OPEN
HAARDEN
A
RIJZEN
7
In alle soorten
en formaten
tot verplaatsbare toe
1050,-
1299,-
988,-
1928,-
788,-
868,-
T.2295,-
T2159,-
545,-
1799,-
799,-
o, 599,-
725,-
698,-
659,-
555,-
549,-
489,-
ra
Desiree
verlovings-
ringen
Desiree
Desiree
ESSELBRUGGE
WIKKERINK
AXEL
DE SïüiM
Niet voor
beginners
Bouwlijm
't Kan wél
Enkele tips
Klein Beginnen
Niet goedkoop
Verplaatsbaar
Opknapwerk
Vloerbedekking
Speelbehang
Wat anders
Plafond
PE STEM.
Mit,
HULST, Steensedljk 39
Tel. 01140-4548 3119
SLUISKIL, Ir. LelypMn 14,
Tal. 01157-1389
Jigen keuze
:FOON 01150-2250
OPDRACHTEN.
•en toonaangevende
kollektie met zowel
klassieke als moderne
modellen
^-1 *V.| mmj
Klassiek model
onze kollektie biedt
ruime keus.
verlovingsringen,
voor haar met
3 briljanten.
PAOBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
VOORJAARSNUMMER 1975
„Een tegelvloer is wel erg mooi, maar zo koud
aan je voeten", horen we zo vaak verzuchten en dat
is dan weer een van die vooroordelen die lastig te
bestrijden zijn.
Het is ontstaan in een tijd dat erg veel huizen een 's winters
ijskoude kelder hadden, en toen je de kamer maar warm
moest proberen te stoken met antraciet en eierkolen in een
snorrende kachel, een situatie die wat comfort betreft nau
welijks beter was dan die in de middeleeuwse kastelen.
Om het even eenvoudig te de
finiëren: een modern huis dat
niet met de voeten in het water
staat en dat centraal verwarmd
is. boet totaal niets in aan woon-
plezier en behaaglijkheid als de
vloer van de woonruimte met te
gels is belegd. En in ongunstige
omstandigheden kun je dan
zelfs nog een vloerverwarming
(laten) aanleggen, die het hele
tegeloppervlak heerlijk op tem
peratuur houdt. Die kou hoeft
dus helemaal geen probleem te
zijn.
Of je als leek nu ook zelf een
tegelvloer kunt leggen hangt
voor een groot deel af van je
handigheid, maar vooral van de
durf die je als aspirant-
tegellegger weet op te brengen.
In het algemeen durven we best
te zeggen: ja dat kan.
Niet, als je bij wijze van spre
ken nog nooit een spijker in de
muur geslagen hebt, of liever
wat ingewikkelde dhz-klusjes
aan anderen overlaat. Het is dus
geen werk voor pure beginners.
Je hebt er wat handigheid, liefst
net iets boven het middelmatige,
voor nodig. Twee soepele rech
terhandjes, een half timmer
mansoog en verder simpel men
senverstand en een redelijke do
sis lef.
met vloertegels. Een natuur-
steenprodukt (in de vorm van
stroken, platen of op tegelfor
maat gezaagd) is lang niet altijd
gelijk van dikte. En dat geeft bij
het zelf leggen wel problemen.
Om dat tot een goed einde te
brengen moet je wel van erg
goeden huize komen. Het ce-
mentbed, waarin het materiaal
wordt gelegd, kan immers niet
overal even dik zijn en om dan
toch een vlakke vloer te krijgen,
moet je meer in je mars hebben
dan goede wil en redelijke han
digheid.
De vloertegels, meestal in de
vorm van zogenaamde plavui
zen of splijttegels, die gelijk van
dikte zijn, leveren die moeilijk
heden niet op. We noemden al
even het „cementbed" waarin
tegels gelegd plegen te worden.
Het rommelen met specie ligt
veel mensen nog niet zo erg. Het
kan, in het algemeen althans,
ook niet zo best met specie op
andere dan stenen vloeren. Het
aanbrengen van de specielaag
moet met zorg gebeuren. En een
bekend handigheidje is om twee
latten op de vloer te spijkeren,
en de specie daar tussen te stor
ten. Met een lange plank kan
men dan de specielaag glad af
strijken, door de plank over de
beide latten te laten schuiven.
Als we dit enkele jaren gele
den zouden hebben verkondigd,
zouden talloze vakmensen uit
geroepen hebben, dat die propa-
andisten van de dhz-gedachte
het langzamerhand wel èl te
bont maken. Maar de tijden ver
anderen, en daarmee de inzich
ten.
Nu mogen we de zaak niet
aantrekkelijker voorstellen dan
ze is: dat is trouwens al genoeg.
Denk maar eens aan het gelde
lijke voordeel van het zélf leg
gen. Het arbeidsloon hakt er fors
in. En dat is mooi meegenomen.
Tenslotte zijn de tegels zelf al
duur genoeg: laten we ruwweg
zeggen: van zo'n 40 tot 100 gul
den per vierkante meter. Dat is
wel duur, maar een rekensom
metje leert snel dat een tegel
vloer zich op den duur zelf dik
betaalt. Een kwalitatief hoog
waardige tapijtvloerbedekking
komt minstens ook op 40 tot 60
gulden. En die gaat lang geen
mensenleven mee. Een tegel
vloer houdt het generaties lang
uit en wordt zelfs steeds mooier.
In afschrijvingstermen gespro
ken is een tegelvloer dus wel
licht de goedkoopste.
Natuursteen wordt gemaks
halve vaak op één hoop geveegd
Nu is het leggen van tegels op
een vloer van beton of ander
steenachtig materiaal een stuk
gemakkelijker geworden door
de voordelen van de zogeheten
bouwlijm. Dat is ook een pro-
dukt op cementbasis, maar er zit
een toeslag van kunststoffen in.
De droge lijm wordt met water
aangemaakt en er hoeft geen vrij
dikke laag van op de vloer te
worden aangebracht. Met een
lijmkam strijkt men een betrek
kelijk geringe hoeveelheid uit en
daarin drukt men de tegels vast.
Op een houten vloer die be
hoorlijk draagt (dus niet door
zakt) kan men ook wel tegels
leggen, maar daarvoor moet dan
meestal eerst een bruikbare on
derlaag gemaakt worden. Dat
gaat tegenwoordig ook heel
handig: er zijn stalen „zwaluw-
staartplaten" in de handel, die
op de houten vloer worden ge
spijkerd. In de wigvormige ba
nen van de platen wordt specie
aangebracht en wanneer deze
ondervloer strak is afgestreken
en voldoende verhard, kan men
er met de genoemde bouwlijm de
tegels op aanbrengen.
Er is nog een aanzienlijk een
voudiger methode om vloerte
gels te leggener is een fabrikant
die van rubber gemaakte „te-
gelmatten" levert. Zo'n mat
wordt los op de (vlakke) vloer
gelegd en de tegels passen pre
cies in de vakjes waarin de rub
ber mat is ingedeeld. De op
staande kantjes vormen de voe
gen. Dus niet lijmen, niet voe
gen, en als je verhuist raap je de
nele boel dóódsimpel weer op!
Een paar vingerwijzingen
voor wie wel eens wil weten
waar nu de knepen van het zelf
leggen van een tegenvloerzitten.
Bekijk eerst eens goed of de
kamer haaks is. Daar mankeert
nog wel eens wat aan. Scheelt
het zichtbaar, bepaal dan een
lange rechte lijn en begin van
daaruit te werken
Het komt bijna nooit zo mooi
uit dat de lengte en de breedte
van de kamer veelvouden zijn
van de tegelmaat plus voegen.
Aan een kant moeten dus tegels
op maat gesneden worden. Laat
dat aan de tegelhandelaar over
en spreek dat tevoren water
dicht met hem af.
Begin met hele tegels langs de
wand die het meest in het zicht
is. De op maat gesneden rand
komt dan aan de andere kant.
Laat de tegels liever pas op maat
snijden als U aan die rand toe
bent.
Soms worden tegelvloeren ge
legd zonder voeg. Begin daar
niet aan. Uit de praktijk blijkt
dat men dat op den duur toch
niet zo mooi vindt en het leggen
is veel moeilijker.
Want wat veel mensen nu zo
moeilijk lijkt (het aanhouden
van precies gelijke voegbreed-
ten) is zo simpel als wat. Als de
eerste rij gelegd is, zet men er
een op enkele centimeters
breedte gezaagd strookje hard
board rechtop tegenaan. Daar
wordt de volgende rij tegen aan
geplaatst. Zaag voordat het leg-
karwei wordt begonnen een
flinke hoeveelheid van die
hardboardstrookjes en kort een
deel daarvan af in stukjes ter
breedte van een tegel min één
centimeter. Want ook tussen
elke tegel in elke rij komt zo'n
stukje hardboard.
Haal die boardstrookjes tijdig
weg, want anders plakken ze
vast in de bouwlijm of de specie.
Als die vloer er ligt moeten al
de voegen worden gevuld met
voegspecie. Ook niet zo ver
schrikkelijk moeilijk: „inwas-
sen" zoals de vakman dat noemt,
met een stoffer, tot alles goed vol
zit. Gaat de voegspecie aanstij-
ven, dan de vloer schoonmaken
met een natte spons en nog later
goed nawassen.
Zin om het eens te proberen?
Begin eens met een niet te groot
vloertje in een hal of een toilet. U
leert er vanzelf een heleboel bij.
Ga eerst eens kijken in een sho
wroom bij de bouwmaterialen-
handel, óf een tegelspeciaal
zaak. Daar weten ze ook precies
welke tegels het eenvoudigst
zelf te leggen zijn.
Neem voor een keuken of een
badkamer geen tegels met een
glad oppervlak, die als ze nat
zijn gevaar voor uitglijden ople
veren. En denk er tenslotte ook
aan dat u net iets meer tegels
bestelt dan U strikt nodig hebt.
Er kan er eens eentje breken en
bij het op maat snijden kan wel
wat verlies ontstaan.
MAR GROEN
Centrale verwarming is al
een paar jaar geen luxe meer.
Nieuwbouwwoningen worden
tegenwoordig opgeleverd met
kant-en-klaar ingebouwde
verwarming. Ook in oudere
huizen maken haarden en ka
chels meer en meer plaats voor
buizen, radiatoren, die een
heel huis op aangename tem-
paratuur houden. Aangenaam,
maar niet gezellig. En hiermee
is meteen de opkomst ver
klaard van wat eens de eerste
kachel geweest moet zijn: de
open haard.
De open haard moet zorgen
voor sfeer, die met de komst
van de centrale verwarming
een beetje in het vergeetboek is
geraakt. Het gezin schaart zich
nu weer rond de haard, nu
compleet met knisperende
vlammen en de geur van smeu
lend hout.
In Nederland bezitten en
kele duizenden gezinnen een
open haard en dagelijks groeit
hun aantal. Goedkoop is zo'n
haard niet. Dat wil zeggen de
haard-op-zich is er al vanaf
zö'n 400 gulden, maar de bouw
en aansluitkosten maken dat
toch minimaal op zo'n 1500
gulden gerekend moet worden.
Er is nu eenmaal een vakman
bij nodig, iets wat de fanatieke
doe-het-zelver zich goed in de
oren moet knopen.
Allerbelangrijkste is de
doorsnee van het rookkanaal,
omdat op deze maat de haard
wordt aangemeten. Minimaal
moet de diameter toch wel zo'n
14 centimeter zijn. Vaak moet
zo'n rookkanaal worden bijge-
schuurd, omdat scherpe kan
tjes en hoeken een regelmatige
trek in de weg staan. De trek
moet zo goed mogelijk gere
geld zijn. Een schoorsteen die
nauwelijks trekt, is niet ge
schikt voor een open haard.
Fabrikanten brengen wellis
waar allerlei systemen op de
markt, zoals een schoorsteen
kap of het trekspeelsysteem,
maar die zijn er alleen om de
trek te verbeteren. Een schoor
steen zonder trek, vaak in oude
huizen waar hij verstopt is ge
raakt is hierbij niet gebaat.
De open haarden zijn in
nogal wat soorten verkrijg
baar. Elke fabrikant heeft zo
zijn eigen paradepaardje. Er
zijn hoekhaarden, haarden die
aan drie kanten open zijn,
doorkijk- en verplaatsbare
haarden. Deze laatste soort
kan bijvoorbeeld in de tuin
neergezet worden, waar hij
dan als barbecue dienst kan
doen. Toppunt is eigenlijk wel
de electrische open haard,
waarbij je enkel de stekker in
het stopcontact duwt om na-
maak blokken te zien gloeien
als waren ze van echt oerke-
hout.
Voor degenen voor wie dit
laaste wat al te gek is, maar die
een open haard toch veel werk
vinden, zijn speciale Dura-
flame blokken in de markt.
Gemaakt van Californisch ce
derhout. Eén blok vlamt twee
uur, en aansteken als enige
handeling is voldoende.
Hoewel kolen ook bruikbaar
zijn, maar dan wel vette, is
hout toch de meest prettige
brandstof. Enige voorwaarde:
de blokken moeten winddroog
gekloofd en bij voorkeur der
tig centimeter lang zijn. Bijna
elke houtsoort is te gebruiken,
maar berk ruikt het lekkerst.
Accessoires zijn natuurlijk in
allerlei soorten en maten ver-
krijgbaar.Variërend van
noodzakelijke tangen, poken,
asscheppen en blaasbalgen tot
allerlei sierlijsten en sierkap-
jes die bijna altijd duurder zijn
dan honderd gulden. Een
vonkgordijn, een los scherm
van metaalglas, dat voor de
vlammen kan worden gescho
ven, is aan te raden. Van ver
hoogd brandgevaar is nauwe
lijks sprake. Dat vinden al
thans de verzekerings maat
schappijen die soms niet eens
informeren naar de aanwezig
heid van een open haard.
Wel eisen de maatschap
pijen dat het rookkanaal ge
metseld is. Zo niet, dan betaalt
men premie verhoging. Een
rieten dak is eigenlijk de enige
„gevarenverhogende omstan
digheid". Als er in zo'n geval
geen vonken vanger op het dak
is geplaatst, volgt bij brand
ook geen uitkering.
„Maar wij verwachten dat
mensen .normaal' doen, dat
wil zeggen om de twee jaar de
schoolsteen laten vegen en
voor de rest gaan we er vanuit
dat de vakman goed werk ach
ter laat." aldus de mening van
een verzekerings-deskundige.
ENGELIEN BEKER
Het meeste doe-het-zelf-werk wordt overwegend in één
vertrek verricht: de woonkamer. Dat ligt voor de hand, want
daar concentreert zich het gezinsleven, dat Is ook het deel
van het huis, dat de gasten het beste te zien krijgen. Voor
verfraaiing van de woonkamer, en vooral voor comfortver-
betering heeft men tegenwoordig aardig wat over, zowel geld
als tijd.
Het is ook best aardig om zo af
en toe eens iets aan de eigenlijke
woonruimte te doen. Er zijn zo
veel mogelijkheiden. Het voor
jaar is nog altijd de drukste
dhz-tijd, hoewel niet meer zo
uitsluitend als in het begin van
deze ontwikkeling.
Wanneer u plannen heeft om
bijvoorbeeld een open keuken te
maken, zouden we de lente toch
wel als de meest geschikte tijd
willen aanbevelen. Het is geen
karwei om in het stookseizoen te
doen.
Helaas kunnen we geen com
plete handleiding geven voor
2o'n ingrijpende onderneming
als het uitbreken van de muur
tussen woonkamer en keuken.
De technische eisen hangen
trouwens nauw samen met de
individuele situatie en met de
tnterieurwensen. En die zijn al
tijd sterk verschillend.
Maar één algemene raad lijkt
ons hier wel op zijn plaats: begin
niet zo maar een muur te slopen,
want die heeft in bijna alle ge
vallen nog een andere functie
dan de twee vertrekken van el
kaar te scheiden. Hij draagt na
melijk een flink stuk gewicht
van wat daarboven zit, en gaat
zo'n Stuk ondersteuning eruit,
dan zouden er nare dingen kun
nen gebeuren.
Aan de bovenkant van het uit
gebroken gedeelte moet bijna al
tijd een balk aangebracht wor
den. om het gewicht dat er van
boven op drukt, op te vangen en
te verdelen over de staand blij
vende gedeelten van de totale
scheidingsmuur tussen woon
kamer enerzijds en keuken plus
gang anderzijds.
Dat betekent ook dat mees
tentijds een stukje van de muur
aan de raamzijde moet blijven
staan, om daar het uiteinde van
die (stalen) balk op te kunnen
laten rusten. En het zal ook vaak
voorkomen dat aan de andere
kant, dus meestal bij de muur
tussen keuken en gang, een ex
tra kolommetje moet worden
bijgemetseld.
Duidelijk is dus wel dat er
enig bouwkundig inzicht nodig
is, en dat heeft de gemiddelde
doe-het-zelver niet. Haal bij
zo'n karwei dan ook een des
kundige, die aanwijzingen geeft.
Het uitbreken zelf kan een
man met twee rechterhanden
dan vaak zelf wel doen
Minder ingrijpend is het ge
wone opknapwerk aan de
woonkamer. Misschien kan met
een veranderde indeling veel
prettiger gewoond worden. Een
stukje verlaagd plafond kan het
zitgedeelte van de kamer een
bijzonder intiem karakter ge
ven.
Maar zelfs alleen al het ver
fraaien of veranderen van de
bekleding van vloeren, wanden
en plafond betekent een „reno
vatie" die de suggestie van een
heel nieuwe woonruimte schept.
Om dat goed te plannen moet
een kamer eerst eens goed beke
ken worden. Hij bestaat in feite
uit vlakken: de al genoemde
wanden, de vloer en het plafond,
en tenslotte de twee raamvlak
ken.
Zelf nieuwe vloerbedekking
leggen is al helemaal geen kunst
meer. Met tapijttegels gaat het
misschien het gemakkelijkst,
maar ook een immense lap vaste
vloerbedekking hoeft geen on
overkomelijke zorgen te baren.
De moderne vloerbedekking,
met zacht geschuimde rugkant,
laat zich prettig snijden ofknip-
pen. En zo „vast" is die vloerbe
dekking ook niet meer. Het kan
gewoon los worden gelegd, want
de geschuimde onderkant ver
schuift geen millimeter en de
boel kan dus los blijven liggen.
Als U aan zelf leggen van vloer
bedekking denkt, neem dan
liefst een soort met genoemde
rugzijde.
De muren hoeven natuurlijk
al lang niet meer uitsluitend te
worden behangen. Er zijn tien
tallen andere soorten wandbe-
kleding. Maar voor we het daar
over hebben: vergeet dat behang
nou niet meteen helemaal, want
ook daarin zijn de laatste tijd
verschrikkelijk mooie dingen te
koop, ook in frappante combi
naties van gedessineerde en zo
genaamde uni-papieren. Een
uni-behang is een in een effen
kleur uitgevoerde soort, precies
passend bij de hoofdtint van het
bijbehorende gedessineerde pa
pier. En verscheidene frabri-
kanten leveren daar zelfs gor
dijnstoffen bij in dezelfde of
nauw verwante patronen en
kleuren! Erg de moeite waard.
Dan is er nog behang met het
zelfde motief in grote en in
kleine uitvoering, die gecombi
neerd kunnen worden. Ook kunt
u eens denken aan „speelbe
hang", dat op verrassende wijze
op meer dan tien manieren kan
worden geplakt. Men krijgt dan
met hetzelfde behang heel an
dere lijnen.
Vergeet dan, als het toch geen
behang wordt, natuurlijk het
gewilde kurkmateriaal niet.
Veel mensen hebben ontdekt dat
een kurkwandbekleding een ex
tra stukje isolatie verschaft.
Sierpleister is trouwens ook
een geweldig mooi materiaal en
het is bovendien iets wat ieder
een kan verwerken. Wel moet
het behang van de muur af, want
het kan alleen op de blote muur
worden aangebracht. Nu, dat
afweken van behang is geen
kunst: insmeren met behangaf-
weekmiddel, even laten intrek
ken, en dan de papierboel eraf
steken met een plamuurmes. Al
leen vinylbehang kan moeite ge
ven, daar dringt het afweek-
middel niet in.
Als de muur eenmaal kaal is,
kan men de sierpleister, meestal
geleverd in handige plastic em
mers, op een van de talrijke ma
nieren die daarvoor bestaan op
de wand aanbrengen. Veel men
sen zijn er nog wel wat bang van,
maar begin er gewoon maar aan.
Het is helemaal geen kunst. De
makkelijkste manieren zijn: met
een grove verfroller of met een
oude kortharige stoffer. Probeer
niet een structuur, die men toe
vallig ergens gezien heeft, gewe
tensvol na te maken. Eigenlijk is
bij sierpleister elke structuur
goed, als hij maar over het ge
hele vlak zo ongeveer gelijk is.
Dus niet beginnen met een egaal
puntjesgeval en aan de andere
kant van de muur een wilde
structuur in een veel dikkere
laag. Het is best te doen, als men
maar gewoon dezelfde methode
aanhoudt, bijvoorbeeld korte
kris-kras bewegingen maken
met een verfroller, of halfcirkel
vormige streken met een borstel
of stoffer. Pleister kan dik of
heel dun aangebracht worden,
en dat maakt ook het belang
rijkste verschil in prijs uit. Maar
in het algemeen kunnen we best
zeggen dat sierpleister een
goedkope vorm van wandbekle-
den is, en tevens een van de
mooiste.
En vergeet het plafond niet. Je
kunt het schilderen, natuurlijk,
maar ga eens kijken hoeveel
prachtige plafondtegels er zijn,
van vrij goedkope tot kostbare
toe. Het is verbazingwekkend
hoe anders een kamer er uitziet,
als er met tegels een heel
„nieuw" plafond in aangebracht,
is.
En wat tenslotte die raam
vlakken betreft: kleurige rol
gordijnen, in frisse bloem- of
streepmotieven zijn in de zomer
niet alleen praktisch, maar uit
ermate decoratief. Zelf ophan
gen van die dingen is tegen
woordig zo eenvoudig, dat u dat
klusje zelfs rustig aan een han
dige tiener-zoon kunt overlaten
MAR GROEN