IIP
gen
aand.
Passen
en
meten
IK WIL VAN
ALLES WETEN
PROVIX VAN IMBOE
Arbeiders bezetten fabriek waar directie faalde
"Dollar-slag om grond
in en rond Jeruzalem
Mexicaanse olie belooft
veel voor Zuid
Mijn vogeltje
Woorden
Hoe en waarom
Dingi
ö'fv/ysNsTyqpr
en
C^, oi) r $o
I k£A/ DiUTOJ
KJ*
FffJV,
Waalse christelijke vakbond: Desnoods geweld om werk te behouden
Macht
flitsen uit de
derde wereld
Til
12 14
Rotterdam, Kabylia 3 v Eas-
m nr Rotterdam, Kelletia 2 v
gapore nr Balikpapan, Ker-
4 te Rotterdam, Lelykerk 3
nw Kaapstad nr Kaapstad,
asbree 3 80 n Fimsterre nr
arg, Marisa 3 105 nnw Dakar
Brassriver, Mercurius 3 300
w Azoren nr Fort de France,
ta 3 250 wnw Monrovia nr.
z. Golf, Mytilus 3 v Goteborg
Tranmere, Neder Eems 3 100
i Los Angeles nr Manzanillo,
der Lek 4 v Tauranga nr
ff, Neder Linge 4 te Cnstbal
w, Neder Rhone 3 170 ozo
rban nr. Kaapstad, Neder
al 3 80 z Comores nr Dam-
n, Neder Weser pass 3 Kaap-
d nr Rotterdam, Nedlloyd
twijk 3 v Las Palmas nr Dur-
Nedlloyd Kingston 3 150
w St.-Helena nr Walvisbaai,
dlloyd Nile 3 50 zw Ouessant
Dakar, NIEPTUNUS 3 480
Sao Miguel nr Antwerpen,
;o 3 40 zw Kristiansand nr
Bay, Nykerk 3 275 z Tene-
nr Rotterdam, Palamedes 4
Aruba, Pericles 3 te AKRU-
Rotte 3 360 o Dar es Salaam
Durban, Rotterdam 3 v Sin-
ore nr Bangkok. Safocean
DELAIDE 3 225 o Durban nr
apstad, Safocean Albany 4 te
I bourne, Safo Amsterdam 2 v
mantle nr Melbourne,
lelde Lloyd 3 200 zw Mada-
car nr Port Kelang, Seroos
k 4 v Antwerpen nr Kaap-
Simonskerk 3 375 nw
town nr Antweipen, Socra-
3 te Paramaribo, Straat
ulhas 3 v Durban nr Santos,
aat Colombo 4 te Lyttelton
w, Straat Premantle 3 rede
rban, Straat Hong Kong 3 50
Aedan nr Singapore.
tot f 46.10. De beurs reali-
seert zich dat Akzo welis
waar in 1974 een hogere
winst heeft bereikt, maar
dat in het vierde kwartaal
miljoenen verliezen zijn
geleden, die zich tot ver
in 1975 zullen voortzetten.
Hoogovens werd beïn
vloed door het afspringen
van de CAO-onderhande-
lingen en het missen van
een grote order en daalde
f 1.70 tot f 58 gevolgd
door enig herstel tot rond
f 59 Kon. Olie kon de op
mars. nu wat rustiger, nog
voortzetten en het oegin
lag 90 cent boven de vori
ge koers op f 85.80. Phi
lips steeg een paar dub
beltjes tot f 27.60 en KLM
was f 1.50 beter op i 60
op het bericht dat moge
lijk in 1975 quitte kan
worden gespeeld.
In de overige sectoren
der Amsterdamse beurs
vormde Amsterdam Rub
ber weer eens een trek
pleister. De opening kwam
bijna f 10 hoger uil op
f 165 Verder zette H" e-
ken de stijging voort et
een nieuwe avance an
f 3.30 op f 150.50 De
.taatsfondsen opender en
kleinigheid lager.
In de eerste periode lie
pen de international' vrij
sterk terug waarbij on.
Olie op een verlie van
dertig cent kwam tf laan
op ƒ84,60.
WOENSDAG 5 MAART 1975
Uit het zwarte vierkant op
de tekening hiernaast is een
figuur geknipt. Het zou ei
genlijk weer terug in het
vierkant moeten, maar op ta
fel liggen na allerlei knip
werk ineens drie figuren. Er
is er maar eentje dat past.
Weten jullie welk De op
lossing staat ergens anders
op deze pagina.
13 1
Van allerlei dingen vraag je je weieens af wat het eigen
lijk betekent hoe de mensen er eigenlijk aankomen en
waarom ze er zijn. De dingen waar je het dan over hebt
kunnen bijvoorbeeld woorden zijn of maten of allerlei za
ken, die je op het moment om je heen ziet. Nu is er een
uitgeverij, die al verschillende van die onderwerpen in
boekjes heeft beschreven. „Ik wil van alles weten" heet de
serie.
Er verschenen al deeltjes
over bijv.» rbeeld planten,
kleuren en geluiden. De vier
verschenen in deze serie zijn
nieuwe boekjes, die nu zijn
de volgende;
EN //WEfrP/fy Q.
„Van alles over woorden"
Er zijn lange en korte woor
den, eenvoudige en moeilijke,
je kunt ze lezen en schrijven.
Maar waar dienen ze eigenlijk
voor, wat duiden ze aan en
wat leren ze ons? Over al r
deze dingen wordt in dit iVicltGll
deeltje geschreven. Voor dege
nen, die nog niet of bijna
niet kunnen lezen, staan er
leuke tekeningen bij. Dit geldt
trouwens voor alle boekjes.
„Van alles over hoe en
waarom". Kun je een conser-
venblikje verplaatsen door er
tegen te blazen? Wat gebeurt
er als je twee dingen tegen
elkaar wrijft? Waarom veran
dert een suikerklontje van
vorm als je het in een glas
water gooit? Op deze en nog
meer vragen wordt een ant
woord gegeven in dit hoe en
waaromboekje.
„ÜB 6L/jcU HMid Qi mT
j-g-j
„Van alles over dingen". Als
je om je heen kijkt zie je
planten, dieren, de maan, de
zon, sterren, schaduw, schel
pen en nog een massa andere
dingen. Over al deze zaken is
in dit deeltje geschreven en
getekend.
„Van alles over maten". De
een is groot en de ander is
klein. De een is dik en de
ander is dun. Soms ben ie
groter dan iemand anders cn
dan weer kleiner. Over al de
ze maten lees je in het vierde
deeltje.
De boekjes uit de „Ik wil
van alles weten" serie kosten
f 3,25 per stuk en worden uit
gegeven door Elsevier Neder
land B.V. in Amsterdam.
Zesjarige Ann (haar achternaam konden we niet lezen) uit IJzendijke maakte deze
leuke tekening.
£Fn Ml£*NE yNotN
jfr
1 ml
Jij
Provix wordt achterna gezeten, maar hij zorgt er voor dat ze hem niet direct te pakken
krijgen. De vijanden achtervolgen echter nog onze held en dan ziet Provix een flat.
„Zeg, vogeltje, daar in je kooi.
Wat kun jij altijd zingen
Zeg, heb jij nooit eens narigheid.
Of akelige dingen?
Voel jij je heus altijd zo blij?
Of heb je ook wel zorgen.
En zing je dan toch dagen lang.
Vanaf de vroege morgen
O, vogel, ik bewonder jou,
Ik wil ook zijn als jij,
Voortaan zing ik een lied voor jou,
Inplaats jij een voor mij
Elly van Ommen
Jongens en meisjes, die J
een tekening of verhaal in t
de Kleine Stem willen laten
zetten kunnen hun werkstuk
sturen naar: De Kleine Stem,
Reigerstraat 16, Breda. Ver- J
halen maken meer kans op
een plaatsje, omdat er daar- J
van veel minder binnenko-
men dan tekeningen. J
t
t
eindredactie
J 'junijjaiA ui ssioajd jsed
aa«i jauiumu aC;ann3ij[
qazznd SuissojdQ
rieja van aart J
I S
,4
1 1
Richard de Swart maakte deze voetbaltekening. Richard woont in Rijen en is acht jaar.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Waalse
Christelijke Vakbond C.S.C.
heeft het Verbond van Belgi
sche Ondernemers (V.B.O.) de
zer dagen de stuipen op het lijf
gejaagd door openlijk te ver
klaren, dat voortaan alle mid
delen, ook geweld, geoorloofd
zijn om de werkgelegenheid in
het land te verzekeren,
In alle fabrieken moeten daar
om uit werknemers bestaande
interventieploegen worden ge
vormd die bij wanbeleid door
de directies of bij dreigende
werkloosheid het beheer over
nemen en de directies tijdelijk
op non-actief stellen, desnoods
met gebruikmaking van ge
weld Het V.B.O. heeft al ge
reageerd met de verklaring
dat arbeidersbezetting en ver
koop door arbeiders van de
eigen produkten de democratie
ui gevaar brengt.
Deze revolutionaire bekend
making van nog wel een
christelijke vakbond is in
Brussel enorm hard aangeko
men Er gaan zelfs stemmen
op om de C.S.C. tot de orde te
roeoen en zo nodig buiten de
wetten te stellen. De wens van
de C S C. komt op een moment
dat de ontevredenheid in Wal
lonië over het social-econo-
miseh beleid van de regering
Tindemans naar een hoogte
punt schijnt te voeren. In heel
Wallonië gingen vele dui
zenden betogers de straten op
°m duidelijk te maken dat zij
aan het werk wileln blijven on
niet zullen dulden dat er nog
langer geaarzeld wordt met
doeltreffende maatregelen. Be
togingen vonden o.m. plaats in
Charleroi. Seraing. Vervier? en
Duik. Aanleiding tot de volks
oploop was de gang van za
ken rond de wereldberoemde
«ïstalfabriek van Val Saint
Damhert in Seraing, sedert 150
laar leverancier van kristal
voot vele koningshuizen er
Presidenten, spdert nog geen
rilf door do oioqj overge-
Df>vv,'*n owrl-t rl o I^Ah-sorrlnxr
W®1 schaten geld verdienden
maar het bedrijf nimmer mo
derniseerden, zodat het al
gauw platzak was. Honderden
miljoenen konden Val Saint
Lambert niet gezond maken.
Het aantal werknemers in de
vier fabrieken liep in de loop
der jaren terug van 6000 naar
600 onder wie 15 man admini
stratief personeel. De Generale
Bankmaatschappij van België
was de grote baas, maar stak
geen frank in nieuwe gebou
wen of apparatuur. Was het
glasblazen geen eeuwenoud
ambacht dat modernisering
behoeft, zo zouden de bazen
zich verontschuldigen. Zij
konden tot 1971 stand houden.
Toen nam de Belgische staat
het failliete bedrijf over. Op
24 januari j.l. wilde het kabi
net tot sluiting van het bedrijf
overgaan. Op 25 januari na
men de arbeiders de fabriek
over, stuurden de directie naar
huis, gingen zelf produkten
verkopen en verdienden se
dertdien al 30 miljoen frank.
De regering ging na massale
Waalse betogingen en eisen
van Waalse politici en vakbon
den door de kieën. Maar liefst
500 miljoen frank werd het
bedrijf toegstopt. Val Saint
Lambert draait door. zal wel
blijven doordraaien, want er is
niemand in België die deze fa
briek durft te duiten. Dat zou
een nationale ramp en een na
tionale verontwaardiging te
weegbrengen en vast en zeker
tot een kabinetscrisis leiden,
vreest men in Brussel.
tot deze maatregelen, maar
stellen wel dat zij niet meer
zullen dulden, dat het bedrijf
in gevaar wordt gebracht door
van toeten noch blazen weten
de directieleden. Of beter ge
zegd. de arbeiders zullen de
feitelijke macht bij het be
drijf. die ze uit de nood gebo
ren hebben verkregen, niet
meer afstaan. Het is nu zaak
deze gang van zaken op de
een of andere manier te lega
liseren of tegen het initiatief
van de 600 arbeiders gepaste
maatregelen te nemen. Voorlo
pig houdt de eigenaar, de Bel
gische staat, het op een afkoe
lingsperiode, betaalt normaal
de lonen uit en laat de 600
kristalblazers hun gang gaan.
Deze blazen er, zo konder we
dezer dagen constateren, lustig
op los. Terwijl zij een eeuwen
oud ambacht uitoefenen,
wordt elders in een van de
afschuwelijk lelijke gebouwen,
die er onderkomen uitzien, de
produktie verkocht. Tot nog
toe zijn duizenden Walen, Vla
mingen maar ook veel buiten
landers naar Val Saint Lam
bert gekomen, eens een eer
biedwaardige cisterciënzer ab
dij, om het wereldvermaarde
kristal te kopen. De prijzen
zijn gepeperd, hoewel lager
dan in de winkel. Dat kan ook
niet anders, want de fabriek is
nu niet plotseling een liefdadi
ge instelling geworden. Toch
gaan er ook heel wat koopjes
van de hand. De opbrengst, nu
reeds ca. 30 miljoen frank se
dert de fabriek eird ewk ne
dert de fabriek drie weken
geleden werd bezet, wordt in
de fabriek gestoken. In Se
raing gelooft niemand meer
dat Val Saint Lambert nog
wordt gesloten.
Er gaan in Val Saint Lambert
geruchten over mogelijke ge
gadigden om de fabriek over
te nemen. Daarbij wordt ook
een Nederlands bedrijf ge
noemd. Het ministerie voor
Walse streekeconomie in
Brusel zegt van niets te we
ten en geen aanwijzingen te
hebben dat de staat Val Saint
Lambert zou willen laten val
len.
De bedoeling van het Waalse
ministerie voor streekecono
mie is evenwel om behalve
het geven van geld ook eens
iets anders aan Val Saint
Lambert te doen. het bedrijf
moet danig worden gesaneerd.
Van een goede administratie,
laat staan een deugdelijk ver
koopapparaat is totaal geen
sprake. Daarin moet nu de
eerstkomende weken verande
ring komen. De arhp'4ers van
Vul Saint Lambert zijn bereid
(Van onze correspondent)
TEL AVIV Generaal Sha
ron, de held uit de Grote Ver
zoendagoorlog en een van de
turbulende leiders van de
rechtse Likoed-oppositie stuurt
op aanhoudende gezagsonder
mijning van de regering Rabln
aan.
In besloten kring heeft hij
volgens het blad Maariv ge
zegd dat er tijdens de bemid
delingspoging van minister
Kissinger tussen Israël en
Egypte iedere dag een illegale
nederzetting op de westelijke
Jordaan-oever moet worden
gesticht. Generaal Sharon ver
klaarde zich bereid aan het
hoofd van een dergelijke actie
te staan die volgens ingewij
den in rechtse kringen al zeer
zorgvuldig wordt voorbereid.
De zondagavond laat door
het leger onderdrukte poging
van kolonisten een nederzet
ting bij Maale Adomiem op te
zetten was een eerste schot
voor de boeg dat de tegenstel
ling in het kabinet Rabin tus
sen duiven en havikken ver
scherpte.
Volgens generaal Sharon
moet de grootscheepse koloni
satiedemonstratie van de
grond komen om minister Kis
singer te bewijzen dat „de re
gering Rabin niet de steun
van het volk geniet om terri
toriale toegevingen op de wes
telijke Jordaan-oever te
doen".
Tegenover de poging van
joodse kolonisten land op de
westelijke Jordaanoever d.m.v.
kolonisatie in bezit te nemen,
staat de in het oog springende
politiek van de mohammedaanse
hoge raad in Jeruzalem Ara
bieren ervan af te houden
grond aan Israëlische joden te
verkopen. Deze onafhankelijke
mohammedaanse instelling in
oostelijk Jeruzalem beschikt
dankzij belangrijke giften uit
Lybië, Saoedie-Arabië en
hoogstwaarschijnlijk Koeweit
over ruime financiële midde
len om in naam van Arabisch
Jeruzalem de verkoop van
grond door Arabieren tegen te
houden. Op verkochte gronden
worden door de mohamme
daanse raad hoge biedingen
gedaan.
Het blad Maariv schreef dat
de genoemde drie Arabische
landen 2 miljoen dollar voor
dit doel hebben uitgetrokken.
Het wordt ook gebruikt om
christelijke instellingen in
Oost-Jeruzalem ervan te weer
houden grond en gebouwen
aan joden te verkopen.
In zekere zin woedt er thans
tussen joden en Arabieren „een
dollar-slag" om grond in en
om Jeruzalem.
(Va,n onze co-rrespondent)
MEXICO-CITY Sinds Mexi
co's enorm oliepotentieel be
kend werd en het zich eind
'74 tot een olie exporterend
land transformeerde met een
produktie van 725.000 vaten
per dag, waarvan wordt ver
wacht dat die zich voor dit
jaareinde tot ruim een miljoen
vermeerdert, wordt deze nieu
we „wereld petroleummacbt"
opvallend het hof gemaakt.
Zelfs uit de traditioneel in La-
tijns-Amerika ongeïnteresseer
de Europese landen komen de
pelgrims vol investeringsen-
thousiasme en voorstellen „tot
samenwerking". Zo was ko
ningin Elisabeth tijdens haar
staatsbezoek hier begeleid
door een omvangrijke groep
van topfiguren uit de Britse
industriële en zakenwereld.
Het vergaat Mexico als een
dier muurbloemen op een bal
die ineens door iedereen ten
dans wordt gevraagd als men
ontdekt dat ze steenrijk is.
Maar juist zoals de energiecri
sis aan landen als Venezuela
en Mexico een nieuwe plaats
in internationale verhoudingen
geeft, heeft die crisis binnen
het Latijns-Amerikaanse ka
der ook concrete veranderin
gen ingeleid.
Het voorbeeld van de OPEC
(Olie Producerende Export
Landen) heeft heel Latijns-
Amerika tot en met de kleinste
landen tot een nieuwe geest
van saamhorigheid geïnspi
reerd: de ontdekking dat ruwe
grondstoffen een potentieel
door
marion laudy
machtsmiddel representeren,
drijft ze, ondanks „ideologi
sche" verdeeldheid, in een
verscheidenheid van onderne
mingen samen en waarbij het
om meer dan kartelvorming
gaat. Het meest recente voor
beeld is de juist opgerichte
SELA (Latijns Amerikaans
Economisch Systeem), een
vooralsnog economisch consul
tatieve organisatie, waarvan
de functies zich nog zullen
uitbreiden. SELA is van groot
belang voor het economisch
integratieproces dat tegelijker
tijd door andere nieuwe orga
nisaties wordt gestimuleerd.
Zoals een „regionale ontwik
kelingsbank" mede geïnitieerd
door nieuwrijk Venezuela (dat
hiertoe wel het leeuv enaan-
deel zal bijdragen) en waar
door Latijns-Amerika einde
lijk zal beschikken over „ei
gen" ontwikkelingsfondsen: op
zichzelf een zekere garantie
dat die eficiënter zullen en
kunnen worden gebruikt dan
wanneer ze uit door Amerika
gedomineerde internationale
organisaties komen - of niet
komen, wanneer ze met poli
tieke of andere voorwaarden
zijn verbonden.
Ook de pas gevormde alliantie
van Caraïbische en Latijns
Amerikaanse naties welke een
multi-nationale mercantiele
vloot in het Caraïbisch gebied
gaat lanceren, betekent een
nieuwe stimulans voor een ge
meenzaam economische strate
gie (Caraïbisch zeetransport is
nu in handen van Europese,
Amerikaanse en Japanse fir
ma's). Realisatie van het on
dernemen zal voor het gebied
een economische activiteit van
een tien- tot vijftienduizend
miljoen dollar jaarlijks bete
kenen.
Intussen gaat men ook voort
met pogingen tot nieuwe kar
telvormingen. De jongste be
treft die van de suiker expor
terende Caraïbische en Latijns
Amerikaanse naties die met
elkaar meer dan de helft van
's werelds suiker exporteren.
In april wilen ze in de Domi
nicaanse Republiek bijeenko
men en zich organiseren „om
prijzen in de internationale
markt te beschermen". Even
als de koffie producerende
landen, die hier een losse
groep van negen naties vor
men, weten de suikerlanden
uiteraard dat hun artikel niet
het belang van petroleum
heeft en dat ze derhab'e ook
niet zo'n agressieve prijzenpo
litiek kunnen ontwikkelen als
de olielanden Hun bedoeling
is echter te trachten om „prij
zen te handhaven op een ze
ker niveau en ze niet te
laten dolen tot waar het one
conomisch voor de industrie"
wordt.
Natuurlijk heeft de nieuwe
geest van samenwerking ook
een politiek effect: een merk
baar toenemend onafhanke-
lijkhe'dsgevoel tegenover
Amerika. F.n op den duur zou
onfwikkpHn? no? wpi eens
de allerbelangrijkste blijken.
A
