Zwart Rhociesië wil voorlopig niet praten Toeristisch spoorboekje Kamer aanvaardt defensiebegroting Win n retour naar Indonesië voor twee personen „Olielanden moeten prijzen bevriezen" EEG-DOCUMENT OVER ENERGIE VAAG GEHOUDEN Meer opgenomen dan gespaard TiHFUNKEN een miljoen gulden aan prijzen NA ARRESTATIE DOMINEE SITHOLE Voorzichtigheid geboden Kritiek oppositie in Eerste Kamer op onderwijsbegroting Aanval directeur nationale woningraad op beleid Gruijters Al 41 doden bij metroranip Westerterp voor giro beslaglegging Pronk blijft bij plan tot verplaatsing bedrijfstakken binnenland buitenland Meningsverschil Een van de fijne prijzen die u kunt winnen in de puzzelaktie van het KVW. Onderga de magische verrukkingen van een reis naar dit land met zoveel herinneringen. U kunt weg wanneer u wilt. De Sabena vertrekt twee maal per week naar Djakarta. Go Belgian. Go Sabena. Boumediewie Raad voor de casinospelen VOOR HET EERST SINDS 1951 Het testbeeld is beeldig in kleur. kleurentelevisie. WOENSDAG 5 MAART 1975 KAMPEN (ANP) In het hanzestadje Kampen hebben de Nederlandse Spoorwegen gisteren samen met uitgever Bruna het eerste „toeristisch spoorboekje" ten doop gehou den. Het kwam nog net op tijd van de pers om in de boeken week (gewijd aan reizen en lezen) te worden verspreid. Voorlopig in een oplage van dertigduizend, maar de spoor wegen hopen, dat het zo'n best seller zal worden als het ge wone spoorboekje. Deze toe ristische editie qua uiterlijk bijna gelijk aan het spoor boekje is een soort reisgids geworden om Nederland per trein te leren ontdekken. Elk station en elk traject aan men in de gids terugvin den. De in Frankrijk voor Bruynzeel werkende econoom Paul Postma schreef: „De gids, waarvoor het idee via brainstorming bij de Neder landse spoorwegen werd gebo- rtet toeristisch spoorboekje beschrijft niet alleen wat van uit de trein is te zien, maar ook wat er aan bezienswaar digs is in de steden en dorpen langs de 9pooriijn. Als extra worden daarbij nog vermeld de vertrektijden van de trei nen tot juni 1976. Dat bete kent dat dit toeristisch spoor boekje in feite een primeur is, want de nieuwe dienstregeling verschijnt pas over een paar maanden. commentaar De wetgeving geeft regels voor een geordend maatschap pelijk verkeer. Bijzondere zorg wordt daarbij besteed althans in een democratisch staatsbestel aan de bewegings vrijheid van de individuele burger. Een vrijheid in gebonden heid overigens: het' mag niet zo zijn, dat de bewegingsvrijheid, de ontplooiingskansen van de een ten koste gaan van die van de ander. Bovenstaande gedachtengang wordt in een land als Ne derland vrij algemeen aanvaard. Echter tot op zekere hoogte. De wet, zo stelt men tegenwoordig in toenemende mate, mag niet indruisen tegen het rechtgevoel van de burgers. Waar dit wel het geval is, zijn de burgers (min of meer) gerechtigd het recht in eigen hand te nemen. Laatstbedoelde sitjatie kan zich inderdaad voordoen. De vraag dient echter gesteld te worden of sommigen heden ten dage niet wat al te gemakkelijk de wet terzijde schuiven als deze een weg blokkeert, die men zou willen opgaan. De Am sterdamse Nieuwmarkt-affaire maakt die vraagstelling bijzonder actueel. Daar dwarsboomt tot nu toe een minderheid de ten uitvoerlegging van een langs democratische weg genomen meerderheidsbesluit. Natuurlijk kan zo'n besluit achteraf op een vergissing, op een onjuiste beoordeling blijken te berusten. En natuurlijk moet het mogelijk zijn om bij gerechtvaardige twijfel aan de deugde lijkheid van bepaalde beslissingen krachtig verzet te blijven voeren. Maar bij zo'n oppositie kunnen nooit alle middelen ge oorloofd zijn. Een hecht democratisch beste' moet tegen een stootje kun nen maar ergens ligt een grens. Wie die overschrijdt maakt baan voor de dictatuur van een minderheid. Het is moeilijk precies aan te geven wat hier nog wel en niet meer kan. Maar juist daarom is op dit gebied enige voor zichtigheid geboden. Juist van de kant van diegenen, die te recht zo grote waarde hechten aan werkelijk democratische verhoudingen. T(Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren op één DEN HAAG (ANP) De VVD-fractie in de Eerste Ka mer heeft gisteren tijdens de behandeling van de onderwijs begroting 1975 gepleit voor een apart debat over het hoger onderwijs. Volgens de liberale woordvoerder Zoutendijk moet dat debat tijdig worden ge houden. Net als bij de behandeling in de Tweede Kamer, opper den ook nu de belangrijkste oppositiepartijen VVD en CHU veel bezwaren tegen de onderwijsbegroting voor dit jaar. CHU-woordvoerder Van Hulst en De Vries pleitten on der meer voor het behoud van het Frans op de middelbare scholen. Evenals bij de WD bestaan ook bij deze partij ..zorgen" over de mammoet wet. de middenschool en de situatie in het hoger onder wijs. uitzondering' na alle amende menten en moties over Defen sie verworpen. Slechts de mo tie van- de liberaal Ploeg over het weer op peil brengen van de oorlogsvoorraad munitie werd aanvaard. Het kamerlid Waltmans van de PPR trok zijn amendemen ten in, toen het belangrijkste voorstel van hem om de 47 miljoen gulden te schrappen, die minister Vredeling verle den maand voor Defensie ex tra gevraagd heeft, werd ver worpen. Verworpen werden ook de moties die betrekking hadden op het vliegveld Gilze- Rijen en op het aanleggen van- militaire oefenterreinen in het Lauwersmeengebied. De eerste motie was van de liberaal Ploeg, waarin gevraagd werd dat in vredestijd in Gilze-Rij- en geen tweede squadron ge plaatst dient te worden. De tweede motie was van de radicaal Waltmans, waarin gezegd werd dat het betrek ken van de vliegbasis Gilze- Rijen in de Europese basis- planning van Amerika onge wenst is. Eenzelfde lot onder ging de motie van de commu nist Wolf, waarin er bij de regering op werd aangedron gen geen vliegtuigen aan te schaffen die duidelijk op atoomtaken zijn ingesteld. Een amendement van Waltmans om de begrotingspost van De fensie met 60 miljoen te ver minderen ter voorkoming van de aanschaf van een opvolger voor de Starfighter werd ook verworpen. Voor dit voorstel stemden alleen de radicalen-, communisten, pacifisten, en Imkamp van D'66. SALISBURY (Reuter) De Afrikaanse nationale raad (ANC) zal geen besprekingen meer voeren met de Rhnde- sische regering voordat dominee Ndabaningi Sithole is vrij gelaten zo heeft ANC-voorzitter bisschop Abel Moezorewa gisteren in Salisbury verklaard. Sithole leider van de be vrijdingsbeweging Zanu, die in de ANC is opgegaan, werd gisteren gearresteerd. Volgens de beschuldigingen van de Rhodesische regering zou hij plannen hebben gesmeed en kele politieke mededingers in de strijd om het leiderschap van de ANC te vermoorden. Bisschop Moezorewa zei ook nog dat geen besprekin gen meer gehouden zullen worden met de regering zo lang er nog mensen zonder proces in de gevangenis zitten. Dat gold naar zijn zeggen ook voor de constitutionele confe rentie. waarop een blauwdruk voor de toekomstige structuur van Rhodesië ontworpen zal moeten worden. Moezorewa zei dat de ANC geschokt is door de arrestatie van Sithole. Hij zag in de arrestatie een aantasting van de vrede, de eenheid en de kracht van de ANC en van „het tot stand brengen van de Rhodesische onafhankelijk heid". Hij vroeg om een openbaai proces waaruit moet blijken dat recht wordt gedaan, en dat verdenkingen onder deAfri kanen en tussen ANC en rege ring uit de weg zal ruimen. Een andere ANC-leider, hoofd van de voormalige bevrij dingsbeweging Zapu, Joshua Nikomo, zei dat het niet de eerste keer was dat iemand wordt gearresteerd terwijl on derhandelingen gaande zijn. „Wij zijn één en zullen niet met ons laten sollen zoals in 1963. Als iemand niet meer deel wil hebben aan het ak koord van Loesaka maken ze de grootste vergissing van hun leven". Vv aarnemers in Salisbury zien hierin een teken van de ernstige meningsverschillen tussen de Afrikaanse leiders, sinds eind vorig jaar in Loesa ka werd besloten tot een geza menlijk optrekken van de na tionalistische bewegingen. Za nu staat bekend als de mili- tantste beweging, die op het standpunt staat dat er onmid dellijk een zwarte meerder- DEN HAAG (ANP) Mi nister Gruijters heeft te lang gewacht met het nemen van ingrijpende maatregelen om nieuwbouw en vernieuwbouw volgens plan te laten verlopen. Dat schrijft drs. B. G. A. Kempen, directeur van de na tionale woningraad in het tijd schrift „Woningraad". Er zijn twee zaken, sahrijft drs. Kempen, die de hoogste prioriteit verdienen: er moet een wet op de stadsvernieu wing komen die een einde maakt aan de onzekerheid bij de lokale overheden en bij bewoners en eigenaars van panden in stadsvernieuwings gebieden. En er moet naar de mening van drs. Kempen een versnelde invoering komen van de algemene regeling voor individuele subsidiëring. Wat minister Gruijters als manager valt aan te rekenen is, dat hij zijn ambtenaren dreigt dol te draaien door allerlei zaken rijp en groen door elkaar tegelijk aan te pakken. (ADVERTENTIE) belgtan world airfin heidsregeripg moet komen in Rhodesië. Als andere middelen falen, wil Zanu opnieuw zijn toevlucht nemen tot de gewa pende strijd. Tot zijn vrijla ting in december j.l. heeft ds. Sithole tien jaar zonder proces gevangen gezeten. Robert Moegabe, de tweede man van Zanu, noemde Sitho- le's arrestatie een poging om de Zanu-leiders zodanig te in timideren dat ze zich onder werpen aan de politiek oneer lijke listen van Smith, waar van de enige bedoeling is de heerschappij van de blanke kolonisten over de Afrikanen, tot in lengte van dagen te kunnen voortzetten binnen een wettig gemaakte politieke en grondwettige orde". Volgens Moegabe zijn Sitho le en andere Zanu-leiders al eerder gewaarschuwd door de Rhodesische autoriteiten dat ee hun mond moeten houden en geen militante verklaringen af dienen te leggen. Zanu-lei ders is te verstaan gegeven dat ze zich moeten gedragen als de andere ANC-leiders, die hebben laten blijken in te stemmen met een grondwette lijke orde, gebaseerd op een provinciale opdeling (een vei deling in zwarte en blanke gebieden met afzonderlijk be stuur) en voortgezette blanke overheersing", aldus Moegabe. Hij zei niet verrast te zijn door Sitholes arrestatie. „Het regime heeft n,u eindelijk de laatste restanten van het zoge naamde streven naar ontspan ning en vreedzame regeling ondergraven", meende Moega be. In Zambia heeft president Kenneth Kaoenda de arresta tie van Sithole veroordeeld als een daad gericht op het sabo teren van het streven van de ANC een eenheid te vormen, de massa van de Afrikanen te mobiliseren en een eensgezind front te vormen bij de onder handelingen over onafhanke lijkheid. Niets kan nu meer de krachten van de bevrijding in Rhodesië tegenhouden, voegde de presidentiële woordvoerder toe aan deze verklaring. Dominee Sithole, de leider van Rhodesische vrijheids beweging Zanu, die gisteren weer werd gearresteerd. (Van een onzer verslaggevers) ALGIERS Op de eerste topconferentie van 13 olie-pro ducerende landen OPEC, die gisteren in Algiers is begon nen, is door de Algerijnse pre sident Houari Boumedienne gezegd dat de exporterende landen moesten aanbieden hun prijzen „in reële termen" te bevriezen tot 1980 voorop gesteld dat de geïndustriali seerde landen zichzelf ver plichten „zeer belangrijk bij te dragen tot de ontwikkeling van de derde wereld". Boume dienne deed dit voorstel tij dens zijn formele opening van de conferentie. Hij drong er bdj de leden op aan een fonds te stichten van 10 tot 13 miljard dollar „om de buitenlandse bezittingen der leden vruchtdragend te maken" de importerende lan den te helpen him olie-reke ningen te betalen en de ont- wikkelings-samenwerking met de geïndustrialiseerde landien te bevorderen. De president wilde de EEG met speciale consideratie be handelen en hij zei tegen het door Amerika geleide IEA (international energy agency) te zijn omdat dit wat hij noemde „openlijk Bédreigin gen jegens de olielanden had geuit". (Van onze correspondent) LONDEN De vreselijke treinbotsing van afgelopen vrijdag in een doodlopende tunnel van** bet metrostation van Moorgate, in de Londensp city, heeft tenminste 41 man nen en vrouwen het leven ge kost. Gisteren wenden 13 lij ken geborgen, wat het aantal doden officieel op 39 bracht. Maar er waren nog zeker twee lijken in het samengeperste voorste deel van de fatale trein, die in de tunnel te plet ter is gelopen tegen een muur. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Oud-Kame. voorzitter mr. F. van Thiel uit Helmond is benoemd tot voor zitter van de raad voor de casinospelen, die de regering moet adviseren in alle casino aangelegenheden. In het bij zonder moet deze raad de re gering adviseren over de plaatsen, waar casino's mogen worden gevestigd, en over het verlenen van een vergunning tot het organiseren en exploi teren van een casino. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Westerterp (Verkeer en Wa terstaat) heeft zich gistera vond in de Tweede Kamer uitdrukkelijk achter de pro vincies en waterschappen geschaard bij hun inning van de zuiveringsheffing. Over de ze invordering zijn veel mis verstanden ontstaan. De be windsman betreurt de verwar ring, die is ontstaan door de gang van zaken rond de giro- beslaglegging. „Dit kan de indruk hebben gewekt dat de overheid zou proberen de inning van de mi lieubelasting en dus de uitvoe ring van de wet verontreini ging oppervlaktewateren te frustreren", aldus drs. Wester terp. „Van afkeuring van het beleid van provincies en wa terschappen, die voor de in vordering van de zuiverings heffing beslag op girotegoeden leggen, is bepaald geen spra ke". Gedeputeerde Staten van Utrecht gaan ondertussen door met het beslag laten leggen op bank- en girorekeningen van mensen die weigeren de mi lieubelasting te betalen. Nog deze maand zal men wederom op de rekeningen van circa honderd girorekeninghouders en van enkele tientallen wei geraars met een bankrekening beslag laten leggen, aldus een woordvoerder van de provin cie. BRUSSEL (ANP) Het is de ministers van Buitenlandse Zaken van de EBG-Ianden gis teren in Brussel, na een uren lange discussie, gelukt het eens te worden over een docu ment in zake de energiepoli- tiek, dat zo uitermate vaag is, dat aan de practisehe waarde ervan ernstig getwijfeld moet worden. Minister Van der Stoel omschreef het als een zeer, zeer vage oriëntatie en als een eerste poging om de gedachten nader te bepalen. Alleen al over het karakter van het voorliggende, door de Europese Commissies geprodu ceerde, document, sprak de raad een uur. De ministers hebben in be ginsel gesteld, dat energie bronnen die worden ontwik keld voor alle enengieverbrui- kende landen toegankelijk moeten zijn en dat elke vorm van onderlinge discriminatie door prijzen of leveringsvoor waarden verboden is. Er moet een aantal doelstellingen ge formuleerd worden, waarmee elk van de betrokken landen bij zijn nationale energiebe leid rekening moet houden. Met de nu gemaakte af spraak gaan de EEG-lidstaten naar deze week (6 en 7 maart) in Parijs te houden bijeenkomst van het internati onaal energie-aigentschap waarvan alle EEG-lidstaten lid zijn, met uitzondering van Frankrijk, dat er een waarne merschap heeft. De Britse minister van bui tenlandse zaken Callaghan zou DEN HAAG (ANP) In 1974 is 419 miljoen gulden meer opgenomen dan ge spaard bij de spaarbanken, de landbouwkredietinstellin gen en de handelsbanken. Het was sinds 1951 niet voogekomen dat de opvragin- gen de stortingen overtrof fen. Het centraal bureau voor de statistiek heeft dit giste ren meegedeeld. De verminderde neiging tot sparen staat in schril con trast met de jaren 1971 en 1972, toen er spaaroverschot ten van meer dan f 4 miljard waren. De oorzaak van de verminderde spaarneiging ligt vooral in de hoge rente stand op de geld- en kapi taalmarkt. Hierdoor zijn veel spaarders uitgeweken naar spaarvormen, die een hogere rente geven, zoals deposito's De ontsparingen bij alge mene banken en handelsban ken waren van dien aard, dat over het gehele laar meer dan een half miljard gulden is ingeteerd. Ook bij de landbouwkredietinstellin gen ging een bedrag van on geveer gelijke grootte terug naar de spaarders. Dank zij het positieve ver schil tussen rente en ontspa- ring steeg het spaartegoed met rond 2.200 miljoen gul den tot 52.888 miljoen gul den. De landbouwkredietin stellingen namen van dit spaartegoed ruim 40 procent voor hun rekening. De han delsbanken zagen hun aan deel teruglopen van 17 tot 16 procent. Zij wisselden daar mee van plaats in de rang lijst met de rijkspostspaar bank, waarvan het aandeel steeg van 16 tot 17 procent, aldus het CBS. tot zijn collega's hebben ge zegd dat Groot-Brittannië zijn souvereine rechten op de ei gen hulpbronnen toch zal handhaven. Dit zal slaan op de olie die het Britse concessie gebied van de Noordzee moet gaan opleveren. „Wij hebben dit standpunt altijd ingeno men" zei de minister na afloop tot verslaggevers. fn Westduitse kringen is vernomen dat men teleurge steld was dat er geen bespre king was gewijd aan het Ame rikaans voorstel een minimum prijs voor geïmporteerde olie vast te stellen. Minister Kis singer zou ten aanzien hiervan tot een akkoord willen komen voordat de oliekopende landen gaan confereren met hun le veranciers. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Pronk van ontwikkelingshulp gaat door met zijn plan om in het kader van de herstructure ring van de Nederlandse in dustrie bepaalde Ssdrijfstak- ken over te hevelen naar ont wikkelingslanden. Ondanks een wat tegenstrib belende Tweede Kamer zei hij dat dit beleid van het grootste belang is voor die ontwikke lingslanden waar wij gastar beiders vandaan halen. „Je moet toch ergens beginnen", aldus minister Pronk. Steun aan die landen zal op den duur moeten voorkomen dat er in die landen nog behoefte blijft bestaan aan uitzwermen naar landen waar hogere inko mens te verwachten zijn dan in eigen land. De minister zegde de Kamer nadrukkelijk toe over dit beleid voortdu rend overleg te plegen. Voor de meerderheid van de Twee de Kamer was die toezegging voldoende om tegen de motie van het ARP-kamerlid Van Dam te stemmen. In die motie werd minister Pronk gevraagd de voor dit herstructurerings- beleid uitgetn'-'-o„ 35 gulden van <1e begr -ting 'e schrappen. Het is een belangrijke week, deze week, boeken week. Er zijn echter geen boeken planken in de reclameen dat zou na al die boekenweken van de afgelopen jaren best eens kunnen. Al op de boekenbon geslin gerd? Een voor deze week zeer toepasselijke kreetuit het brein van Theodoor Fontane: „Boeken hebben eergevoel. Als men ze achteloos uitleent, komen ze nooit meer terug". Nog eentje over het boek, nog wel van Rijk de Gooy- „Je kent toch wel het dun ste boek ter wereld: drie eeu wen Duitse humor"- Een ingezonden bijdrage van een trouwe Oudenbossche le zer: Er is wel een melkweg stelsel, maar geen bierwegstel- sel. 1ir Dat valt m.i. nog te bezien. Immers, valt er niet een grote overeenkomst vast te stellen tussen het macrokosmische melkwegstelsel en het micro kosmische ingewandenstelsel van een kroegloper? Een welhaast roerende bij drage van onze Oudenbossche- naar tot slot: „Ieder mens heeft wel een vaderland op moeder aarde". Sommigen hebben er wel een broertje aan dood- Maar dat komt in de beste families voor. Nu vraag ik u, wat zijn Engelsen zonder water? Geen eilandbewoners meer. Hoe is het dan mogelijk dat ik moet lezen dat liefst vijftig bad meesters die in 1974 bij Britse zwembaden in dienst zijn ge nomen, niet eens blijken te kunnen zwemmen. Jawel, dat staat in een rap port van het Britse Instituut voor zwembaden. Ik zou kopje onder gaan van schaamte. Maar ik ben dan ook geen Brit En ook geen badmees ter. Wat ik wel ben? Weg. MERIJN VERSTOPTE wegen en bijna verlaten stations waren giste ren het gevolg van de derde staking van de ongeveer een miljoen werknemers bij het openbaar vervoer in Italië. (ADVERTENTIE) En dan hebben we 't nog niet eens over de programma's gehad. Laat u óók meeslepen door de werkelijk magnifieke kleuren van Telefunken t.v. met het unieke en nimmer falende Telefunken PAL-systeem. Wij weten wel zeker dat uw winkelier u graag de Telefunken kleuren- t.v. 's zal demonstreren. Zelfs als er alleen maar een testbeeld is.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 9