„HET VOLK VAN CHILI IS MURW GEBEUKT" 2), Prof. Smalhout na dood patiënte: „Zwarte doos nodig bi] operatie" „VERKLARING VAN AFSCHUW" VLUCHTROUTE AFGESNEDEN IN ZllID-VIETNAM Hué onder zwaar artillerievuur Belastingverlaging op komst in V.S. Dr. Mansholt besorgd terug uit Zuid-Amerika y Nieuwe brief ontruiming Nieuwmarkt UGBLIK GASLEK IN CENTRUM TILBURG Grote stakingen in Kadar herkozen binnenland buitenland ivo nel- japonnen aponnen met jaóieó aponnen eux-pieceó INCIDENT IN OPORTO Kerk Conflict tussen Chirac en Fransp communisten MAANDAG 24 MAART 1975 5 SCHIPHOL (ANP) „Ik verlaat dit land met een ge voel van afschuw", zo staat in een verklaring, die drs. Mansholt tijdens zijn bezoek zelf aan president Pinochet van Chili had willen over handigen. Hij wist echter niet tot de president door té dringen, zodat hij de over handiging moest overlaten aan de Nederlandse ambassa deur. In die verklaring stond on der andere: „ne Socialisti sche Internationale is diepbe- zorgd over het ontbreken van democratie in uw land. Ik heb vastgecLeld dat de eco nomische situatie miserabel is en dat honderden kinderen honger lijden. Na een bezoek van nauwelijks veertien da gen moet ik u duidelijk zeg gen, dat ik diep geschokt ben door wat ik hier heb gehoord en gezien. Er bestaat in uw land geen vrijheid van speech en evenzeer ontbreekt de persvrijheid. Bovendien is er geen behoorlijke recht spraak. Vele mannen en vrouwen bevinden zich in gevangenschap zonder dat te gen hen een aanklacht is uit gebracht. Ik moest vaststel len dat gevangenen worden gemarteld op een wrede ma nier en dat dit vandaag aan de dag nog steeds doorgaat. Daarvoor draagt n de volle verantwoordelijkheid. Ik verlaat dit land met een ge voel van afschuw en ik wil u duidelijk zeggen dat de Soci alistische Internationale alles binnen haar macht zal doen om het Chileense volk te helpen bij het herwinnen van zijn vrijheden en zijn democratische rechten. De Socialistische Internationale zal alle landen vragen en speciaal die waar de socialis tische nartiien aan het be wind zijn. Chili geen enkele economische of andere steun te verlenen". SCHIPHOL Dr. Sicco Mansholt (links), is zaterdag teruggekomen van een reis naar Chili. Bij zijn aankomst op Schiphol werd hij verwelkomd door de internationaal secre taris van de P.v.d.A., drs. H. van den Berg. (ADVERTENTIE) DE NIEUWSTE VOORJAARS COLLECTIES 1975 tot en met maat 56 Elegante Dameskonfektie Ginnekenstraat 153, hoek Van Coothplein Breda - tel. 01600 - 34965 's Maandags de gehele dag gesloten AMSTERDAM (ANP) B. en W. van Amsterdam hebben de illegale bewoners van de elf panden in de Nieuwmarkt- buurt die ten behoeve van de metro-aanleg moeten worden gesloopt, in een voorlich- tingsbrief laten weten, dat „binnenkort" wordt overge gaan tot ontruiming van hun woningen. „De ontruiming zal worden verricht door een ge rechtsdeurwaarder. Ter be scherming van hem en dege nen die hem bijstaan om de ontruiming te verrichten zal de politie aanwezig zijn", al dus de brief. LISSABON (UPI) Leden van de Portugese communisti sche partij die zich in het hoofdkwartier van de partij in Oporto bevonden, hebben za terdag in de lucht ges-hoten om een menigte uiteen te drij ven die het gebouw met ste nen bekogelde en verscheide ne ruiten ingooide. De aanval lers waren leden van de de mocratische volkspartij, die verbolgen waren over de ver storing van een partijbijeen komst door lieden die „dood aan de PPD" riepen. De PPD- leden werden voor het com munistische hoofdkwartier verspreid door het leger. Bij de incidenten werden tien personen licht gewond. SCHIPHOL (ANP) „Het volk van Chili is murw gebeukt onder de terreur en de in timidatie van de junta", zo heeft dr. Sicco Mansholt zaterdagochtend bij zijn terugkeei uit Zuid-Amerika op Schiphol gerapporteerd Hij trof in Chili een toestand aan, die erger was dan hij had verwacht. Het land gaat gebukt onder een terreur, die in enkele opzichten kan worden vergeleken met het optreden van de Gestapo in Nederland tijdens de tweede wereldoorlog. Dr. Mansholt zal in de ko mende twee weken officieel rapport uitbrengen over zijn reis, die hij maakte als vice- voorzitter van de Socialisti sche Internationale. Aan de hand van dat rapport zal het Chili-comité van de Socialis tische Internationale, dat op 24 en 25 april in Rotterdam bijeenkomt, een actieplan voorbereiden, dat vervolgens zal worden voorgelegd aan het bestuur van de Socialis tische Internationale Tijdens de voorronden van het songfestival had Getty van Teach-In het er gemakkelijker mee. Enthousiast gingen haar heupen twee keer naar rechts, twee keer naar links, de knie ën omhoog, driftig met de rechterarm zwaaiend. In Stockholm stond Getty ook namens mij beschaafd te heupwiegen. Door heel Neder land ging de huiver weer door de lenden. Kwam bij u dat nationale gevoel weer boven' Nou bij mij niet. Zaterdagnacht tegen drieën hield ik de feestvreugde via Hilversum 3 voor gezien. Get ty had een onderling totootje gewonnen en enkele originele Hollanders zullen de wereld pers halen door met kleren aan het zwembad in te duiken. Vier uur werd erover nage dacht voordat dit spontaan ge beurde. Dat was het weer voor <ht jaar. Het Eurovisie-song festival is niets meer dan een matige aflevering van Top- Pop, opgeblazen tot een groot geldverslindend commercieel gebeuren. Niks geen voortref felijke liedjes, lieve stemmet jes of warme vibrato's, wat Duys ervan hakte. Gewoon af gezaagde melodietjes, met de bekende intelligente teksten. Wist Duys te melden, dat het intro va n het Lusemburgsc liedje gejat was van Gounoud en Bach, een beetje commen tator had toch oo kunnen mer- - n, dat het lied van Blood en Ashes verdacht veel leek op bet werk van Ian Matthews en het bijna winnende ..Let me be the one" een oude Paul Mc. Cartney had kunnen zijn. Een spanning en een nervositeit bij de onnodig ingewikkelde pun tentelling en die Belgen had den ons best een paar puntjes meer mogen geven, hè Willem- Een dirigent met schitterende handen en een andere die aan indoor-atletiek doet. De een- meter hoge sprong kregen we gelukkig niet te zien. Van de oorspronkelijke op zet van het festival is niets meer terug te vinden, alleen de platen-industrie speelt er mooi weer mee. Nederland heeft nu de mogelijkheid om er definitief een eind aan te maken. Mislukt volgend jaar de organisatie, dan zal er geen land over peinzen deze ruim twee uur durende STER-spot te verzorgen. Maar zolang de Osters, Ordemannen en Duy- sen méér te vertellen hebben dan ik, kan ik dat idee wel vergeten.. In NOS Een op zondag mocht Theun de Winter recla me maken voor zijn nieuwe boek. Hebbelijkheden van schril vers, hoe Mulish zijn sokken aantrekt en hoe Theun elke dag zijn haar wast Het wachten is op een uitnodiging om in zijn rubriek Human Interest te vertellen hoe ik -nijn nikkelen brilletje loets. Wat een onzin allemaal. Met de opmerking, dat de uit zending van KRO's Durmazon weer uitstekend was, sluit ik dit weekend af. Een weekend om snel te vergeten trou wens. JOHAN DIEPSTRATEN. Hoewel enerzijds het volk van Chili, waarschijnlijk in grote meerderheid, de heer sende intimidatie en terreur afkeurt en hoewel de hollende inflatie de koopkracht met 60 pet heeft verminderd, zodat onder de armste bevolkings- g ep honger wordt geleden, zou "olgens dr. Mansholt de junta niettemin een meerder heid krijgen als er op het ogenblik een volksstemming zou worden uitgeschreven. Maar dat zou alleen gebeuren omc' t ït geen alternatief is, dus bij gebrek aan keuze. De tegenstanders van president Pinochet en zijn regime zijn het erover eens, dat zij mis schien wel 80 pet. van de stemmen zouden kunnen vero veren als ze gezamenlijk met een ander program zouden ko men. Gezamenlijk zou dan be tekenen dat de christen-demo craten, de radicalen de socia listen en de communisten de handen ineen zouden moeten slaan. Maar aangezien al deze partijen verboden zijn en aan gezien de christen democraten onder geen beding met - com munisten willen samenwerken, kan zo'n plan slechts worden beschouwd als een onrealisti sche wensdroom. Dr. Mansholt verklaarde op Schiphol voorts dat door het vrijlaten van de prijzen en het aan banden leggen van de lo- i en, die alleen bij decreet van de regering mogen (en wor den) verhoogd, de gegoede middenstand en alles wat daar nog boven staat aan onderne mers en mensën met vrije be roepen tegenwoordig een rede lijk bestaan hebben. Hij schat te de percentages als volgt: 35 pet. van de bevolking is arm, 15 pet. kan net rondkomen en de helft heeft een redelijk of zelfs zeer goed bestaan. Met het systeem van terreur zit de junta zeer vast in het zadel. Zij gebruikt ter in standhouding van haar macht veiligheidsdiensten van leger, lucht- en zeemacht en van de politie, die onder een politiek apparaat ressorteren, genaamd de DINA, die volledig verge lijkbaar is met de Gestapo. „Mij is ook gebleken dat er vroegere leden van de Gesta po, o.a. een zeker Rauff, als a lyiseurs aan zijn verbonden. Dit apparaat staat direct onder president Pinochet". Volgens de heer Mansholt is er niets van waar zoals de gerjehten willen dat de terreur en het schenden' van de mensenrechten uit de hand zou zijn gelopen en dat <\e j-mta zelf fc°tcre bedoelingen zou hebben gehad. De junta staat boven de veiligheids diensten en draagt volgens Manshalt voor alle terreur dus de volle verantwoordelijk heid. Hij ziet de toestand in Chili voorlopig als uitzichtloos. De terreur wordt welbewust uit geoefend en zal niet van korte duur zijn. Het schrikaanjagen de effect op de gehele bevol king mist zijn uitwerking niet. Nog steeds worden stelselma tig politieke leiders opge spoord en gevangen genomen. Dat geschiedt zonder vorm van proces, meestal zonder aanklacht en zonder vorm van rechtspraak. De junta heeft zichzelf deze bevoegdheden aangemeten en noemt ze dus .gaal. Ook mensen die zich niet met politiek hebben be moeid worden opgepakt, ver- hoe id, weer vrijgelaten, soms na martelingèn. Ook deze vor.i van intimidatie is tot eon verfijnd systeem uitge groeid. Verkwikkend noemde dr. Mansholt het optreden van de kerk die openlijk werkt. De katholieke en de lutherse kerk hebben samen het vredescomi- té opgericht. Dit bemoeit zich niet met politiek, doet slechts humanitair werk en is eigen lijk naast misschien de com munistische partij de enige in stantie, die werkelijk contact met de massa van de bevol king heeft. Mansholt brak een lans voor kardinaal Raoul Sil- va, die in een recente Oost- t" uit se film, vorige maand door de VARA op de Nederlandse beeldbuis gebracht, als heuler met de junta werd voorge steld. Dit doet de man groot onrecht, aldus Mansholt. Deze kardinaal steekt als een rots in dé branding met kop en schouders boven iedereen in Chili uit. Hij en zijn kerk zijn ongenaakbaar voor de junta •i hij kan worden beschouwd als goede geweten van Chili. Mansholt verder: „In de drie dagen die ik ondergedoken ben geweest heb ik contact gehad met enkele mensen, die kort tevoren waren mishandeld. Een vrouw, van wie de bor sten verschroeid ziin of blaren vertonen door elektroden die er op zijn gezet, twee mannen bij wie d-e geslachtsdelen eveneens met elektroden wa rn mishandeld en een jonge man met een grote wond op de rug. Daarin had men met een mes een centimeter diepe letter Z gegraveerd". Al ziet de toekomst er som ber uit, toch mag niet alle hoop worden opgegeven. Ook in leger en luchtmacht begint zich een zekere ontevreden heid te manifesteren. Dr. Mansholt raadde tenslot te de socialistische partijen in de wereld aan, geen economi sche steun aan Chili te ver strekken. „De junta trekt zich van politieke of morele ver oordelingen van buitenaf niets aan. Zij luistert alleen naar aanbiedingen voor economi sche hulp. Daarom moet die hulp niet worden verstrekt", aldus Mansholt. „Daar lijden dan helaas wel juist de armste mensen het eerste door, maar daaraan is niets te doen. Het is de enige mogelijkheid om de junta tot een ander beleid te dwingen". PARIJS (AFP) Tussen de Franse premier, Jacques Chirac, die een officieel be zoek aan de Sovjet-Unie brengt, en de Franse commu nistische partij is een conflict ontstaan door een uitlating van de premier op een pescon- ferentie in Moskou. Chirac zei dat hij van plan was maandag (vandaag) met de Russische partijleider Leonid Breznjev te gaan praten over „het com munistische optreden" in het Franse leger. „Ik zal diat doen omdat Marchais (secretaris-ge neraal van de communistische partij) en Breznjev betrekkin gen onderhouden". Chirac ma-aikte een toespeling op de huidige houding van de com munistische partij die de Franse regering ervan be schuldigt dat zij Frankrijk weer onder de paraplue van de NAVO wil brengen en te gelijk manifestaties van solda ten steunt manifestaties die door sommigen warden be stempeld als een anti-milita ristische campagne van uiterst links. In 't kort VOLGENS vrienden van de historicus Roy Medwedjev is cdeze criticus van het Sovjet bewind door het openbaar mi nisterie in Maskou op het mat je geroepen in verband met een geschrift waarin wordt betwijfeld dat Nobelprijswin naar Michail Sjoiochov de schrijver is van „De stille Don". EEN revolutionaire Spaanse groep die zichzelf de „demo cratische junta van Madrid" noemt, heeft zaterdag het Spaanse volk gewaarschuwd zich gereed te houden voor „democratische actire in de komende dagen" die is gericht op het omverwerpen van het regime Franco. IN het Madrileense arbeider- kwartier Vallecas zijn zater dagavond zevenentwintig aan houdingen verricht als gevolg van een betoging uit protest tegen overplaatsing van het kantoor voor de sociale uitke ringen. DE Fashion Foundation of America in New York heeft president Gerald Ford van de Verenigde Staten zondag uit geroepen tot „beslgeklede staatsman van het jaar". TILBURG (ANP) In Til burg is zaterdagmorgen op de Heuvel in het centrum van de stad door onbekende oorzaak een gaslek ontstaan, waardoor het wegdek ter plaatse circa 40 cm omhoog is gekomen. Onmiddellijk werd groot alarm geslagen en de wegen en het plein afgesloten, terwijl politie en brandweer een oogje in het zeil hielden. Het ge meentelijk gasbedrijf is ter stond met de herstelwerk zaamheden begonnen. Met hiidsDrekerswagens zijn de buurtbewoners gewaarschuwd uit de nabijheid van de lek te blijven en gebruik van ooen vuur achterwege te laten. Explosies hebben zich niet voorgedaan. De reparatiewerk zaamheden hebben de hele dag geduurd. HUé (AP/UPI/Reuter) De vrijwel verlaten Zuidvietnamesc keizerlijke residentie ran weleer, ,Hué, is-gisteren voor het eerst onder zwaar artillerievuur van de Noordvietnamese en Zuidviet- namese revolutionaire troepen komen te liggen. Intussen sneden Noordvietnamese inf'ltralietroepen, gesteund door tanks, de be langrijkste uitvalsweg over land. 29 kilometer zuidoostwaarts, af. Van de regeringstroepen wordt verwacht dat zij alles op alles zullen zetten de weg weer te heropenen waarover de 300.000 burgers van Ilué in de laatste drie dagen vluchtten naar Da Nang. Een andere vluchtroute van de burgerbevolking in de pro- ROME (DPA) Een sta king van 24 uur zal vanaf vanavond negen uur het gehe le Italiaanse spoorwegverkeer blokkeren. De internationale treinen zullen reeds aan de grensstations tot stilstand ge bracht worden. De staking luidt een andere staking in, van eveneens een dag, waarbij op dinsdag ongeveer vier mil joen werknemers in openbare dienst en in de landbouw het werk zullen neerleggen. Zij zijn daartoe door de vakbon den opgeroepen teneinde aan eisen tot inflatiecompensatie en hogere pensioenen kracht bij te zetten. De staking van dinsdag zal alle overbeidsin stanties, scholen en de post dienst omvatten BOEDAPEST (UPI) Het elfde congres van de Hongaar se communistische partij is geëindigd met de herverkie zing van de 62-jarige Janos Kadar als eerste secretaris (partijleider). Hij bekleedt deze functie al sinds de onder drukking van de Hongaarse opstand door de Russen in 1956. (Van onze buitenlandse redactie} WASHINGTON De Se- naat heeft zaterdag met 60 tegen 29 stemmen een wets ontwerp goedgekeurd, waar mede door een belastingver laging van in totaal 33,1 mil jard dollar de economie uit het slop van de recessie ge haald moet worden Indien het wetsont-werp de finitief wordt goedgekeurd, zal Amerika de grootste belasting verlaging in zijn geschiedenis beleven. Het wetsontwerp zal thans worden voorgelegd aan een conferentie van Senaat en Huis van Afgevaardigden. Ge- hoont wordt, dat hef definitie ve wetsontwerp woensdag ter ondertekening aan president Gerald Ford zal kunnen wor den voorgelegd. Het doel van het wetsontwerp is o.m. de belastingbetalers meer geld in handen te geven voor con sumptieve uitgaven. Door het wetsontwerp zou den de aanslagen 1974 voor de inkomstenbelastig vrijwel on middellijk met bedragen van 129 tot 240 dollar worden ver laagd. Ook voor de jaren 1975 en 1976 zouden de Amerika nen aanzienlijk minder belas ting behoeven te betalen. Hoe- UTRECHT (ANP) Prof. dr. B. Smalhout, hoogleraar in de anesthesiologie te Utrecht, heel. naar aanleiding van het overlijden van een tijdens een operatie in coma geraakte vrouw, gepleit voor het ge bruik van een zwarte doos bij operaties. De bewuste patiën te, een 38-jarige vrouw uit Goudriaan, overleed in de nacht van vrijdag op zaterdag in het Academisch Ziekenhuis te Utrecht. Volgens prof. Smalhout. zou de_ zwarte doos, in vliegtuigen bekend als een apparaat, dat "lit- automatisch registreert, ook voor de operatiekamer ver plicht gesteld moeten worden. Na een operatiefout. kan dan worden nagegaan wat er fout gegaan. In elk geval is er dan meer exacte informatie beschikbaar dan nu het geval is, aldus prof. Smalhout. De 38-jarige vrouw uit Gou driaan raakte op vrijdag 14 maart tijdens een operatie in het streekziekenhuis te Gorin- chem in een coma. De vrouw kreeg twintig minuten na het begin van de narcose een hart stilstand, die volgens de chi rurg en de twee Turkse anes thesisten na anderhalve mi nuut alweer was opgeheven Maa. toen bleek, dat zij ndet meer tot bewustzijn te bren gen was. De patiënte is dezelf de avond nog naar de afdeling neurologie van het Acade misch Ziekenhuis in Utrecht gebracht en later is ze behan deld op de afdeling reanima tie. Prof. Smalhout zei dat rijn earn tot het laatste moment heeft geprobeerd om voor de vrouw te doen wat mogelijk was. De situatie was echter dire al vrij hopeloos, omdat het elektro-encephalogram uitwees dat haar hersenschors ernstig was beschadigd. Alleen de hersenstam, die automati sche functies als ademhaling en hartslag regelt, functioneerde nog. Bij dit overlijden wordt geen verklaring van een na- rurlijke dood afgegeven. Dat houdt ook in, dat sectie zal worden verricht. Prof. Smal hout verwacht evenwel niet, dat die bij de operatie ge maakte fouten aan het licht zal brengen. Het is de vraag of ooit dui delijk zal worden wat er* bij de operatie in Gorinchem pre cies is misgegaan. De appara tuur is niet verzegeld en de inspecteur voor de volksge zondheid is nog niet in het ziekenhuis geweest. Hij wacht tot het ziekenhuis hem de ge gevens verstrekt. „Dat is net zoiets als waneer je de politie belt om te vertellen dat er bij je is ingebroken en de politie zeg. dan: maak er een rap portje van", aldus prof. Smal hout. Het onderzoek in geval len als deze is niet gebonden aan een procedure met vaste regels. wel het grootste deel van de Amerikanen van de belasting verlaging zullen profiteren, zullen de grote internationale olieconcerns er buiten vallen. In het wetsontwerp is een verhoging van de vennoot schapsbelasting met 3 miljard dollar- begrepen. Het grootste deel van die verhoging zal door de oliemaatschappijen moeten worden opgebracht. vincies Pleiku, Kontum en Phu Bon, is aan weerszijden bezaaid met vernielde voertui gen en dode lichamen. Zij is daarom het konvooi van de dood genoemd. De provincie Quang Due, op 180 km. ten noordenoosten van Saigon, is zaterdag voor de Zuidvictna- mese regering verloren gegaan na de val van Gia Nghia, de provinciehoofdstad, de enige nog overgebleven positie van de regerings strijdkrachten. Voorts werden de steden Khanh Duong, ongeveer 320 m. ten noordosten van de Zuidvietnamese hoofdstad, oo de regerinng veroverd. In Saigon gaf het opperbe vel van de revolutionaire strijdkrachten een oproep tot een algemeen offensief in het gehele land uit. James Sehleslnger heeft verklaard dat het verlies van Zuid-Oost-Azië aan de com munisten gen verschuiving van het militair evenwicht in de wereld ten nadele van de Verenigde Staten met zich zou brengen, aldus het blad Phila delphia Bulletin. In een interview irrn de zon dagseditie van het blad noem de Schlesinger het gevolg van het verlies van Vietnam en andere landen in Zuid-On«t- Azië van werkelijk gering ge wicht" „Ik denk dat de gevolgen vooral psychologisch zullen rijn. De Amerikaanse luchtbrug voor de bevoorrading van de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh, die zaterdagoch tend onderbroken werd na be schietingen met raketten van het vliegveld van Phnom Penh Posjentong, waardoor een DC 8 en een C 130 ernstig beschadigd werden, is nog steeds niet hersteld. Va nb e- voegde zijde is te kennen ge geven, dat ook vandaag de luchtbrug niet zal worden her steld. Premier Kukrit Pramoj van Thailand heeft inmiddels verklaard at zijn land de Ver enigde Staten spoedig zal vra gen een einde te maken aan de militaire luchtbrug van Amerikaanse bases in Thai land naar Cambodja. De Rode Khmer is niet be reid tot onderhandelingen, tot een compromis of tot een coa litie. ook niet wanneer presi dent Lon Noluit Cambodja zou vertrekken. Dat heeft prins Sihanoek, die formeel de politieke leiding heeft van het nationaal eenheidsfront van Cambodja (FUNK), zaterdag gezegd op een receptie in Pe king. S ATGON Ontreddering en chaos op de hoofdweg nr. 7 in Zuid-Vietnam gefotografeerd vanuit een regeringsheli kopter. De weg is de route van het „Konvooi der tranen", dat tot een „Konvooi des doods" is geworden: een gevolg van artilierieaanvallen van de communistische troepen, aanvallen door bergstammen en afvallige troepen. Wie zal weten hoeveel doden hier gevallen zijn

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 5