GEBEURTENIS Gevangenisrelaas van Pasqualini bevestigt stelling van oneerbiedig sinoloog" Leys: iLISTE (H.B.O.) kUWE HOEVE JUNCT- tEKTRICE ologisch :ente DOOR CORN. VERHOEVEN LUCAS ZIEKENHl AMSTERt) [_g haematologie van ons ziekei i. Ploem), vragen wij een aematologisch gebied strekt tot aai arbeidsvoorwaarden, eveni roblemen helpen wij u gaarne op funktie-informatie kunt u teleföi nen met dr. Ploem, tel. 020-5112 ollicitaties kunt u richten aan het h rken, de heer H A. Greupink, Jan li Amsterdam-West. INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN JfclUNGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEItjNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN ^PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN „-f-E'^JNGEN 'PEILINGEN PEILINGEN. PEILING EILINpEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIlINfcfcr ning tot direktrice elders zoekt I Imet kandidaten voor de funktie v stelling omvat een verzorgingstehuifj rl70 personen en een verpleegtehu. somatisch zieken en demente ba i van 80 patiënten. ezit van het diploma Ziekenverp V is vereist en van diploma B gewens ninimumleeftijd voor deze funki t gedacht op 30 jaar. I woonruimte in- of extern kan worde rgd. Slarëring geschiedt volgens de C.A.0* afhankelijk van opleiding en erva nnen worden gericht aan het bestuit ng, Truffinoweg 2, Hulst. Nadere in- e verkrijgen bij de direkteur, de he li. 01140-3458. uut is op dit moment plaats voor part-time) ie vraagt: iding tenminste HAVO. lorna psychologisch assistente komstige ervaring. elling voor individuele en ijze hulpverlening. re informatie over de inhoud van ie kunt u telefonisch inlichtingen tbij mevrouw L. van Hoek- 01608-4876) elijke sollicitaties kunt u richten ofd Personeelszaken, van Ber- |9, Etten-Leur. ilG 'HET HOOGHUYS' ch instituut sint-antonius ondsen Raamsdonk, zwembad opent op 26 april a s. zijn poorten vo het verwarmde zwemwater. iril a.s. zijn aan de kassa van het zwem menten in de voorverkoop tegen stei te tarieven verkrijgbaar De voorverko met 25 april 1975. De kassa is geope |9 uur. i dient een goed gelijkende pasfotojslil hgen, zodat u, na het invullen van <x tt(en) en betaling van de verschuldigd» abonnement direkt mee kunt nemen 'Voorverkoop Normale prijs Inement abonnement ouder) sar) 21 00 18 75 16.50 9 00 5.25 4 25 21.00 17 50 25 50 21.M 17 50j 1300 900 5.25 25.501 21.00' even Volwassenen Jeugd (16 jaar en ouder) (onder 16 jaar) S jen 2 30 1.75 jen 200 145 larf 17 50 10 00 i (voor lizoen) 45.00 32.50 (fondsen Raamsdonk id „De Ganzewiel" 3, Raamsdonksveer. Tel. 01621-2251- (Van onze correspondent) PARIJS - Onze twee „in- cursies" in het China van Mao waren dermate in tijd en ruimte beperkt en één daarvan zo klaarblijkelijk „georganiseerd" dat dit ons behoed heeft voor een van de meest onweerstaanbare bekoringen waarmee de hedendaagse journalist ge plaagd kan worden: de ver leiding om over „Rood- China" te schrijven. Afgezien van deze on2e persoonlijke vrijwaring, moet men vaststellen dat het met de dag problemati scher wordt iets over het communistische China te publiceren. Alle bezoekers (staatslieden, diplomaten, „politieke toeristen", jour nalisten) hebben talloze ke ren met dezelfde geestdrift dezelfde beschrijvingen gegeven van hetzelfde zorgvuldig georganiseerde en afgeperkte circuit, waar zij dezelfde volkscommu nes bewonderd hebben on der de leiding van dezelfde gidsen, die dezelfde ver heerlijkende toelichtingen en verklaringen gaven; zij hebben met dezelfde zorg vuldigheid hetzelfde dorre cijfermateriaal opgetekend en dezelfde fabrieken met dezelfde arbeiders bewon derd. En uiteraard dezelfde gevolgtrekkingen gemaakt." Het is hun nauwelijks euvel te duiden omdat zij in China niets anders hebben mogen zien dan dezelfde „abstracte wereld, die door de Maoïstische bureaucra ten speciaal voor de buiten landse bezoekers opgericht is." Men kent het malheur dat onlangs een Ameri kaanse journalist overko men is: zoals iedereen had hij een reportage geschre ven over een reis door Chi na. Alleen was hij nooit in China geweest. Uiteinde lijk kwam men erachter, er ontstond een levensgroot schandaal en de arme drommel werd ontslagen Maar het verwonderlijkste van de hele aangelegenheid is tenslotte, dat de oplichte rij aan de dag kwam". Met deze opmerking begint het jongste China-boek van een van de meest vooraan staande Franse sinologen, Simon Leys „Ombres Chi- noises." Een énder boek over China. Enkele jaren geleden be stond Leys bet al om, terwijl de Lluna-dweperij in het Westen een hoogtepunt bereikt had, te schrijven dat de roemruchte culturele revolutie noch cultu reel noch revolutionair, maar mets anders dan een enorme camouflage voor een genade loze machtsstrijd was. In Ombres Chinoises" gooit Leys andermaal uitgebreide wijken heiligenhuisjes onder steboven en al de (wat naïeve of onvoldoende ingelichte) Mao-dwepers van allerlei pluimage (men vindt ze zowel bij de conservatieven als bij de anarchisten, bij de' Franse uaullistenen decontesterende studenten) krijgen danige ve gen uit de pan. De enthousias telingen die in vervoering ge raakt zijn over het behoud van onschatbare culturele monu menten tijdens de culturele re volutie maar blijkbaar niet weten dat er massale vernieti gingen van culturele waarden t,T2emplh'van de vermaarde stadspoorten van Peking, de omhemuigswaHen plaatsge had hebben. In rustige perio- ww a "°S Plaalshebben, Waaroij dan nog het verbijste rende komt dat de autoriteiten die tot het niet de grond gelijk maken van deze monumenten ib'n i i^ven .:,n'et bij machte Zijn te begrijpen waaróm zij dat gedaan hebben." En de andere enthousiaste lingen die over de sociale ni velleringoreren, over het weg vagen van de klassen en de bhikif daarvan- maar blijkbaar niet weten dat een sni 016 eerste klas Per eenmde,'St ',niet a)leen maar een militair met vier zakken is, maar gevolgd wordt door een militair met twee zakken die eerbiedig de koffers van de m^;Z!t udraagt En er is van Ho®" aantaJ zakk«n van de uniformjas om het te didden Standsverschl1 aan te duiden, want Leys maakt onderscheid tussen degenen déoè'r jhel>ben °P een jeep, ,,1^" in een zwarte luxe-wagen met gordijntjes rijden en degenen die in een zwarte luxe-wagen met gor dijntjes rijden die door een jeep voorafgegaan wordt." Contra-analyse Simon Leys, „de meest on eerbiedige sinoloog", is geen reactionair. Hij kent China, de ,het Chinees te goed, hij houdt er te veel van om de dwaasheden en naïvitei- knn fie"SJ en 'e8enden te kunnen verdragen, die sedert enkele jaren in de vorm van ar tikelen, reportages en lijvige boekwerken de argeloze we reld ingestuurd worden. Zijn aanrf S°ms sarcastisch aandoet, maar waarin onop gesmukte waarheden als waarheden verkondigd wor- *,nj ,s een soort contra- analyse waarin aangetoond wordt dat „het meest intelli gente volk ter wereld" onder een totalitaire dictatuur ge bukt gaat, die niet anders is dan alle andere totalitaire dic taturen. Bovendien is Leys in staat te vergelijken: hij heeft China vroeger gekend en tien, vijftien jaren geleden. Eén van zijn argumenten die treffen, is, dat nagenoeg al de dwepers met het nieuwe China in ver voering raken over dingen, die ofwel elders ter wereld volko men normaal zijn, ofwel daar zo onvoorstelbaar en absurd zijn, dat geen van de enthou siastelingen ze in hun eigen wereld zouden dulden. Leys, die immers lang in China geleefd heeft, is ontzet over de „pogingen tot cretini- sering van het intelligentste volk ter wereld" door een obs curantistische bureaucratie van „ongeletterde en unidi- mensionele robots." Twee schrijvers zijn in het boek van Leys „alomtegen woordig": Lu Hsün, de grote revolutionaire auteur die de Maoïsten min of meer gecano niseerd hebben (aanvankelijk werd hij van „deviationisme" beticht), Lu Hsün en Orwell. Lu Hsün had geschreven: „De eenvoudigste en meest toepas selijke manier om de geschie denis van China te schrijven, bestaat uit het onderscheid maken tussen twee tijdvak ken: X. De tijdvakken waarin het volk tevergeefs hunkert naar een stabiele conditie van slavernij; 2. De tijdvakken waarin het volk voor een be paalde tijd de toestand ver krijgt van de stabiele conditie van slavernij te genieten." Orwell Orwell tenslotte verschijnt op nagenoeg el ke bladzijde. En Orwell is ook degene die sade. Intussen is hij getrouwd (met een Chinese) en heeft twee kinderen. Maar in 1957 lanceert Mao de befaamde campagne van de „Honderd Bloemen" en moedigt de Chi nezen aan „vrij te spreken en vrij te kritiseren." De Honderd Bloemen waren al gauw uitge bloeid en met ijzeren vuist werden al degenen die gespro ken en gekritiseerd hadden, uis gearresteerd was, omdat hij dezelfde naam droeg als iemand die gezocht werd. Na verloop van enkele maanden had hij al de misdaden van de ander bekend. En toen einde lijk de vergissing ontdekt werd, hadden de gevangeni sautoriteiten de grootste moeite om hem te bewegen naar huis te gaan; hij voelde zich té schuldig. Hele leven In de gevangenissen van Mao wordt niet gefolterd, en het ondervragings- en ver- hoorsysteem is tenslotte zeer simpel De gevangene leert al gauw begrijpen wat van hem verwacht wordt Om te begin nen weet hij dat hij nooit de gevangenis levend zal verla ten. Pasqualini: „De arbeids kampen berusten in China op een contract-voor-het-leven. Zij zijn veel te belangrijk voor de economie van het land om met tijdelijk personeel te func tioneren. De veroordeelden brengen hun hele leven in het kamp door. Aanvankelijk als gevangenen, later, na uitboe ting van hun straf, als „vrije arbeiders." wereld beschreef, Jean Pasqualini de waarvan verhaalt. Deze wereld is óók China, het China van de gevangenissen. Jean Pasqualini (in China ge boren en getogen zoon van een Corsicaanse vader en een Chi nese moeder en wiens Chinese naam is: Bao Ruo-Wang) heeft zeven jaren doorgebracht in Chinese gevangenissen en strafkampen. Het relaas daar van is „Prisonnier de Mao", dat oorspronkelijk in het En gels geschreven werd onder de titel „Prisoner of Mao". On danks zijn zeven jaren gevan genschap (onder veelal hallu cinerende omstandigheden) draagt Pasqualini de Chinese communisten geen kwaad hart toe. Zijn boek is dan ook op gedragen aan Voorzitter Mao en aan Generaal de Gaulle. Door diens erkenning van communistisch China werd Pasqualini (een unieke gebe urtenis) op vrije voeten ge steld. Pasqualini was 23 jaren oud toen Mao aan het bewind kwam Als in China geboren buitenlander „die Chinees sprak als een echte Chinees en een Chinees gezicht had" was hij automatisch verdacht. In 1953 krijgt hij, na voor de Amerikaanse mariniers als tolk gewerkt te hebben, een baan in een Westerse ambas- Jean Pasqualini, alias Bao Ruo-Wang getroffen. Pasqualini is daar niet bij, maar als buitenlander, als iemand die een meer dan gewone opvoeding genoot, is hij verdacht. In december 1957 wordt hij gearresteerd als „contra-revolutionair." Voorkamers Hij wordt overgebracht naar de bekende gevangenis Tsao Lan Tse Hutung, de Gevange nis van de Laan met de Mist boven het Gras. De Chinezen geven hun huizen van bewa ring poëtische namen. Diverse Westerse journalisten hebben in de zestiger jaren deze ge vangenis bezocht en er idylli sche beschrijvingen over gege ven. Maar zij vermoedden niet dat hun alleen maar de „voor kamers" getoond werden. Daarachter de „échte" gevan genis. Met de vrees, de kou, de honger en de heropvoeding middels de arbeid, de be faamde „gai-gai". Pasqualini, alias Bao Ruo- Wang, begrijpt aldra wat van hem verwacht wordt: geen vleugje eigen gedachten Heb ben, alles leren begrijpen en oordelen via het prisma van het officiële partij-orgaan „In de loop van de jaren heeft de politie van Mao haar onder vragingsmethoden dermate geperfectioneerd en een der mate hoge graad van geraffi neerdheid bereikt, dat ik ieder Chinees of niet, uitdaag daar aan te weerstaan." En, zo zegi Pasqualinr. gearresteerd wor den is een volstrekt, onweer legbaar en onloochenbaar be wijs van schuld." Tijdens zijn gevangenschap kende hij een man die per ab- Categorieën Er zijn drie categorieën ge vangenen. De eerste, lieden zoals Pasqualini, die door li- chaamsarbeid ideologisch herschoold moeten worden Voor de autoriteiten zijn zij misdadigers. Politieke misda digers of misdadigers volgens het strafrecht, zonder verschil. De tweede categorie bestaat uit lieden die niet veroordeeld zijn, die noch misdaad noch vergrijp begaan hebben, maar zich eenvoudigweg aan „ver gissingen" schuldig gemaakt hebben. Tussen hun gedrag en dat van het volk waren „tegen stellingen" geconstateerd. Zij zijn tewerkgesteld als degenen van de eerste categorie. De derde groep is „de meest tragi sche": zij bestaat uit voorma lige gevangenen die hun straf „uitgezeten" hebben en ver zocht hebben in het kamp te mogen blijven Als een gevan gene in China zijn gevangen schap, zijn veroordeling uit geboet heeft, wordt hij „gedi plomeerd." Want het kamp is een school en de gevangen schap een onderricht De „ge diplomeerde" wordt dan naar de directeur gebracht die hem het vonnis voorleest dat hij vrij is en hem meteen daarop vraagt of hij een verzoek te doen heeft. Praktisch zonder uitzondering vraagt de „be vrijde" alsjeblieft in het kamp te mogen blijven om mee te helpen aan het opbouwen van het socialisme. Als hij dat niet vraagt, is dat het bewijs ervan dat hij zijn les niet goed ge leerd heeft en hij wordt an dermaal gewoon tot gevan gene verklaard. Ondervoeding De voeding is minimaalvan de 585 medegedetineerden van de brigade van Pasqualini, stierf twee derde aan onder voeding. Het is een hallucinerend be staan: honderden gevangenen vouwen met razende snelheid de bladen van boeken, waarin verkondigd wordt hoe China tegenwoordig iedereen een ge degen opvoeding verschaft. De intellectuelen in de kampen moeten vreemde wetenschap pelijke literatuur in het Chi nees vertalen. Een jaar moes ten zij zelfs in tientallen vreemde talen de toespraken van de partijbonzen ter gele genheid van de 1 mei-viering vertalen. Volgens Pasqualini zijn er tegenwoordig in China waar schijnlijk 16 miljoen gevange nen. Op een staatsboerderij waar hij werkte, waren tien duizenden gevangenen. „Het Chinese' concentratiekamp wezen lijkt meer op de visie van George Orwell dan op de beschrijving van Solzjenitzin In China moet de geest door overredingskracht gebogen worden. Nooit door geweld. En men slaagt er altijd in. Er is geen andere uitweg." In 1964 werd Pasqualini be vrijd, nadat De Gaulle per soonlijk daarom gevraagd had. Pasqualini, die een China kent, dat zelfs sinologen als Simon Leys nimmer hebben mogen aanschouwen, zegt dat zijn boek niet anti communistisch is. Het is be slist niet anti-Chinees Maar het illustreert in 338 pagina's op vaak kristalheldere en nooit door haat of wraakzucht verblinde wijze veel van wat Leys in zijn „Ombres Chinoi ses" te verstaan geeft. JAN DRUMMEN Het belang van een gebeurte nis, de mate waarin zij tot nieuws uitgroeit, wordt, denk ik, voor een groot deel bepaald door de belangstelling die er voor bestaat Dat is een nogal simpele vaststelling, maar er zit een groot probleem aan vast. Het is nl bijna niet te zeggen, wat een gebeurtenis „op zich zelf' betekent, dus zonder aanleiding te zijn voor interpretaties, reac ties, berichten en andere manie ren waarop de gebeurtenis deel gaat uitmaken van de actuele geschiedenis Dat is niet alleen zo, omdat zonder bericht vrijwel niemand de gebeurtenis kent, maar vooral omdat een gebeur tenis zonder meer, als puur feit, niet opgenomen wordt in de ke ten van menselijke activiteiten waarin nieuwe gebeurtenissen aan oude geschakeld worden tot een reeks Geschiedenis is niet het pure geschieden, maar de manier waarop mensen het ge beuren of een deel daarvan ver werken. Nieuws is de geschiedenis van actuele gebeurtenissen. Zoals de geschiedenis de verwerking is van geselecteerde gebeurtenis sen, zo wordt ook niet alles wat gebeurt tot nieuws. Een feit wordt alleen nieuws, wanneer het in verband gebracht kan worden met iets dat al bekend is. Dat betekent, merkwaardig ge noeg, dat het totaal nieuwe nooit nieuws wordt. Nieuws wordt voorbereid. De dood van een be kende is nieuws, omdat zijn ge boorte en sterfelijkheid al be kend waren; er is voor deze ge beurtenis al een plaats inge ruimd binnen een verwach tingspatroon. Een opgebroken straat in Am sterdam is bijna altijd nieuws in de landelijke d.w.z. Amsterdams-regionale pers. Dat is een oude traditie die mis schien meer verband houdt met het feit dat daar veel journalis ten wonen dan met het belang van de gebeurtenis. Er worden beschouwingen aan gewijd waarvan moeilijk te zeggen is in welke verhouding zij staan tot het reëel belang van het feit, maar die waarschijnlijk uiterst komisch zouden aandoen als ze betrekking hadden op een an dere straat in een andere stad. Ik oefen wel eens in zulke zaken door de naam van onze eigen buurt in te vullen: het effect is heel grappig en dus ook wel veelzeggend. Omdat nieuws aansluit bij het bekende en geselecteerd wordt naar de herkenbaarheid, blijkt het ook mogelijk te zijn het nieuws zo op te bouwen, dat daardoor de gebeurtenissen be- invloed worden. Als de media zich op onze opgebroken straat zouden concentreren, zou de kleine gebeurtenis alleen al daardoor groot worden. Door de belangstelling die ervoor be stond, zou ze tot een vervolg ge dwongen worden; en omdat die belangstelling van buitenstaan ders en consumenten op sensatie uit is, zou dat vervolg drama tisch moeten zijn De vraag of er doden wouden vallen, zou er spanning aan geven. De media spreken dan ook consequent van een gijzelingsdrama voordat de gebeurtenissen een dramatisch verloop hebben De woorden gij zeling en gijzelingsdrama zijn al tot synoniemen geworden. Het nieuws sluit aan op het bekende en speculeert op het drama. Een opgebroken straat die in het cen trum van de belangstelling ge plaatst wordt, vraagt om een dramatische ontwikkeling waarin de spanning geëscaleerd wordt. Hel was dan ook met vol strekte zekerheid te voorspellen, dat de afbraak van een aantal huizen in Amsterdam, zo zorg vuldig in de publiciteit gebracht en gehouden, compleet met de bekende Nederlanders die het verzet steunen, tot een conflict en dus tot dramatische filmbeel den moest leiden, geheel onaf hankelijk van de betekenis die zo'n afbraak eventueel heeft voor een handjevol mensen. Het aantal betrokkenen is, wanneer we daarop degenen in minde ring brengen die speciaal met het oog op dramatische effecten daar zijn gaan wonen, in elk ge val niet groter dan het aantal inwoners van een willekeurige buurt Maar gaat het daarom? Ik denk, dat de producenten en consumenten van nieuws en dramatische beelden daarin zeer weinig geïnteresseerd zijn. republiek houdt nog menig luid- Van de droom ooit naar een vrije Zuidmolukse republiek te rug te kunnen keren ligt meni geen van de 33.000 in ons land „tijdelijk" verblijvende Zuid- molukkers vaak wakker. Hen verdeelt namelijk de vraag welke terugweg gekozen moet worden. Keuze is er volop. Je kunt met Manusama op pad en met Tamaela. Maar ook met Wairata. Of via de Indonesische ambassade. Je kunt als Zuidmo- lukker ook ophouden met dro men door Nederlands staats burger te worden. En als je voor de vervulling van deze droom wilt bidden, kun je in veel Zuidmolukse kerkgemeen schappen op de knieën. De kiem van deze droom is ge legd op 25 april 1950. Op die dag werd op Ambon de Republik Maluku Selatan (RMS) uitge roepen. President werd Soumu- kil. Een van zijn ministers heette Manusama. Tot de chef-staf van de RMS-troepen behoorde luitenant-kolonel Tamaela. Terwijl zij door Soekarno's troepen van Ambon naarCeram werden teruggedreven, scheepte het merendeel van de Zuidmo- lukkers zich als KNIL- militairen in voor een kortston dig verblijf in Nederland. Naarmate de proclamatie van de EMS vergeelde en hun tijdelijk onderkomen in Nederlandse ba rakken vele winters ging tellen, ontstonden er steeds meer groe pen, die elk hun eigen terugweg insloegen. Politieke druk Een van de voornaamste groepen is die van oud-RMS- minister ir. Manusama. Een maal in Nederland aangekomen ontmoette hij RMS-kameraad Tamaela. Beiden waren door president Soumukil naar ons land gestuurd om van hieruit po litieke druk uit te oefenen op re geringsleiders. die op goede voet stonden met hun tegenstander Soekarno Soumukil voerde in tussen in de bergen van Ceram een verbeten strijd met de Indo nesische troepen Tamaela gaf zichzelf het bevel bij de Verenigde Naties in New York aandachl te vragen voorde droom van de RMS Manusama nam genoegen met de wandel gangen tn politiek Den Haag Toen Soumukil in 1963 gevan gen werd genomen om zes jaai later op een eiland voor Dja karta te worden geëxecuteerd, kwam er een definitief einde aan de vriendschap tussen Tamaela en Manusama Beiden riepen zich namelijk uit tot president in ballingschap der Zuid- Molukken. Hun proclamatie ba seerden zij op persoonlijke brie ven van Soumukil. Tamaela be vorderde zich tot generaal en bleef een markante verschijning in en rondom het VN-gebouw te New York. Manusama kwam vaker op t.v. om namens de Zuidmolukkers in Nederland het woord te voeren. Beschuldiging Hun vijandschap manifes teert zich vooral wanneer con flicten tot uitbarsting komen, zoals de meest recente verijde ling van het plan van een tiental ras- en landgenoten om konin gin Juliana te gijzelen. Manu sama wijst beschuldigend naar Tamaela. wiens adjudant de op de stoep gezette vuile was weer terugstuurt. Vraag beiden naar de grootte van hun aanhang en het antwoord van Manusama is dat Tamaela een eenzaam roe pende is, terwijl hij de meeste onderdanen telt. Tamaela zal op zijn beurt Manusama's aanhang kleineren. Cijfers kunnen boekdelen spreken Hier zijn erenkele. Van de 33 000 in ons land wonende Zuidmolukkers hebben er zich 7.000 laten naturaliseren. 12.000 staan geregistreerd bij de Indonesische ambassade om te zijner tijd terug te kunnen keren naar de Zuid-Molukken Men kan gevoeglijk aannemen dat deze twee groepen zelden dro men van de Republik Maluku Setatan. Hun stem klinkt soms op, maar wordt slechts zelden gehoord. Bindmiddel De in Bladel wonende C. Wai rata behoort tol die groep van 12.000 repatrianten in spe Vo rig jaar richtte hij „Rukun Ma luku" op Deze belangenorgani satie telt 210 gezinshoofden Doel is vreedzaam bindmiddel te zijn voor de elkaar in de haren vliegende Manusama-aanhang en de militante achterban van Tamaela, welke laatste para militaire oefeningen houdt in Drente met het oog op een plot selinge verwezenlijking van hun RMS-droom. Wairata „Droom of geen droom Wij respecteren zowel het streven van Manusama als dat van Tamaela of van wie dan ook Alleen spreken wij ons over de kans op de RMS niet uit Want dan maak je vijanden Wij proberen juist vreedzaam met onze ras- en landgenoten samen te leven" Over de oorzaak van de ver splintering binnen de Zuidmo- Ir. Manusama lükse gemeenschappen zegt hij: „Vroeger werden wij als KNIL-militairen geprezen om onze gehoorzaamheid en trouw. Toen wij in Nederland massaal aan de dijk werden gezet en de beloofde terugkeer maar niet wilde vlotten, raakten de mees ten verbitterd. Sommigen zelfs losgeslagen. Ook het wantrou wen nam toe. Tegen deze ach tergrond zie ik deze verdeeld heid en de agressie". Laat men de 7.000 genaturali seerde Zuidmolukkers en de 12.000 toekomstige repatrian ten buiten beschouwing, dan blijven er nog altijd 14.000 staatloze Zuidmolukkers over. Om dezen per definitie als RMS-dromers te kwalificeren is te simpel en de juistheid ervan mag dan ook terecht betwijfeld worden. De omvang van de aanhangers van Manusama en Tamaela is daarom niet betrouwbaar te me ten, omdat vee) Zuidmolukkers hun voorkeur uit angst voor el kaar binnenkamers houden. Hoewel de leiders van de Zuidmolukse kerkgenoot schappen alle moeite doen zich a-politiek op te stellen, heeft ook de RMS-droom zijn sporen getrokken Van samenwerking is nauwelijks sprake. De meeste rust kent de katholieke groep - merendeel Keiezen en Tanim- barnezen - onder leiding van de Nederlandse pater Eikman uit Helmond. Versplinterd zijn de protes tantse kerkgenootschappen. De motste aanhang heeft de uidmolukse Evangelische Kerk (Geredja Indjil Maluku). Voorzitter van de synode is ds. Pesulima uit Lunteren. Veel RMS'ers behoren tot deze kerk. Dan is er de Noodgemeente of tewe) de Geredja Protestant Ma luku. De moederkerk op Ambon erkent deze gemeente niet, om dat ze buiten de Molukken ope reert De verdeeldheid is hier compleet. Want ds. Hatu uit Doesburg en zijn collega Lopu- lua uil Vaassen (in deze ge meente houdt Tamaela zich ook op) zijn het niet eens over het te voeren beleid En preken dan ook van gescheiden kansels. De Tamaela-aanhang heeft sinds kort ook een eigen kerk: Geredja Nasional Republik Ma luku De Indonesische Moluk- kers hebben ook hun eigen kerk, waar predikant Jaflaun uit Arnhem voorgaat. HANS TOONEN

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 19