vestigen op
de „Groene Gids van de Arden
nen" uitgegeven door de Neder
landse Boekhandel te Antwer
pen en Amsterdam, waarin ie
dereen, die belangstelling heeft
voor dieren, planten of geologie
van de Ardennen in deze na
tuurgift volledig aan zijn trek
ken komt.
Een stukje korte geschiedenis
I van de Ardennen wordt gevolgd
dom een beschrijving van kli
maat en geologie, botanische
„andschappen, aspecten van
I „veldwerk" - dal wil zeggen
I waarnemingen ter plaatse - en
I praktische richtlijnen voor de
toerist en een ieder die mee wil
werken om het onvervangbare
Ardense patrimonium te bewa-
*n
Natuurbescherming ts dus al-
-lernunst vergeten En bovendien
I kan men in dit boekje tal van
I routes vinden die van nut kun-
nen zijn bij de voorbereiding tJ|i aanrildinff
van uitstapjes of vakanties, die J
tot doel hebben de grootsheid
van de Ardense natuur te ont-
I dekken R TercafsenG Thiern-
esse (bekende biologen) stelden
met hun warme liefde voor de
I natuur deze uitzonderlijke gids
lamen.
gemeld, vooral niet moet ver
zuimen de bloesems te bewon
deren - een aantal waardevolle
tips wat betreft de voorberei
ding van de vakantie
Met het seizoen voor de deur
geef ik u graag de ANWB-
informatie door, voor zover deze
betrekking heeft op de voorbe
reiding van uw reis en het even
tueel brokken maken onderweg.
IJ kunt weinig meer doen dan
zorgen, dal u verzekeringen
hebt afgesloten voor de risico's,
waarvan u dc financiële gevol
gen niet kunt dragen.
Hierbij kan b.v. worden ge
dacht aan eventuele juridische
moeilijkheden in het buiten
land. II kunt bij een aanrijding
betrokken raken of mei de justi
tie in aanraking komen na een
overtreding.
Het is dan nuttig om een In
ternationale Reis- en Krediet
brief van de ANWB te hebben,
waarin o.a juridische hulpver
lening is begrepen, en zo nodig
rechtsbijstand ineen procedure.
Via de. naar mijn mening te
■zelden bezongen, en toch magi-
Istrale Ardennen, even terug
naar het hoofdmotief van deze
week de voorbereiding voor de
vakanties
De ANWB (Koninklijke Ne
derlandse Toeristenbond) geeft
bij zijn bulletin van deze week -
I waarin u, zoals door ons eerder
Wat moet u doen bij een aan
rijding?
Eigenlijk hetzelfde, waaraan
u ook bij een aanrijding in Ne
derland zou moeten denken:
pl
Alle gegevens van uw tegen-
partij noteren, dat wil zeggen
zijn naam en adres, kenteken
van de auto, naam en adres van
zijn verzkeringsmaat8chappij,
het pol isnummer en-of gegevens
van zijn groene kaart
Namen en adressen noteren
van eventuele getuigen, van het
ongeval.
Verzamelen van ander be
wijsmateriaal u kunt bijvoor
beeld foto's ter plaatse nemen.
U kunt he£st op een aanrij
dingsformulier een schets ma
ken en daarbij een omschrijving
geven van de toedracht in de
taai, die u en uw tegenpartij
machtig zijn Beiden dient u dan
uw handtekening te plaatsen
onder uw eigen omschrijving
van de toedracht Dit voorkomt,
dat later geheel andere verkla
ringen aan de verzekerings
maatschappij worden doorge
stuurd. U komt dan in bewijs-
moeilijkheden
Treedt vooral niet in discussie
over de schuldvraag Als iemand
schuld erkent, betekent dit op
zichzelf nog niet dat hij juri
disch inderdaad schuldig is Bo-
vendien verbieden de polis
voorwaarden in elke polis het
erkennen van schuld Wie de
schuld heeft, wordt later uitge
maakt aan de hand van toe-
drachtsomschrijving, getuigen
verklaringen, eventueel proces
verbaal. etc.
Stel zo spoedig mogelijk uw
verzekeringsmaatschappij op de
hoogte, eventueel telefonisch.
Probeer de zaak nooit ter
ilaatse te regelen. Als achteraf
i.v. blijkt, dat uw schade veel
hoger is dan u dacht, hebt u geen
verhaalmogelijkheid meer.
De ANWB geeft ook nog een
aantal extra tips voor enkele
landen, waarop ik graag nog na
der terugkom Belangrijker op
dit moment lijken mij de moge
lijke wegversfierringen in ons
eigen dierbare landje.
Wel, hier komt dan - in het
vervolg wekelijks als afsluiting
van deze rubriek - de wegen
verkeersinformatie voor zover
Zeeland en Brabant daarbij di
rect belang kunnen hebben.
Op de autosnelweg
Rotterdam-Breda moet het ver
keer rekening houden met ver
traging en een omleiding Beide
rijbanen van deze weg worden
vanaf zeven uur a.s. zaterdag
morgen 26 april tot vier uur
zondagmiddag 27 april 1975,
tussen Moerdijk en Dordrecht,
voor alle verkeer afgesloten.
Plaatselijk verkeer kan gebruik
maken van een dicht langs deze
autosnelweg gelegen smallere
enkelbaans weg, terwijl het
doorgaande verkeer in beide
richtingen zal worden omgeleid
middels een door oranjekleurige
borden aangegeven route via
Zevenbergen, Hellegatsplein en
Heinenoord tunnel
Op de weg van Rotterdam
naar Goes moet het verkeer op
de Haringvlietbrug rekening
houden met een rijbaanversmal-
ling in beide richtingen. Op de
brug is van elke rijbaan een rij
strook afgesloten.
Op de autoweg Vlissingen-
Goes wordt op werkdagen tus
sen Souburgen Nieuwland werk
uitgevoerd waarbij regelmatig
vrachtauto's in- en uitvoegen
tussen het rijdende verkeer Er
is een inhaalverbod en een snel
heidsbeperking tot 70 km per
uur ingesteld. De werkzaamhe
den duren tot omstreeks half
juni 1975
Tevens moet het verkeer in be
ide richtingen op het wegdek
Goes-Bergen op Zoom, ter
hoogte van de afslag naar Yer-
seke, rekening houden met rij
baanverlegging waardoor ver
traging kan ontstaan Ter
plaatse is een snelheidsbeper
king tot 50 km per uur en een
inhaalverbod ingesteld.
Deze werkzaamheden duren
tot omstreeks eind juni.
Ook tussen Bergen op Zoom
en Rilland Bath moet het ver
keer op deze weg rekening hou
den met een rijbaanverlegging
Tussen Korteven en Rilland
Bath is een rijbaan over een af
stand van ongeveer 2,5 km afge
sloten.
In beide richtingen wordt het
verkeer over de overblijvende
rijbaan geleid, waarop vier rij
stroken beschikbaar zijn Er is
echter geen middenbermbevei
liging aangebracht. Dit werk
duurt tot medio juni 1975
Op dg autosnelweg Breda-
Gorinchem moet het verkeer in
gaande 21 april 1975 rekening
houden met vertraging.
Dagelijks, van halftien
's morgens tot vier uur 's mid
dags, wordt op de Merwedebrug
te Gorkum afwisselend één rij
strook afgesloten. Deze werk
zaamheden zullen veertien da
gen duren.
JAN KRIJN
(Van onze correspondent)
Bl'ENOS AIRES - De kabi-
I net»,wijziging die half april jl. de
militaire junta in Chili door-
voerde, garandeert de voortzet-
ting van de huidige politieke lijn
en een mogelijke geringe af-
[zwakking van het economisch
I liberalisme dat bijna uitsluitend
negatieve resultaten heeft opge-
leverd. Negentien maanden na-
dal de militairen de constitutio
nele regering van dr. Salvador
Allendc ten val hebben ge-
I bracht, is de economische situa-
I lie in Chili moeilijker dan ooit,
I terwijl de sociale ellende met
name in de sleden een historisch
I dieptepunt heeft bereikt. De af
gelopen maanden begon de ge
censureerde Chileense pers
steeds openlijker het falend
economisch beleid te hekelen.
Vele sectoren van de midden- en
hogere klasse die actief hadden
bijgedragen aan de val van Al-
lende begonnen te protesteren
en dreigden in enkele gevallen
zelfs mei nieuw verzet.
Het kwam zelfs zover, dat de
vakbond van „camtoneros"
(vracht wageneigenaars), die in
19"3 na langdurige politieke
stakingen de militairen aan de
regering bracht, in januari jl
opnieuw met soortgelijke maat
regelen dreigde Junta-leider
Augusto Pinochet viel zijn mi
nister van economische zaken
Fernando Lémz af en beloofde
de vrachtwageneigenaare dat de
dreigende liberalisatie van de
taneven (die ze onder Allende
zeiden te willen) in ieder geval
tol 1976indeijskast zou worden
gezet Voorts werd de aanwen
ding van een Spaans krediet
toegezegd vooi de aanschaf van
5 000 vrachtwagens merk Pe-
gasso
De enige sectoren die enigs
zins of op grote schaal van het
dogmatisch-liberale beleid pro
fiteren zijn een deel van het oui-
tenlands kapitaal, geldhande
laars en in- en exporteurs De
rest van de economische boven
laag maakt het slecht tot zeer
slecht Zo meldt de Chileense
ondernemersorganisatie SFF
een verkoopdaling van huis
houdelijke apparaten in 1974
van tien procent, terwijl andere
sectoren produktiedalingen te
zien gaven van 4.9% („normale
gebruiksartikelen") tot 33%
(auto's)
De interne verdeeldheid in de
economische bovenlaag wak
kerde de afgelopen tijd de ge
ruchten aan over een mogelijke
militaire staatsgreep De com
munistische partij (pro-
Moskou) en de christen
democratische partij schijnen
momenteel al hun hoop hierop te
hebben gevestigd Zij verwach
ten dat na zo n staatsgreep meei
gematigde militairen geleidelijk
weer speelruimte zullen toe
staan aan de politieke partijen
die zoals de christendemocraten
geen activiteiten mogen uiloe
fenen of zoals de linkse partijen
geheel verboden zijn
De Chileense buitenlandse
schuld liep vortg jaar op van
3 *55 miljoen dollar tot 4 009
miljoen dollar, aldus „Carta
Semanal" een vertrouwelpk»
publikatie die onder onderne
mers circuleert De handelsba
lans zal dit laar een tekort ople
veren van 800 1 000 miljoen
dollar, wat inhoudt dat als hier
voor kredieten worden verkre
gen de buitenlandse schuld op
loopt tot ruim 5 000 miljoen dol
lar Behalve van Noord-
Amerika, Argentinië, Brazilië
en Spanje heeft Chili vorig jaar
ook kredieten (op kleine schaal)
verworven van landen als Roe
menië en Frankrijk die hiervoor
in ruii bepaalde politieke ge
vangenen vrijkregen In plaats
van deze koehandel hopen de
Chileense autoriteiten dit jaar
aanvullende kredieten los te
peuteren van Arabische landen.
Daar staat tegenover dat Chili
dit jaar alleen al voor rente en
aflossing van de buitenlandse
schuld 710 miljoen dollar nodig
heeft, voor de invoer van petro
leum 400 miljoen en voor de im
port van voedsel is slechts 303
miljoen dollar gepland, een ex
treem laag cijfer In 1974 was
hiervoor 550 miljoen dollar uit
gegeven De Chileense autoritei
ten schijnen geen rekening te
willen houden met de tegenge
vallen landbouwoogsten. die
voor een belangrijk deel voor de
consumptie in 1975 bestemd
waren. Zo daalde volgens de
staatssecretaris van landbouw
de Chileense aardappeloogst
met 28%, mms met 29,5%, bo
nen met 28 procent.
De grootste tegenvaller voor
de militaire autoriteiten is
waarschijnlijk bet uitblijven
van buitenlandse investeringen.
Kopermijnen werden te koop
aangeboden, de tijdens Allende
onteigende bedrijven werden te
ruggegeven of de voormalige ei
genaars schadeloos gesteld, een
Amerikaanse onderneming
kreeg de verkooprechten van
koper, de Braziliaanse Petrobas
de exclusieve transportrechten
van petroleum, terwijl voorts de
militairen juridische en fiscale
hindernissen voor buitenlands
kapitaal uit de weg ruimden.
Van alle aankondigingen van
fantastische buitenlandse inves
teringen kwam in werkelijkheid
niets terecht De uitverkoop van
Chileense rijkdommen werd ln
1974 door het buitenlands kapi
taal beantwoord met vele belof
ten en in werkelijkheid met
slechts een schamele vier mil
joen dollar, terwijl begin dit jaar
de Noordamerikaanse Foote
Mining Cop 600 000 dollar bij
het investermgstotaal deed voor
het exploiteren van de bodem-
rijkdommen van Salar de Ata-
cama, waarvan de totale waarde
wordt geschat op 120.000 mil
joendollar De afgelopen weken
deden buitenlandse investeer
ders nieuwe, belangrijke toe
zeggingen, maar gezien de erva
ringen van vorig jaar moet nog
worden afgewacht of de belof
ten geconcretiseerd worden.
Het werd president generaal
Augusto Pinochet uiteindelijk
duidelijk, dat er iets moest ge
beuren om te voorkomen, dat hij
door de ontevredenheid en in
terne tegenstellingen binnen de
eigen economische bovenlaag op
korte termijn de laan uit zou
worden gestuurd
Vandaar dan ook een nieuw
kabinet met minder militairen
en zes in plaats van drie burgers,
verdere bezuinigingen en moge
lijk een wat betere verdeling van
de lusten binnen de diverse sec
toren van de economische bo
venlaag. Voorts proberen de mi
litairen de verantwoordelijk
heid voor de economische situa
tie wat af te schuiven op de 39-
jarige econoom Jorge Cauas. die
vorig jaar in het kabinet werd
opgenomen en nu tol „super
minister" is gebombardeerd en
de controle over elf staatssecre
tarissen heeft gekregen
De werkloosheid is angstaan
jagend gestegen Volgens cijfers
van het Nationale instituut voor
de Statistieken, een officieel or
gaan. was in oktober van het vo
rig jaar al 16,8% van de arbei
dersklasse in Groot-Santiago
(de hoofdstad en omgeving)
werkloos. Daarnaast zie je in de
straten van Santiago duizenden
losse verkopers, die officieel niet
tot de werklozen worden gere
kend. Volgens officieuze ramin
gen bedraagt deze „verborgen
werkloosheid" 35% van de to
tale arbeidskrachten in de Chi
leense hoofdstad
De sociale situatie kan voorts
enigszins worden opgemaakt uit
de mededeling van de katho
lieke kerk dat zij dezer dagen is
begonnen met het openen van
verscheidene lokalen waar aan
ondervoede kinderen van twee
tot acht jaar maaltijden worden
verschaft.
JOS SCHURINK
Het Japanse merk Mazda zit dit
jaar duidelijk in de lift in ons
land. Het eerste kwartaal wer
den 3430 wagens afgeleverd, een
kwartaal-record van dit merk
en in vergelijking met dezelfdi
periode van 1974 betekent hei
een stijging van niet minder dar
94%. Dat heeft natuurlijk eer
oorzaak, of een complex aai
oorzaken. Een ervan zou we
eens kunnen zijn dat het publiek
wal meer prijsbewust is gewor
den en dientengevolge ontdek
dat de Mazda's nog steeds aan
trekkelijk zijn geprijsd, terwijl
men voor zijn geld toch geer
„uitgeklede" auto krijgt.
Terwijl andere merken hur
prijzen het laatste jaar met d«
regelmaat van de klok hebben
verhoogd, blijft Mazda in dit op
zicht achter, al mag niet worden
verwacht dat dit ten eeuwigen
dage het geval zal zijn, ook
Mazda zal vroeg of laat niet
kunnen ontkomen aan prijsver
hogingen, maar tot op heden
biedt het merk aardig compleet
uitgeruste auto's voor alleszins
aanvaardbare prijzen.
Voldoende reden om eens een
week in een Mazda te rijden We
kozen voor onze Autotest de
1300 LS, een kleine middenklas
ser die er niet onaardig uitziet
zonder dat er evenwel sprake is
van een hypermodern gelijnde
koets, die overigens nagenoeg
gelijk is aan die van de Mazda
1000
De 1300 LS is uitgerust met
een motor met een inhoud van
1272 cc die 6200 omw per mi
nuut maakt en een vermogen
heeft van 81 saepk Dat betekent
dat we te maken hebben met een
pittige motor al is het wel zaak
de pook veelvuldig te hanteren
omdat de trekkracht zeker in de
lagere toerentallen met zo sterk
is dal het volle vermogen benut
wordt De schakeling is licht en
direct met een korte slag van het
goed binnen handbereik lig
gende pookje Wel is de motor
chokegevoelig. zeker 5 km na de
koude start is het nodig de choke
te hanteren wil men afslaan van
de motor b.v bij een stoplicht
voorkomen Daarna is de motoi
echter op temperatuur, al moet
bij vrijwel elke start de choke
opnieuw, zij het nu gedurende
kortere tijd, gebruikt worden.
De maximum-snelheid van de
1300 LS is ruim 150 km. maai
dat kunnen we tegenwoordig
met onze top van 100 km op de
autosnelwegen voor kennisge
ving aannemen Al moet wel
worden gezegd dat het voor een
wagen in deze klasse een hoge
top is.
De besturing van de 1300 LS
is zeer licht en direct, maar
wordt bij hoge snelheden, vooral
als die gepaard gaan met een
minder goed wegdek, erg onrus
tig, ja zelfs vaag. Het is even
wennen en dal geldt ook voor
het weggedrag dat daarmee sa
menhangt en dal bij ongunstige
omstandigheden zoals zijwind
en slecht wegdek een sterk zwe
vend karakter vertoont. De wég-
ligging >s dan ook zeker niet het
sterkste punt van de wagen
vooral ook omdat de Mazda in
wat snel genomen bochten (ach
terwielaandrijving) de neiging
vertoont tot uitbreken. Het is
wel zaak dat men zijn rijgedrag
daarop afstemt en het wat
kalmpjesaan doet. Een kwestie
van wennen.
De wagen heeft schijfremmen
op de voorwielen en trommels
achter, een rembekrachtigei
ontbreekt en dal attribuut kon
er voor deze prijs natuurlijk niet
af. De remmen functioneren
echter naar behoren, al is de ver
eiste pedaalkracht wat aan de
hoge kant.
De Mazda 1300 LS is gemak
kelijk bedienbaar. alle appara
tuur is goed bereik baai mei een
combmatieschakelaar vooi
richtingaanwijzers, licht, licht-
claxon. ruitewissers en
sproeier De vering is stug. ja
aan de harde kanl waarvooi de
bladveren achtei debet zijn. on
effenheden in het wegdek zijn
duidelijk voelbaar in het inte
rieur
De zitplaatsen voorin zijn zeer
goed. de rugleuningen met
hoofdsteunen zijn volledig ver-
stelbaai en de zijwaartse steun
van de stoel ts behoorlijk Ook
achterin is de zit voor niet te
lange mensen redelijk, al is de
achterinstap, waartoe de voor-
stoelen naar voren geschoven
moeten worden, een wat moei
zame aangelegenheid. De inte
rieurruimte is bij een wagen van
deze afmetingen natuurlijk niet
erg royaal; de beenruimte gaat
nog wél maar de hoofdruimte is.
vooral achterin, aan de krappe
kant Het hoog geplaatste dash
board maakt een wat lompe en
saaie indruk, maar dal is moge
lijk een kwestie van smaak.
Over het verwarmings- en
ventilatiesysteem kunnen we
kort zijn: dat werkt uitstekend,
is goed regelbaar met een boge
opbrengst. Verlichting en signa
lering geven evenmin aanleiding
tot opmerkingen; de wagen
heeft. standaard-
achteruitrijlampen. Het zicht
rondom is over het geheel geno
men goed, met een beperking
wat het achteruitzichl betreft -
dat wordt ongunstig beïnvloed
door de brede achterruitstijlen.
De koffer is wal krap bemeten;
er is een dashboardkastje als
mede een tas in de rugleuning
van de linker voorstoel.
De afwerking is keurig zondei
meer en het verbruik bedroeg
tijdens de testweek 1 liter op 12
km.de inhoud van de tank is 40
liter.
Afmetingen en gewichten
zijn lengte 380 cm. breedte 148
cm, hoogte 139 cm, wielbasis
226 cm, tolaalgewicht rijklaar
817 kg en het max draagvermo
gen is 320 kg Aan uitrusting
treft men aan hoofdsteunen op
de voorstoelen ruitewissers met
twee snelheden en elektrische
ruitesproeier. heupgordels, ach-
teruitnjlampen. waarschu-
wingsknipperlichtinstallatie.
tankslot. sigareaansteker. ver-
warmdeachterruit. voorruit van
gelaagd glas en stuurslot Hand
grepen voor en achtei ontbreken
echter.
De prijs van de 1300 LS ts I
8895 en dat is zonder meer een
pro Vooi dal geld knjgt men een
wagen die zich vooral leent voor
het jonge gezin, een wagen met
een pittige motor, netjes afge
werkt, maar met een wat vaag
weggedrag dat wel enige atten
tie van de bestuurder vereist
De samenwerking tussen de
Kerk van Engeland (Angliaanse
Kerk) en de Ruoms-Kalhulieke
Kerk in Engeland en Wales is in
een stroomversnelling geraakt.
Die ontwikkeling heeft uiter
aard een voorgeschiedeis, een
heel lange voorgeschiedenis.
Tenminste als men de geschie
denis van de Church Society in
aanmerking neemt. Die gaat te
rug tol ver in de vorige eeuw.
Maar het genootschap in zijn
huidige organisatorische vorm
dateert uil 1950 Op gezette tij
den komt het bijeen in zoge
naamde Oxfnrdronferenties,
waarvan het doei is katholieken
en anglianen en de kerk als ge
heel te confronteren mei de con
sequenties. die voortvloeien uit
„leven en getuigenis" der ker
ken.
De deze maand - van 8 tot 11
april - gehouden Oxfordconfe-
rentie was gewijd aan Agreem
ent in the Faith (Overeenstem
ming in het Geloof), waarbij in
het bijzonder de viering van hel
H Avondmaal (Eucharistie)
alsmede de vragen rondom het
ambl en hei gezag ter sprake zijn
gekomen Deze onderwerpen
waren uiteraard weer onderver
deeld Ei waren van beide ker
ken zes prominente sprekers De
tijd is uiteraard nog niel rijp om
de consequenties van deze con
ferentie te overzien
Bovendien vormt het werk
van de Church Society niet meei
dan een onderdeel van een be
weging die aan breedte en
diepte heeft gewonnen, sedert ze
na de historische ontmoeting in
1966 van de aartsbisschop van
Canterbury toendr Ramsev
paus Paulus VI in Rome op gang
is gekomen. Er werd toen een
grote mate van overeenstem
ming bereikt, waarin ook de Ne
derlander, kardinaal Wille-
brands. een groot aandeel had
De dialoog Rome-Canterbury
was begonnen!
Vanaf die tijd hebben beide
kerken zich verdiept in de ge
meenschappelijke erfenis, met
een open oog voor de onvol
maaktheid van beider formule
ringen, maar met het vaste
voornemen die te veranderen in
het licht van het angliaanse en
katholieke denken en het proces
te bevorderen van verzoening
van beider geloofsleer
De groeiende eenheid tussen
anglianen en katholieken is
weer gebleken tijdens de jongste
gezamenlijke viering van de Ge
bedsweek voor Christelijke
Eenheid Ook was er een harte
lijk medeleven van katholiekr
zijde hij de intronisntie van dr
Ramsey's opvolger, dr Goggan
als aartsbisschop van Canterbu
ry En de rooms-kutholieke bis
schop Clark (Elmsham). voorzit
ter van dr Angliuuns Rooms
katholiekr International!
Commissie, heeft enkele maan
den geleden nog de angliaansi
generale synode toegesproken
en daarbij geconstateerd, dai
„wij elkaar geen kateehismus
lesje voorhouden, maar samen
optrekken, gedreven door een
geloofservaring van de Heiligr
Opvallend is ook het deelne
men van de anglianen aan de ge-
dachtenwisseling over de moge
lijke opvolging van kardinaal
Heenan (Westminister), wiens
gezondheid de laatste tijd veel te
wensen overlaat Men verneemt
namen van bisschop Worlock,
aartsbisschop Dwyer van Bir
mingham en de hulpbisschop
Butler van Westminster, bekend
oecumemst en begaafd schrij
ver Zelfs doen de anglianen mee
aan het speculeren over paus
Paulus opvolger.
In de wereld van het onder
wijs wordt hier en daar geëxfte-
rimenteerd met vormen van sa
menwerking, die wel eens van
vloed hebben Maar dr Coggan
van Canterbury en dr Blanch
van York, beiden „evangelicals"
van oorsprong, hebben wat het
zoeken naar eenheid betreft bij
voorbaat uitgesproken, dal zij
het werk van hun voorgangers in
dit opzicht zullen voortzetten
Evenmin kunnen we hier on
vermeld laten, dat de Rooms-
Katholieke Kerk in Engeland en
Wales vorig jaar besloten heeft
zich „vooralsnog niet te zullen
aansluiten bij de Britse Raad
van Kerken"
Hel belangrijkste resultaat,
dat tot heden toe is bereikt in de
weg die Christus ons wijst en het
einde van die weg voor ieder
mens. De verschijning had des
tijds naast grote instemming -
ook in vele protestantse kringen
veel kritiek, waarvan de opstel
lers blijkens veranderingen in
volgende oplagen nota hebben
genomen
Niemand zal overigens het
christocentrisch karakter van
het werk zijn ontgaan Voor re
formatorische christenen leek
de daarin verkondigde opvat
ting over de Eucharistie hun leet
aangaande het H Avondmaal
naderbij te zijn gekomen Ang-
ïngnjpend belang zouden kun
nen zijn Bekend is de samen
werking tussen beide kerken bij
de bouw van een grote middel
bare school te Cheltenham en bij
het samenstellen van een geza
menlijk rooster voor het gods
dienstonderwijs Het zegl ook
wel wat, dat de Engelse uitgave
van het door de Duitse theoloog
Karl Rahner geschreven boek
De Gedaante van de Kerk (The
Shape of the Church) in angli-
tanse handen was
Wel moei in alle nuchterheid
.«orden vastgesteld, dat er van
uit beide kerken verzet is. vooral
bij de laagkerkehjke anglianen
(de „evangelicals die in de pa
rochies buiten de grote steden
een niet te veronachtzamen in-
samenwerking, is ongetwijfeld
het plan om een gezamenlijke
kateehismus uit te geven Hel
meest interessante aspect in
deze zaak is voor ons Nederlan
ders en voor de katholieken in
hel bijzonder, dal de tien jaar
geleden in de Rooms Katholieke
Kerkprovincie van Nederland
verschenen Nieuwe Kateehis
mus daarbij model heeft ge
staan.
Volledigheidshalve brengei
we in herinnering, dat deze des
tijds door hel gehele Neder
landse episcopaal aanvaardt
kateehismus in zeshonderd pa
gina's in begrijpelijke taai in
zicht geeft in het mysterie van
het bestaan, het volgen van de
lianen zouden stellig moeite
hebben met de opmerking, dat
de gaven van de H Geest thans
veel zeldzamer zijn. gezien de
instemming van vele vooraan
staande anglianen met de toe
nemende invloed van de charis
matische beweging Termen als
..verkiezende liefde" daarente
gen zouden de meer calvinis
tisch georiënteerde „evangeli
cals' weer vertrouwd in dc oren
klinken.
Terug naar Engeland Daat
waar Gerald Noel jarenlang re
dacteur van de Catholu Herald
dc man geweest die bij tal van
gelegenheden heeft getuigd van
zijn grote waardering voor wal
er in Nederland gebeurt Nog
onlangs schreef hij in een katho
liek commentaar in dc Church
Times, officieel orgaan van de
Kerk van Engeland, over dc
reactie van Engelse katholieken,
die, gefascineerd door de senss
tionele koppen, sedert het
Tweede Vatikaans Concilie over
de Nederlandse katholieken in
de Engelse pers, de Rooms-
Katholicke Kerk in Nederland
beschouwen als hel beste voor
beeld van postconciliaire ver
nieuwing.
Noel maakt een vergelijking
tussen de situatie van de Engelse
en Nederlandse katholieken se
dert de Reformatie en komt dan
tot de conclusie, dat ei door de
theologie van hel anghanisme
een continuïteit was. die de Hol
landse katholieken hebben ge
mist Over de coëxistentie tus
sen Nederlandse katholieken en
protestanten' is Noel wel opti
mistische! dan onze geschiede
nisboekjes Maai hij heeft bij
zijn recent bezoek aan Neder
land zijn ogen en oren goed de
kosl gegeven Zijn verwachting
is. dat kardinaal Alfrink. on
danks zijn naderende 75ste ver
jaardag. op aandrang van paus
Paulus VI zo lang mogelijk in
functie zal blijven Ook schrijft
hij uitvoerig ovei de ..funda
mentele instandhouding van de
Orthodoxie in weerwil van de
ver gaande pluriformiteit in li
turgische vormen te onzent
Al met al heeft het volgens
Noel de Engelse katholieken
niet verbaasd dat ei destijds in
de kerkprovincie van Nederland
een Nieuwe Kateehismus kon
verschijnen, die het hele terrein
van de dogmatiek, de moraal
theologie en de schriftuurlijke
interpretatie bestrijkl en die de
nadruk legt op de wetenschap
pelijke en moderne - maai niet
modernistische' - kerkleer
Geen wonder, dal de Neder
landse Nieuwe Kateehismus la
ter in het Engels is vertaald in
een uitgave, die in Engeland nog
steeds grote aftrek heeft.
Nog meer opwindend en
baanbrekend zal de uitgave zijn
van de hiervoor reeds genoemde
gemeenschappelijke kateehis
mus hij Search l'ress Lid onder
detiicl The Common Cate< hism
A Christian Book of Faith Hel
helool't de eerste „protestants-
katholieke" geloofsver klaring
te worden sedert de Reformatie,
om niet te zeggen: de eerste die
ooit is ofgelegd. De angliaanse
bisschop van Kingston, dr.
Hugh Montefiore. heeft al ge
zegd, dal dc Common Catechism
hel startpunt is van een nieuwe
periode in de oecumene Hel is
een hoek. dat door rooms-
kal holleken en protestanten is
geschreven, het ideale werk voor
priesters en voorgangers, een
hoek om samen Ie bestuderen en
dat de groei zul bevorderen van
de reeds bestaande interkerke
lijke vriendschappen.
Zomogelijk nogmspnvrendei
is de uitspraak van deze bis
schap dat ..de verschijning van
dn boek het licht zal laten vallen
op de urgentie en de mogelijk
heid van een gemeenschappelijk
front van christenen tegenovei
een wereld, die in twijfel en
verwarring verkeert'
M. MEELDIJK