Kunststof Opbergen Zorgvuldig kiezen Wakker schudden Ml Bouwpakketten Zelf bouwen Invloed Volkskwaai JL aUjJLV*. DAOBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND VOORJAARSNUMMER 1975 Het is weer de tijd om de tuinmeubels van stal te halen. En dan zie je weer wat de gevolgen kunnen zijn van die jaar lijkse onzorgvuldigheid bij het opbergen. Ze gaan zó van het gazon of het terras naar de schuur, of op z'n best de zolder. Dat gebeurt dan meestal op een natte septemberdag, jawel, met de beste bedoelingen: vóór de winter nog eens even nakijken, schoon maken en waar nodig opknappen. Maar dat komt er dan niet van. En dan zie je, als het zonnetje weer noodt tot even buiten zitten, waar dat toe leidt. Roest op het metaal, bladderende verf. uiteinden van elk onderdeel kleine gedeelten onbeschermd zijn, bij de goedkopere soorten zeker. Zittingen en leuningen van strak gespannen plastic snoer zien er aardig uit, maar na korte tijd hangt de boel er mees tal slapjes bij, en dan is het zo fraai niet meer Gerieflijk zit het ook niet zonder kussens. Meu bels van aluminium kunnen heel wat meer hebben. Maar er zitten toch verscheidene onderdelen aan van staal Dat is dan meestal wel verzinkt, en vrij lange tijd tegen vocht bestand, maar op den duur treedt hier en daar toch roestvorming op En dan is de bekleding van deze alumi nium tuinstoelen meestal een sandwich van met stof bekleed schuimplastic, of bij de goedko pere soorten gewoon een lap stof. En het is toch niet best om dat voortdurend aanvocht bloot te stellen. Alles wat groeit en bloeit, staat in Nederland bloot aan de vernielzucht van hele volksstammen. Wij hebben graag katjes in de vaas bij het aanbreken van de lente, wij jatten kerstbomen uit jonge bospercelen en geraniums uit cie bloembakken van de gemeentelijke plantsoenendienst. Als het ergens verboden is om het gras te betreden, maakt de buurt er prompt een voetbalveld van. Natuurvandalisme van allerlei kaliber is een plaag geworden die de instan ties al jarenlang kopzorgen bereidt. „Toch geloof ik, dat er plaatselijk iets begint te veranderen zegt directeur C. H. Voor hoeve van de stichting „Natuur en Jeugd", die al sinds 1947 landelijk werkzaam isomvooral de schooljeugd respect bij te brengen voor ons slinkend bezit aan planten, bloemenen dieie Tuinmeubels zijn stiefkinde ren, waarom zich geen om budsman bekommert. Het zijn dan ook zelden blijvertjes, ze gaan ver voor hun tijd dood. Nu hebben we het ook generaties lang moeten stellen met tuin meubels die eigenlijk van de verkeerde materialen zijn ge maakt. Metaal en hout moeten verdraaid goed in de gaten wor den gehouden, als ze maanden aan een stuk aan de grilligheden van ons klimaat worden bloot gesteld. Natuurlijk zijn ze door de fabrikant netjes geschilderd en ze zagen er dan ook florissant uit toen u ze kocht. Maar het moeten al meubels van uitmun tende kwaliteit geweest zijn als die afwerking het langer dan één seizoen gehouden heeft. We kunnen u twee goede adviezen geven, als het over tuinmeubels gaat. Het ene behelst het onder houd en het opknappen, het tweede de aanschaf van nieuwe tuinmeubels. zonnig weer is geweest. Alle vocht dat erop en erin zit, gaat in de veelal kille en soms vochtige bergruimte zijn verwoestend werk doen. Vocht in het hout gaat rotting veroorzaken, doet het zwellen, en laat barsten en blazen in de verf komen. Vocht op metaal... dat hoeft verder geen uitleg. Droog maken dus, en zo nodig schilderen. Nee, stel dat niet uit tot het voorjaar. Echt, er komt niets van terecht. Als de lentezon schijnt, wil je in je tuinstoeltje zitten, en niet schilderen. Maar daar heeft u nu niets aan. U kunt natuurlijk proberen het te onthouden tot het najaar... Tuinstoelen die zo weggehaald lijken te zijn van een 19e eeuws terrasje in Parijs. Maar ze zijn van kunststof en daarom ook onverwoestbaar, zeer licht van gewicht en vrij van alle onderhoud. De allereerste raad komt óf te laat, óf te vroeg: berg de tuin meubels nooit op zonder ze eerst grondig te inspecteren. Om te beginnen: maak ze kurkdroog. Of zet ze pas in de winterberging als het een paar dagen droog en Laat tuinmeubels, al zijn ze nóg weerbestendiger dan de le verancier betoogt, niet dagen lang in de regen staan. De lucht kan natuurlijk elk ogenblik bre ken, en dat gesjouw is ook niet alles, maar dat doorbreken van de zon kan ook wel eens lang op Zich laten wachten. Tenslotte zijn wij mensen ook aardig weerbestendig gemonteerd, maar u gaat toch ook geen drie dagen in de regen in de tuin zit ten? Nu hebben nog aardig wat mensen van die kolossen van tuinmeubels: weldoortimmerde gevaarten die je niet zo maar even wegsleept, als er een bui dreigt. Er zijn van die optimis ten die de fraai gelakte stoelen dan schuin voorover rond de tuintafel zetten, alsof ze een be etje treuren, die meubels dan. Hun eigenaren hebben de ietwat vreemde opvatting dat ze in die stand beter tegen de regen kun nen. Ze hebben dat waarschijn lijk afgekeken van de caféterras jes, waar de stoelen bij slecht zomerweer in die stand worden opgesteld. Maar dat is niet om dat de regen dan geen kwaad kan, het betekent gewoon: men sen, ga hier niet zitten, want bij dit rotweer brengen we toch geen pilsje naar buiten. Een groot stuk plastic om de meubels af te dekken is veel beter, hoewel ook niet voor honderd procent afdoende. Metalen tuinmeubels zijn nog kwetsbaarder, maar ge lukkig meestal wel licht genoeg van constructie om ze zo nodig snel even binnen te zetten. En vaak ook opvouwbaar. Is de toestand van uw tuin meubilair zo beroerd dat het toch weer nieuwe spullen kopen wordt, kijk dan eerst eens erg goed rond. Kies lichte meubels, maar let erop dat ze toch sterk zijn. Metalen meubels hebben het voordeel dat ze licht zijn, en bovendien meestal ook inklap baar. De goedkoopste zijn van staal, en de afwerking kan lak of plastic zijn. Als ze gelakt zijn, noemt de fabrikant dat graag „gemoffeld", maar dat wil zeker nog niet zeggen dat de lak er niet af kan stoten. Tuinmeubels heb ben heel wat te verduren, en elke beschadiging van de laklaag is een bres in de bescherming. Het vocht kan daar zijn gang gaan, en dan hoeft het nog niet eens te regenen. Met plastic overtrok ken staal (ronde pijp) is beter bestand tegen beschadiging, maar de narigheid is dat aan de Houten tuinmeubelen die ge verfd zijn, hebben op de lange duur het meeste onderhoud no dig Ze zijn meestal ook vrij duur, en het is dus wel zaak om ze goed in orde te houden Ze zullen van tijd tot tijd eens over geschilderd moeten worden, en als dat een kwestie van „even gauw een kwastje" is, wordt hel uiterlijk er bepaald niet fraaier op Het meest geschikt zijn nog wel de houten meubelen waar van alle delen grondig zijn ge ïmpregneerd met een middel aal het hout in hoge mate immuun maakt tegen vochtinwerking Vrijwel onaantastbaar voor de aanvallen van het klimaat zijn de geheel uit kunststof vervaar digde tuinmeubels. Ze zijn niet inklapbaar, maar er staat tegen over dat ze uiterst licht van ge wicht zijn. En er zijn modellen verkrijgbaar die appelleren aan onze hedendaagse nostalgie: ze lijken zo weggehaald van een Parijs' terrasje anno 1820, of uit de weelderige tuinen van de Zonnekoning. Ze zijn hagelwit, niet door verf, maar omdat ze van door en door witte kunststof zijn gemaakt. Vuil worden kun nen ze wel, maar ze zijn ook zó weer schoon. Misschien niet zo sterk als de timmermanswerk stukken van forse planken of als de stalen meubels, maar bij normale behandeling goed voor een flink aantal jaren zomer dienst, waarbij een fikse bui he lemaal geen kwaad kan. Maar haal bij nattigheid wel uw para sol binnen, want die feestelijke vlag op uw tuinmeubilair is echt het meest kwetsbare onderdeel MAR GROEN Voorhoeve: „Onze stichting nam indertijd het initiatief om het milieubewijst zijn van de bevolking wakker te schudden. In die jaren had nog niemand er een flauwe notie van, dat ons leefmilieu bedreigd werd. Onze activiteiten op de Nederlandse scholen waren dan ook vooral bedoeld om de jeugd van nabij kennis te laten maken met de rijkdom van de natuur. Later is vooral de nadruk komen te lig gen op de waarde-aspecten en op het preventief karakter van onze acties". De stichting, die CRM- subsidies krijgt, heeft in het Ne derlandse onderwijs veel weer klank gevonden In 1963 be stonden er ruim 100 plaatselijke afdelingen Dat aantal is inmid dels geslonken tol plusminus60, enerzijds doordat sommige af delingen voor dit landelijk ver band niets meer voelen en an derzijds, omdat de stichting te weinig mankracht kon opbren gen om in alle uithoeken van Nederland eenmaal aangezette initiatieven levendig te houden. Vanaf 1950 zijn er overigens in ons land al meer dan 200.000 tMMÉÉÉHttlÉ Natuurvandalisme: dienst. een plaag voor de plantsoenen- Kies ook de plaats voor het kasje met zorg. Zo'n verplaats baar kasje, vooral bedoeld om bijzondere planten onder te kweken, is wat dat betreft erg gemakkelijk. Je kunt het zono dig even verhuizen: lekker in de zon zetten, of juist eruit. Het lijkt zo verleidelijk: tomaten of druiven van eigen kweek, of bijzondere planten opkweken, prille groenten, lang voordat ze in de winkel tegen betaalbare prijzen te koop zijn. Een kasje in de tuin lijkt het antwoord op dat verlangen. En het is tegenwoordig niet eens meer zo moeilijk te verwe zenlijken Maar blijf er wel nuchter bij een kas maakt je niet in één klap een succesvolle kweker. Daar valt nog heel wat aan te leren. Niet om u af te schrikken D ank zij handige bouwpakketten is het voor iedereen mogelijk geworden zelf een kas in de tuin te hebben. Hel bouwen van het broei- kasje (de tuinder gebruikt dit woord niet, en wij zullen het verder over een kas hebben, zondei gebroei) is met het groot ste probleem Dat danken we aan de Engelsen, die zo mogelijk nog onbetrouwbaarder zomers moeten verduren dan wij, en die zeker zo gek zijn van zelf kwe ken (vooral van subtiele rozen) Ze hebben daar razend knappe bouwpakketten voor kassen ontworpen, en die worden opp- Perbest verkocht in Nederland. De hele toestand is compleet er' je kunt kiezen tussen be scheiden kasjes die zelfs op een balkon kunnen staan en vorste- hjke „greenhouses" waarin je inderdaad bijna zou kunnen wonen. En alle maten daartus sen. De een zweert bij een van hout vervaardigde kas, en de ander wil niets dan een kas van alumi nium In beide materialen is er Pen ruime keuze Het hele spul wordt compact ingepakt en bij u thuis afgeleverd, en de handlei ding voor montage laat probleem onbeantwoord. Als de vraag u pijnigt: wat is nu het beste, hout of aluminium, dan mogen wij naar u eigen voorkeur verwijzen Maar hout rot op den duur toch weg? vraagt men zich soms bekommerd af Nee, de houten kassen zijn van red cedar gemaakt, een hout soort die de bewonderenswaar dige eigenschap heeft zich van vocht weinig aan te trekken Het is goed beschouwd niet eens no dig het hout te behandelen met een of ander beschermingsmid del, maar het krijgt over net al gemeen wel een behandeling om het vergrijzen van het hout tegen te gaan Het hout van die kas-bouwpakketten is al be handeld Desnoods kan men er om de paar jaar nog een kwastje blanke houtveredeling overheen zetten, om de malle glans te be waren. Aluminium is, wat zijn onver schilligheid voor het klimaat be treft, de metalen tegenhanger van red cedar in hout Het wordt op de duur hoogstens wat dof, maar dat hoeft niet te storen V Het grote voordeel van een uit een bouwpakket gemaakte kas is, dat alle moeilijkheden van beluchting, toegang enzovoort voor u opgelost zijn Zelf een kasje maken is natuurlijk voor de handige timmerman geen onmogelijke zaak. Maar de con structie vergt we! veel zorgvul digheid bij het maken van een deur en van de beweegbare ra men die op tijd geopend kunnen worden. Het is namelijk echt niet waar dat het in die kas maar zo warm mogelijk moet zijn Het bouwpakket kan boven dien ook worden uitgebreid met een verwarmingsinstallatie, zo dat de kas twaalf maanden per jaar in functie kan blijven. Een aanlokkelijk ideaal Vt/at bij sommige misschien toch de doorslag kan geven, als het erom gaat te kiezen tussen een bouwpakket en een hele maal zelf gebouwde kas, dat is de prijs Wie echt goed in hout bewerking is kan echt heel wat goedkoper uit zijn door de kas zelf te bouwen We zagen p de jongste dhz- beurs een erg handle hulpmid del om nu bijvoorbeeld een kasje zelf vrij gemakkelijk te maken, dat wil zeggen, gemakkelijk voor wie toch wel bedreven ge noeg is. Het is een van plastic gemaakt hoekelement, dat in verschillende hoekstanden ge zet kan worden, en waarin balk jes van een bepaalde maat kun nen worden geschoven. Des noods niet eens gelijmd maar los zodat demontage ook nog moge lijk is. De elementen, met de precies op maat gezaagde balk jes, zijn in de dhz-handel te koop Het is vurenhout, en dat moet, als alle onderdelen op de juiste maat zijn gezaagd, eerst grondig worden behandeld met een houtconserveringsmiddel, zoals een buitenbeits. Nu is het geraamte voor een kasje vrij snel gemaakt, op deze manier, maar vergeet niet die deur en de beweegbare ramen. Een kas blijft toch vaak wel een droom. Maar wat zelfs in het bescheidenste lapje tuin wel al tijd kan, dat is een éénruitertje, zo'n laag broeibakje op de grond, erg handig om in het voorjaar radijsjes, een pril maaltje sla of spinazie en dat soort dingen op eigen bodem te kweken.Het is gewoon een kwestie van een simpel getim merd kistje maken, ietwat schuin aflopend, met daarop een glazen deksel dat met een stokje ertussen zonodig een beetje open gezet kan worden. Op een geschikt stukje grond zet men zo'n eenruitertje van wat planken in elkaar. Zo erg mooi behoeft het nog eens niet te zijn, en wie een beetje kan tim meren klaart het wel Zet het hout wel goed in een houteon- serveringsmiddel want het heeft direct contact met de grond, en het moet tegen iocht bestand zijn. Als de grond van de tuin van zichzelf nu niet zo buitenge woon vruchtbaar is, graaf dan de ruimte binnen het bakje wat uit, en vul dan weer op met geschikte aarde. Bij een tuincentrum weten ze precies wat u daarvoor nodig hebt. Het is wel een kwestie van ex perimenteren om er het volle En bedenk ook aat voor alle ra- Profijt van te trekken. En zo ligt n het natuurlijk ook en in nog men nog sponningen moeten worden genaakt. Dat kan wel met dunne latten op de balkjes, maar dat is aardig wat werk. en het moet secuur gebeuren Nu kun je het geraamte wel vlotweg overdekken met plasticfolie, en dan heb je ook wel een kasje, maar het absolute einde is dat ook weer niet. Een kas moet van binnen goed begaanbaar zijn. Zet het of het nu uit een bouwpakket of hele maal zelf gemaakt is. op een vlakke stevige bodem, be staande uit een zandlaag met daarop netjes gelegde tegels of klinkers Bij de bouwpakketten geeft de leverancier daarvoor trouwens uitstekende aanwij zingen. sterkere mate, bij een echte kas Verwacht niet in één seizoen vol leerd kweker van tuinprimeurs te worden Het is iets wat aange leerd moet worden Je moet op de duur „groene handen" krij gen. En dat veronderstelt wel dat je wezenlijke belangstelling voor dit soort tuinierwerk moet hebben. Wie bij wijze van gril aan een kas begint, stopt een hoop geld in een onderneming waar al gauw de lol vanaf is. En dan staat die dure kas daar, als stalling voor de fietsjes van de kinderen. Eeuwige zon de Denk er dus eerst wel even serieus over na. MAR GROEN In veel gemeenten beheert de stichting „Natuur en Jeugd" de door Staatsbosbeheer of andere instanties op gehangen nestkastjes Het is een van de vele pogingen om kinderen begrip voor de natuur bij te brengen Maar het resultaat is nog altijd pover. Wij Nederlanders vernielen jaarlijks voor zo'n 50 miljoen aan openbaar natuurbezit. jongens en meisjes (vijfde klas- sers lagere school) officiéél als jeugdnatuurwachters geïnstal leerd. Wat haalt het uit? Het is geen kunst om kinderen in klassikaal sleurverband tot wakers over de vaderlandse natuumjkdommen te bombarderen, waarbij het speldje namens de stichting „Natuur en Jeugd" als een sheriff-ster kan worden gedra gen. Voor actieve natuurbe scherming en metterdaad op treden tegen vernielingen in bossen, parken en plantsoenen zijn deze piepjonge natuur- wachters echter niet de aange wezen „functionarissen", zodat hun status slechts een symboli sche betekenis heeft en vooral bedoeld is ter versterking van het eigen natuurrespect. Veelal verdwijnt het insigne, dat ooit door meneer de burgemeester voor het front van de hele klas werd opgespeld, bij het verlaten van de lagere school voor eeuwig en altijd in de la. Het blijft dan een vraagteken, of aldus werke lijk een bijdrage is geleverd tot een blijvend stuk bewuste waardering van het leefmilieu. Vernielingen in de natuur: een volks kwaal Voorhoeve: „Wij ontvangen regelmatig politierapporten, waaruit de positieve invloed van ons werk blijkt. In plaatsen met een eigen afdeling loopt het aan tal natuurvernielingen na en kelejaren altijd sterk terug". Er ligt echter nog een flink terrein braak, want in Nederland wordt de jaarlijkse schade aan het openbaar natuurbezit geschat op ruim 50 miljoen gulden. De dienst gemeentewerken van Til burg heeft een rapport uitge bracht, waaruit blijkt dat in 1973 voor meer dan 400.000 gul den schade werd aangericht aan parken en plantsoenen. Een plaats als Renkum taxeerde vo rig jaar, dat er voor circa 35 000 gulden vernield was. In het al gemeen heeft men de indruk, dat natuurvandalisme voorname lijk door de oudere jeugd wordt bedreven. Dus lijkt de waardering voor flora en fauna die de school jeugd onder andere door de stichting „Natuur en Jeugd" wordt bijgebracht, van nogal vergankelijke aard te zijn, alle plausibele inspanningen ten spijt. In de twee jaar, dat een kind als jeugdnatuurwacht „dienst doet", doorloopt het een uitgebreid scala van confronta ties met de rijkdom en de pro blematiek van het natuurlijk mi lieu in zi jn directe omgeving Er zijn regelmatig excursies naar bossen, heidevelden en duinen onder leiding van mensen, die aangepaste voorlichting geven. In veel gemeenten beheert „Na tuur en Jeugd" de nestkastjes, die door Staatsbosbeheer of door andere instanties in de bos sen zijn neergehangen Elders krijgen de kinderen bloembol len of plantjes mee naar huis, die zij met eigen toewijding kunnen opkweken in een soort klasse competitie. Een ander jaarlijks evenement is bijvoorbeeld de zonnebloemwedstrijd (wie heeft de hoogste?) of de boomplant- dag, die de jeugd langs onged wongen weg in aanraking brengt met de zorg voor de na tionale groenvoorziening. Voorhoeve: „De uitwerking van zulke activiteiten in de per soonlijkheidsvorming van kind naar volwassene loopt natuur lijk nogal uiteen. Veel hangt af van de inzet, waarmee ouders en onderwijzend personeel de rela tie van het kind ten opzichte van de natuur begeleiden. Ik maak nogal regelmatig mee, dat on derwijzers voor de klas staan te praten over het schoonhouden van plantsoenen en bossen, ter wijl het op de speelplaats een beestenbende is". Beschadiging en verontreini ging van het vaderlandse na tuurbezit blijft voorlopig een volkskwaal, waaraan met po gingen tot mentaliteitsbeïn- vloeding bij de schooljeugd voorlopig niets te veranderen lijkt te zijn Klassikale „opvoe ding" met insignes, zonnepitten, nestkastjes en uitstapjes biedt slechts een tijdelijk soelaas, zo lang de schooljeugd zich onder het wakend oog van de leer krachten natuurbewust moet gedragen. Valt die controle eenmaal weg, dan hebben de meesten aan de schoonheid en verscheidenheid van alles wat er groeit en bloeit geen boodschap meer. Voorhoeve: „Kortgeleden hadden we een boomplantdag gehad, waarbij de jeugd een mooi perceel nieuw bos had aangeplant. De volgende mor gen was driekwart van alle boompjes verdwenen. Ze wer den later teruggevonden in al lerlei particuliere tuintjes. De pest van ons werk is. dat twee of drie kwaadwilligen de goede bedoelingen van honderd ande renopslag teniet kunnen doen". Dag vogels, dag bloemen, dag vissen JAN DERIX

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 19