PRONG
Grutto's vroeg op zomervakantie
„Beunhaas doet
niet alleen
kleine klusjes
„Beunhazerij in Zeeland
kost 55 arbeidsplaatsen"
VLISSINGSE WORDT LIMBURGS
EERSTE PAROCHIE-ASSISTENTE
EEN ONTMOETING MET
OCTAVE LANDUYT
wouwen
den
ksters
Doodsbeet
VERBORGEN
SCHAT IN
OVERSEAG?
WD-Zeeland praat
in Hulst over
oeververbinding
en werkloosheid
stad
Zon blijft
v» ALGEMEEN VERBOND BOUWNIJVERHEID
NFO- ZEELAND
VERHOOGDE
CONTRIBUTIE
Culturele
raad over
provinciale
begroting en
museumnota
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1975
de
Dl
te
skermann opnieuw eeJ
Twinning, de eindstand
rd 3—1.
)e uitslagen: Neckermann
C 3 4—0, CVC 2 - KPJ 3
0, CVC 2 - CVC 3 1—z-
C 2 - Luctor Banden 2 4-"
Neckermann - KPJ 3 3—
oor de „Bevobo-bek^r
'd eveneens een aantal
istrijden gespeeld.
>e uitslagen waren:
>rt - Remortel Sport 2
bulo - CVC 1 2—1, KPJ 1
jctor Banden 1 12.
dames werden aangemoedigd I
hier toch vooral aan deel t«l
lemen. In maart wordt er spe.1
haal voor de plattelandsvrou.l
wen en hun eventuele kennis. I
sen een mode-show gegeven!
doop de firma Dieleman-Dev I
uit Axel. f
Na de pauze was alle aan.L
dacht voor „de krant". WiaJ
Hendriks uit Hulst, de beken, f
'e medewerker van Dagblajl
>e Stem, was met film-appj.1
■a-tuur, film en geluid naail
Axel gekomen om de damt) F
iets te laten zien van het ont.|
itaan van een krant. De ineci-1
:e aanwezigen hadden er geej|
—dee van, dat het totstandko.1
men van een krant nog zoveel]
werk en voorbereiding vergt
Er kwamen dan ook nog heei|
wat vragen los. Stem-mede.1
werkster Gerdi Preger-Hot.|
ven-berg hield daarna eetif
ara-atje onder de titel „j-ourna.L
istiek: een menselijk beroep"|
waarin ze iets vertelde over|
ïaar werk hij de verschillende I
cranten en de merkwaardige!
lingen die je in dat vak soms]
mee kunt maken.
(Van onze correspondente)
AXEL Berry Eij bergen, I
!n KRO-medewerker die gia-f
ermiddag op weg was vaal
lilversum naar Axel om in De I
lalle de zaal eens mooi met
oorden te versieren, heeft well
en zeer merkwaardig ongeval
jreegemaakt. In de buurt van|
loes zag hij hoe de voor here
ijdende automobilist een her-
ershond aanreed en zelf door
eed. Berry kwam de auto uit 1
n wilde de hond naar de kant
an de weg slepen, toen hij I
lotseling door de hond in zijn
and werd gebeten. Hals over
op moest hij naar het zieken-
uis om zijn hand te laten ver-
inden en de nodige injectie ie
alen. Pas laat op de avond
wam hij in De Halle aan.
e hond was direkt na de beet
ood.
AXEL Na bestude
ring van het uitbreidings
plan Overdag heeft het
VVD-raadslid F. Impens
meegedeeld een „verbor
gen schat" te hebben
ontdekt. Tijdens de
rondvraag in de Axelse
raad deelde hij mee dat
uit het uitbreidingsplan
blijkt, dat er bij Over
slag bouwgrond ligt,
waarop tientallen vrij-
aande huizen kunnen
worden gebouwd.
In de bewuste grond
groeien nu rogge, stop-
reien en wat aardappels
daar kan wel wat anders
uit voortkomen, zo ver
telde hij. De heer Im
pens veronderstelde:
„Daar zou iedereen vast
willen wonen, als men
er maar van wist". Vol
gens hem was er op het
Axelse stadhuis niemand
van de bouwmogelijkhe
den bij Overslag op de
hoogte.
Burgemeester A. de
Kam dacht er anders
over. „Ik wist er in ie
der geval wel van en de
mensen die er zouden
willen bouwen ook wel.
Er zijn echter nog geen
gegadigden voor huizen
bouw in het betreffende
gebied, anders waren ze
wel op het stadhuis ver
schenen", zo zei hij. De
heer Impens hield vol
dat de bouwmogelijkhe
den niet voldoende be
kend zijn. „Er zouden
eerst voorzieningen moe
ten worden aangelegd",
zo zei hij.
Burgemeester A. de
Kam: „Het aanleggen
van die voorzieningen
moet wel rendabel zijn.
We zullen eerst mensen
moeten hebben, die er
belangstelling voor to
nen"
DEN HAAG (ANP) In
de Flevopolders zij de afgelo
pen dagen zeer grote aantallen
grutto's neergestreken. Het
gaat om enkele duizenden
exemplaren. Ook in Zeeland
verblijven momenteel veel van
deze dieren.
Deze bekende Hollandse
I weidevogels zijn bijzonder
vroeg uit Noord-Afrika en het
Middenlandse Zeegebied waar
ze overwinteren, teruggekeerd.
Normaal is dat pa-s in ma-art
het geval-
Een honderdtal is echter de
hele winter in het Deltagebied
gezien.
De ornitholoog J.C. Wedts
de Swart uit Middelburg die
al ruim dertig jaar een studtie
maakt van de vogeltrek, ver
moedt dat d-oor de zuideljke
luchtstroming, die vrij zachte
lucht uit Zuid-Frankrijk aan
voerde, de vogels voortijdig en
massaal naar ons land zijn
doorgestoten. Pas wanneer het
zachter wordt, verwacht hij
dat de aantallen drastisch zul
len verminderen en zij zich in
paren zullen verspreiden over
ons land.
De grutto's broeden norm-aal
vanaf half april, doch dait kan
volgens de heer Wedts de
Swart dit jaar wel enkele we
ken vroeger beginnen, althans
wanneer het kwiik niet meer
te ver de cijfersahaal af
loopt.
Vooruitzichten voor vrijdag
en zaterdag opgesteld door het
KNMI op woensdag om 18
uur. Aanhouden van het huidi-
ge weertype.
Weersvooruitzichten in cij
fers gemiddeld over Neder
land:
Voor vrijdag: aantal uren
zon 3 tot 10. Min. temp.: om
streeks 0 graden, max. temp.:
omstreeks 11 graden. Kans op
een droge periode van min
stens 12 uur 95 procent. Kans
op een geheel droog etmaal 90
procent.
Voor zaterdag: aantal uren
zon 2 tot 9. Min. temp.: om
streeks 1 graad, max. temp.:
omstreeks 10 graden. Kans op
een droge periode van min
stens 12 uur 95 procent. Kans
op een geheel droog etmaal 9ü
procent.
De waterhoogten van woens
dagmorgen, meegedeeld door
Rijkswaterstaat Konstanz 299
(min 1), Rheinfelden 203 (min
2), Pittersdorf 347 (plus 3),
Maxau 402 (min 4), Plochin-
gen 155 (min 1), Ma-nnheim
235 (min 6), Steinbach 157
(min 24), Mainz 272 (min 6),
Bingen 146 (min 7), Kaub 190
(min 7), Trier 293 (min 1),
Koblenz 214 (min 2), Keulen
183 (min 14), Lobith 990 (min
13), Pannerdense kop 957
(min 12), Nijmegen 790 (min
15), IJsselkop 867 (min 10),
Eefde IJsse! 294 (min 10), De
venter 294 (min 7), Kater-
veer-Spooldersluis 44 (min 7),
Monsin 5456 (plus 6), Borgha
ren 3952 (plus 37), Belfeld
1147 (min 16), Grave beneden
ie sluis 515 (plus 3).
hoogwater
Morgen, vrijdag 28 februari.
Bergen op Zoom 5.19 en
17 46
Hansweert 4.29 en 16.56
Terneuzen 3.46 en 16.12
Vlissingen 3.18 en 15.41
Wemeldinge 5.10 en 17.37
(Van een onzer verslaggevers)
KAPELLE In de Caisson
tn Kapelle hield de kring Zee
land-West-Noord-Brabant van
4e -Nederlandse Fruittelers Or
ganisatie (N.F.O.) haar jaar
vergadering. Het bestuursvoor
stel tot verhoging van zowel
de landelijke a-ls de provincia
le contributie werd aangeno
men. Als afgevaardigde naar
de jaarvergadering van de lan
delijke organisatie in Utrecht
werd gekozen de heer P. Flik-
weert. Na het huishoudelijk
gedeelte hield de heer J. de
Coster, voorlichter voor de
fruitteelt in België, een inlei
ding over de toekomst van de
fruitteelt in de Benelux.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES/OOSTBURG De beunhazerij in de Zeeuwse bouwwereld beperkt zich niet tot
kleine klusjes. „De beunhazen bouwen complete nieuwe woningen en voeren verbouwin
gen uit aan winkels en boerderijen waarbij karweien van 40 mille geen uitzondering zijn"
aldus de secretaris van het Algemeen Verbond Ondernemers Bouwnijverheid, J. M. Goe-
demondt.
In „Delta Zeeland" wordt
van deze activiteiten een over
zicht gegeven. Men kwam aan
de gegevens doordat aangeslo
ten leden-aannemers van het
verbond, die wisten dat be
paalde karweien door beunha
zen werden uitgevoerd, deze
projecten gingen bekijken. Ze
berekenden dan wat het werk
zou moeten kosten als een er
kende aannemer het ging uit
voeren. Ze kwamen zo op het
bedrag dat de Zeeuwse aanne-
(Van een onzer verslaggevers)
OOSTBURG De beunhazerij in Zeeland kost de Zeeuwse
aannemers 3,4 miljoen omzet. De kosten in de bouwwereld
worden globaal geschat op 50 procent loon- en 50 procent ma
teriaalkosten.
„Van die kosten zijn dus 1,7 miljoen bestemd voor loonkos
ten, als de beunhaaskarweien worden uitgevoerd door erken
de aannemers", aldus de heer J. Barendregt, voorzitter van de
Zeeuwse overkoepelende organisatie van bouwondernemers.
„Een bouwvakker kost het bedrijf gemiddeld 30.000 gulden.
Dat betekent dat door de beunhazerij 55 arbeidsplaatsen in de
Zeeuwse bouwvakken verloren gaan. En dat is toch een be
denkelijke zaak".
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het ad
vies over de culturele posten
op de provinciale begroting
voor 1976 is een van de onder
werpen, waarover de Zeeuwse
Culturele Raad zich zal buigen
tijdens haar vergadering van
vandaag (donderdag 27 febru
ari) om 14.30 uur in het ge
bouw van de Stichting Zee
land te Middelburg.
In het ontwerp-advies wordt
onder meer voorgesteld, de
post voor bijzondere evene
menten en experimenten te
verhogen tot f 40.000,-. In de
toelichting wordt daarbij na
der ingegaan op de vraag, wat
nu eigenlijk onder bijzondere
evenementen moet worden
verstaan. Als norm wordt on
der meer voorgesteld, dat een
evenement niet langer dan
twee achtereenvolgende jaren
als „bijzonder" wordt gesubsi
dieerd. Ook behoort een expe
riment niet van jaar tot jaar
te worden gesubsidieerd, zo
wordt opgemerkt.
(Van een onzer verslaggevers)
HULST Tijdens een ver
gadering van de WD-Zeeland,
die wordt gehouden op maan
dag 3 maart in hotel Van Oos
terom te Hulst zullen de heren
J. Hoekstra en ir. J. Korbee
inleidingen houden over de
vaste oeververbinding en de
„structurele werkloosheid".
De heer Hoekstra is voorzit
ter van de WD-statenfractie,
de heer J. Korbee technisch
deskundige. Deze lezingen
worden gehouden na de pauze
eu zijn in tegenstelling tot het
huisnoude-lijk gedeelte voor de
pauze voor iedereen toeganke
lijk.
Voo-r de pauze is onder meer
een bestuursverkiezing aan de
orde. Mevrouw H. van Riessen
stelt zich niet herkiesbaar. Ze
vertegenwoordigde de staten-
centrale Goes. Het bestuur
stelt voor, de heer J. van
Snippenburrg als penningmees
ter te benoemen. Het bestuur
stelt voor om de provinciale
propagandist T. Henemans ook
tot bestuurslid van de kamer
centrale te benoemen. De bij
eenkomst begint om halfaoht
's avonds.
mers qua omzet door de neus
werd geboord.
De cijfers zijn naar de me
ning van de heer Goedemondt
aan de voorzichtige kant.
Reeds geruime tijd sta-at de
beunhazerij in het Nederland
se aannemerswereldje in het
brandpunt van de belangstel
ling. Nu de bouwmarkt is in
gezakt tonen veel aannemers
weer interesse voor karweien
waarvoor zij vroeger geen tiid
hadden.
„Eigenlijk moeten de aanne
mers de hand in eigen boezem
steken", aldus de heer J. Ba
rendregt, sinds kort voorzitter
van een alle Zeeuwse aanne
mers overkoepelend orgaan.
„In de drukke tijd hebben wij
het erbij laten zitten en een
aanta-l jaren terug was het bo
vendien moeilijk voor beunha
zen om aan materiaal te bo
men. Nu zijn er aannemers
genoeg die gevraagd materiaal
leveren en den-ken: de winst
op dat materiaal heb ik in
ieder geval".
De heer Barendregt erkende
dat de beunhazerij een moei
lijk probleem is. „Men is aan
het studeren, maar de oplos
sing zou natuurlijk zijn het
aantrekken va-n de bouwacti
viteiten".
De beunhazerij loopt thans
echter, zo zei de heer Goede
mondt, de hand uit. De werk
loosheid in de bouw zag hij
als voornaamste oorzaak. „De
bouwvakkers waren een goed
loon gewend. Nu hun w.w.-
uitkering lager is willen ze
kost wat het kost iets bijver-
dienen".
De beunhaas kan met aan
trekkelijke prijzen voor de
opdrachtgevers komen omdat
geen rekening behoeft te wor
den gehouden met BTW. soci
ale lasten en loonbelasting.
„Het schrijfloon in de bouw
bedraagt thatns zo'n 23,- per
uur Logisch dat mensen liever
met beunhazen van doen heb
ben die misschien 10,- vra
gen", aldus de heer Baren
dregt.
Om het probleem van de
beunhazerij enigszins te on
dervangen willen de georgani
seerde aannemers graag voor
elkaar krijgen dat overheden
alleen nog bouwvergunningen
afgeven op voorwaarde dat het
werk wordt -uitgevoerd door
een erkende aannemer. „De
overheden willen da-ar nog
niet aan", zegt de heer Goede
mondt.
De heer Barendregt, tevens
wethouder van Oostburg, zei
dat in zijn gemeente bij het
uitreiken van bouwvergunnin
gen verzocht wordt gebruik te
maken van de diensten van
een erkende aannemer. „Maar
dwingen kunnen we de men
sen helaas niet", zo voegt hij
eraan toe.
(Van een onzer verslagge
vers)
KERKRADE Mejuffrouw
De Beynes uit Vlissingen
wordt de eerste Limburgse pa-
rochje-assistent. Het kerkbe
stuur van de Kerkraadse paro
chie van St.-Catherina van de
Holz heeft juffrouw Beynes
dezer dagen officieel in die
functie benoemd, nadat toe
stemming darvoor van de bis
schop was verkregen.
De meuwe vrouwelijke mede
werker van pastoor J. Mekel
gaan zich in Kerkrede voorna
melijk toeleggen op het gods
dienstonderwijs op de drie
«gere scholen en de begelei-
umg van de leerkrachten, het
ziekenbezoek en het huisbe
zoek en het voorbereiden en
organiseren van gezinsmissen.
Daarnaast moet mej. Beynes
(de vrouwelijke) hand leggen
°P de verzorging van de sa
cristie en de kerk.
Do Beynes is de eerste vrou
welijke parochie-assistent in
Limburg. Volgens een woord
voerder van het bisdom Roer
mond zijn er weliswaar in
Stein en in Venlo vrouwen
weikzaam in de zielzorg, doch
d e hebben geen theologische
scholing achter de rug, in te
genstelling tot mejuffrouw
Beynes, die een volledige
priesterstudie volgde bij de
paters augustijnen in Nijme
gen Ruim 9 jaar geleden was
zij bovendien de eerste pasto
raal werkster in Nederland.
Sindsdien zijn er in het gehele
land volgens het secretariaat
van het aartsbisdom in
Utrecht zo'n 15 a 20 vrouwen
werkzaam in de zielzorg.
Mgr. Gijsen, de bisschop van
Roermond wenste mejuffrouw
Beynes overigens niet als zo
danig in Kerkrade te benoe
men. Hij liet die taak over
san het plaatselijk kerkbe
stuur. Volgens pastoor Mekel
zou een benoeming van de zij
de van het bisdom veel op een
priesterbenoeming ga-an lijken.
„En mgr. Gijsen wenst het
lekenwerk in de zielzorg ken
nelijk strikt gescheiden te
houden van het priesterschap",
aldus de pastoor, die overigens
meedeelde, dat de bisschop
wel erg ingenomen was met
deze oplossing. Het kerkbe
stuur zelf is overigens blij met
het feit, dat juffrouw Beynes
met onder het bisdom valt,
omdat men dan het risico
loopt, dat ze onverwacht
wordt overgeplaatst.
Juffrouw Beynes. die de ge-
tofte van armoede en van het
celibaat heeft afgelegd, maar
geen wijdingen ontving, komt
naar Kerkrade naar aanleiding
van een advertentie, die pas
toor Mekel vorig jaar augustus
tn twee landelijke, katholieke
dagbladen plaatste. „Ik heb
toen gevraagd naar een vrou
welijke kracht, die als een
soort „gastvrouw" van de pas
torie wilde functioneren; aldus
de pastoor, die aanvankelijk
helemaal niet aan een helpster
In de zielzorg had gedacht.
„Daarop kreeg ik ruim 30 sol
licitatie-brieven, waaronder
die van juffrouw Beynes. AI
snel viel de keus op haar,
vooral omdat rij zo enorm
veel ervaring in dit werk
heeft en bovendien omdat de
benoeming van een kapelaan
zeker nog we] enige tijd op
zich had laten wachten. Juf
frouw Beynes bleek zelf ook
zeer geïnteresseerd te zijn in
de Kerkraadse parochie.
„Vooral vanwege de prettige
sfeer", aldus de pastoor. Za
terdag wordt ze officieel inge
haald in de parochie, zij
neemt haar intrek in de bo
venste etage van de pastorie.
In de zomer van 1973 was
er te Gent in de voormalige
Sint Pietersabdij aan het
Sint-Pietersplein een enorme
overzichtstentoonstelling te
zien van het werk van de
Vlaamse schilder, keramikus,
sieradenontwerper en desig
ner Octave Landuyt. Het
Centrum voor Kunst en Kui
tuur te Gent had deze expo
sitie ingericht als een hulde
aan een van Belgiës interna
tionaal vermaarde beeldende
kunstenaars. Niet minder
dan twaalf grote zalen en de
nodige brede corridors gaven
daar in een voortreffelijke
opstelling, onder een goede
belichting te zien wat Lan
duyt, die thans op de mid
delbare leeftijd is, op het
gebied van de plastische ex
pressie heeft gepresteerd.
„Het is niet alleen de veel
zijdigheid van uitdrukking-
wijze, de beheersing van zo
verschillende ambachtelijke
technieken -zo schreven wij
destijds in deze kolommen-
die in de eerste plaats ken
merkend zijn voor de kun-
stenaarspersoonlijkheid Lan
duyt; wat na een rondgang
langs al deze scheppingen
van zijn brein en hand voor
al bijblijft is de gedreven
heid, de bezetenheid en de
van zijn kunstwil en levens
visie.
Die levensviesie kan men
het best onder woorden
brengen als existentiële
angst, als huiver, soms ook
walging voor de ons omrin
gende natuur en voor het
afgronddiepe van onze mede
mens. Landuyt confronteert
ons met het gruwelijke,
angstwekkende, geheimzinni
ge ondoorgrondelijke van
het leven en ons mens-zijn
en hij doet dat -als schilder-
in fascinerende kleuren en
kleurengamma's en met een
door jaren van bijna alche
mistische experimenten ge-
perfectionneerde techniek,
die, nog geheel afgezien van
de voorstelling, op zichzelf
reeds bewondering en res
pect afdwingt.
Landuyt maakt het afgron
delijke van natuur en mens
tot een mythe, hij voert het
op als eendrama, in verf en
in klei, en er zijn hier stuk
ken aanwezig, die ons, wan
neer wij ze eenmaal gezien
en in ons opgenomen hebben,
voorgoed bij zullen blijven.
Dat geldt dan vooral voor de
schilderijen, tekeningen en
litho's, waarin Landuyt wel
zijn zuiverste expressiemid
del gevonden heeft".
Nu. twee jaar later, zit ik
met Octave Landuyt te pra
ten in de woonkamer van
zijn riante en moderne, door
hem zelf ontworpen huis aan
de buitenkant van het dorpje
Heusden bij Gent. Of liever
gezegd: vooreerst zie ik hem
zitten praten met een dame,
die al op bezoek was voor ik
binnenkwam. Landuyt is vol
bloed Vlaming, maar met
zijn in een kransje van
zwart haar gevatte kale
schedel, zijn donkere snor
retje en diepbruine ogen ziet
hij er uit als een Fransman,
levendig pratend en met ve
le, maar bedwongen gebaren.
Van tijd tot tijd word ik in
het gesprek betrokken, maar
heb intussen alle gelegenheid
de kamer in mij op te nemen
met grote schilderijen van
Landuyt aan de wand, op
sokkels keramische plastie
ken van hem, veel bloemen
en fraaie objekten, antieke
voorwerpen, ook die de ver
zamelaar van schone en mer
kwaardige dingen verra
den.
Door het venster kijk ik
uit over een glooiend gras
veld, waarin, naar het lijkt,
molenstenen tot voor de helft
ingegraven zijn; het maakt
de indruk van een veld waar
eenmaal een vreemde goden-
kultus bedreven werd; achte
raf blijken de molenstenen
in moten gezaagde boom
stammen, maar dat verandert
niets aan het effekt, het ef-
fekt dat Landuyt bewust ba-
oogde toen hij met deze
ruimte speelde. Zo staat voor
zijn huis aan de ingang een
immense plastiek die iets
weg heeft van een tot in het
ontzaglijke vergrote mon-
trans, een mythisch teken
uit een verre voortijd, op een
eigenaardige wijze verwant
met de menhirs van Karnar
in Bretagne.
Landuyt laat mij een si
gaar opsteken, een zeer lek
kere, schenkt een kop verse
koffie in omdat zijn vrouw
in een ander deel van het
huis nog mensen te woord
moet staan. „Zo gaat het hier
altijd", zegt hij verontschul
digend, „altijd zijn of komen
en gaan er mensen. Ik ben
op het ogenblik in een rusti
ge kreatieve periode, maar
als ik midden in een vlaag
zit wordt het me wel eens te
veel en dan ben ik dagen
lang voor niemand te spre
ken". Het duurt lang
meer of mevrouv ïduyt
komt binnen, inert
zioh om de dame en neemt,
haar mee naar het atelier
waar ze sieraden wil bekij
ken. Nu alleen in de kamer,
komen Landuyt en ik spoe
dig tot een werkelijk ge
sprek. Ik begin over de grote
overzichtstentoonstelling '73
in Gent waarvan de hoofd
moot later ook te zien was in
het Kultureel Centrum te
Venlo.
„Als ik aan die tentoon
stelling terug denk, zou ik u
willen vragen; wat is volgens
u zelf de filosofie achter uw
werk"? Landuyt kijkt mij
scherp aan, lacht even en
zegt dan: „Ja, ik herinner
me van die expositie in Gent
een ouwe man, die ik er
enige dagen achtereen zag
rondlopen. Ik knoopte een
gesprek met hem aan want
hij intrigeerde me. Het bleek
een gepensioneerde sluis-
meester te zijn. Awel me
neer, zei hij, ik ben hier al
zes keer geweest, ik kon er
niet van wegblijven. Wat
boeit je dan zo hierin? vroeg
ik. Tja, zei de man, ik kom
kijken hoe ik er ga uitzien
na mijn dood....Die man zei
daar iets heel waars over
mijn werk. -Dus de filosofie
van de vergankelijkheid van
alle leven? -JSA, MAAR
OOK HET DOORBREKEN
VAN EEN TABOE. Want la
ten we het er over eens zijn
dat voor ons allemaal de
dood het grootste taboe is.
Dat wil ik doorbreken, ook
voor mezelf, we moeten met
de dood leren leven, want
denk eens aan; negen maan
den voor de geboorte leven
we en eenmaal geboren be
ginnen we met afsterven. Zo
tracht ik zelf ook met de
dood te leven, ik heb in de
laatste tijd driemaal achter
een een hartinfarkt gehad
van te hard werken waar
schijnlijk- en daarom tracht
ik zo buitengewoon mijn
best te doen. Ik probeer zo
attentief mogelijk te zijn en
(met een straling in zijn
ogen)- ik geloof dat ik wak
ker ben. Ik probeer een
schilderij zo te maken alsof
ik voor de laatste keer de
liefde bedrijf.
-Ik geloof dat nogal veel
mensen moeite hebben met
de monsters en het monste
rachtige in uw werk.
-Dat zal wel. Omdat de
meeste mensen uitgaan van
hun kleinmenselij'ke kijk op
de dingen. De zee is altijd
mooi op een rustige dag aan
het strand, in de duinen of
in een badstoel, maar als je
de zee ziet zoals die werke
lijk is en alle dingen in de
natuur zoals ze werkelijk
zijn, dan schijt je in je
broek! En ik probeer de din
gen wezenlijk te zien.
Ik denk, zonder het luidop
te zeggen, daarbij aan magi
strale schilderijen van Lan
duyt als dat met de aap, een
aap tot in alle trekken gein-
tensifieerd en daarom een
aangrijpend beeld van de
tragiek van mens en dier of
aan dat andere sctiilderij met
de geweldige, oeroude, bijna
gemummificeerde papegaai,
dat tot titel heeft: „Hij kon
het woord liefde zeggen".
-Aan de andere kant, met
name in uw keramische plas
tieken is er toch ook vee)
barok theater.
-Inderdaad, ik heb zin voor
de panache, ik heb zin voor
het theater. In het aangezicht
van de dood moet je je spel
spelen, dat zit er zeker ook
in. Zullen we eens beneden
gaan kijken?
Octave Landuyt gaat mij
voor door de gang, een trap
af en we staan in een kel
derruimte, die onder het hele
huis doorloopt. Op rekken en
schappen en op de grond
staan daar vele klare plastie
ken van hem opgesteld, één
wand wordt in beslag geno
men door een' verzameling
edele stenen. Toch is het
geen keramisch atelier waar
wij ons bevinden want Lan
duyt maakt zijn plastische
scheppingen in een werk
plaats die hij heeft op de
keramische fabriek Ignis. In
zijn plastieken verwerkt hij
ook de halfedelstenen. -Als
je dat doet, zegt hij, zie je
ook wat je eigen plastiek
waard is: die moet het teren
de natuur bunnen uithouden,
anders heeft het geen zin.
Bij' zoveel en verschillende
aktiviteit in de vrije kreatie
ve sektor verbaast het mij
dat Landuyt nog altijd lessen
in tekenen geeft aan de Nor
maalschool, de opleiding voor
onderwijzers en onderwijze
ressen, in Gent. -Waarom ei
genlijk? vraag ik, -Nou, zegt
hij zeker niet om het salaris,
want in mijn begintijd na
tuurlijk wel een rol speelde,
maar eenvoudig omdat ik er
plezier in heb mijn lessen op
de normaalschool en de leer
lingen daar vormen als het
ware mijn laboratorium, we
houden ons daar met allerlei
problemen van vorm en
kleur bezig en die worden
uitgewerkt, soms tot dikke
manuscripten die machtig in
teressant zijn. Dat teamwork
vind ik prettig en ook de
overdracht van wat ik weet
oo anderen geeft me bevre
diging. Het is voor mij een
deel van mijn engagement.
Mijn engagemant is mijn
meeleven en voelen met het
stuk ellende dat de mens
kan zijn en verder in positie
ve zin te werken. Dat is
volgens mij een heel wat
reëlere inzet d an met een
bordje te lonen met een leu
ze of een protest. Zo zie ik
ook mijn werk als designer.
Als ik een ontwerp maak
voor een nieuwe diepvriezer,
een badkuip of een kraan
krijgen veel arbeiders daar
door meer werk en dat is
reëel; ik hou meer van da
den dan van woorden
Op de grote overzichtsten
toonstelling in Gent waren
destijds een groot aantal da
gelijkse gebruiksvoorwerpen
te zien die door Landuyt zijn
ontworpen. Ze stonden er fa-
brieksnieuw en clean bij en
vormden een merkwaardige
tegenstelling tot zijn werk
als schilder en beeldhouwer
dat van een geheel andere
instelling getuigt.
-Ik neem aan dat het de-
signewerk en ook het ver
vaardigen van juwelen toch
meer een neven-aktiviteit is?
vraag ik, als we ons na ons
bezoek aan de kelder terug
getrokken hebben in een
klein kabinetje waar in een
glazen vitrine de mummie
van een Egyptische courtisa
ne een vreemde stilte uit
straalt. -Jazeker zegt Lan
duyt, het is een nevenactivi
teit, zoals ook dit en hij
wijst op het door hem op
ingenieuze wijze bewerkte
en van figuren voorziene
blad van de ronde tafel waar
naast wij zitten, maar ik kan
niet altijd schilderen en dan
doe ik dit en met niet min
der inzet.
De waarheid van die woor
den ziet men met eigen ogen
aan het tafelblad, aan de
grote door hem zelf gemaakt
rookvang van keramiek bo
ven het open haardvuur in
de woonkamer, aan de siera
den die hij ontwerpt en ver
vaardigt.
-Hebt u dat maken van
sieraden bij uw opleiding ge
leerd?
Nee, lacht Landuyt, dat
leerde ik in de oorlogsjaren
op avonden dat we niet naar
buiten mochten. Dan sloop ik
naar een vriend die een
groot vakman was op dat
gebied en ik mocht dan naast
of achter hem komen zitten
en kij ken hoe hij het deed.
Wij staan tenstlotte in het
ruime schildersatelier, waar
in boven op een soort balkon
Landuyts schrijfboek inge
richt is. Aan de muur een
klaar schilderij, op de ezel
een werk in wording. Op de
grond en op tafels kleine
plastieken, bronzen, die ge
monteerd moeten worden op
verweerd hout, op half-edel-
stenen bollen. Uitvloeisels
van een altijd stromende cre
ativiteit en inventie. Wie
Octave Landuyt zo in zijn
woning, zijn atelier en in het
gesprek meegemaakt heeft,
weet wie hij is; een van de
weinige universele kunste
naars van deze tijd.
Eindredactie
Rein van der Helm
