OMDAT JOODSE JOURNALIST NIET MEE MAG
Van der
Stoel
gaat niet naar
Saoedi-Arabië
Vandaag
TOCH 5MILJOEN VOOR PEUTERS
Centrumpartijen in
Portugal bedreigd
met uitsluiting
Huren 1 juli
8% hoger
Onrust
onder
PZEM-
mensen
sasy
Toiletpapier
Alsu
beseft dat
ceffeievrije
koffie beter
voor u is.»
KOFFIE
HUB
is de echte
Bedrijven zwijgen
liefst over
zaken met Israël
Hogere
vlees-
prijsen
in zicht
REVOLUTIONAIRE RAAD KRIJGT POLITIEKE MACHT
É3@9.-
GEEN KINDEREN? NIET TROUWEN
Bonden willen leden
informeren over
fusie met o.a. PNEM
Trots
Vriendschap
Loyaliteit
ln Moskou
Twintig doden
bij gedrang
na ijshockey
Echtpaar dood
VNO WIL GESPREK OVER
ARABLSCHE BOYCOT-EISEN
expert jubileert
Kamer zegt ja
met tegenzin
pak a 4 rollen
zóóó'n
idee
Monsieur.
ikende
HI-ACE COMMUTER
(S|>m.) nt.it»
'omfort en
grote
terklep
m/u.
te zijschotten
igeveus als
voering voorbehouden,
iveringamogeljjkheden.
nten overal in Europa.
garage
VAN ABEELEN
Zandeweg 9A
OUDENBOSCH
Tel. 01652 2501
garage
VAN ABEELEN
Hoogstraat 117
ROOSENDAAL
iel. 01650 41533
Directeur Dr W A J M Harkx
Hoofdredacteur L. Lejjendekker
Redactie- en administratie-adres
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150) - 7i» 20
Gironummer 1114111
t.n.v. Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.,
Reigerstraat 16, Breda.
DONDERDAG 13 MAART 1975
27e jaargang No. 7607
Uitgeefster Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
commentaar
Minister Van der Stoel (Bui
tenlandse Zaken) gaat
niet naar Saoedi-Arabië. Hij en
met hem de regering achten
het onaanvaardbaar, dat een
Nederlandse journalist hem
niet op die reis mag vergezel
len, alleen omdat hij jood is.
Dit kan Nederland geld kos
ten. Discriminatie naar geloof
ras of politieke overtuiginq
heeft echter tot in het recente
verleden leed veroorzaakt, dat
niet met geld is goed te ma
ken.
Er zijn van die momenten
waarop je er trots op bent Ne
derlander te ziin.
DROOG
Zwaar bewolkt, nauwe
lijks regen, oostenwind.
Middagtemperatuur
rond 7 graden.
STAD EN STREEK
„Valhelm hoofdzaak"
is halszaak voor
Hulstenaar. Pagina 3
Nieuw massaal protest
tegen mosselbanken.
Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Bouwwereld wil nog
veel meer. Pagina 11
Brits kabinet wacht
week vol spanning.
Pagina 13
RADIO EN TELEVISIE
Rariteiten op veiling
„Geven voor Leven".
Pagina 17
MERIJN
De beste Stoelgang:
niet gaan.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG Minister Van der Stoel van Buitenlandse
Zaken gaat volgende week zaterdag niet naar Saoedi-Ara
bië. Hij heeft besloten dit politiek uiterst belangrijke be
zoek voor onbepaalde tijd uit te stellen, omdat Saoedi-
Arabië weigert de Nederlandse joodse journalist mr. Jaap
van Wesel. die de reis van Van der Stoel voor o.a. Vrij
Nederland zou verslaan, toe te laten
In zijn antwoord op vragen
van het socialelistische Twee
de Kamerlid Ter Beek moti
veert minister Vander Stoel
zijn besluit als volgt: „Elke
regering is uiteraard het recht
voorbehouden te beslissen
welke vreemdelingen zij op
haar grondgebied wenst toe te
laten. Anderzijds wil ik uit
drukkelijk stellen dat de Nee-
derlandse regering ieder vorm
van discriminatie op grond
van rang en geloof, die aan
zulk een toelatingsbeleid ten
grondslag mocht liggen, vol
strekt verwerpt".
In een televisie-interview
zei minister Van der Stoel gis
teravond dat Nederland niet
alleen het recht maar zelfs de
plicht heeft om im geen geval
discriminatie van zijn burgers
te accepteren.
De minister vertelaarde na
drukkelijk dat zijn besluit
„geenszuis ais een onvriende
lijk gevaar is bedoeld."
„Het is mijn ernstige hoop
dat door deze gang van zaken
de goeue Detrekkingen tussen
beide koninkrijken niet zullen
worden geschaad. De Neder
landse regering zal harerzijds
al het mogelijke doen om deze
betrekkingen te verstevigen
aangezien zij aan een goede
relatie met Saoedie-Arabëi,
die is gebaseerd op een hechte
traditie van langaiurig,e vriend
schap en wederzijdse contac
ten, grote waarde Hecht", al
dus Van der Stoel in zijn ant
woord aan Ter Beek.
De beslissing van Van der
Stoei krijgt diep reliëf, wan
neer men in aanmerking
neemt dat de moeizaam her
steld betrekkingen tussen Ne
derland en de Arabische lan
den, na de diepvriesperiode
ten tijde van het olie-embargo
nu waarschijnlijk opnieuw d»
ijkast zullen ingaan.
De Nederlands regering
wenst niet te tornen aan haar
beginsel dat Nederlanders niet
gediscrimineerd mogen wor
den. Zij neemt het risico van
een nieuwe verkilling in de
relatie met de Arabische we
reld op de koop toe.
Saoedi-Arabië beeft de be
schuldiging als zou het zich
schuldig maken aan rassendis
criminatie, eerder deze week.
van de hand gewezen.
Volgens de regering van Sa
oedi-Arabië blijkt steeds weer
dat Joden, waar zij zich ook
bevinden, vasthouden aan een
dubbele loyaliteit: die jegens
Israël en die jegens de staat
waartoe zii behoren.
Saoedi-Arabië verzet zich
tegen het beginsel van deze
dubbele loyaliteit en is boven-
dien altijd gekant geweest te
gen de oprichting van de, wat
de regering in Saoedi-Arabië
noemt „Joods raciale staat Is
raël". Volgens de regering van
het Arabische koninkrijk is
het daarom iifet ineer dan lo
gisch dat Joden op deze grond
uit Saoedi-Arabië worden ge
weerd.
De conculHgeneraial van Sa
oedi-Arabië in Nederland
Rashad Nowilaty, was gistera
vond niet bereikbaar voor
commentaar op het besluit van
minister Van der Stoel. Hij
dineerde buitenshuis.
Max de Bok, voorzitter van
de Nederlandse Vereniging
van Journalisten, die tijdens
de partijraad van zaterdag j.l.
in een motie al op afgelasting
van de reis bad aangedrongen,
toonde zich gisteravond zeer
tevreden over het besluit van
Van der Stoel: „Een voortref
felijke beslissing. Ik had trou
wens niet anders verwacht".
DEN HAAG (ANP)
Calculeer van dag tot
dag: als u de prijzen pas
gaat herzien na een
maand- of kwartaalba
lans zou u wel eens ge
noodzaakt kunnen zun
een prijsexplosie naar
boven te veroorzaken.
Voorzitter D. Groenen
weg van het Bedrijf
schap voor het Slagers-
bedriif heeft deze raad
aan de slagers gegeven.
De groothandelsprijzen
voor varkens zitten vol
gens hem behoorlijk iu
de lift; vroeger dan ge
woonlijk, want meestal
worden de varkens pas
omstreeks 1 april duur
der. Ook de marktnote-
ringen van slachtrunde-
ren lopen op. Magere
koeien, die in het ko
mende najaar vlees moe
ten leveren, ziin ontzet
tend duur.
In januari kostte rund
vlees bij de slager ge
middeld i' 8,- per kg. bij
een gemiddelde groot-
handelsprijs van f 5.80;
slagersmarge f 2,20. Var
kensvlees: gemiddelde
verkoopprijs f 5,14,
groothandelsprijs f 3,65,
marge f 1.49.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG - Minister Van
Doorn (erm) heeft gisteren de
Tweede Kamer onzorgvuldig
heid verweten bij het opstellen
van wensen aan het kabinet.
„Ik doe een beroep op de ka
merleden erover om na te den
ken, wat hun suggesties kos
ten", aldus de bewindsman tij
dens het voortgezette debat
over zijn begroting.
Hij lanceerde zijn aanval
naar aanleiding van enkele
wijzigingsvoorstellen en mu-
ties, waarin om meer subsidie
wordt gevraagd. Hij schatte de
wensen uit de kamer op onge
veer 200 miljoen gulden, die
hij via verschuivingen in zijn
begroting moet zien te vin
den.
Ondanks deze hartekreet
stemde de gehele kamer voor
een wijzigingsvoorstel, waar
door dit jaar al wordt gestart
met een subsidie voor peuter
speelzalen. Zeer tegen de zin
van mr. Van Doorn werd dit
amendement aangenomen.
Hierdoor komt er een subsidie
van ruim 5 miljoen beschik
baar voor peuterspeelzalen. De
kinderdagverblijven moeten
daarvoor een veer laten: hun
subsidie wordt als gevolg van
dit amendement teruggebracht
van ruim 11 miljoen tot 5V4
miljoen.
Een meerderheid van de
Tweede Kamer is tegen uit
breiding van de STER-reclame
op de radio. Televisiereclame
op zondag wordt eveneens on
gewenst geacht.
De Kamer heeft gisteren
een motie van deze strekking
aangenomen. De motie was in
gediend door de ART, mede
Ondertekend door CHl), PvdA,
SGP, PPR. In de motie wordt
gesteld dat met etherreclame
aan de consument behoeften
worden gesuggereerd, die
vaak elke grond missen. Vol
gens de motie moet ge- en
verbruik van overbodige pro-
dukten worden beperkt.
VVD en de christelijke par
tijen haalden gisteren nog
meer „winst" binnen: de sport
organisaties en organisaties
voor lichamelijke opvoeding
krijgen 1 miljoen extra subsi
die (in totaal 11 miljoen). Als
gevolg van het aanvaarden
van dit voorstel is er nog
slechts 12 miljoen voor de
sportaccommodatie beschik
baar in plaats van 13 mil
joen.
MOSKOU (AFP) In het
gedrang na een ijshockeywed-
strijd in Moskou zijn ongeveer
twintig bezoekers om het le
ven gekomen en enkele tien
tallen gewond. Van niet-offi-
ciele zijde is vernomen dat dit
gebeurde na een wedstrijd
tussen de juniorenploegen van
Rusland en Canada in het So-
kolnikistadion
WEERT (ANP) Woens
dagmorgen is in een woning te
Weert een echtnaar. respectie
velijk 75 en 72 jaar, dood
aan'-e'roifen.
De oorzaak is vermoedelijk
kolendampvergiftiging.
De Westduitse ambassade
in Lissabon stond gisteren
onder bewaking van mari
niers. De vier officieren die
na de mislukte coup van
dinsdag deze ambassade wa
ren binnengevlucht, zijn gis
teravond overgedragen aan
de Portugese strijdkrachten.
(ADVERTENTIE)
■i
ROTTERDAM (ANP)
Binnen het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen zal
deze week gesproken worden
over de druk. die het boycot
bureau van de Arabische Liga
uitoefent op bedrijven, die za
ken doen met Israël. „Een
aantal bedrijven, dat worstelt
met dit probleem, heeft ons
verzocht het op de agenda te
zetten", aldus een woordvoer
der van het VNO.
De bedoeling van het over
leg binnen de VNO is te in
ventariseren hoeveel Neder
landse bedrijven op enigerlei
wijze moeilijkheden ondervin
den en wat hun aanpak daar
van is Daarna wil men bezien
of het verstandig is als VNO
in het openbaar een mening te
geven over deze kwestie.,
Neaerland is de op drie na
belangrijkste handelspartner
van Israël. De omvang van de
handel tussen beide landen
bedroeg in 1974 f 925 miljoen.
Nederland exporteerde naar
Israël in '74 voor een waarde
van t 575 miljoen.
Of het VNO ooit publieke
lijk een oordeel zal geven
over de acties van het Arabi
sche boycotbureau lijkt twijfel
achtig. Een onderzoekje van
het ANP naar de houding van
vijftien Nederlandse onderne
mingen, die te boek staan als
belangrijke leveranciers van
Israël, leerde dat men het
liefst zwijgt Op de vraag:
.Vindt u he' moreel verwer
pelijk, dat de Arabische lan
den chantage plegen op een
groot aantal firma's vanwege
hun relaties met Isiraël?" luid
de het antwoord onverander
lijk: „Geen commentaar".
De heer W. Westering, se
cretaris van de Kamer van
Koophandel Nederland-Israël,
vertelde de indruk te hebben,
„dat in Nederland het klimaat
was omgeslagen". De angst
voor de Arabieren zou er zo
diep in zitten bij het bedrijfs
leven, dat men steeds meer
geneigd is tot geheimzinnig
heid waar het relaties met Is
raël betreft.
Van Westering noemde het
ook een teken aan de wand,
dat het Nederlandse bedrijfs
leven met bereid is om
ouder eiigen naam deel te
nemen aan de beurs „Techno
logy 75", die in mei in Tel
Aviv wordt gehouden.
Triest vond Van Westering
de inschikkelijkheid van de
bedrijven om te voldoen aan
de eis van de Arabische staten
inzake net „negative certifica
te of origin" Hiermee verkla
ren zij, dat de aan Arabische
landen geleverde goederen
„niet het produkt zijn van Is
raëlisch kapitaal, Israëlische
grondstoffen of Israëlische
kennis" Var Westering: „In
Nederland is men geneigd om
dit certificaat te beschouwen
als eer formaliteit, waf het
latuur lijk niet is".
Ook het Israëlische Investe
ringsbureau in Den Haag
meende dat de Nederlandse
zakenm-nsen zich laten beïn
vloeden door de Arabische
dreigementen Vooral de grote
maatschaiDoijen zouden daar
door aarzelen om investerin
gen te doen in Israel.
deze week één van onze
speciale aanbiedingen
|Sauter junior 270
Royaal
gasfornuis
met oven
thermostaat,
ovenvenster
en grote
opslagruimte
Adviesprijs
485,-
Expert
jubileumprijs
BREDA TECHNICA NOVA KLOETINGE
COLIJN MIDDELBURG DE LICHTBRON
OOSTERHOUT TECHNICA NOVA TILBURG
VAN HELFTEREN
DE Belgische Nationale Bank
heeft haar wisseldisconto ver
laagd van 8.25 naar 7.50 nro-
cent.
(Van onze pari. redactie)
DEN HAAG - De meeste
partijen in de Tweede Kamer
gaan met tegenzin akkoord
met de algemene jaarlijkse
huurverhoging van 8% op 1
juli. Weinig voelen de chris
ten-democratische partijen,
maar ook de PvdA voor een
huurverhoging van 8%, die dit
jaar niet op 1 april ingaat. De
VVD is fel tegen en D'66 staat
nauwelijks achter het wetsont
werp van staatssecretaris Van
Dam (Volkshuisvesting), maar
zal wel voorstemmen.
Voor de PvdA is de 8%-
huurverhoging moeilijk aan
vaardbaar, omdat in hun ver-
kiezmgsprogram een jaarlijkse
huurstijging van wordt
vermeld
KVP, ARP en CHU wensen
verder duidelijke toezeggingen
van drs. Van Dam, dat vol
gend jaar de huurharmonisa-
tóe, in een andere vorm, door
gaat. V.xor 1975 wordt dit af
geschaft. De PvdA staat zelfs
zeer huiverig tegenover de
plannen om in 1976 de huur-
harmonisatie verder toe te
passen aan de hand van nieu
we inzichten zonder een nieu
we huurprijzenwet.
MuNCHEN (AFP) De burgemeester van het dorpje
Egloffstein in Beieren weigert trouwlustigen in de echt te ver
binden, als zij zich niet schriftelijk verplichten binnen twee
jaar voor nakomelingschap te zorgen.
De burgemeester heeft dit besluit genomen na een scherpe
daling van het geboortencijfer in zijn dorp. Op de 800 inwoners
had in 1974 maar één geboorte plaats.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON De deelne
ming aan de komende algeme
ne verkiezingen (12 april) in
Portugal van de (conservatie
ve) centrumpartijen, de chris
ten-democraten en de cen
trum-democraten, zal afhangen
van een besluit van de Revo
lutionaire Raad en van de
maatregelen die genomen kun
nen worden om die partijen
buiten de wet te plaatsen, die
tegen het program van de Be
weging van de Strijdkrachten
zijn. Dit heeft de Portugese
minister van voorlichting gis
teren in antwoord op vragen
van journalisten verklaard.
(De twee bedreigde partijen
zouden ongeveer de helft van
de stemmen op zich vereni
gen.)
Hij zei verder dat de „geïn
stitutionaliseerde" Beweging
van de Strijdkrachten, kort
weg M.F.A., slechts twee orga
nen zal kennen, de Revolutio
naijre Raad tot de instelling
waarvan gisteren besloten is
en de algemene vergade
ring. De huidige junta en de
coördinatiecommissie van de
MFA zullen worden ontbon
den. De revolutionaire raad
krijgt wetgevende bevoegdhe
den, die momenteel bij de
staatsraad berusten, alsmede
uitvoerende macht. Hiermee is
de door de radicale groepering
in de MFA al eerder geëiste
greep van het leger op de
politiek een feit geworden.
De linkse militaire leiders
hebben gisteren duidelijk ver
toornd gereageerd op de mis
lukte opstand van de vorige
dag en „nationale held" gene
raal De Spinola uit zijn mili
taire ambt gezet. Meer dan
zestig personen, onder wie
twee vooraanstaande adviseurs
van oud-president De Spinola,
alsmede zeven directeuren
van een van de grootste bank
instellingen in Portugal, zijn
gearresteerd. Verwacht wordt
dat nog velen zullen volgen.
Bij de gearresteerde officie
ren zijn luitenant-kolonel Al
meida Bruno, voormalig lid
van de staadsraad. en Casano
va Ferreira, voormalig com
mandant van de nolitie van
Lissabon.
Op een bijeenkomst van
tweehonderd officieren van üe
Beweging van de Strijdkrach
ten is nog in de nacht na de
mislukte opstand besloten tot
instelling van de militaire re
volutionaire raad en tot een
aantal wijzigingen In de rege
ring. Dit is een duidelijke
aanwijzing dat de politieke
koers in Portugal als gevolg
van de mislukte poging van
De Spinola c.s. een flinke
zwenking naar links heeft ge
maakt. De algemene verkie
zingen van 12 anril zullen ech
ter doorgaan, verzekerde de
MFA.
Inmiddels blijkt Spanje er
weinig voor te voelen zich in
een wespennest te steken door
generaal De Spinola en zijn
achttien officieren, die dinsdag
naar dat land vluchtten toen
hun staatsgreep bleek te zijn
mislukt, politiek asiel te ver
lenen. De Portugese oud-pres i
dent blijft voorlopig geïnter
neerd op de luchtbasis bij Ba
dajoz. Waarnemers geloven
dat de Spaanse regering vooral
bevreesd is dat De Soinola het
centrum zou kunnen worden
van Portugees verzet in het
buitenland en daardoor de
verhouding tussen Madrid en
Lissabon zou kunnen vertroe
belen. (Vervolg op pagina 11)
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH-MIDDELBURG
De vakbonden ABVA en
NCBO eisen dat de drie zuide
lijke energiebedrijven uiterlijk
vrijdag het rapport openbaren,
waarin de plannen staan voor
de fusie van deze drie bedrij
ven. Gaat men niet op deze eis
in, dan maken de vakbonden
zelf het rapport openbaar tij
dens een vakbondsvergadering,
die vrijdagavond te Middelburg
wordt gehouden.
De bestuurders van ABVA
en NCBO vinden het onver
antwoord om nog langer dan
vrijdag te wachten met het
informeren van het personeel.
Volgens deze vakbonden is
met name de onrust onder het
PZEM-personeel, dus van het
Zeeuwse energiebedrijf, groot.
Dit is niet zo verwonderlijk
als men weet dat een fusie
voor het PZEM-personeel
meer gevolgen zal hebben dan
voor het personeel van da
Brabantse PNEiM.
„De onrust onder het perso
neel van de PZEM is zo hoog
gestegen dat het onverant
woord is om nog langer te
wachten met het verstrekken
van informatie. De sfeer onder
het personeel is geladen. Men
wil informatie hebben, men
weet dat het rapport waarin
ook over hun toekomst wordt
gesproken uit is en niemand
van degenen, die het rapport
heeft, mag er nu over praten.
Dat kan niet. De mensen mo
gen niet langer in ongerust
heid gelaten worden," aldus
de heer A. van Aalst te Mid
delburg, districtsbestuur van
het ABVA. Volgens hem moet
die ongerustheid voor het
weekeinde worden weggeno
men.
(Vervolg op pagina 3)
(ADVERTENTIES)
443-
doe mee met het grandioze
gezins-voordeel-feest