Lekram Chotéen de spontane olksbeweging van Suriname Meerderheid tegen onafhankelijkheid ZOON VAN VELDMAARSCHALK binnenland "TPntl rm CDU ROMMEL BURGEMEESTER "(M STUTTGART (Van onze correspondent in Bonn) STUTTGART - Lachen betekent in de Duitse poli tiek nog altijd een risico. Het gevaar is niet denk beeldig dat je in dit land van de „tuchtige" niet se rieus genoeg genomen wordt wanneer jeals politi cus staat te grinniken. Manfred Rommel lacht graag en daarom voortdu rend, maar hij volbracht desondanks het staaltje om als kandidaat van de CDU in het sterk rood getinte Stuttgart met zijn bijna 650 000 inwoners tot bur gemeester gekozen te wor den. Een unicum voor de Bondsrepubliek, waar in alle grote steden de ambts ketenen uitsluitend sociaal-demokratische schouders tooien. Nog overtuigender was het aan tal stemmen van bijna 60%. - Heeft Uw vader V hierbij. zo gezegd postuum, geholpen „Ja, dat is zo'n zaak Ik ben altijd de zoon van mijn vader geweest Dat wel. Vooral na zijn dood en toen ze mi] vroe gen voor het burgemeester schap te kandideren, was ik ervan overtuigd dat hij mij zou schaden Maar achteraf moet ik eerlijk zeggen, dat zijn repu tatie me zeei heeft geholpen. Toen ik met de campagne be gon. kwam ik tot de ontdek king. dat iedereen hem veel be ter kende dan mij, terwijl hij al dertig jaar dood is en ik tot aan mijn burgermeesterschap toe vele jaren staatssecretaris in het ministerie van financien hier in Stuttgart was Dat was altijd nogal deprimerend voor me, dat de mensen steeds weer reageerden met „ach ja. de zoon" Ik had eigenlijk ook nooit zo'n goed idee van zijn reputatie, al zeiden de mensen me altijd weer dat ik me toch niet voor hem hoefde te scha men Achteraf moet ik zeggen dat veel mensen me gekozen hebben, omdat zij als soldaten mijn vader gekend hadden en toen bleek ook, dat hij een goede reputatie had, omdat hij van hoog tot laag vertrouwe lijk met zijn mensen omging". Het past bij Manfred Rom mel, dat hij eerlijk voor de za ken uitkomt, maar ook dat hij zijn licht beneden de koren maat hangt, de vrienden van hem verzekeren, dat hij een leeuwendeel in de verkie zingscampagne op zich geno men heeft Ontelbaar warende discussies in zalen, op straat, op fabrieksterreinen en zijn redevoeringen voor een groot publiek, waarbij hij vooral de arbeiders aansprak „Het was wel alsof hij zijn vader van zich af wilde schud den", zegt een vriend van hem, „en hij heeft de overwinning uitsluitend aan zichzelf te danken Alles heeft hij gedaan om zichzelf bekend te maken Ik ken hem al vele jaren, maai zo heb ik hem nog nooit gezien Hij was meestal thuis, terugge trokken maar niet afgezon derd Hij houdt van huiselijke gezelligheid, al was hij dan als staatssecretaris een grote fi guur in de politiek. Toen kreeg net hem opeens te pakken Hei was gewoon een wondei Overal dook hij op en liet hij zich zien als de joviale man Dat was hij altijd ook wel maar niet voor het grote pu bliek Op zijn ministerie zei den de ambtenaren, dat zij tegen hem zouden stemmen omdat zij hem anders als staatssecretaris zouden verlie zen" Als geen enkele andere Duitse politicus verstaat Man vertellen. Over de taal Mijn varier moest als jonge garni zoensofficier voor de Eerste Wereldoorlog naar Berlijn, doch zodra hij daar zijn mond open deed, lagen ze allemaal krom van hel lachen Er was zelfs een generaal bij en mijn vader was zo woedend, dat hij hem voor een duel uitdaagde Nou, de generaa 1 heeft zijn ex cuses aangeboden, maar de soldaten stonden inwendig al tijd nog te barsten en toen heeft mijn vader maar hoog- Duits geleerd" Mantred Rommel trekt zijn forse olijke kop weer in een ernstigei plooi „U had hel over beloften, sehen zie, ik zit al zo'n twintig jaar in de poli tiek en dan weel je wel dat de mensen altijd weer de hemel op aarde beloofd wordt En als )e het dan allemaal niet kunt uitvoeren, dan verlies je het vertrouwen Bij de burgers van een stad hoef je met aan te ko men met hoogdravende plan nen Die interesseren zich voor de kleine dingen van alledag, die daarom helemaal niet klein zijn Een gemeente moet goed geleld worden, maar niet auto ritair Er moet een zekere hiër archie zijn, maar eentje, die zuiver functioneel is Er wordt hier nog altijd veel te veel naar boven gelonkt of naar datgene waarvan de mensen menen dat het boven is, maar ik wil met dat de mensen voor mij buigen Het „Herr Staatsekretar" heb ik op mijn ministerie meteen if geschaft Je moet iedereen duidelijk maken dat hun werk even belangrijk is als dat van lezelf Er is teveel geldings- Irang hier" De financiële vakman be gint te filosoferen en neemt ian met een gulle lach telkens weer afstand van zichzelf „Je moet proberen in de politiek je slechtste gevoelens terug te dringen en de haat uit te scha kelen. Persoonlijk sta ik in de beste verstandhouding met een communistische kandi daat die steeds weer probeert in de gemeenteraad te komen Wat ik vooral wil, is voor de arbeider iets te doen Die is hier steeds meet een literaire figuur geworden Alsof hij niet echi meer bestaat en geen spe ciale aandachi nodig heeft" Vaak lijkt het alsof er een SPD-er aan het woord is in plaats van een CDU-man. „Het is een groot probleem, dat bij ons een academicus tot de eerste klasse behoort, ie mand met een eindexamen gymnasium tol de tweede en dat alle anderen sociaal door de zeef zijn gevallen En nu zie ik het als mijn voornaamste taak om de vooroordelen tegen de massa's gastarbeiders m deze stad uit de weg te ruimen Niet dat die zo groot zijn en van vijandigheid tegenover hen is er helemaal geen sprake Waar de burgers wel vijandig tegenoverstaan, is de moderne kunst Ik heb zealtijd weel ge zegd Als het 'van jullie afhing, stierven de kunstenaars al in de wieg" Ook wanneer je Rommel naar de grote man van de christelijke zusterpartij vraagt, schuift hij behoed zaam een beetje naar links, maar zijn antwoord getuigt ook van de moed van de onaf hankelijkheid „Nou, van Strauss als oppositiepoliticus moet ik niet zoveel hebben Ik sla met zo'n krachtige taal uit als hij". In Rommels' politieke huishoudboekje staan de so ciale componenten bovenaan degelijke bescherming van de huurder, bestrijding van exor bitante winsten in het zaken leven en een zekere planning van de economie om sociale ongerechtigheid te verhinde ren Wanneer je hem echter vraagt of hij zichzelf als pro gressief beschouwt, is het antwoord typisch Rommel „Dat weet ik niet. Ik heb altijd geluk gehad en dat is het be langrijkste" Dat is zijn ma nier om duidelijk te maken dat hij er niet van houdt mensen in vakjes te stoppen Hij heeft deze instelling echter ook no dig, want de meerderheid in de gemeenteraad bestaat uit af gevaardigden van de SPD. Nog even de vader. Tij dens de verkiezingscam pagne draaide er in een van de bioscopen van Stuttgart „De woestijnvos", de film, die over de onwaarschijn lijke successen van Rom mels vader in Afrika ge maakt werd. „Ik heb altijd een reuze boog om die bio scoop gemaakt Die verto ning was me uiterst pijn lijk. want het leek zo op manipulatie, terwij] het toch alleen maar een stunt was van een zakenman, die zijn kans schoon zag Over igens Ik was de laatste die mijn vader levend gezien heeft Dat was op 14 okto ber 1944 in ons ouderlijke huis in Herrlingen bij Ulm Ik was toen zestien Mijn vader kwam binnen met twee hoge officieren. Lijk bleek Ze hebben hem ver moord Omdat hij in het verzet tegen Hitler was ge gaan. hadden ze hem gif ge geven en gezegd, dat er met zijn familie en de leden van zijn staf niets zou gebeuren als hij het zou slikken Mijn vader heeft mij een hand gegeven en zich omge draaid Een kilometer van ons huis vandaan was hij dood..." FRANS WENNEKES Suriname wordt onafhan kelijk Niemand schijnt daar nog aan te twijfelen Maar als men Lekram Choté wil gelo ven, dan bedriegt de schijn in deze zeer Hij zegt deel uit te maken van een massale volksbeweging die in Suri name is ontstaan en die tegen de onafhankelijkheid is Choté is in september van het vorig jaar in Nederland aan gekomen en heeft zich nu met vrouw en zes kinderen neer gelaten in een piepkleine va kantiebungalow in het re creatiecentrum Het Meerdal in America. Berooid heeft hij zijn vader land verlaten Het merendeel van zijn bezittingen zit nog steeds in de koffers die opgesta peld staan in zijn bungalow In Suriname was hij naar zijn eigen zeggen in goeden doen Zijn huis in een van de buitenwijken van Paramaribo staat op slot Hij noemt zichzelf een verdrevene, iemand die verjaagd is van zijn geboortegrond Maai dal zijn zakeri die Lekram Choté liever niet bespreekt Hij wil niel meer zijn dan een exponent van een spontane volksbeweging die ge bundeld is in het „Comité anti- onafhankelijkheid 1975" Dat comité heeft de koningin en de koninkrijksregeringen overladen met petities en tele grammen en opereert onder het veelzeggende motto „Het heil des volks zij de hoogste wet" Chote zegt zich uitsluitend tot tolk te willen maken van een volksmassa die naar zijn zeggen 250 000 handtekeningen onder zegel verzamelde en die handte keningen ter bestemder plaatse deponeerde Handtekeningen die vergezeld gaan van harde woorden, bittere opmerkingen en met de eis dat Suriname ver deeld moet worden of een pro vincie van het Koninkrijk moet worden Lekram Choté verkiest dan ook zijn verklanngen op dic- teersnelheid af te leggen, zijn ei gen identiteit daarbij volkomen uitschakelend Hijzegt „Ik geef nu het antwoord van het volk, althans twee-derde deel van het volk Dat deel is tegen deze on afhankelijkheid omdat wij daarmee onze eigen onafhanke lijkheid teniet doen". Wij vragen nadere ophelde ring over deze nogal cryptische zin. Chote denkt lang na en gaat dan op dicteersnelheid verder: „Ik zal U een wedervraag stel len Bent U ais burger van het koninkrijk onafhankelijk? Die vraag hebben we ook voorgelegd aan een gerespecteerde demo craat als minister De Gaay Fortman die onlangs in Suri name was Zelf was ik bij dat gesprek aanwezig Wij burgers van Suriname zijn namelijk on afhankelijk Suriname is een ge lijkwaardig deel van het Ko ninkrijk en de burgers van dal gelijkwaardige Koninkrijk zijn niet minder onafhankelijk dan bijvoorbeeld het Nederlandse deel Is de bedelaar op de stoep van Paramaribo niet even onaf hankelijk als bijvoorbeeld mi nister De Gaay Fortman? Suri name staat opeigen benen, want het is gelijkwaardig aan alle an dere koninknjksdelen". Wij spreken onze twijfels over deze opvatting uit Het konink rijk is eigenlijk niet meer dan een historische toevalligheid Wil Surina me dan niet een onaf hankelijke natie worden? Dat is toch iets heel anders dan een ge lijkwaardig deel van het Ko ninkrijk. Choté: „De taal, de cultuur en de geschiedenis zijn de belang- rtj kste elementen voor een na tie We hebben toch êén taal en éen geschiedenis We hebben er he lemaal geen behoefte aan een nieuwe natie te gaan vormen Wij voelen ons goed opz'n plaats in de koninkrijksnatie, vooral het meest nijvere deel van de Su rinaamse bevolking dat uit Hin dostanen en Javanen bestaat Het Surinaamse volk wil afre kenen met 25 jaar machtspoli tiek die het volk deed verpaupe ren Deze door de achtereenvol gende Surinaamse regeringen gevoerde politiek is er op gericht geweest de belastingcenten van de Europese rijksgenoten (zo wenst Chote de Nederlanders te noemen J W kapot te slaan. Wat wij willen is dat van Su riname een gewone provincie wordt gemaakt zoals Groningen en Limburg Dat vooral ten rechte van de Europese rijksge noten die moeten welen wat er met hun zuur verdiende centen gebeurt En als dat niet mogelijk is dan willen wij dat Suriname verdeeld wordt, waarbij een deel in handen valt van de kleine groep die onafhankelijkheid wil en het andere deel gewoon bij het koninkrijk blijft horen Bin nen een democratie kan een volk dat eisen Nu wordt de grote meerderheid losgelaten op een handjevol lieden - niet meer dan 20 000 mensen - dat zich socia list noemt, maar dat heel dicht bij het fascisme staat Weet U wat er feitelijk gaat gebeuren? Men stoot een deel van het Ko ninkrijk af dat al onafhankelijk is". Wij houden Chote voor dat hij voor een wel erg formele opstel ling kiest Is het niet zo dat de Hindostanen bang zijn voor een Creoolse overheersing Choté: „Laat ik eerst even zeggen dat niet alleen de Hin dostanen deel uitmaken van de volksbeweging die tegen de on afhankelijkheid is Bovendien zijn de Hindostanen voor geen enkele bevolkingsgroep bang zolang recht en democratie heersen En ik herhaal het is slechts een handjevol lieden dat naai onafhankelijkheid streeft Die mensen noemen zich socia list, maar ze staan heel dicht bij het fascisme" Waarom, zo vragen wij, noémt U deze groep fascistisch? „Vanwege haar manipulaties. Vanwege het feit dat het haar om de macht te doen is Men heeft het volk voor de laatste verkiezingen onvoldoende geïn formeerd Maar toen de regering m het zadel zat, proclameerde ze de onafhankelijkheid in haar programma Dat heeft het volk in tweeen gespleten Het groot ste deel wil die onafhankelijk heid niet En het zijn vooral de Hindostanen die gefrustreerd zijn door het feit dat de regering Den Uvl achter het streven van die minderheid staat. Hoe komt dat? Men schreeuwt van de da ken dat de Nederlanders de Su- rmamers uitbuiten Daarmee kweekt men bepaalde schuldge voelens aan En daarom staat men nu achter het streven naar onafhankelijkheid Als Den Uyl naar het Surinaamse volk wil luisteren, dan komt die onaf hankelijkheid er nooit Den Uyl moet Suriname niet afstoten omwille van zijn socialistische geestverwanten Deze minder heidsgroep stuurt regelrecht aan op contacten met Cuba en Rusland" Chote heeft have en goed in de steek gelalen Hij heeft een vei lige en niet slecht betaalde baan in de bosbouw in de steek gela ten om naar Nederland te gaan Is hij uit Suriname gevlucht? „Ja Wij Hindostanen voelen ons bedreigd W'ij hebben altijd hard gewerkt en wij hebben de schouders onder de economie gezet Maar nu worden wij be rooid door de horden." Later komt Choté op deze uit spraak terug Nee. hij is niet ge vlucht Hij is verdreven Een wederom op dicteersnelheid voorgedragen volzin moet dat nog eens onderstrepen „Ik ben geen vluchteling, maar ik ben een verdrevene evenals die tien duizenden Hindostanen die door de regering-Den Uyl, die het onafhankelijkheidsstreven van een handjevol rascistische fascisten van de Surinaamse re gering steunt, uit geboorte- en woonplaats worden verdreven Het gaat hier om plus minus 250 000 mensen" Choté voegt daaraan toe dat de kans niet ge ring is dat, als de onafhanke lijkheid toch wordt uitgeroepen, het Hindostaanse volksdeel me teen op het vliegtuig naar Ne derland stapt „Maai het ergste is dat het merendeel van deze mensen niet over het geld be schikt om de overtocht te beta len", zegt hij Wat zijn dan de alternatieven? Choté haalt zijn actetas te voorschijn en spreidt een groot aantal petities en telegrammen op tafel uit In het merendeel van deze aan de koningin ver zonden stukken staat dat „het koninknjksdeel Suriname on middellijk verdeeld moet wor den". Het is krasse taal die in deze teksten gesproken wordt Zo wordt de koningin o m voorge houden dat „de Hindostanen, de grootsteen tevens meest arbeid zame en vooruitstrevende etni sche bevolkingsgroep in Suri name. deeluitmakende van het getal der reeds onafhankelijk zijnde Nederlanders, vertegen woordigd door de grootste poli tieke partij aldaar, het onmid dellijk verdelen van Suriname eist en wenst om gegronde rede nen aan geen referendum en/of verkiezingen meer deel te ne men, dat indien deze verdeling enigszins wordt uitgesteld of vertraagd, Den Uyl en zijn „brumaanse NKP-regermg voor alle geestelijke en materiële schaden aan de Hindostanen in deze regeringsperiode en hierna, aansprakelijk en medeplichtig worden geacht". ■Lekram Choté is er zich van bewust dat al deze peti ties en telegrammen van het „Comité anti onafhankelijkheid 1975" tot dusver weinig aandacht hebben getrokken. Choté zegt: „De Nederlanders staan er bekend om dat ze de wereldproblemen in de meest humane zin benade ren Maar die Nederlanders moeten nu ook begrip heb ben voor de eisen van het overgrote deel van het Suri naamse volk dat verkwan seld wordt". JO WIJNEN fred Rommel de kunst te rela tiveren Hij vindt de zaken be langrijk. maar niet zichzelf. Dat bezorgt hem ook de gulle lach, die zijn levenselixer is. Hij zit voor me in een geruit slobberjasje met een donkere pullover tot aan de hals Uit zijn rechterzak graait hij een pijp en uit de linker de bijbe horende attributen als tabak, stopper en lucifers - Lijkt U op Uw vader De man met de zeer donkere ogen, die zachtmoedig glan zen, maar diep tot tn iemand doorkijken, zegt grinnikend „Nee, die was veel knapper Ik ben niet zo'n sierlijk persoon Ik heb nog een smoking thuis en als ik heel voorzichtig stilzit kan ik hem nog net dragen". - Maar de eigenaar van een VW1600 zal nu wel in een gro tere auto moeten overstappen „Geen denken aan Hij heeft er pas 10 000 kilometer opzit ten en ik ben een zuinig man Dus hij moet nog even mee. Met mij er in Het eerste dat ik meteen veranderde nadat ik gekozen was, waren al die plakkaten op de verkiezings borden met 'ik ben voor Rom mel', die heb ik onmiddellijk weg laten halen Vreselijk als je in alle straten zo door jezelf aangestaard wordt". Wat heeft kandidaat Rommel de kiezers beloofd „Ik ben ermee begonnen niet te liegen De mensen weten, dat ik verstand van centen heb Dat komt goed aan bij die zuinige Schwaben hier. dist is trouwens toch zo'n komisch volk Voor anderen dan Die moeten altijd lachen Vooral om hun taaltje Maar wij Schwaben, wij lachen niet om onszelf" Wanneer hij dat zegt proest hij het uit met de hand op de buik van zijn forse lichaam „Daar moet ik U nog iets over Manfred Rommel, zoon van de voormalige veldmaarschalk Erwm Rommel, brengt met zijn vrouw Liselotte een toost uit, nadat hij tot burgemeester gekozen is. Lekram Chote, verjaagd van zijn Surinaamse geboortegronden in Nederland, Zoals hij zegt, tolk van het „Comité anti-onafhankelijkheid 1975" Tot dusver heeft het „Comité anti onafhankelijkheid 1975" een groot aantal petities en telegrammen gezonden naar de koningin, de gouverneur van Suriname en naar de regeringen van het Koninkrijk Het comité zegt werkzaam te zijn in alle districten van Suriname. Enkele grepen uit de petities da t di t comité geen verlengstu k en/of beweging is van geen enkele politieke par tij m Suriname doch een spontane bewe ging is van democraten in hei gehele land, vertegenwoordigende alle etnische groe pen waarondei nagenoeg plm 150 000 Hindoestanen zich bevinden. „...dat daarbij niet nagelaten werd te wijzen op welke laffe en laaghartige ma nier de regering-Den Uyl zichzelf en Ne derland probeert te bevrijden van de plaag de communistische NPK- brumanen, zonder zich daarbij om het lot en recht van de democraten te bekomme ren..." "...de Nederlandse nationaliteit, een onaantastbaar persoonlijk bezit, niet prijs te zullen geven, noch wordt ei getolereerd in de daaraan verbonden rechten op eni gerlei wijze te worden beknot of aangetast..." dat als deze verdeling niet onmiddel lijk gebeurt, de linkse Nederlandse poli tici en machthebbers voor alle ongere geldheden, waarbij vooral de Hindosta nen worden belaagd en de Hindostaanse vrouwen en zelfs minderjarige meisjes worden ontvoerd en verkracht, verant woordelijk zijn.. I i dat deze groepen het bij elkaar heb ben kunnen uithouden is enerzijds te dan ken aan de bindende en beschermende leiding van Uwe Majesteit en Uw devoot, oprecht, rechtvaardig, menswaardig en godsdienstig beleid Waarlijk de deugden en eigenschappen die hun allei geliefde Vorstin siert .Anderzijds ook aan de tole- 1 rante en verdraagzame houding van de j Nederlanders in Suriname Maar nu loopt de maat over.. weshalve het bovenstaande verzoek van het comité „anti-onafhankelijkheid- 75" aan Uwe Majesteit het land Suriname onmiddellijk te verdelen of anders de plm 250 000 Nederlanders van Suriname in Nederland over te nemen, met schade loosstelling voor hun bezittingen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1975 | | pagina 28