Snelle eerste rechtshulp
is nodig - de vraag is Hoe?
Nieuwe Triumph TR 7
Moet de kerk aan politiek doen
ijk
ADVOCATUUR EN JURIDISCHE E.H.B.O.
LOPEN ELKAAR VOOR DE VOETEN
FIAT 131 IN NEDERLAND
Metro maakt vorderingen
Hans Vonk taxie
Tussen
de
wielen
KALKAR - DORDRECHT - ETTEN-LEUR
laaroiii!
isen.
Oldsmobile met
35 modellen
ïxon zou
rug willen
politiek
Zhiguli statussymbool van Russen
binnenland
buitenland
juwelen
Aard
en omvang
„Bedeling"
Onleesbaar
Tweekamp
»ï«Pr
Verkoop
motoren
toegenomen
i
Versterker
Duidelijker
VRIJDAG 31 JANUARI 1975
10
p«Qlep
iw pen
ven voor deze rubriek
moei,,
illedige naam en adres worde,
rekend. Bij publikatie zullen Q(Z|
ld worden. Slechts bij hoge
ing zal van deze regel wcrd^,
eken. Naam en adres zijn dan bl
factie bekend. Publikatie van bri®.
rkort of onverkort) betekent
i redactie het In alle gevalt
ia met inhoud, c,q. strekking
ik over de huidige ecj.
sche situatie denk kom®
nkeie andere vragen n; 1
Er is een scheiding
rn tussen de mensen dj
|:en iets van economie
'eten en die er iets vsn
Bij de laatste category
je de indruk dat ze zwij.
omdat ze het niet mee
•n, hoewel er achter
|rmen vast wel hard w
-- wordt. Dan heb je dt
re categorie, zoals Ferry
'endijk etc. die gezien de
►liBoatie in hun redenerji;
hikt zijn voor een onder
ling van het simplistisch
ond.
heb je nog een derti
waarvan de heer De
,e van de raad van kerker
exponent is, die zegt dt
een heel andere richting
[moeten. We moeten ome
rschappij anders inrichtei
kom ik tot een vervelende
ekking. Een man als de
;e zou steun verdienen. Et
Izeg ik: Al die idealist®
een tijd geleden via Uni-
iteiten en Maagdenhui!
)ten de maatschappij te
nen veranderen waar zijn
ebleven. Zitten ze allemas:
nooie stoelen en kunnen
boeken en uitgeverije vrij-
■end wauwelen
EN J. F. UITTERRHOEVE
ASHINGTON (AP) - De
elijkheid van Richard
m's terugkeer op het poli-
- toneel heeft onder dt
■den van zijn republikein-
artij enig enthousiasme te
gebracht.
xon heeft de mogelijkheid I
weer wat aan campagne-
mg te gaan doen wanneer I
gezondheidstoestand dat I
lafs vorige week donderdaj I
roken tijdens een lunch ic I
Clemente.
oensdaig wees vice-presi-1
Nelson Rockefeller eer,
g over de mogelijkheid j
Nixon de republikeinse I
ij gaat helpen van de
„Laten we ons niet meer I
het verleden bezighouden
met de toekomst", aldus I
refedüer.
republikeinse leilder va:
huis van afgevaardigde: I
Rhodes zei dat Nixon il I
oekomst de partij wellicht I
ffecéieve wijze kan helpen I
ar op het ogenblik niet",
oegde hij eraan toe.
et alle republikeinen ff! I
kkig met de idee var-
on ooit eens actief in d' i
blikeinse politiek terug tt
n. „Dat is wel het idioot-
wait ik ooit heb gehoord
s reageerde een repub.o
op de berichten,
lgens een republikein*
tor viel er een grote st:'< E
senator Barry Goldwatc: I
ngs verslag uitbracht v® I
een hij met Nixon h®
■roken.
(ADVERTENTIE)
e plannen hebt voor zo'n onder*
of als je meer wilt weten, vaag
volledige informatie aan bij:
O. Postbus 2138 's-Gravenhage
ntvangt dan een folder waarin
elijk staat waaraan die subsidie*
rraag moet voldoen en hoe je
noet indienen,
nzendingstermijn van de
idie-aanvraag sluit op 31 maan
ig daarom snel die folder aan.
ïrlandse Organisatie
er-Wetenschappelijk
erzoek
O.
(Van een onzer redacteuren)
Til BURG/BREDA - Terwijl heel Nederland in 1969 met
spanning de ontwikkelingen volgde in en om de door studen
ten bezette Katholieke Hogeschool in Tilburg, werd binnen
die Hogeschool uit de discussies de gedachte geboren aan een
juridische EHBO Deze gedachte: wij, studenten in het recht,
kunnen best voor een heleboel mensen de eerste, gemakke
lijke ingang vonnea voor ét oplossing van hun juridische
problemen.
Denken en doen lagen in die
dagen niet zo erg ver uit elkaar
Binnen een week had die ge
dachte dan ook gestalte gekre
gen In Tilburg was de eerste
studenten-rechtswinkel' een
feit.
Nu. in 1975, zijn er over heel
Nederland verspreid al zo'n vijf
tig rechtswinkels Negen daar
van zijn voortgekomen, net als
in Tilburg, uit een juridische fa
culteit en worden daar min of
meer (maar meestal nauwelijks
nog) door geleid en gerugges-
teund.
Daarnaast
«in er,
Breda het geval is,
zoals in
rechtswin
kels opgericht door (veelal jon
ge) advocaten, uitgaande van de
redenering wat aie studenten
kunnen, kunnen wij ook, en zelfs
beter
Mr, W Jurgens, voorzitter
van de sinds met 1974 beslaande
Stichting Rechtswinkel in Bre
da, zegt over de studenten
rechtswinkels en met name over
die van Tilburg, waar student
Marius de Jong de leiding heeft
„Aan hen komt de verdienste
toe, dat ze gewezen hebben op
een terrein waarop voor een
groot aantal mensen de eerste
rechtsbijstand tekort schoot Ze
hebben een duidelijke signaal
functie gehad. maar dan wel met
nadruk op „gehad" Die periode
is voorbij en nu kunnen de pro
fessionele hulpverleners het
best dat tekort aanvullen".
Marius de Jong daarentegen
ziet het bij de „gevestigde" ad
vocatuur in het arrondissement
Breda (van Moergestel tot de
grens Brabant-Zeeland) niet zo
erg zitten Het plan dat daar is
uitgedokterd voor een Bureau
voor rechtshulp noemt hij in een
brief aan de minister letterlijk:
„Organisatorische veranderin
gen welke voornamelijk geba
seerd zijn op bescherming van
eigen positie en welke nauwe
lijks rekening houden met de
door de rechtswinkels (en on
derzoeken) aangetoonde be
hoefte aan omvang en inhoud
van rechtshulp".
rechtshijstand op het gebied van
de sociale verzekeringen, van
woningkwesties consumenten
recht e d
Mr Jurgens ontkent niet, dat
de advocaten-rechtswinkel in
Breda vorig jaar door leden van
de Jonge Bal ie is opgericht mede
om te voorkomen, aat juridische
studenten ook hier het initiatief
zouden nemen Mede. Want,
zoals hij erkent, de signaalfunc
tie van de juridische EHBO
heeft gewerkt en er de advoca
tuur op gewezen, dat er een te
kort is Het gaat er nu om, hoe
dat tekort moet worden opge
vuld Daarbij is het minder de
vraag wie dat moeten doen,
want zowel Stichting Juridische
EHBO als de Stichting Rechts
winkel in Breda gaan uit van
professionele hulpverlening Al
zien de studenten ook wel werk
zaamheden liggen „die niet zo
zeer door advocaten geambieerd
worden" Het verschil van me
ning ligt veel meer in de aard
van het werk en in de omvang
van het op te richten Bureau
voor Rechtshulp Die vraag
speelt momenteel op Haags ni
veau en mei spanning worden de
Kamerdebatten over de begro
ting van Justitie in de eerste da
gen van februari afgewacht. In
oktober vorig jaar hebben de
studenten-rechtswinkels in een
nota aan de minister kenbaar
gemaakt, wat hun idee over een
Bureau voor Rechtshulp is.
Kenmerkend voor dat idee is
bijvoorbeeld dat de studenten
zo n bureau behalve een advise
rende en een verwijzende taak
ook een onderzoekstaak meege
ven Onderzoek naar structurele
fouten in de samenleving én in
Het idee van de juridische
EHBO. in de stormachtige da
genvan 1969 inTilburg geboren,
stoelde op de gedachte, dat
rechtshulp, hoewel in Neder
land in principe voor iedereen in
gelijke mate beschikbaar, voor
een aantal mensen en vooral
voor de gewone man te moeilijk
bereikbaar is. Voor mensen die
over geld beschikken zijii er
Eeen problemen. Ze bellen aan
ij een advocatenkantoor en
daar kunnen ze zich van iedere
gewenste rechtsbijstand verze
keren. Voor mensen die het niet
zelf kunnen betalen liggen de
ZBken al direct een atuk minder
eenvoudig.
Ze moeten eerst naar het ge
meentehuis om daar een „ver
klaring betreffende hun vermo
gen" te halen. Hebben ze die
verklaring en blijkt daaruit dat
de noodzakelijke rechtsbijstand
voor hen een te dure zaak is, dan
kunnen ze met die verklaring
naar het Bureau voor Consulta
tie. waar ze dan een „pro deo"-
advocaat krijgen toegewezen.
Hetvaltnieueontkennen.dat
in deze procedure het recht op
juridische bijstand het karakter
krijgt van een soort „rechtsbe
deling" Dat blijkt bijvoorbeeld
uit het feit, dat de „verklaring
betreffende het vermogen" in de
volksmond een „bewijs van on
vermogen" is gaan heten Dat
blijkt ook uit het feit, dat over
het algemeen „pro-deo"-zaken
binnen een arrondissement zo
veel mogelijk over de verschil
lende advocatenkantoren wor
den gespreid Immers, hoewel
een toegewezen advocaat een
bepaalde vergoeding voor zo'n
zaak krijgt, zijn het niet zijn
meest lucratieve bezigheden
Heeft een advocaat een aantal
jaren praktijk achter de rug, dan
kan hij het Bureau voor Consul
tatie veizoeken geen zaken meer
toegevoegd te krijgen of ze te
mogen doorschuiven naar een
jongere collega, waar veel ge
bruik van wordt gemaakt
Een ander aspect van de zaak
het gemeentehuis (voor het
„bewijs van onvermogen") en
het Bureau voor Consultatie zijn
doorgaans al leen onder werktijd
bereikbaar Tot voor enkele ja
ren was het Bureauvoor Consul
tatie in het arrondissement
Breda uitsluitend in Breda ge
vestigd Op het ogenblik is net
één ochtend j>er week aanwezig
in Bergen op Zoom, Breda en
Tilburg Overigens, dat bureau
is van-nuis-uit ook bedoeld als
adviesinstantie, maar van dal
deel van zijn zaak isal heel lang
niets meer terecht gekomen De
praktijk van de Tilburgse
studenten-rechtswinkel heeft
volgens Marius de Jong, ook uit
gewezen, dat bepaalde terreinen
in het verleden braak zijn blij
ven liggen, zoals dat van de
de wetgeving die uitmonden in
situaties waarin mensen rechts
bijstand nodig hebben Een
tweede kenmerk is, dat de
studenten-rechtswinkel een
goed gespreid nel van bureaus
willen, die elke dag zowel over
dag als in de avonduren bereik
baar zijn en die op den duur an
dere voorzieningen zoals
rechtswinkels en advocaten-
spreekuren overbodig maken
Intussen ligt er bij de minister
ook een voorstel van een com
missie uit hel arrondissement
Breda, waarin vertegenwoor
digd zijn de Bredase Rechtswin
kel. de Raad van Toezicht en het
Bureau voor Consultatie Dal
voorstel behelst de oprichting
van één Bureau voor Rechtshulp
in het arrondissement Breda,
waarnaast het Bureau voor Con
sultatie, de Rechtswinkel en de
zogenaamde Piketdienst van
advocaten (eerste hulp voor
mensen in voorlopige hechtenis)
blijven gehandhaafd.
Mr Jurgens over het plan van
destudentenrechtswinkels „De
bereikbaarheid die zij willen is
financieel niet op te brengen
Dat zou miljoenen extra kosten
Dat is op te vangen met een cen
traal telefoonnummer Via de
telefoon kunnen mensen een
eerste advies krijgen en desge
wenst kunnen ze naar het bu
reau komen Als ze gratis
rechtsbijstand kunnen krijgen
van professionele hulpverleners
is het toch niet zo erg als ze er
desnoods een paar uurtjes voor
moeten reizen Hel hoeft de
mensen niet al te gemakkelijk te
worden gemaakt Veel wezen
lijker vindt mr Jurgens het ver
schil van mening over de „struc
turele rechtshulp" Hij zegt et-
van: „Wij vinden het niet juist,
dat een rechtswinkel gebruikt
wordt als een politiek instru
ment. Wij willen vooral hulp
verlenen aan de individuele
mens en een dergelijke manier
van werken zou juist ten koste
van het individu gaan Natuur
lijk komt iedereen wel toestan
den tegen waarvan hij vindt dat
ze anders zouden moeten zijn
Maai in de praktijk van de
Rechtswinkel hebben wij nog
nooit een structurele misstand
ontdekt waaraan wii als balie
iets zouden kunnen ai
doen
De Bredase advocaten-
rechtswinkel, bemand door en
kele juristen, een kandidaat-
notaris en een maatschappelijk
werkei en elke vrijdagavond ge
opend heeft in het eerste half
jaar van 1974 1 058 bezoekers
ontvangen 676 uit de stad Bre
da. 220 uit de directe omgeving
van Breda en 122 uit overig
West-Brabant De Tilburgse
studenten-rechtswinkel, die van
maandag tot en met donderdag
open is van 2 uur 's middags tot
8 uur 's avonds en waarvan de
bemanning uit 45 rechtenstu
denten bestaat, verwerkt per
jaai zo'n 4 000 bezoekers. Der
gelijke cijfers nemen iedere
twijfel over de noodzakelijkheid
van snelle eerste rechtshulp
zonder ingebouwde drempels
weg Het gaal dus alleen nog
over de vorm en de intensiteit
Daarbij lijkt het er overigens
verdacht veel op. dat persoon
lijke tegenstellingen de partijen
in de tweekamp in het arrondis
sement Breda van elkaar ge
scheiden houdt In zijn eerder in
deze krant gepubliceerde brief
aan de minister verwijt deStich-
ting Juridische EHBO de Orde
van advocaten („wij weten, dat
vele advocaten voelen voor onze
ideeën) eerst het eigen belang te
willen beschermen en daarna
pas oog te hebben voor de aange
toonde behoefte Mr Jurgens
zegt over Marius de Jong „Die
heeft gewoon de pest aan advo
caten Hij studeert al tien jaar en
is nog niet afgestudeerd' Over
de studenten-rechtswinkels
zegt hij: „Wat ons zorgen baart
is, dat zij heel duidelijk aan
wijsbare fouten gemaakt heb
ben. zoals het laten verlopen van
termijnen".
„Ik maak wel eens deze verge
lijking". zegt mr Jurgens. „Stel
je voor, dat medische studenten
De werkzaamheden aan de Amsterdamse metro vorderen gestaag Hier een kijkje op het
Waterlooplein vanuil het caisson aan de Weesperstraat.
in Nederland zouden vinden
dal artsen ziekenfondspatiënten
niet goed behandelen en daar-
I. terwijl hun studie niet af is.
een eigen Dureau zouden begin
nen Dat zou toch ook niet kun
nen" Daar heeft hij gelijk in
Maar om de vergelijking even
door te trekken of men in zo'n
(gelukkig denkbeeldige) situatie
genoegen zou nemen met één be
scheiden bureau voor een gebied
zo groot als het arrondissement
Breda is even twijfelachtig De
angst van de studenten is nu dat
de minister in februari hun plan
zal afwijzen ondei verwijzing
naar experimenten van de advo
catuur. zoals in Breda Marius
de Jong „De advocatuur zou het
alleen door gebrek aan man
kracht al niet aankunnen' Mr
Jurgens „Wij kunnen het kwan
titatief heus wel aan. maar wij
krijgen geen gelegenheid om het
te bewijzen".
De nieuwe Fiat 131 Mirafiori.de opvolger van de 124. is thans in ons land verkrijgbaar De
tweedeurs-verste van de 1300 is te koop vanaf 10.990,- en de tweedeurs van de 1600 kost (vanaf)
f 11 740,-.
Jaarprodnktie660.000
wagens
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM - Hans Vonk.
die in augustus 1973 voor een
periode van drie jaar als dirigent
in dienst trad van de NOS. is nu
een daarop aansluitende verbin
tenis mei de NOS aangegaan als
vaste dirigent van het Radio-
Philharmonisch Orkest voor
eveneens drie jaar en wel van
augustus 1976 tot augustus
1979.
In deze functie zal hij in prin
cipe jaarlijks orkesten met het
Radio-Philharmontsch Orkest
dirigeren.
Jean Fourn'et, chef-dirigent
van het Radio-Philharmonisch
Orkest, blijft in functie tot sep
tember 1978 en gaat dan met
pensioen.
De 32-jarige Hans Vonk heeft
inmiddels een internationale
carrière als dirigent opge
bouwd Hij dirigeerde alle be
langrijkeorkesten in Nederland
en leidde voorts een aantal pro-
dukties van de Nederlandse
Operastichting.
In het afgelopen jaar is de ver
koop van motorfietsen in Neder
land met 4,6% toegenomen In
totaal werden vorig jaar 9758
nieuwe motorfietsen verkocht
tegen 9332 tn 1973 Het Japanse
merk Honda voert de lijst met
3910 motoren aan en op de
tweede plaats staat Suzuki met
1316 verkochte eenheden
Daarna volgen BMW met 904,
Kawasaki met 627. Jawa met
613 en Yamaha met 588 ver
kochte motoren.
Het meest begeerde status
symbool in de Sovjet-Unie is de
Zhiguli. een wagen die naar het
westen wordt geëxporteerd on
der de naam Lada en die ook in
Nederland in toenemende male
wordt verkocht De goedkoopste
versie van de Zhiguli kost in
Rusland 5500 roebel, ongeveer
20 OOM gulden tegen 84 95 gulden
in Nederland. Een goed betaalde
Russische arbeider moet daar
voor zijn loon van de laatste drie
jaar neertellen, maar deson
danks is er een grote vraag. Er
moet contant worden betaald en
er zijn lange wachtlijsten. Hel
staatshandelsbureau. dat het
dert momenteel 1800 eenheden
per dag of 660 000 per jaar De
Zhiguli wordt geleverd met een
zeer volledige set gereedschap
pen en de eigenaars vinden het
vooral tegen de achtergrond van
de geringe servtcemogelijkhe-
den - een normale zaak dat zij
kleine reparaties aan de wagen
zelf verrichten.
Nu de massa-motorisering
van de Sovjet-Unie geleidelijk
aan op gang begint te komen
neemt ook het aantal verkeer
songelukken sprongsgewijs toe.
Sinds de introductie van de Zhi
guli op de Russische Markt is het
aantal ongevallen met 85% ge
stegen en zijn meer dan 40 000
Zhiguli's bij aanrijdingen be
trokken geweest In de Sovjet-
Unie vinden thans evenveel ver
keersongevallen plaats als in
een landdat naar verhouding tot
de bevolking 15 maal zoveel au
to's heeft.
monopolie heeft van de auto
verkoop in Rusland, opende on
langs de mogelijkheden voor
liefhebbers zich te laten in
schrijven vooreen in de loop van
het jaar te leveren Zhiguli. In
drie dagen was de zaak uitver
kocht.
Er zijn echter ook andere ma
nieren om aan een auto te ko
men Veel industriële bedrijven
krijgen een contingent Zhiguli's
toegewezen om daarmede de be
ste arbeiders te belonen Voor
officieren, partijfunctionaris
sen, sportlieden, artiesten en
andere leden van de bevoor
rechte klasse bestaan speciale
lijsten en zij kunnen op korte
termijn een auto kopen Maar
als men eenmaal een auto heeft
doet zich de vraag voor van on
derhoud en reparatie Soms
moet men maanden wachten op
een gewone onderhoudsbeurt en
er is een tekort aan onderdelen
hoewel de fabriek een voorraad
heeft ter waarde van 20 miljoen
roebel De fabriek in Tögliatti-
grad had plannen'óm eind 1973
verspreid over het land 33 grote
servicestations gereed te neb
ben. maar van dit plan té slechts
een derde gerealiseerd De Zhi-
gultfabrtek in Togliattigrad
werd gebouwd met behulp van
technici van Fiat en tot dusver
zijn er 1.5 miljoen wagens ge
produceerd. De produktie na-
De Oldsmobile-afdeling van
General Motors heeft haar pro
gramma voor 1975 uitgebreid
tot 35 modellen. Aan de serie
werden vier nieuwe compacts en
drie versies van de Omega toe
gevoegd. Alle Oldsmobtles zijn
zuiniger geworden dank zij een
combinatie van lage achteras
verhoudingen, staalgordel-
radiaalbanden, nieuwe motor
transmissie combinaties en een
zuiniger uitlaatgas controlesys
teem.
British Leyland heeft een nieuwe sportwagen uitgebracht, de TR
7 die voorlopig uitsluitend aan de V S geleverd zal worden De
nieuwe sportwagen heeft een modern, wigvormig uiterlijk met een
lage motorkap en een sterk hellende voorruit Voor het eerst past
British Leyland opklapbare koplampen toe De auto is voorzien van
een nieuwe versie van de 2-liter motor uit deTnumph Dolomite, die
goed is voor een maximum snelheid van 172 km-uur De wagen
voldoet aan alle bestaande en te verwachten Amerikaanse wetten
ten aanzien van de uitlaatgassen.
1 p'
al bi
al bezorgt
Moet de kerk
doen? Alleen de vraag
sommigen koude rillingen. Be
elden uit het verleden doemen
op: de strijd om de pauselijke
staat, de concordaten van de II.
Stoel met fascistische regerin
gen. de kerkelijke bevoogding
van 'I politieke en maatschap
pelijke gedrag van de christe
nen. het bisschoppelijk mande
ment allemaal dingen,
waarvan we vinden dat ze tot
het verleden zouden moeten be
horen. Veel mensen vinden dat
de verbinding „kerk en politiek"
slechl riekt. Vooral de chris
tenen. die het verleden nog niet
vergeten zijn. zijn van mening
dal de kerk zich heter niet met
de politiek kan inlaten Volgens
hen moet de kerk zich in onze
tijd beperken tol haar eigen,
GEESTELIJKE, zending en
daarmee Iegelijk de politieke
mondigheid van de individuele
christenen respecteren. Maar
andere, veelal jonge christenen
worden door dergelijke herinne
ringen aon het verleden niet ge
hinderd Ze vragen eenvoudig
weg ..Waarom laten de kerken
hel zo vaak bij de plee htige ver
klaring van prachtige maar al-
gemene beginselen? liet zijn
toch juist de concrete situaties,
die onrecht veroorzaken!
Waarom durven de kerken het
niet aan om concreet te ^ijn,
d.w.z. duidelijk, direct, op de
man af, partijdig" Waarom doet
de kerk niet aan politiek"
Soms hoor je een antwoord op
deze vraag, dat even duidelijk
als afdoende lijkt de kerken
moeten met aan politiek doen,
omdat politiek niet tot de des
kundigheid van de kerk behoort
Je kon dit antwoord enkele
maanden geleden horen in een
t v -discussie naar aanleiding
van de protesten tegen de snelle
kweekreactor van Kalkar Het
kerkbestuur van een kleine pa
rochie in de buurt van Kalkar
raakte in conflict met het bis
dom Munster omdat het kerk
bestuur om sociaal-ethische re
denen weigerde grond te verko
pen ten behoeve van de snelle
kweekreactor van Kalkai Van
de kant van het bisdom zag men
in deze weigering een stelling
name die buiten de competentie
van een kerkelijke gemeenschap
lag Veelbetekenend was het ar
gument dat de vertegenwoordi
ger van het Munsterse bisdom j
aanvoerde Hij vond dat de kerk
met opnieuw de fout moest ma
ken. (fie zi| destijds legen Call
leo had begaan De vraag of de
aarde om de zon dan wel de zon
om de aarde draaide, was geen
religieuze vraag, maai een
wetenschappelijke Zo was ook
de vraag of ae snelle kweekreac
tor van Kalkar ernstig gevaar
oplevert voor de bevolking, een
vraag die niet door de kerken,
maar door de deskundigen
moest worden beantwoord
De redenering lijkt eenvoudig
en overtuigend Maar juist waar
ze veronderstelt dat deskundig
heid en wetenschap de doorslag
geven in de energiepolitiek, rij
zen er vragen Want ten eerste is
het de vraag of dit wel zo is en
ten tweede is het de vraag of dit
wel zo moet zijn Belangrijke be
slissingen zijn in ledei geval
nooit alleen een kwestie van
deskundigheid Ze zijn tegelijk
de neerslag, het resultaat van
een belangenstrijd In een heel
andere samenhang wordt dit ge
ïllustreerd door de verwikkelin
gen rond de aankoop van de ver
vanger van de Starfighter Be
hoort hel dan mei lol de taak
van de kerken om in deze belan
genstrijd een eigen stem te laten
noren'' Moet de kerk niet voor
(durend herinneren aan de so
dale doelstellingen, waaraan
alle politieke beslissingen moe
ten worden getoetst" L)e kerk
gebruikt haar stem dan niet om
eigen belangen te behartigen,
maar als geluidsversterker voor
hen die geen of niet voldoende
stem hebben
„Hoe concreet moet de kerk
zijn in haar uitspraken over po
litieke en sociaal-ethische pro
blemen"" Dat was de hamvraag
tijdens de plenaire discuSkie op
de „Delta-Denk-Dag' van het
Interkerkelijk Deltaberaad te
Dordrecht in april 1974 De me
ningen liepen uiteen Aandeene
kant bespeurde je duidelijk on
geduld Waarom uitvoerig dis
den, waar de fundamentele
rechten van de mens met voeten
worden getreden' Van de andere
kant kwamen de bedenkingen
Zien we niet te gemakkelijk over
hel hoofd, dat onze samenleving
uiterst ingewikkeld is? Is de
verbindingslijn tussen het on
recht en zijn oorzaken zo recht
lijnig en eenduidig' Je merkt
dagelijks dat heel integere men
sen dezelfde situatie heel ver
schillend beoordelen Hel ver-
cussiëren over algemene ethi
sche beginselen, waar iedereen
het uiteindelijk wel over eens is'
Waarom laat de kerk op plaatse
lijk en landelijk niveau zo zei
den een duidelijk getuigenis ho
i ren wanneei deze ethisrhe be
ginselen in concrete situaties in
nel geding zijn. bij stakingen
bedrijfssluitingen, aanschaf van
bewapening investeringen van
Nederlandse bedrijven in lan-
band tussen bepaalde structu
ren en bepaalde vormen van on
recht is pas zichtbaar wanneer
je de samenleving op een be-
flaaide maniei ontleedt en uit
eg! Iemand anders zal et weel
een heel andere kijk op hebben
El bestaan verschillende visie
sop de maatschappij die alle
maal de pretentie nebben, de
menselijkheid voorop le stellen
Moeten de kerken deze veelvor
migheid met respecteren' Is het
niet de taak van de kerken om
lastige vragen te stellen, discus
sies aan te wakkeren en mensen
te bemoedigen In hun sociale in
zet? Is dat niet belangrijke! dan
concrete uitspraken doen die
wellicht voorbarig zijn en bo
vendien de polarisatie en ver
vreemding binnen de eigen ge
lederen zullen doen toenemen?
Van verschil lende zijde voelde
men na de Delta-Denk-Dag in
Dordrecht behoefte aan een
nieuw gesprek Vrijdag 17 ja
nuari jl kwam een groep geïnte
resseerden opnieuw, bijeen in
Etten-Leui op uitnodiging van
hel Inteikeikelijk Deltaberaad
En opnieuw bleek dal het om
een ingewikkelde, weeibarslige
materie ging .Hoe concreet
moeien de kerken zijn in hun
uitspraken over maatschap
pelijke problemen" De vraag
werd op enkele punten duidelij
ker De kerken behoeven niel
ovei een blauwdruk van een
rechtvaardige maatschappij te
beschikken om op bepaalde
ogenblikken toch concteei (e
kunnen spreken Ei kunnen si
tuaties zijn. waarin kerken,
zondei dat ze concreet aan kun
nen geven hoe het allemaal wél
moet kunnen en moeten zeggen.
„Zo mag het in iedei geval niét
Maar de weg van deze algemene
vaststelling naar een leidraad
voor een praktisch beleid bleek
lang en moeizaam Om welke si
tuaties gaat het dan' Er zijn in
derdaad duidelijk aanwijsbare
gevallen, waarin maatschap
pelijke structuren en praktijken
rechtstreeks in strijd zijn met
het evangelie aparte rassen
discriminatie, foltering, vol-
kenmoord, bewapening vanuit
economische motieven Maar in
veel gevallen is de samenhang
tussen het onrecht en zijn oor
zaken niet zo duidelijk En wie
zijn de ..kerken'" Wie bedoelt
men ermee' Volgens sommigen
gaai het in feite om groepen van
geëngageerde christenen, die
hun stem laten horen vanuit
evengel ische bewogenheid.
Maai doe |e mei tekort aan de
taak van de kerk als je het poli
tiek engagement van de kerk
wilt bepeiken tot het getuigenis
van bepaalde groepen hoe on-
vervangbaai dit getuigenis ook
is' Hebben de vertegen wooi dl-
gende organen van de kerken,
zoals de parochieraden keike-
raden kei kvergaderingen. sy
nodes en pastorale raden hier
niet een eigen verantwoorde
lijkheid' ('.aan deze instanties
hun boekje le buiten wanneer
ze zich zorgvuldige besluitvor
ming i n eei en geweten over be-
paalde problemen uitspreken,
terwijl grote groepen van gelo
vigen hel mei zulke uitsproken
niet eens zijn'
Eigenlijk dus meer vragen dan
antwoorden Het is te wensen,
dal de bezinning in iedei geval
verdei gaal Niet om vragen te
cultiveren, maar om antwoor
den te vinden, die concreet,
praktisch en bruikbaar zijn.
PATER DR I HULSHOF
