GEBEURTENIS
Gevangenisrelaas van Pasqualini bevestigt
stelling van oneerbiedig sinoloog" Leys:
iLISTE (H.B.O.)
kUWE HOEVE
JUNCT-
tEKTRICE
ologisch
:ente
DOOR
CORN.
VERHOEVEN
LUCAS ZIEKENHl
AMSTERt)
[_g haematologie van ons ziekei
i. Ploem), vragen wij een
aematologisch gebied strekt tot aai
arbeidsvoorwaarden, eveni
roblemen helpen wij u gaarne op
funktie-informatie kunt u teleföi
nen met dr. Ploem, tel. 020-5112
ollicitaties kunt u richten aan het h
rken, de heer H A. Greupink, Jan li
Amsterdam-West.
INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN JfclUNGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEItjNGEN PEILINGEN
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN ^PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN „-f-E'^JNGEN 'PEILINGEN PEILINGEN. PEILING
EILINpEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIlINfcfcr
ning tot direktrice elders zoekt I
Imet kandidaten voor de funktie v
stelling omvat een verzorgingstehuifj
rl70 personen en een verpleegtehu.
somatisch zieken en demente ba
i van 80 patiënten.
ezit van het diploma Ziekenverp
V is vereist en van diploma B gewens
ninimumleeftijd voor deze funki
t gedacht op 30 jaar.
I woonruimte in- of extern kan worde
rgd.
Slarëring geschiedt volgens de C.A.0*
afhankelijk van opleiding en erva
nnen worden gericht aan het bestuit
ng, Truffinoweg 2, Hulst. Nadere in-
e verkrijgen bij de direkteur, de he
li. 01140-3458.
uut is op dit moment plaats voor
part-time)
ie vraagt:
iding tenminste HAVO.
lorna psychologisch assistente
komstige ervaring.
elling voor individuele en
ijze hulpverlening.
re informatie over de inhoud van
ie kunt u telefonisch inlichtingen
tbij mevrouw L. van Hoek-
01608-4876)
elijke sollicitaties kunt u richten
ofd Personeelszaken, van Ber-
|9, Etten-Leur.
ilG 'HET HOOGHUYS'
ch instituut sint-antonius
ondsen Raamsdonk, zwembad
opent op 26 april a s. zijn poorten vo
het verwarmde zwemwater.
iril a.s. zijn aan de kassa van het zwem
menten in de voorverkoop tegen stei
te tarieven verkrijgbaar De voorverko
met 25 april 1975. De kassa is geope
|9 uur.
i dient een goed gelijkende pasfotojslil
hgen, zodat u, na het invullen van <x
tt(en) en betaling van de verschuldigd»
abonnement direkt mee kunt nemen
'Voorverkoop Normale prijs
Inement
abonnement
ouder)
sar)
21 00
18 75
16.50
9 00
5.25
4 25
21.00
17 50
25 50
21.M
17 50j
1300
900
5.25
25.501
21.00'
even Volwassenen Jeugd
(16 jaar en ouder) (onder 16 jaar) S
jen
2 30
1.75
jen
200
145
larf
17 50
10 00
i (voor
lizoen)
45.00
32.50
(fondsen Raamsdonk
id „De Ganzewiel"
3, Raamsdonksveer. Tel. 01621-2251-
(Van onze correspondent)
PARIJS - Onze twee „in-
cursies" in het China van
Mao waren dermate in tijd
en ruimte beperkt en één
daarvan zo klaarblijkelijk
„georganiseerd" dat dit ons
behoed heeft voor een van
de meest onweerstaanbare
bekoringen waarmee de
hedendaagse journalist ge
plaagd kan worden: de ver
leiding om over „Rood-
China" te schrijven.
Afgezien van deze on2e
persoonlijke vrijwaring,
moet men vaststellen dat
het met de dag problemati
scher wordt iets over het
communistische China te
publiceren. Alle bezoekers
(staatslieden, diplomaten,
„politieke toeristen", jour
nalisten) hebben talloze ke
ren met dezelfde geestdrift
dezelfde beschrijvingen
gegeven van hetzelfde
zorgvuldig georganiseerde
en afgeperkte circuit, waar
zij dezelfde volkscommu
nes bewonderd hebben on
der de leiding van dezelfde
gidsen, die dezelfde ver
heerlijkende toelichtingen
en verklaringen gaven; zij
hebben met dezelfde zorg
vuldigheid hetzelfde dorre
cijfermateriaal opgetekend
en dezelfde fabrieken met
dezelfde arbeiders bewon
derd. En uiteraard dezelfde
gevolgtrekkingen gemaakt."
Het is hun nauwelijks euvel
te duiden omdat zij in
China niets anders hebben
mogen zien dan dezelfde
„abstracte wereld, die door
de Maoïstische bureaucra
ten speciaal voor de buiten
landse bezoekers opgericht
is."
Men kent het malheur
dat onlangs een Ameri
kaanse journalist overko
men is: zoals iedereen had
hij een reportage geschre
ven over een reis door Chi
na. Alleen was hij nooit in
China geweest. Uiteinde
lijk kwam men erachter, er
ontstond een levensgroot
schandaal en de arme
drommel werd ontslagen
Maar het verwonderlijkste
van de hele aangelegenheid
is tenslotte, dat de oplichte
rij aan de dag kwam". Met
deze opmerking begint het
jongste China-boek van een
van de meest vooraan
staande Franse sinologen,
Simon Leys „Ombres Chi-
noises." Een énder boek
over China.
Enkele jaren geleden be
stond Leys bet al om, terwijl de
Lluna-dweperij in het Westen
een hoogtepunt bereikt had, te
schrijven dat de roemruchte
culturele revolutie noch cultu
reel noch revolutionair, maar
mets anders dan een enorme
camouflage voor een genade
loze machtsstrijd was. In
Ombres Chinoises" gooit
Leys andermaal uitgebreide
wijken heiligenhuisjes onder
steboven en al de (wat naïeve
of onvoldoende ingelichte)
Mao-dwepers van allerlei
pluimage (men vindt ze zowel
bij de conservatieven als bij de
anarchisten, bij de' Franse
uaullistenen decontesterende
studenten) krijgen danige ve
gen uit de pan. De enthousias
telingen die in vervoering ge
raakt zijn over het behoud van
onschatbare culturele monu
menten tijdens de culturele re
volutie maar blijkbaar niet
weten dat er massale vernieti
gingen van culturele waarden
t,T2emplh'van de vermaarde
stadspoorten van Peking, de
omhemuigswaHen plaatsge
had hebben. In rustige perio-
ww a "°S Plaalshebben,
Waaroij dan nog het verbijste
rende komt dat de autoriteiten
die tot het niet de grond gelijk
maken van deze monumenten
ib'n i i^ven .:,n'et bij machte
Zijn te begrijpen waaróm zij
dat gedaan hebben."
En de andere enthousiaste
lingen die over de sociale ni
velleringoreren, over het weg
vagen van de klassen en de
bhikif daarvan- maar
blijkbaar niet weten dat een
sni 016 eerste klas Per
eenmde,'St ',niet a)leen maar
een militair met vier zakken is,
maar gevolgd wordt door een
militair met twee zakken die
eerbiedig de koffers van de
m^;Z!t udraagt En er is
van Ho®" aantaJ zakk«n
van de uniformjas om het
te didden Standsverschl1 aan
te duiden, want Leys maakt
onderscheid tussen degenen
déoè'r jhel>ben °P een jeep,
,,1^" in een zwarte
luxe-wagen met gordijntjes
rijden en degenen die in een
zwarte luxe-wagen met gor
dijntjes rijden die door een
jeep voorafgegaan wordt."
Contra-analyse
Simon Leys, „de meest on
eerbiedige sinoloog", is geen
reactionair. Hij kent China, de
,het Chinees te
goed, hij houdt er te veel van
om de dwaasheden en naïvitei-
knn fie"SJ en 'e8enden te
kunnen verdragen, die sedert
enkele jaren in de vorm van ar
tikelen, reportages en lijvige
boekwerken de argeloze we
reld ingestuurd worden. Zijn
aanrf S°ms sarcastisch
aandoet, maar waarin onop
gesmukte waarheden als
waarheden verkondigd wor-
*,nj ,s een soort contra-
analyse waarin aangetoond
wordt dat „het meest intelli
gente volk ter wereld" onder
een totalitaire dictatuur ge
bukt gaat, die niet anders is
dan alle andere totalitaire dic
taturen. Bovendien is Leys in
staat te vergelijken: hij heeft
China vroeger gekend en tien,
vijftien jaren geleden. Eén van
zijn argumenten die treffen, is,
dat nagenoeg al de dwepers
met het nieuwe China in ver
voering raken over dingen, die
ofwel elders ter wereld volko
men normaal zijn, ofwel daar
zo onvoorstelbaar en absurd
zijn, dat geen van de enthou
siastelingen ze in hun eigen
wereld zouden dulden.
Leys, die immers lang in
China geleefd heeft, is ontzet
over de „pogingen tot cretini-
sering van het intelligentste
volk ter wereld" door een obs
curantistische bureaucratie
van „ongeletterde en unidi-
mensionele robots."
Twee schrijvers zijn in het
boek van Leys „alomtegen
woordig": Lu Hsün, de grote
revolutionaire auteur die de
Maoïsten min of meer gecano
niseerd hebben (aanvankelijk
werd hij van „deviationisme"
beticht), Lu Hsün en Orwell.
Lu Hsün had geschreven: „De
eenvoudigste en meest toepas
selijke manier om de geschie
denis van China te schrijven,
bestaat uit het onderscheid
maken tussen twee tijdvak
ken: X. De tijdvakken waarin
het volk tevergeefs hunkert
naar een stabiele conditie van
slavernij; 2. De tijdvakken
waarin het volk voor een be
paalde tijd de toestand ver
krijgt van de stabiele conditie
van slavernij te genieten."
Orwell
Orwell tenslotte verschijnt
op nagenoeg el ke bladzijde. En
Orwell is ook degene die
sade. Intussen is hij getrouwd
(met een Chinese) en heeft
twee kinderen. Maar in 1957
lanceert Mao de befaamde
campagne van de „Honderd
Bloemen" en moedigt de Chi
nezen aan „vrij te spreken en
vrij te kritiseren." De Honderd
Bloemen waren al gauw uitge
bloeid en met ijzeren vuist
werden al degenen die gespro
ken en gekritiseerd hadden,
uis gearresteerd was, omdat
hij dezelfde naam droeg als
iemand die gezocht werd. Na
verloop van enkele maanden
had hij al de misdaden van de
ander bekend. En toen einde
lijk de vergissing ontdekt
werd, hadden de gevangeni
sautoriteiten de grootste
moeite om hem te bewegen
naar huis te gaan; hij voelde
zich té schuldig.
Hele leven
In de gevangenissen van
Mao wordt niet gefolterd, en
het ondervragings- en ver-
hoorsysteem is tenslotte zeer
simpel De gevangene leert al
gauw begrijpen wat van hem
verwacht wordt Om te begin
nen weet hij dat hij nooit de
gevangenis levend zal verla
ten. Pasqualini: „De arbeids
kampen berusten in China op
een contract-voor-het-leven.
Zij zijn veel te belangrijk voor
de economie van het land om
met tijdelijk personeel te func
tioneren. De veroordeelden
brengen hun hele leven in het
kamp door. Aanvankelijk als
gevangenen, later, na uitboe
ting van hun straf, als „vrije
arbeiders."
wereld beschreef,
Jean Pasqualini
de
waarvan
verhaalt.
Deze wereld is óók China, het
China van de gevangenissen.
Jean Pasqualini (in China ge
boren en getogen zoon van een
Corsicaanse vader en een Chi
nese moeder en wiens Chinese
naam is: Bao Ruo-Wang) heeft
zeven jaren doorgebracht in
Chinese gevangenissen en
strafkampen. Het relaas daar
van is „Prisonnier de Mao",
dat oorspronkelijk in het En
gels geschreven werd onder de
titel „Prisoner of Mao". On
danks zijn zeven jaren gevan
genschap (onder veelal hallu
cinerende omstandigheden)
draagt Pasqualini de Chinese
communisten geen kwaad hart
toe. Zijn boek is dan ook op
gedragen aan Voorzitter Mao
en aan Generaal de Gaulle.
Door diens erkenning van
communistisch China werd
Pasqualini (een unieke gebe
urtenis) op vrije voeten ge
steld.
Pasqualini was 23 jaren oud
toen Mao aan het bewind
kwam Als in China geboren
buitenlander „die Chinees
sprak als een echte Chinees en
een Chinees gezicht had" was
hij automatisch verdacht. In
1953 krijgt hij, na voor de
Amerikaanse mariniers als
tolk gewerkt te hebben, een
baan in een Westerse ambas-
Jean Pasqualini, alias Bao
Ruo-Wang
getroffen. Pasqualini is daar
niet bij, maar als buitenlander,
als iemand die een meer dan
gewone opvoeding genoot, is
hij verdacht. In december 1957
wordt hij gearresteerd als
„contra-revolutionair."
Voorkamers
Hij wordt overgebracht naar
de bekende gevangenis Tsao
Lan Tse Hutung, de Gevange
nis van de Laan met de Mist
boven het Gras. De Chinezen
geven hun huizen van bewa
ring poëtische namen. Diverse
Westerse journalisten hebben
in de zestiger jaren deze ge
vangenis bezocht en er idylli
sche beschrijvingen over gege
ven. Maar zij vermoedden niet
dat hun alleen maar de „voor
kamers" getoond werden.
Daarachter de „échte" gevan
genis. Met de vrees, de kou, de
honger en de heropvoeding
middels de arbeid, de be
faamde „gai-gai".
Pasqualini, alias Bao Ruo-
Wang, begrijpt aldra wat van
hem verwacht wordt: geen
vleugje eigen gedachten Heb
ben, alles leren begrijpen en
oordelen via het prisma van
het officiële partij-orgaan „In
de loop van de jaren heeft de
politie van Mao haar onder
vragingsmethoden dermate
geperfectioneerd en een der
mate hoge graad van geraffi
neerdheid bereikt, dat ik ieder
Chinees of niet, uitdaag daar
aan te weerstaan." En, zo zegi
Pasqualinr. gearresteerd wor
den is een volstrekt, onweer
legbaar en onloochenbaar be
wijs van schuld."
Tijdens zijn gevangenschap
kende hij een man die per ab-
Categorieën
Er zijn drie categorieën ge
vangenen. De eerste, lieden
zoals Pasqualini, die door li-
chaamsarbeid ideologisch
herschoold moeten worden
Voor de autoriteiten zijn zij
misdadigers. Politieke misda
digers of misdadigers volgens
het strafrecht, zonder verschil.
De tweede categorie bestaat
uit lieden die niet veroordeeld
zijn, die noch misdaad noch
vergrijp begaan hebben, maar
zich eenvoudigweg aan „ver
gissingen" schuldig gemaakt
hebben. Tussen hun gedrag en
dat van het volk waren „tegen
stellingen" geconstateerd. Zij
zijn tewerkgesteld als degenen
van de eerste categorie. De
derde groep is „de meest tragi
sche": zij bestaat uit voorma
lige gevangenen die hun straf
„uitgezeten" hebben en ver
zocht hebben in het kamp te
mogen blijven Als een gevan
gene in China zijn gevangen
schap, zijn veroordeling uit
geboet heeft, wordt hij „gedi
plomeerd." Want het kamp is
een school en de gevangen
schap een onderricht De „ge
diplomeerde" wordt dan naar
de directeur gebracht die hem
het vonnis voorleest dat hij vrij
is en hem meteen daarop
vraagt of hij een verzoek te
doen heeft. Praktisch zonder
uitzondering vraagt de „be
vrijde" alsjeblieft in het kamp
te mogen blijven om mee te
helpen aan het opbouwen van
het socialisme. Als hij dat niet
vraagt, is dat het bewijs ervan
dat hij zijn les niet goed ge
leerd heeft en hij wordt an
dermaal gewoon tot gevan
gene verklaard.
Ondervoeding
De voeding is minimaalvan
de 585 medegedetineerden van
de brigade van Pasqualini,
stierf twee derde aan onder
voeding.
Het is een hallucinerend be
staan: honderden gevangenen
vouwen met razende snelheid
de bladen van boeken, waarin
verkondigd wordt hoe China
tegenwoordig iedereen een ge
degen opvoeding verschaft. De
intellectuelen in de kampen
moeten vreemde wetenschap
pelijke literatuur in het Chi
nees vertalen. Een jaar moes
ten zij zelfs in tientallen
vreemde talen de toespraken
van de partijbonzen ter gele
genheid van de 1 mei-viering
vertalen.
Volgens Pasqualini zijn er
tegenwoordig in China waar
schijnlijk 16 miljoen gevange
nen. Op een staatsboerderij
waar hij werkte, waren tien
duizenden gevangenen. „Het
Chinese' concentratiekamp
wezen lijkt meer op de visie
van George Orwell dan op de
beschrijving van Solzjenitzin
In China moet de geest door
overredingskracht gebogen
worden. Nooit door geweld.
En men slaagt er altijd in. Er is
geen andere uitweg."
In 1964 werd Pasqualini be
vrijd, nadat De Gaulle per
soonlijk daarom gevraagd
had. Pasqualini, die een China
kent, dat zelfs sinologen als
Simon Leys nimmer hebben
mogen aanschouwen, zegt dat
zijn boek niet anti
communistisch is. Het is be
slist niet anti-Chinees Maar
het illustreert in 338 pagina's
op vaak kristalheldere en
nooit door haat of wraakzucht
verblinde wijze veel van wat
Leys in zijn „Ombres Chinoi
ses" te verstaan geeft.
JAN DRUMMEN
Het belang van een gebeurte
nis, de mate waarin zij tot
nieuws uitgroeit, wordt, denk
ik, voor een groot deel bepaald
door de belangstelling die er
voor bestaat Dat is een nogal
simpele vaststelling, maar er zit
een groot probleem aan vast. Het
is nl bijna niet te zeggen, wat
een gebeurtenis „op zich zelf'
betekent, dus zonder aanleiding
te zijn voor interpretaties, reac
ties, berichten en andere manie
ren waarop de gebeurtenis deel
gaat uitmaken van de actuele
geschiedenis Dat is niet alleen
zo, omdat zonder bericht vrijwel
niemand de gebeurtenis kent,
maar vooral omdat een gebeur
tenis zonder meer, als puur feit,
niet opgenomen wordt in de ke
ten van menselijke activiteiten
waarin nieuwe gebeurtenissen
aan oude geschakeld worden tot
een reeks Geschiedenis is niet
het pure geschieden, maar de
manier waarop mensen het ge
beuren of een deel daarvan ver
werken.
Nieuws is de geschiedenis van
actuele gebeurtenissen. Zoals de
geschiedenis de verwerking is
van geselecteerde gebeurtenis
sen, zo wordt ook niet alles wat
gebeurt tot nieuws. Een feit
wordt alleen nieuws, wanneer
het in verband gebracht kan
worden met iets dat al bekend is.
Dat betekent, merkwaardig ge
noeg, dat het totaal nieuwe nooit
nieuws wordt. Nieuws wordt
voorbereid. De dood van een be
kende is nieuws, omdat zijn ge
boorte en sterfelijkheid al be
kend waren; er is voor deze ge
beurtenis al een plaats inge
ruimd binnen een verwach
tingspatroon.
Een opgebroken straat in Am
sterdam is bijna altijd nieuws in
de landelijke d.w.z.
Amsterdams-regionale pers.
Dat is een oude traditie die mis
schien meer verband houdt met
het feit dat daar veel journalis
ten wonen dan met het belang
van de gebeurtenis. Er worden
beschouwingen aan gewijd
waarvan moeilijk te zeggen is in
welke verhouding zij staan tot
het reëel belang van het feit,
maar die waarschijnlijk uiterst
komisch zouden aandoen als ze
betrekking hadden op een an
dere straat in een andere stad. Ik
oefen wel eens in zulke zaken
door de naam van onze eigen
buurt in te vullen: het effect is
heel grappig en dus ook wel
veelzeggend.
Omdat nieuws aansluit bij het
bekende en geselecteerd wordt
naar de herkenbaarheid, blijkt
het ook mogelijk te zijn het
nieuws zo op te bouwen, dat
daardoor de gebeurtenissen be-
invloed worden. Als de media
zich op onze opgebroken straat
zouden concentreren, zou de
kleine gebeurtenis alleen al
daardoor groot worden. Door de
belangstelling die ervoor be
stond, zou ze tot een vervolg ge
dwongen worden; en omdat die
belangstelling van buitenstaan
ders en consumenten op sensatie
uit is, zou dat vervolg drama
tisch moeten zijn De vraag of er
doden wouden vallen, zou er
spanning aan geven. De media
spreken dan ook consequent van
een gijzelingsdrama voordat de
gebeurtenissen een dramatisch
verloop hebben De woorden gij
zeling en gijzelingsdrama zijn al
tot synoniemen geworden. Het
nieuws sluit aan op het bekende
en speculeert op het drama. Een
opgebroken straat die in het cen
trum van de belangstelling ge
plaatst wordt, vraagt om een
dramatische ontwikkeling
waarin de spanning geëscaleerd
wordt. Hel was dan ook met vol
strekte zekerheid te voorspellen,
dat de afbraak van een aantal
huizen in Amsterdam, zo zorg
vuldig in de publiciteit gebracht
en gehouden, compleet met de
bekende Nederlanders die het
verzet steunen, tot een conflict
en dus tot dramatische filmbeel
den moest leiden, geheel onaf
hankelijk van de betekenis die
zo'n afbraak eventueel heeft
voor een handjevol mensen. Het
aantal betrokkenen is, wanneer
we daarop degenen in minde
ring brengen die speciaal met
het oog op dramatische effecten
daar zijn gaan wonen, in elk ge
val niet groter dan het aantal
inwoners van een willekeurige
buurt Maar gaat het daarom? Ik
denk, dat de producenten en
consumenten van nieuws en
dramatische beelden daarin zeer
weinig geïnteresseerd zijn.
republiek houdt
nog menig luid-
Van de droom ooit naar een
vrije Zuidmolukse republiek te
rug te kunnen keren ligt meni
geen van de 33.000 in ons land
„tijdelijk" verblijvende Zuid-
molukkers vaak wakker. Hen
verdeelt namelijk de vraag
welke terugweg gekozen moet
worden. Keuze is er volop. Je
kunt met Manusama op pad en
met Tamaela. Maar ook met
Wairata. Of via de Indonesische
ambassade. Je kunt als Zuidmo-
lukker ook ophouden met dro
men door Nederlands staats
burger te worden. En als je voor
de vervulling van deze droom
wilt bidden, kun je in veel
Zuidmolukse kerkgemeen
schappen op de knieën.
De kiem van deze droom is ge
legd op 25 april 1950. Op die dag
werd op Ambon de Republik
Maluku Selatan (RMS) uitge
roepen. President werd Soumu-
kil. Een van zijn ministers heette
Manusama. Tot de chef-staf van
de RMS-troepen behoorde
luitenant-kolonel Tamaela.
Terwijl zij door Soekarno's
troepen van Ambon naarCeram
werden teruggedreven, scheepte
het merendeel van de Zuidmo-
lukkers zich als KNIL-
militairen in voor een kortston
dig verblijf in Nederland.
Naarmate de proclamatie van de
EMS vergeelde en hun tijdelijk
onderkomen in Nederlandse ba
rakken vele winters ging tellen,
ontstonden er steeds meer groe
pen, die elk hun eigen terugweg
insloegen.
Politieke druk
Een van de voornaamste
groepen is die van oud-RMS-
minister ir. Manusama. Een
maal in Nederland aangekomen
ontmoette hij RMS-kameraad
Tamaela. Beiden waren door
president Soumukil naar ons
land gestuurd om van hieruit po
litieke druk uit te oefenen op re
geringsleiders. die op goede voet
stonden met hun tegenstander
Soekarno Soumukil voerde in
tussen in de bergen van Ceram
een verbeten strijd met de Indo
nesische troepen
Tamaela gaf zichzelf het bevel
bij de Verenigde Naties in New
York aandachl te vragen voorde
droom van de RMS Manusama
nam genoegen met de wandel
gangen tn politiek Den Haag
Toen Soumukil in 1963 gevan
gen werd genomen om zes jaai
later op een eiland voor Dja
karta te worden geëxecuteerd,
kwam er een definitief einde aan
de vriendschap tussen Tamaela
en Manusama Beiden riepen
zich namelijk uit tot president in
ballingschap der Zuid-
Molukken. Hun proclamatie ba
seerden zij op persoonlijke brie
ven van Soumukil. Tamaela be
vorderde zich tot generaal en
bleef een markante verschijning
in en rondom het VN-gebouw te
New York. Manusama kwam
vaker op t.v. om namens de
Zuidmolukkers in Nederland
het woord te voeren.
Beschuldiging
Hun vijandschap manifes
teert zich vooral wanneer con
flicten tot uitbarsting komen,
zoals de meest recente verijde
ling van het plan van een tiental
ras- en landgenoten om konin
gin Juliana te gijzelen. Manu
sama wijst beschuldigend naar
Tamaela. wiens adjudant de op
de stoep gezette vuile was weer
terugstuurt. Vraag beiden naar
de grootte van hun aanhang en
het antwoord van Manusama is
dat Tamaela een eenzaam roe
pende is, terwijl hij de meeste
onderdanen telt. Tamaela zal op
zijn beurt Manusama's aanhang
kleineren.
Cijfers kunnen boekdelen
spreken Hier zijn erenkele. Van
de 33 000 in ons land wonende
Zuidmolukkers hebben er zich
7.000 laten naturaliseren.
12.000 staan geregistreerd bij de
Indonesische ambassade om te
zijner tijd terug te kunnen keren
naar de Zuid-Molukken Men
kan gevoeglijk aannemen dat
deze twee groepen zelden dro
men van de Republik Maluku
Setatan. Hun stem klinkt soms
op, maar wordt slechts zelden
gehoord.
Bindmiddel
De in Bladel wonende C. Wai
rata behoort tol die groep van
12.000 repatrianten in spe Vo
rig jaar richtte hij „Rukun Ma
luku" op Deze belangenorgani
satie telt 210 gezinshoofden
Doel is vreedzaam bindmiddel
te zijn voor de elkaar in de haren
vliegende Manusama-aanhang
en de militante achterban van
Tamaela, welke laatste para
militaire oefeningen houdt in
Drente met het oog op een plot
selinge verwezenlijking van hun
RMS-droom.
Wairata „Droom of geen
droom Wij respecteren zowel
het streven van Manusama als
dat van Tamaela of van wie dan
ook Alleen spreken wij ons over
de kans op de RMS niet uit
Want dan maak je vijanden Wij
proberen juist vreedzaam met
onze ras- en landgenoten samen
te leven"
Over de oorzaak van de ver
splintering binnen de Zuidmo-
Ir. Manusama
lükse gemeenschappen zegt hij:
„Vroeger werden wij als
KNIL-militairen geprezen om
onze gehoorzaamheid en trouw.
Toen wij in Nederland massaal
aan de dijk werden gezet en de
beloofde terugkeer maar niet
wilde vlotten, raakten de mees
ten verbitterd. Sommigen zelfs
losgeslagen. Ook het wantrou
wen nam toe. Tegen deze ach
tergrond zie ik deze verdeeld
heid en de agressie".
Laat men de 7.000 genaturali
seerde Zuidmolukkers en de
12.000 toekomstige repatrian
ten buiten beschouwing, dan
blijven er nog altijd 14.000
staatloze Zuidmolukkers over.
Om dezen per definitie als
RMS-dromers te kwalificeren is
te simpel en de juistheid ervan
mag dan ook terecht betwijfeld
worden.
De omvang van de aanhangers
van Manusama en Tamaela is
daarom niet betrouwbaar te me
ten, omdat vee) Zuidmolukkers
hun voorkeur uit angst voor el
kaar binnenkamers houden.
Hoewel de leiders van de
Zuidmolukse kerkgenoot
schappen alle moeite doen zich
a-politiek op te stellen, heeft
ook de RMS-droom zijn sporen
getrokken Van samenwerking
is nauwelijks sprake. De meeste
rust kent de katholieke groep -
merendeel Keiezen en Tanim-
barnezen - onder leiding van de
Nederlandse pater Eikman uit
Helmond.
Versplinterd zijn de protes
tantse kerkgenootschappen. De
motste aanhang heeft de
uidmolukse Evangelische
Kerk (Geredja Indjil Maluku).
Voorzitter van de synode is ds.
Pesulima uit Lunteren. Veel
RMS'ers behoren tot deze kerk.
Dan is er de Noodgemeente of
tewe) de Geredja Protestant Ma
luku. De moederkerk op Ambon
erkent deze gemeente niet, om
dat ze buiten de Molukken ope
reert De verdeeldheid is hier
compleet. Want ds. Hatu uit
Doesburg en zijn collega Lopu-
lua uil Vaassen (in deze ge
meente houdt Tamaela zich ook
op) zijn het niet eens over het te
voeren beleid En preken dan
ook van gescheiden kansels.
De Tamaela-aanhang heeft
sinds kort ook een eigen kerk:
Geredja Nasional Republik Ma
luku De Indonesische Moluk-
kers hebben ook hun eigen kerk,
waar predikant Jaflaun uit
Arnhem voorgaat.
HANS TOONEN