's Zomers veel meer
mensen, 's winters
het meeste werk
n
1
1
1
1
1
VB
nra
1
Renault Rodeo op
basis R-4 en R-6
REFORMATORISCHE LEIDERS VRAGEN
OM NIEUWE LEVENSSTIJL
De zonzoekers
PIM KOLSTEEG NA TIEN JAAR SPANJE-ERVARING
Swinger-uitvoeringen
Kadett, Ascona, Manta
KERK
M
urnsi
m w&'&i
'Li.
fI
Loodvanger
halveert
uitlaatgas
AUDI BRENGT
DE 80-L
Kritische gemeenten
en communes
krijgen
te weinig steun
SAMENLEVEN
GROEPSVORMINGdafreSyeMkde pacifisten m
binnenland
buitenland
5 en slot
1
a
id
L!
i
H t dl
Bi
JR 1
Spreekuur
Toen Pim Holsteeg (30) bijna tien jaar geleden het reiswezen indook kwam hij als
leider van een bus direct te staan voor het meest legendarische probleem in het vak.
Kort voordat de bus op de terugweg de Nederlandse grens bereikte kreeg een van de
passagiers een hartverlamming en overleed. Zoiets levert een ongehoorde hoeveel
heid formaliteiten op, dus Holsteeg lichtte de passagiers in. De overledene kreeg een
paspoort in de hand en werd door medereizigers rechtop gehouden. Maar de Duitse
douane was lastig die dag. Een snel seintje naar de collega van een volgende bus
deed die laatste met veel misbaar een val ensceneren die de controleurs bliksemsnel
uit de bus lokte naar de plaats des onheils. „Hij had zich gelukkig écht bezeerd" zegt
Pim Holsteeg, „dus we kwamen zonder verdere moeilijkheden in Nederland."
Het was de eerste vak-
ervaring van Pim Holsteeg met
de dood, maar het is niet de
laatste geworden. Toen hij
Cnonio Iriirnm npoon inar
ger Vctll luaguccv, otuuu aa^v
overwinteren nog in de kin
derschoenen. „Die eerste
keer" zegt Pim Holsteeg,
„landden we in Alicante met
een vliegtuig vol We moesten
naar Benidorm, maar noch ik
noch de Spaanse chauffeur
van de bus wisten hoe we er
moesten komen".
Het is allemaal lang geleden.
Kolsteeg zette in Benidorm
een organisatie op, en zit nu
aan de Costa del Sol als leider
van een team van mensen die
zomers de enorme toeristen-
stroom opvangen en zich 's
winters omschakelen tot so
cial e werkers en werksters -
voor zover dat mogelijk is.
Meer werk
„Het heeft me heel wat
moeite gekost om de bazen in
Nederland duidelijk te maken
dat we 's zomers wel veel meer
mensen hebben, maar 's win
ters het meeste werk. De oude
ren die hier overwinteren wil
len het gevoel hebben dat je ze
kent en dat je aan ieder pro
bleempje uitvoerig aandacht
besteedt. Bij de wmtergasten
heb je nog veel meer het gevoel
van: ze zullen tevreden naar
huis gaan, al moet ik ze per
soonlijk een fles champagne
aan de mond zetten. Dat is er
waarschijnlijk de oorzaak van
dat ze me hier de mensentem
mer noemen".
Het zijn mooie dagen voor
lm Kolsteeg, want Hij is net
klaar met de bouw van een
jalouzie-verwekkend bunga-
lowtie, een paar honderd me-
jalouzie-verwekkend bunga-
lowtie, een paar honderd me
ter de heuvels op met een ij
zingwekkend mooi uitzicht
over de Middellandse Zee. Als
de elektriciteit is aangesloten
(„het is een karwei van niks,
maar hier in Spanje moet je
met manana - mórgen! leren
leven) trekt hij erin met zijn
Australische vrouw Robyn, die
hij jaren geleden tijdens een
zakenreis naar Amsterdam
tegen het zeer de aandacht
trekkende lijf liep om vervol
gens vast te stellen, dat zoiets
niet vrij mag rondlopen".
Pim: „Vóór je nou de indruk
gaat wekken dat wij als reis-
mensen hier de gebraden haan
uithangen moet ik ie wel even
zeggen dat we er allebei negen
jaar lang keihard voor hebben
gewerkt om dit te bereiken.
Want hypotheken en leningen
zijn er hier nauwelijks bij - je
moet geld laten zien en dat
moet je eerst verdienen. En
dan moet je als buitenlander
nóg een aantal problemen
overwinnen. Maar als we hier
zitten en uitkijken over zee, en
ik denk aan Amsterdam met
z'n gejacht en het weer in Ne
derland, dan zeg ik: teruggaan
is ondenkbaar. Ook al ben je
hier 24 uur per dag bezig en m
Nederland misschien i
acht uur".
maar
Amateur -psychiater
Zegt over zijn winterse
werk: „Dat is een van de rede-
Een gevel vol zonzoekers in „winters" Zuid-Spanje.
nen dat we dit huis gewoon
nodig hadden. We zitten nou in
een appartement, en maak de
Robyn en Pim Kolsteeg: eindelijk thuis.
mensen maar eens diets dat je
niet honderd procent van de
tijd klaar kunt staan.
Af en toe moét je je even
kunnen terugtrekken, want
behalve zakenman voel ik me
in deze maanden steeds meer
een soort amateur-psychiater.
De mensen komen bij je met
een klacht waar je moet leren
doorhéén te kijken. Het gaat
vaak om heel iets anders, en
het is de kunst om daar achter
te komen".
Vertelt over een oud
vrouwtje dat bij hem kwam om
zich te Deklagen over het feit
dat een Spaanse portier van
vijf en twintig haar telkens als
ze door de hal liep „wellustig
na staarde". Het is maar één
van de talloze verhalen over
een onderwerp dat men in deze
leeftijdsklasse nauwelijks zou
zoeken, maar dat een geliefd
thema blijkt. De geruchten
over romances en zelfs over
buiten de burgerlijke stand om
gedeelde bedden circuleren
regelmatig door de gebouwen
vol bejaarden.
We lopen binnen bij een van
Pims klanten, de heer en me
vrouw Eykelenkamp uit De
venter, die net de uit Nijmegen
stammende maar in Hoorn
wonende gepensioneerde
tweelingzussen Van Zeventer
op bezoek hebben. Ze zijn vol
lof, maar wijzen er wel op dat
de stoelen in het appartement
eigenlijk niet op de omvang
van de heer Eykelenkamp be
rekend zijn. Zijn vrouw zegt:
„Ach, er is altijd wel iets, wij
Nederlanders zijn tenslotte
vreselijk verwend met onze
huizen en zo, maar we zijn echt
tevreden. En als er mensen zijn
die klagen over behandeling
door de Spanjaarden dan moet
U zich daar niks van aantrek
ken - dat zijn de Nederlanders
die het vertikken om een pe
seta fooi te geven maar wei de
beste service verwachten..."
Ze doen Pim uitbundig uit
geleide, hem verzekerend dat
ze tot het einde der dagen zijn
klanten zullen blijvea
Zo is het niet overal. Dat
merk ik als ik een paar
„spreekuren" meemaak die de
hostesses van de diverse orga
nisaties regelmatig houden. Er
zijn heel wat klachten, waar
van sommige gemakkelijk
kunnen worden verholpen, en
waarvan andere duidelijk
voorwendsels zijn om een ge
sprekje te kunnen voeren. Als
ik de Klagers even later spreek
hebben ze het vrijwel zonder
uitzondering over „die ande
ren" die nooit tevreden zijn.
Aardige mensen, minder
aardige mensen, lastige en ge
makkelijke, ze bevolken die
met steen volgepropte zonne-
kust. Als ik in net vliegtuig zit,
terug naar het februari-
Nederland, staat me nog het
helderst het gezicht voor ogen
van een man van ver in de ze
ventig, zijn bruinverbrande
hoofd diep voorovergebogen
door de jaren.
Hij heeft een half uur gedul
dig gewacht tot het zijn beurt
is om de hostess te spreken.
Zegt dan: „Ik vind het heerlijk
hier, alleen, ik ben vrijgezel
ziet u, en er zijn een hoop we
duwen die het me lastig ma
ken. Is daar niks aan te doen?"
De hostess, een mooi don
kerharig meisje van even in de
twintig heeft geen pasklaar
antwoord.
Binnenkort zullen ook ia Ne
derland de Rodeo's van Ren»uit
op basis van de B 4 en de B 6
verkrijgbaar rijn. Het betreft
open uitvoeringen van kunststof
(gewapend en gekleurd polyes
ter) waarvan de carrosserieën op
de metalen platformchassis van
de Renault 4 en de Renault 6 rijn
gemonteerd.
Motorisch en mechanisch rijn
de Rodeo's gelijk aan de 4 en 6
uitgezonderd de Rodeo 4 die is
voorzien van een zg. „slechte
weg"-onderstel dat o.a. bestaat
uit verzwaarde draagarmen.
De belangrijkste technische
gegevens rijn:
Rodeo 4: gewicht 645 kg-, mo
tor 845 cc; vermogen 34 dinpfc
bij 5000 omw. .min.; lengte 3.66;
breedte 1.56; hoogte 1.60;
trommelremmen rondom, tops
nelheid 100 km .uur.
Rodeo 6: gewicht 745 kg mo
tor 1108 cc; vermogen 47 dinpk
In Groot-Brittannië is een
zgn. loodvanger ontwikkeld, een
apparaat dat de hoeveelheid
lood in uitlaatgassen van auto's
aanzienlijk vermindert. Dit
wordt beschouwd als een goed
kopere oplossing dan het verla
gen van het loodgehalte van be
nzine.
Als de uitvinding op alle
nieuwe auto's zou worden aan
gebracht zal de uitstoot van lood
m de lucht binnen vijf jaar tot de
helft zijn teruggebracht en na
verloop van 9 jaar, wanneer nog
slechts enkele auto's uit 1975 op
de weg zullen zijn, zou de lood-
emissie te verwaarlozen zijn.
De loodvanger komt in de
plaats van de gebruikelijke ex
pansiemiddelen en geluiddem
pers in het uitlaatsysteem. Het is
een roestvrij stalen bus, gevuld
met roestvrij-staalwol dat be
dekt is met aluminium-oride.
Het aanbrengen van een lood
vanger op een nieuwe auto zou
tussen de 90 en 130 gulden kos
ten.
bij 5300 omw. .min.; lengte 3.77;
breedte 1.54; hoogte 1.60; vóór
schijfremmen, achter trommels.
topsnelheid 130 km .uur.
De prijzen rijn momenteel nog
niet bekend.
Opel brengt speciale uitvoer- 12.903. Ook bij de Automatics
in ae wagen
beschildering met
kleur gespoten wielen; verder
zijn deze modellen voorzien van
extra-uitrustingsstukken.
De Kadett-Swinger heeft ra-
diaalbanden, rembekrachti-
ging, schijfremmen op de voor
wielen, sportpook, elektrisch
verwarmde achterruit, wissel
stroomdynamo, stabilisator
stang achter en voorstoelen met
verstelbare rugleuning. De prijs
voor de uitvoering in witte Icleur
is 9859 hetgeen een besparing
op het pakket extra's oplevert
van 825; zonder de extra car
rosseriebeschildering is de prijs
9679 en voor de uitvoering in
signaalgeel bedragen de prijzen
resp. 9899 en 9766.
De Ascona Swinger is uitge
rust met de 1,6 liter S-motor van
80 dinpk, radiaalbanden, ach
terruitverwarming, wissel
stroomdynamo, sportstuur,
mistlampen voor en achter en
een „de luxe" interieurpakket.
De verkoopprijs is 11.616,
zonder extra beschildering
11.523. De Manta Swinger heeft
ook de 1,6 liter S-motor en de
extra's van de Ascona. De prijs
De modellenserie van de Audi
80 is uitgebreid met de 80 L, zo
wel in twee- als in vierdeursuit-
"{toaP de Swingers brengt v<»men van een groot
Opel ook speciale uitvoeringen e3rtra.s- grille neeft
van de Kadett en Ascona met au
tomatische transmissie, die
evenals de Swingers slechts tij
delijk en in beperkte aantallen
beschikbaar zullen zijn. De Ka-
dubbele koplampen zoals op de
Audi 80 GL, de wielkasten neb-
i zijn. 1
dett Automatic heeft een 60 pk
1200 S-motor. rembekrachti-
ging en schijfremmen op de
voorwielen stabilisatorstang
achter, radiaalbanden en stoe
len met verstelbare rugleuning.
De verkoopprijs is 10.990. De
Ascona Automatic heeft een
aantal extra's en de prijs is vierdeurs
kreeg
luxueuze stoffenbekleding en
wagenbreed tapijt, alsmede een
autoradio. De Audi 80 L heeft
een zwaardere wisselstroomdy
namo en een accu met een groter
vermogen. Vanaf begin maart is
"Cl
de 80 C leverbaar: de tweedeurs
uitvoering kost 14.115 en de
vierdeurs 14.706.
De materiële versobering ligt
de Doopsgezinden meer dan de
Calvinisten, schreven we on
langs. Welnu, de Gereformeerde
Kerken in Nederland schijnen
van plan deze bewering te lo
genstraffen. Tenminste, als het
aan prof. dr. K. A. Schippers
ligt. Hij drukt in Centraal
Weekblad zijn ongerustheid uit
over de toenemende afbrokke
ling van wat hij aanduidde als
de gereformeerde levensstijl. Op
net strakke en verkrampte leef
patroon van vorige generaties is
een reactie gevolgd die sterk de
nadruk legt op de vrijheid van
de christen. En daarmee ver
dween de gestalte van het ty
pisch gereformeerde leven. Prof.
■schippers ziet veel schaduwzij
den m die vroegere stijl. Maar
juj ervaart de huidigeontwikke-
hng toch niet helemaal als
winst Hij constateert een ver-
r kt'n duidelijkheid en ka-
Er is evenwel een kentering
waar te nemen. Van allerlei kan
ten wordt de behoefte aan een
eigen, niet meer typisch gere-
tormeerde levensstijl zichtbaar.
•Tof Schippers verheugt zich in
dit zoeken naar stijl, vooral als
dat gebeurt vanuit de vrijheid
?m van het christenleven een ge
tuigenis te maken. Kort nadat
net gereformeerde kerkvolk van
deze publikatie kennis had kun
nen nemen, schreef een moder-
amen van de Generale Synode
een brief aan alle kerkeraden,
waarin het opriep tot een „bijbe
lse bezinning op onze levensstijl
in deze tijd van overconsumptie
enerzijds, uitputting van grond
stoffen en honger anderzijds".
Voorts vroeg net moderamen
„om zondag 16 maart 1975 te be
stemmen voor bezinning op onze
christelijke levensstijl en deze te
maken tot het thema van de
kerkdiensten op de zondag".
Hoewel de eerder genoemde sy
node akkoord is gegaan met het
door de Raad van Kerken geop
perde idas van een wekelijkse
vastendag, zal er nog heel wat
overtuigende voorlichting over
een nieuwe stijl, vooral ten aan
zien van de versobering, moeten
worden gegeven. Immers, dit
akkoord vond slechts een
krappe en dan nog maar een
aarzelende meerderheid.
GELADEN
Een zelfde verdeelde reactie
viel ten deel aan een voorstel in
boekvorm van de nieuw be
noemde anglikaanse bisschop
van Winchester, dr. John V. Tay
lor. Er verscheen dezer dagen bij
SCM Press van hem een profe
tisch geladen boek onder de titel
is
n-
Bijzonder positief daarentegen
zijn de reacties op een niet min
der belangrijk onderdeel van
Taylors boek en wel dat deel, dat
over nieuwe vormen van ge
meenschap gaat. En omdat er
wat dat betreft in ons land expe
rimenten op gang zijn gekomen,
die minstens ten dele een ant
woord kunnen geven op de
vraag naar een mentaliteitsver
andering, willen wij daar even
op ingaan. Dr. Taylor protes
teert in zijn boek tegen het ge
loof in de consumptiemamat-
schappij, die z.i. uit is op steeds
meer materieel bezit. Hij daagt
het christendom uit om maat
schappelijk nonconformistisch
te zijn en af te rekenen met de
beginselen, waarop de huidige
samenleving is gegrondvest. Het
leven van een mens bestaat niet
in de overvloed van de goederen,
die hij bezit. Maar er is een be
weging ontstaan, die het niet
meer neemt, dat de samenleving
langzamerhand ziek is van het
moraliseren over het begrip ar
moede. Ze vormt een vooralsnog
kleine, maar overtuigde min
derheid, die bereid is zo te leven
„Enough is enough",
genoeg De reacties in de
gelse pers zijn helaas van dien
aard, dat ook van de door dr.
Taylor bepleitte versobering
niet veel verwacht kan worden.
verantwoordelijkheden: aan
mannen en vrouwen, die zich
zelf zijn door de vrijheid van
Christus, vrij om lastige vragen
te stellen, die bij niemand nog
zijn opgekomen en vrij om met
opzienbarende antwoorden te
komen, die geen ander durft te
geven. Taylors suggesties raken
ook de in zijn kerk gebruikelijke
and circumstance", de
n pi
i- li
iracht en praal, waarmee kerke-
ijke tradities in stand worden
gehouden ten koste van Chris
tus' dienaren op het platteland,
die minder verdienen dan een
dagloner. Hij zou - maar dat la
zen we niet in zijn boek - het
liefst afstand doen van zijn recht
om aanspraak te maken op de
titel Lord, die hem verleend zal
worden krachtens het privilege
van vijf diocesen, waartoe Win
chester behoort, om lid te zijn
van het Hogerhuis. Zijn introni-
satie zal op zijn verlangens ook
een sober karakter dragen.
dat ze een uitdaging vormt voor
het vaak gekoesterde geloof, dat
het onze tijd wel zal duren We
moeten - zegt dr. Taylor - terug
naar de bijbel, maar haar niet
hanteren als een blauwdruk van
maatregelen. De kerk heeft be
hoefte aan een wijze van hande
len met open ogen voor de totale
context van verhoudingen en
Ötffl [o)C^ft7(Sgja[n)g]
Van een radikale kerkleider
als dr. Taylor valt veel waarde
ring te verwachten voor de oude
communiteiten, maar vooral
voor die groepen van leken, die
het aandurven om de gevestigde
kerken uit te dagen door het ex
periment van een nieuwe wijze
van samenleven.
De door dr. Taylor geschetste
experimenten tonen veel over
eenkomst met wat in Nederland
gebeurt binnen de
Fele gemeenten van
experimen-
inferkerke-
liturgie,
Ïiolitiek engagement. Daar wil-
en we in dit verband iets over
zeggen. We bedoelen dan niet de
broeder- en zustergemeen-
schappen in reformatorische
kerken, maar denken meer aan
karakter en vormt een alterna
tieve ondergrondse gemeen
schap of groep. De mate van
„kritiek" verschilt nogal tussen
de groepen onderling.
De communes tenslotte dient
men te beschouwen als een pro
test tegen de cultus van de over
daad. Ze zien de verwezen
lijking van hun idealen in de
richting van nieuwe door men
sen gemaakte gezinnen en ge
meenschappen. Men krijgt de
indruk, dat er van deze commu
nes meer zijn dan doorgaans
verondersteld wordt. Kinderen
en volwassenen delen er in de
dynamiek van een toegewijde
groep, bereid elkaar te helpen in
nun afwijzing van het conven-
ileving, die op
realiteit en niet op wensdromen
is gebaseerd en die de leden leert
wat het betekent om je naaste
meer lief te hebben dan jezelf"
(Dietrich Bonhoeffer). Ook in
Nederland heeft men de cel
structuur ontdekt van de chris
telijke gemeente als theologisch
noodzakelijk onderdeel van het
leven van Christus' lichaam. Ze
wi 1 bijdragen tot de vorming van
hen, die evangelische activitei
ten ondernemen. De vorming
van de deelnemers bestaat voor
een niet onaanzienlijk deel uit
het aanvaarden van elkaar in de
door Bonhoeffer bedoelde zin.
De zogenaamde basisgroepen in
Nederland tonen een verschei
denheid van sociaal-culturele
achtergrond, doelstelling en
omvang. Sommige zouden zeker
niet aangeduid willen worden
als „ondergrondse kerk". Even
als in Engeland, treft men hier
invloeden van de studentenbe
weging en van de charismati
sche beweging aan. Een be
paalde nuance vormen de be-
zinningsgroepen, die zoeken
naar oecumenische, liturgische
en sacramentele vernieuwing en
engagement.
tionele verwachtingspatroon. In
Bijzondere aandacht verdient oorl<¥stijd' de R^®«en zijn
de ook in onze omgeving be-
kende kritische gemeente, aie in
de traditionele geloofsgemeen
schappen te weinig steun vindt.
Ze is het resultaat van spontane
groepsvorming in overzichtelij
ke, broederlijke gemeenschap
pen, modellen die de grote kerk
niet biedt of niet bieden kan. De
deelnemers wisselen met elkaar
van gedachten, lezen, overwe
gen, bidden en vieren net sacra
ment. Het kan zowel een gebe
dsgemeenschap zijn als een
werkplaats of ook: een leerhuis.
Deze gemeenschap draagt een
informeel, marginaal, spontaan
van de gemeenschap, zoeken ze
een welvaartscultuur en zetten
zich in voor het behoud van de
aardse bronnen en de recht
vaardige verdeling onder de
volken van de opbrengsten. Wel
blijven we met de vraag zitten,
of al deze cellenbouwers de een
heid bevorderen of veroorzaken
ze wellicht niet juist nog meer
splitsingen? En kunnen de pro
blemen besproken worden zon
der dat men vervalt tot negati
visme ten opzichte van anderen,
inclusief de kerk en haar diena
ren?
M. MEELDIJK
