riep spaart Zeeland tot nu toe
[Calandverdeling fout
eeuwse consulente
indercentra nodig
CURSUS
RELATIE-
TRAINING
Geloof en ongeloof van
een energie-directeur
ERKGELEGENHEIDS PROGRAMMA
[53 PROJECTEN OPGEZET
ZEEUWSE
VEILINGEN
OP ÉÉN
COMPUTER
Middelburg
voor
crematorium
IR. M. DALEBOUT, BORSSELE
stad
■luist
]ontractteelt
iria veilingen
[Lichte vorst
Moderne
muziek
in Middelburg
DINSDAG 21 JANUARI 1975
S'ciskil
Gem. Sluiskil Tijd»
laatst gehouden vergader!
van de Gemeenschap Slur
wei-den enkele nieuwe
stuursleden gekozen. Vxi
ter is thans de heer M. I«
denberg, secretaris de I
C.K. van der Gouwe en f
ningmeester de heer P
Wit. Als nieuwe algeni<w-|
junct werd gekozen de ta'l
Klaassen.
Karabijnschieting Aal
karabijnschieting van de -j
Winnëtou te Sluiskilnamen
schutters deel. De top
voor J. Egtermeyer.
zijvogel voor mevrouw j
mams, linkse zij vogel voor I
Carpentier. De volgende sdl
tingvind't plaats op zondaij
februari in café Dallingi
Sluiskil.
Kaarting Op vrijda? 1
januari is er in café Dal s
te Sluiskil een grote H
kaarting. De aanvang van r
kaarting is 20 uur. De iw
ving begint om 19 uur.
Cauwer uit Hulst.
KOEWACHT De
ter^r i schappij Wille|:i
hield een prijzenscbietirS,
de liggende wjp jn caféP
de Steen te Koewacht (B"|
).Er na en 71 schuttert
deel. De uitslag: hoogvogeH
Marh Koewacht; eerste^
vogel V. do Schepper. Mof
're: 1 e zijvocel A-
mers S'* -Gillis'; meeste dj
B. v Hhnst Koewacht 1
stuksi.
KOEWACHT Aan
zondagschietirtg in café
Humste te Koewacht in
namen 83 schutters dee -
uitslag: hoogvogel F. Aio
Koewacht; eerste zijvoêe'
de Schepper, Moerbeke:
de zijvogel P. van der
Koewacht- meeste 1
(vijf) L. de Guchteneire.
wacht.
KOEWACHT Aa",
zondagschieting in café 1
Kind-Ceelaert namen
schutters deel. De j
hoogvogel F. Herweg,
wacht; meeste zijvogc-
Kind, Koewacht; tweede
vogel P Oost'ne. Axel; f"
vogels (vier) F. de
Koewacht.
.v.jMfr r
De steltkluut Onder
ling van de heer A, de
rijn zaterdag vijftien
van de oost Zeeuwsch V)"
Ise vogelwacht „De Steltk
op excursie geweest naai"
Liniedijk en de Zeildij),
Hulst. Br werden twee
mte spechten en vier
Igorzen waargenomen. y,
zagen de leden een vrij
aantal sijsjes, pimpel- en
Imeesjes en voorts de
mus. het winterkoninkje
roodborst, kramsvogels en
perwi-ekein. Tenslotte v,
enikele goudhaantjes, ber,
den. koOjianzen en een
valk gesignaleerd.
Kleuterjuf getrouwd i
I frouw Ingrid van Driessen j
I de kleuterschool de VeuW
I in Hulst is g stermiddag
I trouwd met Jan Blamckaedl
Sint Jansteen. Bij de
waar de huwelijksmis
gehouden, werd het pajl
flankeerd djoor kleuters j
gewpend met vlaggetje
een ereboog de plechtig,
luister bijzetten.
Kaarting De Hul
kaartclub Cecilia hield in
café van Ron de Vilder
Hulst een competitiekaairt
waaraan in totaal 24 kaan
hebben deelgenomen. De si
uitslag luidde als volgt: l
de Wit, 2. G, Gijssel j
Leeraert, 4. R. v.d. Brandei
W. Boussen, 6. L. de Wild.
P. Collet, 8. M. Kayser s
Mariman, 10. A. Dielemari
11. N. Fassaert. Na acht)
speelde ronden staat R h
aert aan de leiding.
Sjoelen De Hulster
club „Wij blijven actief' h
in het café van Ron de Vi
een competitiewedstrijd
len, waaraan in totaal acht
mes hebben deelgenomen,
einduitslag was als volgt:;
mevr. M. Sdhauwaert, 2.
M. de Vilder, 3. mevr, T,
ser, 4. mevr. M. Gijsstf
mevr. E. Kayser, 6. mevr
Maehielsen, 7. mevr. R. i
ser en 8. meivr. N. v.d. Vi
de.
Teeravond De Hol
duivensociëteit „Vitesse" k,
afgelopen zaterdagavond
het café vain P. Wentzler
Hulst haair jaarlijkse tt
avond. Deze avond werd a
druk bezocht. Er werden;,
verse wedstrijden gehoij
zoals pieren, kaarten. trT
en vogelpieken. De einduitj
van alle wedstrijden in i
totaliteit luidde als volgt: 1
Leeraert. 2. E. Willaert til
A. Kramers.
Damesvoetbal Het m
ster damesvoetbalelftal ral
Centrum heeft in een o;|
OZO-terrein te Hulst ges|
de vriendschappelijke vm|
wedstrijd met maar liefst,
gewonnen van het dames*
nalelftal „De Groene Dui'-'!
ncuit het Belgische
wacht. Bij de rust Ieiddij)
Centrum reeds met 2A!
Centrum-team heeft de gei
wedstrijd gedomineerd en I
doende verdiend gewon:-'
Voor de Hulster doelpuflB^
zorgden: 't Vinck (5x) «tfl
Taelman (3x).
(Van een onzer verslaggevers)
B GOES Tot nog toe is
ieeland gevrijwaard gebleven
mean de Nieuw-Zeelandse griep
in enige omvang en betekenis,
pit valt af te leiden uit de
Lgevens van het gemeen-
tchappeiijk administratiekan-
ioor te Goes.
I Directeur M. L. 't Hart van
'iet G.A.K. te Goes deelde
fesgevraagd
lat er op dit moment beslist
nog geen sprake was van een
griepepidemie in Zeeland. Het
aantal ziektemeldingen was
wel wat aan de hoge kant,
maar van een grieppiek kon
niet worden gesproken.
Het G.A.K. te Goes beschikt
over de gegevens van ziekte
meldingen van tweederde van
het Zeeuwse bedrijfsleven, in
clusief Goeree maar exclusief
Tholen en St.-Philipsland. De
afgelopen week noteerde het
G.A.K. te Goes volgens direc
teur 't Hart 1724 ziektemeldin
gen.
De week tevoren waren er
flat 1720. In vergelijking mee
vorig jaar waren er dat wel
meer. Maar het G.A.K. heeft
de afgelopen jaren te maken
gehad met een zdektestijgings-
percemtage vam 6 tot 7 pro
cent per jaar door de uitbrei
dingen van de industrie. Reke
ning houdend met deze factor
ziet directeur 't Hart praktisch
geen verscfhil met vorig jaar
wat betreft het aantal zie
ken
Dr. S. Lelie van de genees
kundige inspectie voor de
Volksgezondheid in Zeeland
beschikte gisteren nog niet
over gegevens. Wel had hij
inmiddels een aantal huisart
sen verzocht een peiling te
houden. Dr. Lelie vertelde
wel, dat de aanvalsheftigheid
'an de Nieuw-Zeelandse griep
tot nog toe betrekkelijk laag
is gebleken, maar wel ver
spreid is over alle leeftijds
groepen. De griep vertoont
geen bijzondere verschijnse
len. Dr. Lelie was de" mening
toegedaan, dat de griep nog
wel wat zal toenemen. Reeds
ln 1973 was de Nieuw-Zee
landse griep als type vastge
steld. Dit type was daarom
ook al opgenomen in de griep-
vaccins van 1974. De inenting
tegen deze griepsoort geeft
volgens dr. Lelie een redelijke
bescherming.
(Van onze correspondente)
MIDDELBURG De
eeuwse raad voor maatschap-
_elijke dienstverlening is voor
bet aantrekken van een pro-
rinciaal consulente kindercen
tra Zeeland. Zeeland heeft nu
55 kindercentra, dat is volgens
de richtlijnen van het ministe
rie van CRM ruim voldoende
pm het aantrekken van een
rovinciaal consulente te
echtvaardigen.
Juist door de enorme toena-
ne van het aantal kindercen-
itra in drie jaar tijd (van 200
naar 3000) is de minister van
CRM van mening dat over een
dergelijk grote organisatie niet
meer vanuit een centraal punt
gecontroleerd kan worden. Er
moet dus gestreefd worden
naar decentralisatie waardoor
er meer en beter onderling
contact met de kindercentra
zal ontstaan In dit kader past
een Zeeuwse consulent in dat
gene wat de minister voor
ogen staat. De raad voor maat
schappelijke dienstverlening
verklaarde zich gisteren dan
ook unaniem akkoord met het
voorstel. Zij zal dan ook bij
de Stichting Zeeland, het pro
vinciaal bestuur en het depar
tement van CRM de subsidie
aanvragen, die de aanstelling
van zo'n consulente mogelijk
moet maken, sterk beplei
ten.
In de vergadering van de
raad werd met algemene
stemmen dominee H. M. Stra-
ting uit Goes gekozen als
nieuwe voorzitter van de raad
voor maatschappelijke dienst
verlening. Dominee Strating
volgt dr. S. Hottententot op,
die ruim twee jaar voorzitter
ls geweest van de raad.
(Van onze correspondent)
KAPELLE De centrale
eiling Kapel le-Terneuzen zal
dch in het komende seizoen
eer bezig houden met het
sluiten van contracten voor
dukten die de leden willen
n.
Men denkt met name aan
ntracten voor de teelt van
nolselderij, kroten en rode
kool. Aan de leden van be de
eilingen is gevraagd vóór 23
inuari op te geven of men
liervoor belangstelling heeft
len zo ja om welke areaal het
aat.
Vooruitzichten voor woens
dag en donderdag, opgesteld
door het KNMI op maandag
om 18.00 uur: Eerst opklarin-
Igen en in de nacht kans op
lichte, vorst. Later plaatselijk
regen en enige stijging van
temperatuur.
Weersvooruitzichten in cij
fers gemiddeld over Neder-
"and.
Voor woensdag:
Aantal uren zon: 1 tot 4.
I Min. temp.: omstreeks 1 graad.
Max. temp.: omstreeks 6 gra
den. Kans op een droge perio
de van minstens 12 uur: 90
procent. Kans op een geheel
j droog etmaal: 60 procent.
Voor donderdag: Aantal
uren zon: 0 tot 4. Min- temp-:
omstreeks 3 graden. Max.
temp.: omstreeks 7 graden
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 70 pro
cent. Kans op een geheel
ciroog etmaal: 40 procent.
Konstanz 315 -2, Rheinfel-
den 242 -1, Plittersdorf 440
17, Maxau 510 plus 7, Plochin-
gen 202 -4, Mannheim 368 plus
52, Steinbach 202 plus 5,
Mainz 359 plus 26, Bingen 215
plus 19, Kaub 268 plus 18,
Trier 439 plus 79, Koblenz 305
plus 30, Keulen 274 plus 12
Ruhrort 432 -8, Lobith 1071 -
13, Pannerdense kop 1037 -13
Nijmegen 874 12, IJsselkop
927 -13, Eefde IJssei 500 -18,
Deventer 370 -15. Katerveer
Spoolderssluis 96 -10. Monsin
4472 -98, Borgharen 4028 -23
Belfeld 1222 -15, Grave bene
den de sluis 537 -6
(Van een onzer verslaggevers)
GOES V°°r veel mensen is relatie-training nog een geheel
onbekend of vaag begrip. Het is een uit Amerika overgewaaide
manier om in een gespreksgroep de zelfkennis te vergroten en
daardoor de communicatie met anderen te verbeteren. In okto
ber vorig jaar werd in Goes een begin gemaakt met deze
relatietraining.
De cursus, omvattend acht
wekelijkse avonden en een
weekeinde, werd op gang ge
bracht door een werkgroep
met daarin vertegenwoordigers
van diverse instellingen op het
vlak van de sociaal-maat
schappelijke dienstverlening.
De ontmoetingsgroepen staan
onder leiding van een psycho
loog
De nieuwe cursus relatie
training start donderdag 30 ja
nuari in het ontmoetingscen
trum De Veste in Goes. Over
haar persoonlijke ervaringen
met relatie-training vertelt
mevrouw Magda Lok (40) uit
Yerseke: „Ik heb veel aan
dramatisch toneel en non-ver-
oale oefeningen gedaan. Daar
bij merkte ik hoe belangrijk
het is dingen in jezelf te ont
dekken en daardoor met ande
ren te praten. Het is een soort
verrijking van je zelfkennis
dat je bewuster doet leven. Ik
ben de dingen relatiever gaan
zien en daardoor ben ik mil
der in mijn oordeel geworden.
Ook ging ik vroeger een ruzie
liever uit de weg. Nu ga ik
voor een conflictsituatie niet
meer opzij. Persoonlijk geloof
ik stellig dat je door een rela
tietraining te doen je steeds
meer jezelf gaat worden en
daardoor de ontmoeting met
anderen gemakkelijker
maakt".
Een andere deelneemster
aan relatietraining, Mieke
Meersseman (25), uit Kaoelle
zegt: „Het is erg moeilijk om
concreet te zeggen wat relatie
training is en hoe je het be
leeft. In contacten met ande
ren, ik ben maatschappelijk
werkster, vroeg ik me vaak af
wie ben ik, en hoe ervaren
anderen mijn functioneren als
mens. Ik ben aan relatie-trai
ning gaan doen niet uitslui
tend uit hoofde van mijn bc
roep maar omdat ik er pei-
soonlijk kennis mee wilde ma
ken. Ik geloof dat ik daardooi
een betere kijk heb gekregen
op de dingen die ik doe en
waarom ik ze niet zo maar
anders doe". Mevrouw Lok en
Mieke Meersseman zijn het er
over eens dat de deelnemers
en deelneemsters aan relatie-
traming strikt eerlijk moeten
zijn over hun medewerking
aan de intenties van de ge
spreksgroep. „Als iemand het
met die eerlijkheid niet zo
nauw neemt, valt hij na een
keer beslist door de mand".
MORGEN, woensdag 22 jan.
Bergen op Zoom 9.59 en
22.47
Hansweert 9.30 en 22.11
Temeuzen 9-00 en 21.41
Vlissingen 8.30 en 21.11
Wemeldinge 9.50 en 22.38
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Onder
auspiciën van Jeugd en Mu
ziek Zeeland wordt in het
schilderachtige Kuiperspoort-
theater te Middelburg een bij
zondere reeks van vijf concer
ten van eisrep*i;dse muziek ge
geven, waarbij verscheidene
werken in eerste uitvoering
zullen worden gebracht.
Fr worden na af
loop van het eerste concert, op
vrijdag 31 januari, twee films
van Willem Breuker vertoond.
De volgende con
certen worden gegeven op de
vrijdagen 14 en 28 februari, 14
maart en 11 april.
(Van onze correspondent)
KAPELLE-TERNEUZEN
Per 1 april zal het computer
centrum van de veiling „Ka-
pelle-Biezelinge en Omgeving"
te Kapelle worden gesloten en
zal de administratie van deze
veiling, evenals die van de
veiling „Zeeuws Vlaanderen"
te Terneuzen, worden gevoerd
via het computercentrum van
de veiling „Zuid Beveland" te
Goes.
In verband hiermede is aan
5 personeelsleden, werkzaam
op het computercentrum Ka
pelle ontslag aangezegd moe
ten worden. In een mededelin
genblad over de leden van de
centrale veiling Kapelle-Ter-
neuzen, waarvan dezer dagen
het eerste nummer verscheen
en dat een maandelijkse her
haling kr jgt, wordt uiteenge
zet diat tot dit besluit is geko
men in verband met de kos
tenstijgingen en de mogelijk
heden tot besparing die ont
staan bij het samenwerken op
één computer.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het Regionaal Coördinatie-college
voor Openbare Werken in Zeeland heeft voor deze pro
vincie 53 projecten aangemeld, die kunnen worden uitge
voerd met de achttien miljoen gulden, die Zeeland krijgt
uit de pot van 600 miljoen gulden, die de regering ter sti
mulering van de werkgelegenheid beschikbaar heeft ge
steld. Dit dar weer als onderdeel van de 3,5 miljard ter
verbetering van de economische situatie in Nederland.
Van deze 53 projecten staan er 22 op het programma
voor Zeeuwsch-Vlaanderen, 24 voor Midden-Zeeland en
zeven voor Noord-Zeeland. Met de uitvoering ervan moet
voor 1 juni worden begonnen.
liet is overigens wel moge
lijk dat de Middenzeeuwse
lijst nog wat veranderd wordt
als blijkt dat het plan voor het
recreatiecentrum De Schots
man te Wissenkerke een
plan dat door de Nederlands
hervormde kerk en NVV is
ontwikkeld wclda-a kan wor
den uitgevoerd. Dat kan als
voor 13 februari tegen dit plan
bij G-S. geen bezwaarschriften
worden ingediend. Komt dit
project op de lijst, dan zullen
enkele andere projecten voor
Midden-Zeeland van de lijst
verdwijnen.
Bij de verdeling van de
Zeeuwse pot van achttien mil
joen gulden heeft de regionale
commissie te maken gehad
met het feit, dat de helft van
het bedrag moet worden be
steed aan rijksobjecten van de
diverse ministeries, uit te voe
ren in Zeeland. Met de reste
rende negen miljoen gulden
worden dan projecten van pro
vincie, gemeenten en water
schappen betaald. Deze laatste
negen miljoen kurinen veel ge
makkelijker dan de negen
miljoen van de zgn. rijkslijst
worden gebruikt om waar no
dig de werkgelegenheid wat
op te peppen.
De regionale commissie
meent dan ook tegen de huidi
ge verdeling bezwaar te moe
ten aantekenen. Gedeputeerde
A. Kal and, voorzitter van de
regionale commissie, zei: „We
hebben moeite gehad met de
verdeling over de diverse ge
bieden in verband met het op
delen van het bedrag. In prin
cipe was het mogelijk geweest
dat de negen miljoen van de
rijkslijst in Middelburg was
besteed. Maar dat kan natuur
lijk niiet. We moeten kijken in
welke gebieden stimulansen
nodig zijn. In feite is het fout
dat de achttien miljoen op de
ze manier moest worden ver
deeld".
Bij de verdeling van de pot
over de drie Zeeuwse regio's
ls niet alleen gekeken naar de
werkloosheidscijfers alleen.
Ook is gekeken naar hetgeen
aan werken uit vorige werk
gelegenheidsprogramma's nog
moet worden uitgevoerd en
wat uit andere potten en pot
jes in de nabije toekomst nog
voor hét stimuleren van de
werkgelegenheid in Zeeland is
te verwachten.
Het ministerie van economi
sche zaken heeft bijvoorbeeld
een bedrag van 80 miljoen
gulden uitgetrokken, waar
Zeeland dan uit willen putten
voor o.a. W.M.Z.-werken, aan
leg van de basisweg Vlissin-
gen-Oost, aainleg van de ro-ro-
hayen Terneuzen, aanleg van
de Willem de Zwijgerlaan in
Terneuzen e.d. Verder is eir
nog een „pot" van 120 miljoen
voor grote projecten, die men
in financieel opzicht moeilijk
kan realiseren. Hiervoor heeft
Zeeland ail de vaste oeverver
binding naar voren gescho
ven.
De lijst van projecten, die
echter bij de verdeling van de
achttien miljoen gulden aan
bod komen, ziet er voor
Zeeuwsch-Vlaanderen als
volgt uit: vervanging werkhal
Oostburg, restauratie van het
pand Steenstraat 28 te Hulst,
aanleg afvalwaterleiding
Koewacht-Zuiddorpe, doortrek
ken Willem de Zwljgerl-aan ln
Terneuzen. aanpassing riole
ring in Zaamslag, uitbreiding
en verbouwing christelijke bi
bliotheek in Axel, aanleg en
verbetering Zwinweg tc Sluis,
■ioolgemaal en persleiding De
loogte in Oostburg, R.S.G.-
>roject in Terneuzen, restaura-
ie voorgevel en verfwerk in
luist, verfwerk en dakherstel
Ï.S.G. in Oostburg, rioollozing
Issenisse-Hengstdijk, verbete-
en Posthoornstraat te Philip
pine, verbouw en uitbreiding
christelijke l.t.s. in Axel, ver
bouw en uitbreiding St.-Eloy
in Oostburg, eerste fase van
restauratie kerk in Groede,
verbouw verenigingsgebouw
Heikant, werk voor Het Vrije
van Sluis, werkzaamheden in
Sluiskil, restauratie molen in
Cadzand, brandpreventie
jeugdherberg te Axel, eerste
fase brandpreventie vormings
centrum Heden esse.
Voor Midden-Zeeland staan
de volgende projecten op de
aigenda: bouw perrontunnel bij
station te Middelburg, aanpas
sen kazernevleugel te Middel
burg, bouw legeringsgebouw
Marechaussee te Vlissingen,
uitbreiding werkplaats Wal
cheren, restauratie panden
Korte Geere, uitbreiding
klee-diaccommodatie Zoutelan-
de, riolering Duinweg, bouw
sportzaal Westkapeile, verbe
tering riolering binnenstad
Vlissingen, onderhoud riole
ring' Vlissingen, bouw garage
biibliotheekbus Middelburg, ri
olering in Wemeldinge, verbe
tering weg in Wolphaartsdijk.
verbetering en uitbreiding
provinciaal bureau Zeeuwse
Kruis in Goes, uitbreiding
kampeerterrein in Kortgene,
riolering en reconstructie Ha
venstraat te Borssele, verbete
ring ontsludtingswegen te
Krabbendijke, onderhoud bag
geren vesten te Goes, restau
ratie museum te Veere, pro
ject R-W.S.-R.G.D. te Vlissin
gen, uitbreiding mavo Krui-
ningein, uitbreiding Van Dus-
seldorpschooil te Goes, uitbrei
den instructie-bad te Wissen
kerke, restauratie N.H. -kerk
te Gapin-ge.
(Van onze correspondente)
MIDDELBURG Middel
burg krijgt het eerste crema
torium van Zeeland. Maandag
middag werd het voorstel van
B. en W. met 13 stemmen voor
en 8 tegen aangenomen. Tegen
stemde de SGP, om principië
le redenen, en het CDA dat
bedenkingen aanvoerde tegen
de ligging van het crematori
um, n.I. dichtbij de woonwijk
Dauwendaele.
De rust en het milieu van
de woonomgeving zal bij grote
belangstelling schade kunnen
ondervinden meende hel
CDA. De PvdA-fractie vond
dat B. en W. van Middelburg
de provincie om een financiële
bijdrage zou moeten vragen,
omdat liet hier uiteindelijk
een provinciale voorziening
betreft. Wethouder Hubrechtse
kon zich volledig verenigen
met dit voorstel. Voor een ge-
meenscnappelijke regeling met
andere gemeenten achtte de
wethouder de tijd in Zeeland
nog niet rijp.
Voorlopig moeten we ons eerst
voor een financiële bijdrage
tot 'de provincie wenden, zo
meende de wethouder. Zoals
eerfler gemeld, kan het crema
torium, als er gelden beschik
baar zijn, in negen maanden
tijd gerealiseerd zijn.
TIJDENS het afgelopen week
einde is in Den Haag op 83-
jarilge leeftijd de hee-r P.A.
Kooiiman overleden. Kooijman
is vooral bekend gewbrclen
door zijn protestactie in 1921
tegen de arrestatie van de
dienstweigeraar Groenendaal.
Samen met drie geestverwan
ten pleegde hij toen in Den
Haag eon bomaanslag op de
woning van majoor Verspijck,
lid van de krijgsraad. Kooij
man werd hiervoor veroor
deeld tot zes j-aa-r gevangenis
straf.
De koepel van de kernreactor in Borssele.
(Van een onzer
verslaggevers)
MIDDELBURG „Me
neer de voorzitter, ik ge
loof er niet in". Dat zei ir.
M. D. Dalebout, diret.teur
van de N.V. PZEM eens op
een aandeelhoudersverga
dering te Middelburg, toen
het ging over windkracht
centrales als alternatieve
energiebron.
Een statenlid-aandeelhou
der had namelijk de vraag
gesteld of de Zeeuwse
energiemaatschappij zelf
experimenten ondernam
dan wel andere experi
menten ten aanzien van al
ternatieve energiebronnen
financieel steunde. Het
was deze aandeelhouder
dan wel duidelijk te doen
om milieu-vriendelijke
bronnen, waartoe hij de
kernenergie niet rekende.
Genoemd werd het experi
ment van de Industriële
Raad voor de Oceanologie (1.
R.O) met windmolencentra
les op zee. De heer Dalebout
geloofde er niet in. Zo'n uit
spraak van een directeur van
een energiebedrijf prikkelt.
Energie is een heet vraag
stuk geworden. Dat we heel
zuinig moeten gaan zijn op
ons milieu, weten we onder
hand ook In welke ander
soortige energiebronnen zou
een man, die toch dicht bij
het energievuur staat, wel ge
loven?
„U bent aan het verkeerde
adres. Ik ben volstrekt geen
deskundige op energiege
bied." Zo start ir. Dalebout
ons gesprek. Hij blijkt voor
af zeer duidelijk te willen
maken, dat zijn woorden niet afvalstoffen is reëel: „Maar
opgevat mogen worden als. ik beweer, dat dit oplosbaar
„wat ik zeg, dat is zo". is"
Ir. M. D. Dalebout.
Het experiment van de In
dustriële Raad voor de Ocea
nologie. De heer üalebout
heeft daarover alleen een
rapport gelezen. Volgens dat
rapport zou het mogelijk zijn
molens te bouwen die een
vermogen geven van 10 me
gawatt per molen. De molens
moeten op een onderlinge af
stand staan van 1 km- Eerste
problemen naar de men n g
van de heer Dalebout: De
wind komt nooit uit dezelfde
richting, dus moeten derge
lijke molens 80 tot 100 meter
hoog zijn. „Er schijnen mo
lens in ontwikkeling' te zijn,
die niet met wieken maar
vla een cylinder draaien. Dat
zou natuurlijk gemakkelijker
zijn. Omdat de windrichting
dan een rol meer speelt". De
heer Daleböut vraagt zich
echter direct af: als er een
club is in ons land die ge
looft in deze mogelijkheid,
waarom wordt er dan geen
prototype op het lan.d ge
bouwd, bijvoorbeeld ergens
in de duinen?
Directeur Daleböut neemt
als voorbeeld van een molen
energieproject een vermo
gen van 500 megawatt- Hier
voor zijn nodig 49 eilandjes
op zee op een oppervlakte
va;. 7 bij 7 km. Ruimte hier
voor zal er wel zijn, neemt
hij aan. Kun je er echter 49
molenaars op zetten? In de
ergste stormen moeten de
n olens g-a-af blijven. De op
gewekte stroom via die 49
molens moeten op één punt
wc.ien verzameld. De tech
niek hiervoor is niet moei
lijk, maar wel erg kostbaar.
Dan moet de stroom met een
kabel naar de kust Twee
kabels is verantwoorder.
Dergelijke zeekabels kunnen
wel worden gemaakt. Er is
het probleem van het onder
houd vanaf de wal, mist of
storm, üf de molens wel of
geen constante snelheid heb
ben, een turbine moet in elk
geval met een konstante
snelheid draaien. Dat eist
dus een voorziening. Hoeveel
uren zullen de molens stil
staan door windstilte of erge
storm. Kun je ondervangen
door de bouw van een gas
turbinecentrale. Dat houdt
wel in. dat ie een nagenoeg
conventionele centrale bouwt
voor alleen windst.itle en
stormdagen, met personeels-
en alle andere kosten.
Er zijn volgens de heer
Dalebout grote technologi
sche problemen. Als de Ne
derlandse industrie er zijn
schouders onder zou zetten,
zijn die op te lossen. „Het is
meer een kwestie van tran
spiratie dan van inspiratie",
ineent hij Maar de kosten.
Alles bij elkaar is het enorm
duur. De heer Dalebout ge
looft, dat de samenleving die
enorme kosten bereid is op
te brengen als de energie-
nood 'woHtebjk hoog is gp-
stegen. Daarom gelooft hij er
vooralsnog niet in.
Een beter alternatief vindt
de heer Dalebout de kerner-
nergie' goedkoper en meer
betrouwbaar in de energiele
vering. Het probleem van de
De heer Dalebout wil nog
even dieper ingaan op de
kerncentrales. „Waarom zijn
we van de steenkool afge
stapt, hoewel daarvan op de
wereld nog een enorme voor
raad is?", werpt hij op. De
reden blijkt, dat de olie veel
goedkoper werd. Later kwam
daarbij nog het gas. Maar
olie en gas hebben niet meer
de toekomst Gas vindt de
neer Dalebout bovendien een
te mooie brandstof om in de
energiecentrales te versto
ken. De alternatieven op dit
moment zijn: terug naar de
steenkdol, hetgeen ook ge
beurt en kerncentrales, hoe
wel uranium ook niet onuit
puttelijk is. De heer Dale
bout is het er mee eens' dat
we de komende generaties
opzadelen met het probleem
van de opslag van afvalstof
fen. „Maar als we nu om die
reden versneld de steenkool,
de olie en het gas zouden
gaan verbruiken, zetten we
het nageslacht ook voor een
blok. Want veranderingen
gaan alleen geleidelijk." Di
recteur Dalebout is van me
ning. dat we zuinig behoren
te zijn met de conventionele
energie zodat latere genera
ties zelf kunnen beslissen of
ze het zonder olie en gas en
steenkool willen stellen.
Berperking van energie
verbruik. De Westerse we
reld zou zich inderdaad moe
ten beperken, zegt de PZEM-
directeur. Dat zou op korte
termijn wel enig soelaas bie
den. Maar de achtergebleven
landen willen hun economie
ook een keer ontwikkelen.
En terecht. Per saldo zal het
energieverbruik daarom op
wereldschaal toch hoog wor
den- Getijdecentrales, fusie-
centrales, zonneënergie en
aardwarmte. Een getijdecen
trale is een geweldig dure
constructie in verhouding tot
de opbrengst, volgens de
heer Dalebout. In het benut
ten van de znnne-energie ge
looft hij meer voor de verre
toekomst. Ue zon zou wel
eens ooit de laatste energie
bron kunnen worden. Het
kernfusieproces gaat nog
genaard met enorme proble
men en ook de techniek van
de apothermiscnp energie is
erg moeilijk, stelt de heer
Daleböut
De b^EM-diree'enr heeft
t'Wons het gesnrek allerlei
gegevens zo uit zi.in hoofd
naar voren gehraeht. Her
haalde malen zegt hij: „Trek
ze elders na. Want anders,
zou u »en slecht verhaat ma
ken niet mt-n naam erin" De
gegevens zi.in ntet verder gc-
"imtri'eerd. Ze hoeven ook
niet exact te zijn Het ging
om de vraag: waar gelooft
c n energie-directeur in. En
voor de heer Dalehout, direc
teur van de PZEM, blijkt
een kernpunt te zijn: mensen
;n meestal pas moeilijke
en zeer kostharc zaken doen
ais eerdere mogelijkheden
zeer duidelijk zijn uitge
put.
